Radiobiologia i ochrona radiologiczna

Student rozpoczynający kształcenie z tego przedmiotu powinien posiadać wiedzę z zakresu radiobiologii (wykłady ogólnouniwersyteckie)i zakresu aparatury medycznej.

Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi

- udział w wykładach: 15 godzin

- udział w ćwiczeniach: 15 godzin

- przeprowadzenie zaliczenia praktycznego i teoretycznego: 2 godziny

Nakład pracy związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich wynosi 30 godzin, co odpowiada 1 punktowi ECTS

Bilans nakładu pracy studenta:

- udział w wykładach: 15 godzin

- udział w ćwiczeniach: 15 godzin

- przygotowanie do ćwiczeń: 10 godzin

- czytanie wskazanej literatury: 10 godzin

- przygotowanie do zaliczenia na zaliczeniu: 10 godzin

Łączny nakład pracy studenta wynosi 60 godzin, co odpowiada 2 punktom ECTS

W1-definiuje podstawowe pojęcia z zakresu fizyki jądrowej, emisji promieniowania przez aparaturę rentgenowską i jego charakterystykę;

W2-charakteryzuje działanie promieniowania jonizującego na organizm człowieka;

W3-objaśnia metody pomiaru promieniowania i zasady działania detektorów promieniowania;

W4-wyjaśnia istotę ochrony radiologicznej;

U1-stosuje w praktyce metody ochrony radiologicznej pacjenta

U2-stosuje w praktyce metody ochrony radiologicznej personelu;

U3-stosuje przepisy systemu zapewniania jakości w diagnostyce obrazowej;

K1-stale podnosi swoje umiejętności i kwalifikacje;

K2-postępuje zgodnie z obowiązującymi standardami ochrony radiologicznej.

Wykłady:

wykład informacyjny

wykład problemowy

wykład konwersatoryjny

debata

Ćwiczenia

dyskusja dydaktyczna

analiza przypadków

drzewo decyzyjne

metody symulacyjne metody symulacyjne (studium przypadku; pacjent symulowany)

uczenie wspomagane komputerem

metody eksponujące: pokaz

- pokaz
- symulacyjna (gier symulacyjnych)

- opis
- opowiadanie
- pogadanka
- tekst programowany
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- doświadczeń
- klasyczna metoda problemowa
- obserwacji
- seminaryjna
- studium przypadku
- sytuacyjna

Celem zajęć jest zapoznanie studenta z zasadami ochrony radiologicznej i działaniem promieniowania jonizującego na organizm człowieka. Szczególną uwagę zwraca się na zapewnianie jakości w diagnostyce obrazowej.

1. Podstawowe pojęcia z zakresu fizyki jądrowej: zjawisko i rodzaje promieniotwórczości, promieniowanie rentgenowskie, inne rodzaje promieniowania stosowane w medycynie.

2. Sposoby emisji promieniowania przez aparaturę rentgenowską i jego charakterystyka: aparaty rentgenowskie klasyczne, radiografia cyfrowa, tomografia komputerowa, angiografia subtrakcyjna, scyntygrafia.

3. Działanie promieniowania jonizującego na organizm człowieka: skutki promieniowania na poziomie molekularnym, komórki i organizmu, skuteczność biologiczna promieniowania, równoważnik dawki, skutki promieniowania stochastyczne i niestochastyczne, problem indukcji nowotworów przez diagnostykę obrazową, dziedziczne skutki napromieniowania.

Cwiczenia

1. Metody pomiaru promieniowania; dawki pomiarowe stosowane w ochronie radiologicznej: detektory promieniowania gazowe, scyntylacyjne i półprzewodnikowe, jednostki dawki, dawki graniczne.

2. Ekspozycja na promieniowanie jonizujące związana z diagnostyka obrazową: ekspozycja pacjentów na promieniowanie przy różnych typach badań, odpowiedzialność personelu z tytułu użycia promieniowania jonizującego, czynniki wpływające na wartość dawki otrzymywanej przez pacjenta, sposoby ograniczania zbędnego napromieniowania.

3. Zasady i metody ochrony radiologicznej pacjenta: przysłony głębinowe i kształt wiązki promieniowania, filtry własne lampy i dodatkowe, kratki przeciwrozproszeniowe, dobór parametrów ekspozycji, osłony, obliczanie dawek promieniowania jonizującego, obliczanie grubości osłon, ochrona kobiet ciężarnych, ochrona przed nadmierną ekspozycją w pracowni radiologii interwencyjnej.

4. Zasady i metody ochrony radiologicznej personelu: techniki ochrony radiologicznej personelu medycznego, poziomy ekspozycji zawodowej.

5. Prawodawstwo polskie i Unii Europejskiej z zakresu ochrony radiologicznej. Rola inspektora ochrony radiologicznej w pracowni rentgenowskiej.

6. System ochrony radiologicznej: warunki funkcjonowania systemu ochrony radiologicznej w Polsce i w Unii Europejskiej, system ochrony radiologicznej w Polsce i w Unii Europejskiej.

7. System zapewnienia jakości w diagnostyce obrazowej: cele programu, elementy systemu zapewnienia jakości, rodzaje testów, obowiązujące przepisy w zakresie systemu zapewnienia jakości, kryteria właściwego wykonywania badań rentgenowskich.

1. Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka badań. PZWL, Warszawa 2000.

2. Radiologia – Diagnostyka Obrazowa Rtg, TK, USG, MR i medycyna nuklearna. PZWL, Warszawa 2003.

3. Wskazania praktyczne z zakresu ochrony radiologicznej w radiologii interwencyjnej. Instytut Medycyny Pracy, Łódź 2000.

4. Medycyna zagrożeń i urazów radiacyjnych. PZWL, Warszawa 2004.

Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. Blok zajęć kończy się zaliczeniem z oceną.