8.3. Chirurgia dziecięca

Przed rozpoczęciem zajęć z chirurgii dziecięcej student powinien posiadać wiadomości dotyczące prawidłowego rozwoju dziecka, podstawowych schorzeń pediatrycznych ale także schorzeń chirurgicznych występujących u dorosłych. Konieczne jest posiadanie umiejętności oceny stanu ogólnego dziecka, zebrania wywiadu chorobowego, badania przedmiotowego pacjenta z uwzględnieniem specyfiki wieku dziecięcego. Naukę chirurgii dziecięcej ułatwią studentowi wiadomości uzyskane na zajęciach zarówno z nauk podstawowych, tj: embriologii, genetyki klinicznej, histopatologii, immunologii, a także z zajęć klinicznych na oddziałach: pediatrii, położnictwa i ginekologii, onkologii, chirurgii ogólnej. Najwięcej odrębności chirurgicznych dotyczy wieku noworodkowego.

przedmiot obowiązkowy

Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi:

- udział w seminariachach: 10 godzin

- udział w ćwiczeniach: 20 godzin

- konsultacje: 0,5 godziny

- przeprowadzenie zaliczenia: 1,5 godziny

Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi

32,5 godziny, co odpowiada 1,5 punktu ECTS

2. Bilans nakładu pracy studenta:

- udział w seminariach: 10 godzin

- udział w ćwiczeniach: 20 godzin

- konsultacje: 0,5 godziny

- przygotowanie do ćwiczeń (w tym czytanie wskazanej literatury): 2,5 godziny

- przygotowanie do zaliczenia i zaliczenie:

2,5 godziny

Łączny nakład pracy studenta wynosi 35,5 godzin, co odpowiada

1,8 punktów ECTS

3. Nakład pracy związany z prowadzonymi badaniami naukowymi:

- czytanie wskazanej literatury naukowej: 0,5 godziny

- udział w wykładach (z uwzględnieniem wyników badań oraz opracowań naukowych: -

- udział w ćwiczeniach (z uwzględnieniem wyników opracowań naukowych): 5 godzin

- przygotowanie do zaliczenia (z uwzględnieniem opracowań naukowych): 2,5 godziny

- konsultacje z uwzględnieniem opracowań naukowych: 0,5 godziny

Łączny nakład pracy studenta związany z prowadzonymi badaniami naukowymi wynosi 8 godzin, co odpowiada

0,5 punktu ECTS

4. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w procesie oceniania:

- przygotowanie do zaliczenia: 2,5 + 2 = 4.5 godziny

(0,34 punktu ECTS)

5. Bilans nakładu pracy studenta o charakterze praktycznym:

- udział w ćwiczeniach: 20 godzin

Łączny nakład pracy studenta o charakterze praktycznym wynosi

25 godzin, co odpowiada 1 punkt ECTS

6. Czas wymagany do odbycia obowiązkowej praktyki:

nie dotyczy

W1: (F K_W02) zna wybrane zagadnienia z chirurgii dziecięcej, w tym traumatologii i otorynolaryngologii, wady i choroby nabyte będące wskazaniem do leczenia chirurgicznego u dzieci;

W2: (F K_W01) zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania oraz postępowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych chorób wymagających interwencji chirurgicznej, z uwzględnieniem odrębności wieku dziecięcego w tym w szczególności:

a) ostrych i przewlekłych chorób jamy brzusznej,

b) chorób klatki klatki piersiowej,

c) chorób kończyn i głowy,

d) złamań kości i urazów narządów

W3: (F K_W03) zna zasady kwalifikacji i wykonywania podstawowych zabiegów operacyjnych i inwazyjnych procedur diagnostyczno–leczniczych;

W4: (E K_W06) zna najczęściej występujące stany zagrożenia życia u dzieci, oraz zasady postępowania w tych stanach

W5: (E K_W03) zna i:rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego najczęstszych chorób dzieci a) krzywicy, tężyczki, drgawek,

b) wad serca, zapalenia mięśnia sercowego, wsierdzia i osierdzia, kardiomiopatii, zaburzeń rytmu serca, niewydolności serca, nadciśnienia tętniczego, omdleń,

c) ostrych i przewlekłych chorób górnych i dolnych dróg oddechowych, wad wrodzonych układu oddechowego, gruźlicy, mukowiscydozy, astmy, alergicznego nieżytu nosa, pokrzywki, wstrząsu anafilaktycznego, obrzęku naczynioworuchowego,

d) niedokrwistości, skaz krwotocznych, stanów niewydolności szpiku, chorób nowotworowych wieku dziecięcego, w tym guzów litych typowych dla wieku dziecięcego,

e) ostrych i przewlekłych bólów brzucha, wymiotów, biegunek, zaparć, krwawień z przewodu pokarmowego, choroby wrzodowej, nieswoistych chorób jelit, chorób trzustki, cholestaz i chorób wtroby, innych chorób nabytych i wad wrodzonych przewodu pokarmowego,

f) zakażeń układu moczowego, wad wrodzonych układu moczowego, zespołu nerczycowego, kamicy nerkowej, ostrej i przewlekłej niewydolności nerek, ostrych i przewlekłych zapaleń nerek, chorób układowych nerek, zaburzeń oddawania moczu, choroby refluksowej pęcherzowo-moczowodowej,

g) zaburzeń wzrastania, chorób tarczycy i przytarczyc, chorób nadnerczy, cukrzycy, otyłości zaburzeń dojrzewania i funkcji gonad,

h) mózgowego porażenia dziecięcego, zapaleń mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, padaczki,

i) najczęstszych chorób zakaźnych wieku dziecięcego,

j) zespołów genetycznych,

k) chorób tkanki łącznej, gorączki reumatycznej, młodzieńczego zapalenia stawów, toczenia układowego, zapalenia skórno-mięśniowego;

W 6: (E K_W04) zna zagadnienia: dziecka maltretowanego i wykorzystywania seksualnego, upośledzenia umysłowego, zaburzeń zachowania: psychoz, uzależnień, zaburzeń odżywiania i wydalania u dzieci

U1: (F K_U06) potrafi zbadać sutki, węzły chłonne, gruczoł tarczowy oraz jamę brzuszną w aspekcie ostrego brzucha, a także wykonać badanie palcem przez odbyt;

U2: (F K_U01) asystuje przy typowym zabiegu operacyjnym, potrafi przygotować pole operacyjne i znieczulić miejscowo okolicę operowaną;

U3: (F K_U02) posługuje się podstawowymi narzędziami chirurgicznymi;

U4: (F K_U03) stosuje się do zasad aseptyki i antyseptyki;

U5: (F K_U04) potrafi zaopatrzyć prostą ranę, założyć i zmienić jałowy opatrunek chirurgiczny

U6 (F K_U22) rozpoznaje objawy narastającego ciśnienia śródczaszkowego;

U7: (G K_U05) podczas badania dziecka potrafi rozpoznać zachowania i objawy wskazujące na możliwość wystąpienia przemocy wobec dziecka

U8: (E K_U30) asystuje przy przeprowadzeniu następujących procedur i zabiegów lekarskich:

a) przetaczaniu preparatów krwi i krwiopochodnych,

b) drenażu jamy opłucnowej,

c) nakłuciu worka osierdziowego,

d) nakłuciu jamy otrzewnowej,

e) nakłuciu lędźwiowym,

f) biopsji cienkoigłowej,

g) testach naskórkowych,

h) próbach śródskórnych i skaryfikacyjnych, oraz interpretuje ich wyniki;

K1 Kieruje się dobrem chorego, stawiając je na pierwszym miejscu (K_K04)

K2 Okazuje szacunek wobec Pacjenta i zrozumienie dla różnic światopoglądowych, oraz kulturowych (K_K05)

K3 Przestrzega tajemnicy lekarskiej i wszelkich praw pacjenta(m in. Prawa do informacji, do intymności, do świadomej decyzji ,do godnej śmierci (K_K06)

Wykłady:

• wykład informacyjny

• wykład konwersatoryjny

• dyskusja dydaktyczna

• analiza przypadków

Ćwiczenia:

• pokaz z instruktażem

• ćwiczenia przedmiotowe

• metody symulacyjne (studium przypadku)

- pokaz

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- giełda pomysłów
- klasyczna metoda problemowa
- seminaryjna
- studium przypadku
- sytuacyjna

- metody ewaluacyjne
- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Chirurgia dziecięca jest dziedziną zajmującą się leczeniem chirurgicznym schorzeń typowych dla wieku rozwojowego, ze szczególnym uwzględnieniem okresu noworodkowego.

Tematyka zajęć obejmuje nie tylko najczęściej występujące schorzenia chirurgiczne wieku rozwojowego, ale także zjawiska związane z zagrożeniami niesionymi przez rozwój cywilizacyjny np. wady wrodzone, choroby cywilizacyjne i zapalne, urazy wielonarządowe wraz z uwzględnieniem nowoczesnych sposobów ich leczenia, wyznaczanych przez postępy w zakresie genetyki molekularnej, onkologii i transplantologii. Nauczanie przedmiotu: „Chirurgia dziecięca” dla studentów Kierunku Lekarskiego obejmuje seminaria, ćwiczenia z asystentami w podgrupach oraz odbycie dwóch dyżurów w Klinice Chirurgii Dziecięcej podczas bloku zajęć z Chirurgii dziecięcej.

I. Seminaria mają za zadanie przybliżenie teoretycznych podstaw zagadnień z chirurgii dziecięcej, usystematyzowania jednostek chorobowych, ich symptomatologii, diagnostyki i leczenia czyli przygotowanie do zajęć praktycznych przy łóżku chorego, na sali operacyjnej i w Poradni Chirurgii Dziecięcej.

II. Ćwiczenia z asystentami w podgrupach poświęcone są praktycznemu podejściu („przy łóżku pacjenta”) do problemów chirurgicznych pacjentów w wieku rozwojowym. Podczas bloku ćwiczeniowego studenci współuczestniczą w procesie diagnostyczno-leczniczym obejmującym zbieranie wywiadu chorobowego, badanie kliniczne, zlecanie wykonania koniecznych badań dodatkowych, prowadzenie różnicowania diagnostycznego, kwalifikacje do leczenia chirurgicznego, zabiegi operacyjne, opieka pooperacyjna, ocena wyników leczenia. Omawiane są również zagadnienia etyczne dotyczące podejścia do chorego dziecka, trudnych rozmów z rodzicami (z uwzględnieniem noworodków z wadami wrodzonymi oraz dzieci chorych na choroby nowotworowe). Ćwiczenia w Poradni Chirurgicznej mają za zadanie przybliżenie problematyki z zakresu ambulatoryjnej opieki chirurgicznej nad dzieckiem oraz opieki pooperacyjnej.

III. 1 dyżur w Oddziale Klinicznym Chirurgii Dziecięcej ma za zadanie zaznajomienie studenta od strony praktycznej z rzeczywistością ostrodyżurową na oddziale klinicznym. Obejmuje on współuczestnictwo w przyjęciach pacjentów na ostrym dyżurze (w tym noworodków z wadami wrodzonymi zagrażającymi życiu) oraz udzielaniu pomocy doraźnej, zabiegach w trybie nagłym lub pilnym, ale także typowej pracy na Oddziale w godzinach popołudniowo-wieczornych np. dozór nad pacjentami we wczesnym okresie pooperacyjnym, udział w wizytach lekarskich.

Literatura podstawowa:

1. Chirurgia dziecięca - red Bagłaj , Kaliciński.

2. Zarys chirurgii dziecięcej – A. Jankowski.

3. Chirurgia noworodka – P. Kaliciński.

4. Urazy kostno-stawowe u dzieci – K. Okłot.

5. Traumatologia wieku rozwojowego – K. Okłot.

6. Onkologia i hematologia dziecięca – red A. Chybicka, K. Sawicz- Birkowska, B. Kazanowska.

Literatura uzupełniają:

1. Pediatric Surgery - Ashcraft KW.

2. Newborn Surgery – P. Puri.

3. Pediatric Surgery – J. O’Neill, M. Rowe, J. Grosfeld, E.

Fonkalsrud, A. Coran.

Zaliczenia teoretyczne odbywają się w ramach wspólnego egzaminu

z modułu “Medycyna wieku rozwojowego”.

• Warunkiem przystąpienia do zaliczenia teoretycznego jest uzyskanie zaliczenia praktycznego.

• Egzaminu z modułu przeprowadzany jest dwa razy w roku w sesji egzaminacyjnej w ramach zgodnie z regulaminem przeprowadzania egzaminów. Ma postać testu wielokrotnego wyboru i

zawiera:

o 80 pytań z przedmiotu “Pediatria”,

o 12 pytań z przedmiotu “Psychiatria wieku rozwojowego”,

o 23 pytania z przedmiotu “Chirurgia dziecięca”.

• Przedmioty są oceniane odrębnie. Warunkiem zaliczenia każdego z przedmiotów jest

uzyskanie w ramach każdego z nich wyniku min. 60%.

• Wyniki są składowymi oceny z modułu “Medycyna wieku rozwojowego” wg zasad podanych poniżej. W przypadku przedmiotów “Pediatria” i “Chirurgia dziecięca” ocena z części teoretycznej stanowi 0,7 (70%) oceny z przedmiotu.

Zaleczenie/ egzamin praktyczny z przedmiotu chirurgia dziecięca:

Kolokwium końcowe - samodzielne opracowanie 10 zadań problemowych (0 – 40 punktów max; >=60%): W1 – W3, U6, U7

< 24 pkt (<60%) = 2,0 (niezaliczone)

 24 pkt ZALICZONE

24-29 pkt (60-75%) = 3,0 (dostateczny)

30-31 pkt (75-80%) = 3,5 (dość dobry)

32-34 pkt (81-88%) = 4,0 (dobry)

35- 37 pkt (95-88%) = 4,5 (ponad dobry)

38-40 pkt (95-100%) = 5,0 (bardzo dobry)

Przedłużona obserwacja (0 – 10 punktów; > 50%): K1 – K3

Zaliczenie ćwiczeń u asystenta: > 50%): U1-U7

Aktywność na ćwiczeniach oraz dyżurach medycznych:K1-K3

Student(ka) otrzyma zaliczenie przedmiotu uzyskując pozytywne wyniki z obecności na ćwiczeniach i seminariach, odbycie 1 dyżuru medycznego oraz pozytywnej oceny w zakresie kompetencji społecznych, co jest warunkiem przystąpienia do praktycznego kolokwiom końcowego pisemnego

nie dotyczy