Zajęcia fakultatywne: Rośliny jadalne jako źródło surowców leczniczych

Posiadanie podstawowej wiedzy z zakresu biologii.

przedmiot fakultatywny

1. Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi:

- udział w wykładach: 15 godzin,

Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi 15 godzin, co odpowiada 0,6 punktu ECTS.

2. Bilans nakładu pracy studenta:

- udział w wykładach: 15 godzin,

- przygotowanie do zajęć, w tym czytanie wybranego piśmiennictwa: 5 godziny,

- przygotowanie do zaliczenia i zaliczenie (przygotowanie prezentacji lub opracowania pisemnego): 4 + 1 = 5 godzin.

Łączny nakład pracy związany z realizacją przedmiotu wynosi 25 godzin, co odpowiada 1 punktowi ECTS.

3. Bilans nakładu pracy studenta o charakterze praktycznym:

Nie dotyczy.

4. Czas wymagany do odbycia obowiązkowej praktyki – nie dotyczy

Student zna i rozumie:

W.1 wpływ roślin jadalnych na zdrowie człowieka, ich wartość pokarmową, dostarczane przez nie surowce lecznicze, zawartość substancji czynnych i właściwości lecznicze (C.W07, A.W07, B.W17, B.W18)

W.2 wskazać dzikorosnące rośliny, mogące stanowić źródło pokarmu (C.W07)

Student potrafi:

U.1 rozpoznać na podstawie cech morfologicznych:

- gatunki roślin jadalnych stosowanych w lecznictwie,

- dzikorosnące rośliny, mogące stanowić źródło pokarmu (C.U07).

U.2 udzielić informacji o podstawowych właściwościach leczniczych roślin jadalnych (C.U07)

Student gotów jest do:

K.1 wyciągania i formułowania wniosków z własnych obserwacji (G.K01)

Wykład:

- informacyjny z prezentacją multimedialną;

- problemowy;

- konwersatoryjny.

- opis
- opowiadanie
- pogadanka
- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Wykład dotyczy zagadnień związanych z roślinami jadalnymi wykorzystywanymi jako surowce lecznicze i stanowiące podstawę zdrowej diety. Obejmuje przegląd gatunków roślin pokarmowych występujących w Polsce i roślin egzotycznych, ze zwróceniem uwagi na ich budowę morfologiczną, wykorzystywane organy roślinne, zawartość substancji odżywczych i związków czynnych oraz zastosowanie pokarmowe, lecznicze i kosmetyczne.

Rośliny odgrywają kluczową rolę w nowoczesnym żywieniu człowieka. Są fundamentem zbilansowanej diety, oprócz dostarczania energii i składników odżywczych promują zdrowie serca, wspierają układ odpornościowy, przeciwdziałają wielu chorobom cywilizacyjnym, w tym cukrzycy, otyłości i nowotworom. Wykład ma na celu omówienie roli roślin w diecie człowieka. Są to: rośliny zbożowe, warzywne, sadownicze, oleiste, przyprawowe i inne np. używki roślinne, bądź wykorzystywane do sporządzania nalewek. Stanowi przegląd gatunków stanowiących źródło pokarmu ze szczególnym uwzględnieniem zawartości związków odpowiedzialnych za ich właściwości odżywcze (witaminy, makro i mikroelementy) i lecznicze (flawonoidy, garbniki, olejki eteryczne). Wykład prezentuje definicje poszczególnych rodzajów roślin użytkowych. Przedstawia historię roślin jadalnych i przyprawowych. Wskazuje dziko rosnące gatunki roślin zjadane w czasie głodu. Zakres wykładów obejmuje rodzime gatunki roślin i gatunki egzotyczne (w tym glony) z uwzględnieniem: charakterystyki botanicznej, pochodzenia, występowania, preferencji siedliskowych, pozyskiwania części jadalnych, zawartości substancji odżywczych, zastosowania kulinarnego, a także pozyskiwania surowców leczniczych i ich właściwości farmakologicznych i kosmetycznych.

Literatura podstawowa:

1. Czikow P., Łaptiew J., Rośliny lecznicze i bogate w witaminy. PWRiL, Warszawa, 1987.

2. Grochowski W., Jadalne owoce leśne. PWRiL, Warszawa 1986.

3. Hlava B., Stary F., Pospisil F.: Rośliny kosmetyczne. PWRiL. Warszawa, 1984.

4. Jędrzejko K. (red.), Klama H., Żarnowiec J., Zarys wiedzy o roślinach leczniczych. Śląska Akademia Medyczna, Katowice, 1997.

Literatura uzupełniająca:

1. Jędrzejko K., Kowalczyk B., Bacler B., Rośliny kosmetyczne. Śląska Akademia Medyczna w Katowicach, Katowice, 2006.

2. Lamer-Zarawska E., Owoce egzotyczne. Astrum, Warszawa, 2004.

3. Matławska I.: Farmakognozja. Akademia Medyczna im. Karola Marcinkowskiego, Poznań 2005.

4. Mautner U., Kullenberg B., Przyprawy ziołowe. Videograf. Katowice, 1994.

5. Nowiński., Dzieje upraw i roślin leczniczych. PWRiL, Warszawa, 1983.

6. Ożarowski A., Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy. PZWL, Warszawa, 1982.

7. Pahlow M., Zdrowe przyprawy. Porady, przepisy i informacje. MedPharm Polska, Wrocław, 2000

8. Rausch A., Lotz B., Leksykon. Zioła. Zastosowanie: kulinarne, medyczne, dekoracyjne. Elipsa, Warszawa, 2006.

9. Rogala J., Nalewki zdrowotne, czyli 102 przepisy na alkohol, który wspomaga organizm. Wydawnictwo Baobab, Warszawa, 2007.

10. Šedo A., Krejča J., Rośliny źródłem przypraw. PWRiL, Warszawa, 1989

Test zaliczeniowy na platformie Moodle (≥60%): W1, W2, U1, U2, K1

Obserwacja przedłużona (≥50%): K1

Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia końcowego są:

Obecność na zajęciach (dopuszcza się usprawiedliwienie nieobecności; w przypadku jego braku konieczne jest przygotowanie opracowania/prezentacji na temat uzgodniony z prowadzącym zajęcia, których nieobecność dotyczy.)

Ocena końcowa z przedmiotu jest oceną uzyskaną z testu zaliczeniowego.

Kryteria oceniania:

92-100% – bardzo dobry

84-91% – dobry plus

76-83% – dobry

68-75% – dostateczny plus

60-67% – dostateczny

0-59% – niedostateczny

Nie dotyczy.