Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Współczesne spory aksjologiczne

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2051-KON-WSA
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0312) Politologia i wiedza o społeczeństwie Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Współczesne spory aksjologiczne
Jednostka: Wydział Politologii i Studiów Międzynarodowych (2009-2019)
Grupy: Konwersatoria do wyboru w języku polskim dla kierunków WNoPiB - stacjonarne
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Znajomość podstawowych pojęć z zakresu filozofii i etyki.

Rodzaj przedmiotu:

przedmiot fakultatywny

Całkowity nakład pracy studenta:

60 godzin, w tym:

- 30 godzin – aktywne uczestnictwo w zajęciach (1 ECTS)

- 20 godzin – indywidualna lektura materiałów źródłowych, przygotowania do zajęć (1 ECTS)

- 10 godzin - przygotowanie do kolokwium końcowego i udział w kolokwium (1 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza:

Student:

W_1 - zna podstawowe pojęcia z zakresu etyki i aksjologii, w szczególności zaś z zakresu etyki życia publicznego

W_2 - wymienia najważniejsze kodeksy i inne dokumenty etyczne dotyczące określonych dziedzin czy grup zawodowych

W_3 - zna przykłady współczesnych dylematów moralnych i konfliktów etycznych oraz charakteryzuje je

Efekty uczenia się - umiejętności:

Student:

U_1 - potrafi posługiwać się w sposób poprawny pojęciami i kategoriami filozoficznymi i etycznymi

U_2 - potrafi odwoływać się do dokumentów etycznych i kodeksów w podejmowaniu refleksji na temat konkretnych przypadków z życia społecznego

U_3 - potrafi wskazać najbardziej kontrowersyjne współczesne spory moralne i aksjologiczne

U_4 - radzi sobie z wskazywaniem argumentów różnych stron poszczególnych sporów moralnych i aksjologicznych, podejmuje trud wskazywania sposobów rozwiązywania niniejszych sporów

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

Student:

K_1 - pracuje w grupie, wspólnie rozwiązując spory moralne i dylematy etyczne

K_2 - radzi sobie z problemami dotyczącymi współczesnego człowieka, w szczególności z problemami natury moralnej i aksjologicznej

K-3 - tolerancyjnie odnosi się do przedstawicieli różnych stron poszczególnych sporów moralnych i aksjologicznych, wykazuje się postawą empatyczną i rozumiejącą

Metody dydaktyczne podające:

- opis
- opowiadanie
- pogadanka
- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące:

- biograficzna
- ćwiczeniowa
- giełda pomysłów
- klasyczna metoda problemowa
- oxfordzka
- studium przypadku
- SWOT

Metody dydaktyczne w kształceniu online:

- metody integracyjne
- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
- metody oparte na współpracy
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Skrócony opis:

Celem konwersatorium jest omówienie najważniejszych dylematów i problemów z zakresu etyki życia publicznego, a w szczególności z zakresu bioetyki, a także jej relacji z etyką polityki, etyką mediów, etyką społeczną, etyką prawniczą, etyką lekarską, etyką biznesu. Program przedmiotu obejmuje omówienie i dyskusję wokół najnowszych tekstów naukowych z zakresu wybranych problemów aksjologii życia publicznego i bioetyki.

Pełny opis:

Cykl obejmować będzie omówienie poniższych zagadnień:

1. Granice i zasięg etyki życia publicznego, bioetyki i aksjologii. Omówienie celów szczegółowych kształcenia; omówienie warunków zaliczenia przedmiotu; wskazanie specyfiki etyki życia publicznego, bioetyki i aksjologii w ramach całości refleksji etycznej oraz jej granic i zasięgu. Omówienie pojęć: spór aksjologiczny, konflikt etyczny, konflikt moralny.

2. Aborcja. Charakterystyka historycznego podłoża zjawiska aborcji. Aborcja w doktrynach religijnych, politycznych i etycznych. Argumentacja zwolenników i przeciwników liberalizacji prawa do aborcji.

3. Zapłodnienie in vitro. Definicja pojęcia zapłodnienie in vitro. Metody przeprowadzenia zapłodnienia in vitro. Dopuszczalność zapłodnienia in vitro w prawie polskim i europejskim. Moralne kontrowersje wokół zapłodnienia in vitro.

4. Macierzyństwo zastępcze. Definicja pojęcia macierzyństwa zastępczego. Dopuszczalność macierzyństwa zastępczego w prawie polskim i europejskim. Moralne kontrowersje wokół kwestii macierzyństwa zastępczego. Surogatka jako zawód w świecie współczesnym.

5. Wiedza o pochodzeniu biologicznym. Omówienie regulacji prawnych dotyczących kwestii przekazywania nasienia i korzystania z banków nasienia w przypadkach zapłodnienia pozaustrojowego. Etyczne i prawne aspekty prawa do wiedzy dziecka o swoim pochodzeniu biologicznym i wiedzy o tożsamości rodzica biologicznego.

6. Związki jednopłciowe. Status związków jednopłciowych w Europie i na świecie. Możliwości regulacji prawnych związków jednopłciowych z prawie polskim. Społeczne i moralne aspekty legalizacji związków jednopłciowych. Problem równości małżeńskiej we współczesności.

7. Pornografia. Społeczne i moralne kontrowersje dotyczące dostępu do pornografii. Pornografia a filozofia personalizmu. Pornografia w systemach liberalnej demokracji. Problem dostępu nieletnich do pornografii.

8. Eutanazja. Historia zjawiska eutanazji. Rodzaje eutanazji. Eutanazja bierna a zaprzestanie uporczywej terapii. Liberalne i konserwatywne argumenty dotyczące liberalizacji prawa do eutanazji. Prawo eutanatyczne w krajach europejskich. Prawo do śmierci w społeczeństwie liberalnym.

9. Samobójstwo. Moralne wątpliwości dotyczące problemu samobójstwa. Prawo do śmierci w społeczeństwie liberalnym. Kontrowersje moralne dotyczące samobójstwa wspomaganego. Przyczyny samobójstw w krajach wysoko rozwiniętych. Przyczyny samobójstw wśród nieletnich.

10. Zabijanie. Etyczne, moralne i prawne aspekty zabijania. Zabijanie na wojnie. Etyczne i moralne aspekty zabijania w obronie własnej. Stanowiska ideologiczne względem moralnej oceny zabijania. Wojna sprawiedliwa i wojna agresywna a problem zabijania.

11. Kara śmierci. Kara śmierci w historii ludzkości. Kara śmierci w legislacji współczesnych państw. Moralne aspekty kary śmierci. Rola kata w wykonywaniu kary śmierci. Katechizm Kościoła Katolickiego wobec kary śmierci. Doktryna praw człowieka w zakresie ochrony życia.

12. Klonowanie. Klonowanie w argumentacji ideologicznej. klonowanie a postęp i rozwój społeczny. Problematyka klonowania w nauczaniu Kościoła katolickiego i innych religii. Technologia jako narzędzie uprzedmiotowienia człowieka. Klonowanie a problem czystego mięsa. Klonowanie dla celów wojennych.

13. Prawa zwierząt. Rozwój doktryny praw zwierząt w drugiej połowie XX wieku. Rewolucja zapoczątkowana książką Petera Singera pt. "Wyzwolenie zwierząt". Prawa zwierząt a ochrona zwierząt. Polska i europejska legislacja w kwestii praw zwierząt.

14. Polityczna poprawność. Krytyka i apologia poprawności politycznej. poprawność polityczna jako tolerancja. Poprawność polityczna jako forma cenzury. Poprawność polityczna w kontekście użycia języka. Polityczno-ideologiczny wymiar poprawności politycznej.

15. Współczesne spory aksjologiczne - podsumowanie. Zaliczenie zajęć - kolokwium ustne.

Literatura:

Literatura obowiązkowa:

Zajęcia 1. Brak tekstu do zajęć.

Zajęcia 2. Teksty obowiązkowe:

1) Falski Jacek, Problem aborcji w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Na podstawie wyroku z 26 maja 2011 r. w sprawie R.R. versus Polska, "Przegląd Sejmowy" 2016, nr 6 (137), s. 9-25.

2) Ciżyńska Angelika, Życie dziecka kontra prawo do samostanowienia, "Internetowy przegląd prawniczy" 2017, nr 2, s. 22-35.

3) Cevlikli Berat Alp, Feminist Ethical Approach to Termination of Pregnancy, "Türkiye Biyoetik Dergisi" 2017, Vol. 4, No. 4, 158-164. Źródło: https://www.journalagent.com/tjob/pdfs/TJOB-63935-ORIGINAL_ARTICLE-CEVLIKLI.pdf

Zajęcia 3. Teksty obowiązkowe:

1) Ciszek Mariusz, Sztuczne zapłodnienie z perspektywy etyki rodziny, "Studia Ecologiae et Bioeticae" 2006, nr 4, s. 157-179.

2) Szostek Andrzej, Etyczne aspekty zapłodnienia in vitro, "Chrześcijaństwo - Świat - Polityka" 2009, nr 1 (8), s. 5-12.

Zajęcia 4. Teksty obowiązkowe:

1) Lebensztejn Marek Andrzej, Macierzyństwo zastępcze - problemy etyczne i prawne, "Miscellanea Historico-Iuridica" 2014, T. XII, z. 2, s. 299-315.

2) Makowiec Aneta, Dopuszczalność macierzyństwa zastępczego w prawie polskim - rozważania de lege lata i de lege ferenda, "Internetowy Przegląd Prawniczy" 2011, nr 1, s. 57-72.

Zajęcia 5. Teksty obowiązkowe:

1) Sobas Magdalena, "Pater vero is est quem nuptiae demonstrant? Czyli o prawie dziecka do ustalenia pochodzenia ze strony ojca w kontekście wolności prokreacyjnej, "Roczniki Administracji i Prawa" 2016, nr XVI (2), s. 61-80.

Zajęcia 6. Teksty obowiązkowe:

1) Ukleja Miłosz, Rodziny z wyboru. Homoseksualny związek jako współczesna alternatywa rodziny - anliza zjawiska, "Acta Universitatis Lodziensis" 2014, "Folia Sociologica" 51, s. 117-133.

2) Wojewoda Michał, Małżeństwa jednopłciowe i związki partnerskie w polskim rejestrze stanu cywilnego?, "Studia Prawno-Ekonomiczne" 2017, T. CIII, s. 133-161.

Zajęcia 7. Teksty obowiązkowe:

1) Szymczyk Marta, Pornografia - problem etyczny?, "Etyka" 2007, nr 40, s. 182-186.

2) Bajda Jerzy, Zafałszowanie obrazu człowieka: pornografia, "Ethos" 1993, R. 6, nr 4 (24), s. 72-91.

Zajęcia 8. Teksty obowiązkowe:

1) Skura-Madziała Anna, Religie świata i ich stanowisko wobec eutanazji, "Annales. Etyka w życiu gospodarczym" 2009, Vol. 12, nr 2, s. 25-34.

2) Pełka Michał, Ronald Dworkin o prawie do eutanazji, "Forum Prawnicze" 2017, nr 2, s. 28-44.

3) Nunes Rui, Reno Guilhermina, Euthanasia: A Challenge to Medical Ethics, "Journal of Clinical Research & Bioethics" 2016, Vol. 7, No. 4. Źródło: https://www.longdom.org/open-access/euthanasia-a-challenge-to-medical-ethics-2155-9627-1000282.pdf.

Zajęcia 9. Teksty obowiązkowe:

1) Helios Joanna, Prawo do śmierci - uwagi na kanwie rozważań o samobójstwie, "Studia Erasmiana-Wratislaviensia" 2013, nr 7, s. 13-33.

2) The Danger of Assisted Suicide Laws: Part of the Bioethics and Disability Series, National Council on Disability, October 2019 [wybrane fragmenty raportu dla poszczególnych grup studentów]. Źródło: https://ncd.gov/sites/default/files/NCD_Assisted_Suicide_Report_508.pdf.

Zajęcia 10. Teksty obowiązkowe:

1) Bednarz Gabriel, Dopuszczalność zabijania w obronie własnej w świetle stanowiska Judith Jarvis Thomson, "Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ" - "Nauki Humanistyczne" 2017, nr 2 (17), s. 59-70.

2) Żuradzki Tomasz, Etyka wojny a dopuszczalność zabijania, "Diametros" 2010, nr 25, s. 103-117.

Zajęcia 11. Teksty obowiązkowe:

1) Jurczyk Marcin Bartłomiej, Historia rozwoju kary śmierci na przestrzeni wieków w wybranych koncepcjach filozoficznych, "Studenckie Zeszyty Naukowe" 2016, Vol. XIX, nr 28, s. 57-70.

2) Lang Marta, Kara śmierci a prawa człowieka, "Studia z Zakresu Nauk Prawnoustrojowych. Miscellanea" 2015, Vol. 5, s. 105-135.

Zajęcia 12. Teksty obowiązkowe:

1) Łuków Paweł, Osoby, klonowanie ludzi i granice moralności, "Studia Bobolanum" 2004, nr 2, s. 25-39.

2) Tacikowska Magdalena, Klonowanie człowieka w świetle nauki Kościoła katolickiego i prawa polskiego, "Studia Redemptorystowskie" 2013, nr 11, s. 400-409.

3) Leśkiewicz Katarzyna, Prawne aspekty klonowania zwierząt i wprowadzania do obrotu klonów oraz żywności pochodzącej od klonów, "Przegląd Prawa Rolnego" 2014, nr 1 (14), s. 199-212.

Zajęcia 13. Teksty obowiązkowe:

1) Singer Peter, Zwierzęta i ludzie jako istoty równe sobie, "Etyka" 1980, nr 18, s. 49-62.

2) Rejman Genowefa, Ochrona prawna zwierząt, "Studia Iuridica" 2006, T. XLVI, s. 253-284.

Zajęcia 14. Teksty obowiązkowe:

1) Szahaj Andrzej, Dylematy politycznej poprawności, [w:] tegoż, E pluribus unum? Dylematy wielokulturowości i politycznej poprawności, Kraków 2004, s. 155-175.

2) Leśniak Antoni, Political correctness, czyli o etycznej wrażliwości języka, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe" 2017, nr 313, s. 147-160.

Zajęcia 15. Zaliczenie zajęć - kolokwium ustne.

Metody i kryteria oceniania:

- obecność na zajęciach (dopuszczalne są 2 nieobecności)

- aktywność na zajęciach (oceniana jest aktywność każdego studenta na każdych zajęciach, całość aktywności w ciągu semestru składa się na ocenę cząstkową z aktywności)

- kolokwium ustne z lektury (każdy student samodzielnie studiuje wybraną lekturę i na koniec semestru przechodzi kolokwium ustne z niniejszej lektury, ocena z lektury stanowi drugą ocenę cząstkową)

- ocena końcowa jest średnią arytmetyczną z obu ocen cząstkowych uzyskanych przez studenta

Praktyki zawodowe:

Nie dotyczy.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)