Geografia osadnictwa

Ogólna wiedza na temat związane z przemianami środowiska geograficznego pod wpływem osadnictwa

przedmiot obowiązkowy

Absolwent w zakresie wiedzy:

W01 - zna uwarunkowania kształtujące sieć osadniczą - K_W01;

W02- zna teorie, modele i metody badawcze z zakresu geografii osadnictwa -K_W05, K_W06;

W03- rozumie podstawowe zjawiska, struktury i procesy osadnictwa miejskiego i wiejskiego - K_W01,

W04:- ma podstawowa wiedzę z zakresu nauk, z którymi

geografia osadnictwa współpracuje i z którymi jest powiązana (demografia, g.fizyczna, ekonomia, socjologia, urbanistyka) - K_W01, K_W04:,

W05:- potrafi wymienić zjawiska osadnicze o charakterze globalnym, wskazuje na uwarunkowania i zależności, dostrzega związki i zależności w środowisku geograficznym, jak również społeczno-ekonomicznym- K_W01:.

Absolwent w zakresie umiejętności:

U01- posiada umiejętność analizowania i oceniania procesów kształtujących sieć osadniczą; wykorzystywania teorii, modeli i metod badawczych z zakresu geografii osadnictwa - K_U01;

U02- konsekwentnie stosuje i upowszechnia zasadę kompleksowego ujmowania i interpretowania zjawisk i procesów osadniczych - K_U07

U03- biegle wykorzystuje literaturę naukową z zakresu dziedzin nauki o ziemi i subdyscyplin nauk geograficznych - K_U09, K_U10,

U04-czyta ze zrozumieniem teksty naukowe w języku polskim i angielskim --K_U02

U05- wykazuje umiejętność krytycznej analizy, oceny i selekcji informacji, zwłaszcza ze źródeł elektronicznych -K_U03

U06- planuje i wykonuje zadania badawcze pod kierunkiem

pracownika naukowego -K_U06

U07- stosuje metody statystyczne,techniki i narzędzia informatyczne

do opisu zjawisk i analizy danych pierwotnych i wtórnych -K_U05.

Absolwent w zakresie kompetencji:

K01- posiada kompetencje do wyjaśniania relacji między rozwojem sieci osadniczej a innymi procesami i zjawiskami w przestrzeni społeczno-gospodarczej i środowisku naturalnym - K_K02,

K02-rozumie potrzebę ustawicznego uczenia się, potrafi inspirować

i organizować proces uczenia się innych -K_K01,

K03- holistycznie rozumie zjawiska zachodzące w osadnictwie oraz rozumie potrzebę systematycznego zapoznawania się z czasopismami

naukowymi i popularnonaukowymi z zakresu nauk geograficznych, w celu poszerzania i pogłębiania

wiedzy- K_K01, K_K07,

K04-potrafi wskazać na uwarunkowania i zależności, dostrzega związki i zależności w środowisku geograficznym, jak również społeczno-ekonomicznym -K_K07

K05- potrafi myśleć i działać w sposób kompleksowy i przedsiębiorczy-K_K02, K_K08

K06- systematycznie aktualizuje wiedzę geograficzną i zna jej aplikacyjne zastosowania -K_K05.

- pogadanka
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- oxfordzka

Zapoznanie z głównymi problemami badawczymi oraz przyswojenie wiedzy z zakresu geografii osadnictwa; poczynając od analizy czynników kształtujących osadnictwo (rozwój społeczny, gospodarczy i cywilizacyjny, rola i znaczenie środowiska przyrodniczego), poprzez zagadnienia związane z osadnictwem wiejskim i miejskim, kończąc na formach i strukturach wielkich miast i zintegrowanych systemach osadniczych.

Geografia osadnictwa w systemie nauk geograficznych: powstanie i rozwój geografii osadnictwa, jej zakres przedmiotowy oraz główne problemy badawcze; obiekt i zakres badań geografii osadnictwa; metody badań i powiązanie geografii osadnictwa z innymi naukami. Główne determinanty kształtujące osadnictwo, jego rozwój i przekształcenia: uwarunkowania wynikające ze środowiska geograficznego; czynniki społeczno-gospodarcze, historyczne i polityczno-administracyjne.

Wieś i osadnictwo wiejskie: osadnictwo pierwotne; geneza, typy i formy osadnictwa wiejskiego rolnictwa ustabilizowanego; formy władania ziemią i ich wpływ na charakter i zróżnicowanie osadnictwa; typy i formy (kształty) osiedli wiejskich i podstawy ich klasyfikacji; układy przestrzenne siedlisk wiejskich i ich geneza; rozłogi wiejskie - ich typy i geneza; Przemiany społeczno-gospodarcze wsi współczesnej i koncepcje jej rozwoju.

Miasto i osadnictwo miejskie: definicja miasta, ich powstanie i rozwój; koncepcje powstawania miast – ewolucyjna i dyfuzyjna; położenie miast (położenie geograficzno-ekonomiczne i topograficzne), ich fizjonomia i morfologia oraz struktury przestrzenno-funkcjonalne miast; struktury demograficzno -społeczno-przestrzenne miast, koncepcje ekologii społecznej, struktury przestrzenno-funkcjonalne miast i rodzaje użytków miejskich; modele struktury przestrzennej miast; główne koncepcje i metody badania funkcji miast; teoria miejsc centralnych; koncepcja bazy ekonomicznej, rodzaje funkcji miejskich; funkcje i typologia funkcjonalna miast; miasto i jego region; sieć, hierarchia oraz formy i struktury miejskie; rozwój wielkich skupisk miejskich; aglomeracje i konurbacje; ważniejsze megalopolis świata; metropolizacja i metropolie; miasta światowe. Sieć osadnicza i system osadniczy; teorie i modele sieci osadniczej.

Urbanizacja – jej pojecie i wieloaspektowy wymiar; regionalne zróżnicowanie procesów urbanizacji. Pozytywne i negatywne konsekwencje procesu urbanizacji.

Osadnictwo wiejskie i miejskie na świecie w zmieniającej się rzeczywistości XXI wieku.

Szymańska D., 2013, Geografia osadnictwa, PWN, Warszawa;

Kiełczewska - Zaleska M., 1972, 1976. Geografia osadnictwa, PWN, Warszawa

Liszewski S., Maik W., 2000, Osadnictwo, Wielka Encyklopedia Geografii Świata, t. 19, Wyd. Kurpisz S.A., Poznań;

Jałowiecki B., Szczepański M.S., 2002. Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Wyd. Nauk. Scholar, Warszawa; Maik W., 1997, Podstawy geografii miast, Wyd. UMK, Toruń;

Rajman J., 2004, Geografia osadnictwa i ludności. Przewodnik metodyczny, Wyd. Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków; Zdrojewski E. Z., 1994, Zarys geografii osadnictwa. Przewodnik do ćwiczeń, WSP, Słupsk;

Chilczuk M., 1970, Osadnictwo wiejskie Polski (formy i układy przestrzenne), PWN, Warszawa;

Beaujeu-Garnier J., Chabot G., 1971, Zarys geografii miast, PWE, Warszawa;

Dziewoński K., Jerczyński M., Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna miast, Prace Geograficzne IG PAN, t. 87, Warszawa; Golachowski S., Kostrubiec B., Zagożdżon A., 1974, Metody badań geograficzno-osadniczych, PWN, Warszawa.

Materiały pomocnicze: mapy topograficzne, plany miast, zdjęcia satelitarne, roczniki statystyczne

Wykład kończy się egzaminem testowym, w czasie którego będą sprawdzane efekty kształcenia.

Progi oceny na podstawie % poprawnych odpowiedzi: 51%-60% = 3.0, 61-70% = 3.5, 71-80% = 4.0, 81-90% = 4.5, 91-100% =5.0.