Patomorfologia

Do realizacji przedmiotu – Patomorfologia, niezbędne jest posiadanie podstawowych wiadomości z zakresu anatomii, fizjologii, histologii i embriologii, biologii i fizjologii komórki, biochemii.

Student powinien posiadać wiedzę i umiejętności zdobyte podczas kształcenia z zakresu przedmiotów: biologii i genetyki, anatomii, fizjologii, histologii, biochemii.

przedmiot obowiązkowy

1. Nakład pracy związany z zajęciami: udział w wykładach 15 godzin

udział w ćwiczeniach 30 godzin; 1,8 ETCS

2. Nakład pracy studenta: udział w ćwiczeniach 30 h, udział w wykładach 15 h, przygotowanie do zaliczenia 5 h; 2,4 ETCS

3. Czas w procesie oceniania 5 h; 0,2 ETCS

Student:

W1: zna budowę i funkcję komórek, tkanek, narządów i układów organizmu ludzkiego w stanach chorobowych oraz rozumie współzależności ich budowy i funkcji w warunkach choroby - K_W01

W2: posiada wiedzę dotyczącą podstawowych mechanizmów uszkodzenia komórek i tkanek - K_W01, K_W05

W3: rozumie związek między nieprawidłowościami morfologicznymi a funkcją zmienionych narządów i układów w stanach chorobowych, objawami klinicznymi i strategią diagnostyczną z zakresu diagnostyki patomorfologicznej - K_W18

W4: potrafi sprawnie posługiwać się terminologią patomorfologiczną, potrafi rozpoznawać obrazy mikroskopowe, zna definicję, patofizjologię oraz etiologię: zmian wstecznych – zaburzeń przemiany białkowej, tłuszczowej, węglowodanowej, mineralnej, martwicy, zaburzeń w krążeniu: przekrwienia czynnego i biernego, obrzęku, zakrzepicy, zatorów, choroby niedokrwiennej serca, choroby nadciśnieniowej. Potrafi podać podział i zna definicję oraz przyczyny zapaleń. Potrafi scharakteryzować zapalenia swoiste oraz zapalenia bakteryjne, wirusowe i grzybicze. Potrafi opisać proces transformacji i progresji nowotworowej, potrafi podać klasyfikację, opisać stopnie złośliwości, drogi szerzenia i czynniki ryzyka nowotworów - K_W03, K_W05, K_W18

W5: zna podstawowe problemy przed-laboratoryjnej i po-laboratoryjnej fazy wykonywania badań z zakresu diagnostyki histopatologicznej (w tym czynniki pozaanalityczne wpływające na wiarygodność wyników badań histopatologicznych, współpracy z personelem, w odniesieniu do laboratoriów histopatologicznych - K_W19

W6: zna rolę badań z zakresu diagnostyki histopatologicznej w rozpoznawaniu, monitorowaniu, rokowaniu zaburzeń narządowych i układowych oraz kryteria doboru tych badań i zasady wykonywania w odniesieniu do diagnostyki histopatologicznej, w szczególności zasady prawidłowego przygotowania i opracowania materiału tkankowego – K_W20

W7: zna zasady przygotowania i opracowania materiału tkankowego do diagnostyki histopatologicznej, zarówno do badań podstawowych, jak i badań z zakresy biologii molekularnej. Potrafi opisać metody diagnostyki patomorfologicznej tj.: badanie śródoperacyjne, badanie pooperacyjne, badanie biopsyjne (potrafi opisać szczegółowo rodzaje badań biopsyjnych), badanie autopsyjne – K_W20

W8: zna wskazania do poszerzenia diagnostyki laboratoryjnej z zakresu histopatologii w wybranych stanach chorobowych oraz zalecane testy specjalistyczne w odniesieniu do diagnostyki histopatologicznej – K_W21

W9: zna zasady i potrafi scharakteryzować barwienia z zakresu histochemii, immunohistochemii i biologii molekularnej (hybrydyzacji in situ) – K_W21

W10: zna rodzaje i charakterystykę materiału biologicznego, zasady i metodykę pobierania, transportu, przechowywania i przygotowania materiału tkankowego do diagnostyki histopatologicznej (miejsce i czas pobrania, wpływ czynników interferujących, płynów utrwalających, temperatury) – K_W22

Student:

U1: potrafi pobierać materiał tkankowy do badań, ocenić jego przydatność, przechowywać i przygotowywać do badań histopatologicznych - K_U05

U2: umie określić przydatność diagnostyczną materiału tkankowego do diagnostyki histopatologicznej - K_U09

U3: potrafi posługiwać się mikroskopem optycznym oraz technikami histologicznymi i patomorfologicznymi w celu opisu cech morfologicznych w preparatach mikroskopowych tkanek prawidłowych i patologicznie zmienionych - K_U12

U4: potrafi proponować profile, schematy i algorytmy postępowania diagnostycznego w różnych stanach klinicznych, zgodnie z zasadami etyki zawodowej, wymogami dobrej praktyki laboratoryjnej i medycyny laboratoryjnej opartej na dowodach naukowych w odniesieniu do materiału tkankowego w diagnostyce histopatologicznej - K_U29

U5: potrafi w prawidłowy sposób zaplanować schemat przeprowadzania materiału tkankowego. Potrafi w prawidłowy sposób przeprowadzić badanie immunohistochemiczne i fluorescencyjną hybrydyzację in situ. Potrafi zaplanować przebieg reakcji immunohistochemicznych przeprowadzanej na materiale tkankowym w zależności od sposobu jego utrwalenia. Potrafi profesjonalnie opracować i interpretować wyniki badań - K_U29

U6: potrafi współdziałać w planowaniu i realizacji zadań badawczych w odniesieniu do diagnostyki histopatologicznej – K_U38

Student:

K1: potrafi pracować w grupie przyjmując w niej różne role - K_K02

K2: prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego w zakładach patomorfologii - K_K04

K3: wykazuje umiejętność i nawyk samokształcenia - K_K06

Wykład: Metody dydaktyczne podające - wykład informacyjny (konwencjonalny), wykład konwersatoryjny, wykład problemowy z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych, filmy szkoleniowe, drzewa decyzyjne w programowaniu projektów naukowych

Ćwiczenia: Metody dydaktyczne poszukujące – ćwiczeniowa, klasyczna metoda problemowa, laboratoryjna, obserwacji, okrągłego stołu, studium przypadku

- tekst programowany
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa
- laboratoryjna
- obserwacji
- okrągłego stołu
- studium przypadku

Patologia jest działem medycyny zajmującym się etiologią, patogenezą, zmianami morfologicznymi i czynnościowymi w procesach chorobowych. Stanowi ona pomost pomiędzy podstawowymi naukami medycznymi a dziedzinami medycyny klinicznej. Tradycyjnie dzieli się ją na patologię ogólną i szczegółową. Pierwsza zajmuje się podstawowymi mechanizmami odpowiedzi komórek na uszkodzenia lub inne zaburzenia. Patologia szczegółowa zajmuje się zmianami w odniesieniu do poszczególnych narządów. Właściwie postawione rozpoznanie - które opiera się na powiązanym z danymi klinicznymi obrazem makroskopowym i mikroskopowym oraz coraz częściej wsparte jest przez badania dodatkowe: immunohistochemiczne, molekularne, genetyczne. W nowotworach prawidłowe rozpoznanie i badania dodatkowe warunkują ocenę rokowania.

Student w momencie rozpoczęcia kursu z patomorfologii powinien mieć opanowane wiadomości z zakresu podstawowych nauk medycznych zwłaszcza anatomii i histologii, w tym umiejętność mikroskopowania.

Zajęcia z przedmiotu patomorfologia odbywające się w drugim semestrze studiów podyplomowych na kierunku analityka medyczna prowadzone są w formie wykładów, ćwiczeń mikroskopowych oraz ćwiczeń laboratoryjnych. Ćwiczenia przeprowadzane w semestrze letnim i zimowym. Podzielone są na dwa bloki. Pierwszy - blok mikroskopowy: 6 spotkań po 3 godziny. Drugi blok – laboratoryjny: dwa spotkania po 2 godziny w grupach A, B, C. Tematyka ćwiczeń mikroskopowych poświęcona jest patologii ogólnej, natomiast ćwiczeń laboratoryjnych technice przygotowania preparatów histopatologicznych. Asystent rozpoczyna każde ćwiczenia od wygłoszenia zwięzłego wstępu do tematyki ćwiczeń zgodnie z załączonym planem, w dalszej części zajęcia odbywają się przy mikroskopach (blok mikroskopowy) oraz praktyczne ćwiczenia laboratoryjne zgodnie z załączonym planem zajęć. Po skończonym kursie studenci przystępują do kolokwium.

Literatura obowiązkowa:

Kruś S, Skrzypek-Fakhoury E: „Patomorfologia kliniczna”, PZWL, Warszawa 1996

Stevens A, Lowe J: „Patologia”, Wydawnictwo CZLEJ 2005

Zabel M.: „Immunocytochemia” PWN, Warszawa 1999

Literatura uzupełniająca:

F.L.Carson, Ch. Hladik, HISTOTECHNOLOGY 3rd edition, ASCP 2009

„Robbins Patologia” Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2005

Stachura J, Domagała W: „Patologia znaczy słowo o chorobie” (tom 1-2), PAU, Kraków 2009

Zawistowski S.: „Technika histopatologiczna” PZWL, Warszawa 1986

- podczas każdego ćwiczenia studenci zdają tzw. wejściówkę w postaci testu lub sprawdzianu pisemnego

- do kolokwium zaliczeniowego student może przystąpić jeżeli uzyskał zaliczenie wszystkich ćwiczeń

- zaliczenie odbywa się w formie testowej lub opisowej

- zaliczenie semestru uzyskuje student, który udzielił minimum 60% pozytywnych odpowiedzi

nie dotyczy