Aksjologia

Informacje ogólne

Kod przedmiotu:	2402-F-S2-1-AKS
Kod Erasmus / ISCED:	08.1 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0223) Filozofia i etyka Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu:	Aksjologia
Jednostka:	Instytut Filozofii
Grupy:	Filozofia I rok s2 - przedmioty obowiązkowe Przedmioty z polskim językiem wykładowym Zajęcia ze ścieżki specjalizacyjnej dla II st.
Punkty ECTS i inne:	3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS: roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS; tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h; 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się; tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS; nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta. zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia:	polski
Wymagania wstępne:	Zalecane: ukończony kurs etyki
Rodzaj przedmiotu:	przedmiot pomocniczy (atrybut wycofany)
Całkowity nakład pracy studenta:	Bilans nakładu pracy: 1. Godziny realizowane z udziałem nauczycieli: a. - godziny kontaktowe przewidziane w planie studiów dla danego przedmiotu – 30 b. - godziny konsultacji indywidualnych uczestnika kursu – 10 2. Czas poświęcony na pracę indywidualną uczestnika kursu potrzebny do pomyślnego zaliczenia przedmiotu – 15 3. Czas wymagany do przygotowania się do uczestnictwa w procesie oceniania – 15 4. Czas wymagany do odbycia obowiązkowej (-ych) praktyki (praktyk) – nie jest wymagane dla tego przedmiotu
Efekty uczenia się - wiedza:	W1: zna węzłowe pojęcia słownika aksjologii oraz potrafi je uporządkować i porównać pod kątem wzajemnych ich powiązań z językiem moralności i teoretyczno-praktycznych konsekwencji, do jakich one prowadzą – K_W02 W2: wylicza i rekonstruuje podstawowe pojęcia, związane z nimi wiodące koncepcje oraz najistotniejsze rozwiązania wypracowane na gruncie aksjologii w ujęciu diachronicznym i problemowym; potrafi przyporządkować poszczególne z nich do konkretnych autorów, kierunków i stanowisk; zna elementarne metody badawcze i strategie argumentacyjne właściwe dla aksjologii – K_W15 W3: analizuje samodzielnie, a także z pomocą wykładowcy charakterystyczne dla etyki argumenty, identyfikuje kluczowe tezy i założenia, wyprowadza poprawne wnioski – K_W10 W4: omawia (adekwatnie, rzeczowo, krytycznie i konkluzywnie) sprofilowane pod kątem treści wykładu i przewidziane spisem lektur teksty naukowe, w aspekcie prezentowanych w nich stanowisk, idei, argumentów i polemik na temat rodzajów roli kluczowych stanowisk aksjologicznych; potrafi je odtworzyć oraz poddać konstruktywnej krytyce, odwołując się do podstawowych przesłanek normatywnych danego stanowiska oraz do założeń światopoglądowych bądź wyobrażeń kulturowych – K_W13
Efekty uczenia się - umiejętności:	U1: analizuje treści pojęć i ich kontekstów znaczeniowych w oparciu o treści wykładu, wybrane teksty źródłowe i opracowania naukowe; samodzielnie problematyzuje najistotniejsze zagadnienia aksjologii – K_U07 U2: wskazuje związki (nawiązania, kontynuacje, refutacje) między zagadnieniami aksjologii a historycznymi i aktualnymi problemami nauki i społeczeństwa związanymi z etyką. Rozumie ich wzajemny wpływ, przenikanie się i oddziaływanie – K_U12
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:	K1: docenia walory naukowe stanowisk wypracowanych na gruncie aksjologii w ramach poszczególnych jej nurtów, wskazując na ich odkrywczość, stopień uargumentowania, moc perswazyjną i aktualność, jak też poziom inspiratywności i potencjał rozwojowy dla ściślejszego rozumienia procesów społecznych i przemian kulturowych związanych z problemami moralnymi i więziami społecznymi – K_K08
Metody dydaktyczne:	- wykład konwencjonalny z elementami konwersatorium - wykład problemowy - case studies
Metody dydaktyczne podające:	- wykład informacyjny (konwencjonalny) - wykład konwersatoryjny
Skrócony opis:	Wprowadzenie podstawowych pojęć, koncepcji i stanowisk aksjologicznych oraz poszerzenie kompetencji w zakresie etyki i znajomości koncepcji i tekstów o wątki nieobecne na dotychczasowych kursach w trybie seminaryjnym
Pełny opis:	Wykład konwersatoryjny stanowi próbę przyjrzenia się aksjologii, jako jednej z perspekty uprawiania etyki, przy zachowaniu swoistości aksjologii jako odrębnej dyscypliny. Na zajęciach zaprezentowane zostaną węzłowe punkty koncepcji aksjologicznych, skupione na centralnych pojęciach wartościujących. Spis kolejno realizowanych tematów (z uwagi na genealogiczny charakter wykładu Prowadzący zastrzega sobie możliwość rozbudowania poszczególnych wątków w toku wykładu): o Podstawowe pojęcia aksjologii o Aksjologia a inne narracje etyczne: etyka cnót, etyki deontologiczne, utylitaryzm oraz ich siatka pojęciowa o Fryderyk Nietzsche jako protoplasta aksjologii? o Aksjologia M. Schelera i N. Hartmanna o Henryk Elzenberg i jego wkład w rozwój aksjologii o Analiza wybranych splotów wartości na przykładzie wybranych fenomenów (miejsce, dom, widnokrąg, nieśmiertelność, Anty-hiob, negatyp; toposy filozoficzne) o Podsumowanie cyklu zajęć i przygotowanie do zaliczenia SZCZGÓŁOWA TEMATYKA zajęć z przypisaniem obligatoryjnych dla uczestników tekstów źródłowych: Zajęcia 11-12 SYSTEM AKSJOLOGII Henryka ELZEBNERGA (1887–1967): konstrukcja pojęcia wartości; wartość perfekcyjna - TEKST PROGRAMOWY: ELZENBERG Henryk, "Konstrukcja pojęcia wartości", oprac. Lesław Hostyński, [w:] tegoż, "Pisma aksjologiczne", oprac. Lesław Hostyński, Andrzej Lorczyk, Agnieszka Nogal, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2002, s. 71-95. ELZENBERG Henryk, "Pojęcie wartości perfekcyjnej", [w:] tegoż, "Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii", Wydawnictwo UMK, Toruń 2005, s. 15-19. Zajęcia 13 HETEROGENICZNOŚĆ WARTOŚCI, MODELE SĄDU WARTOŚCIUJĄCEGO, KLASY WARTOŚCI ROZSĄDKOWYCH w ujęciu Jamesa GRIFFINA (1933–2019) - TEKST PROGRAMOWY: GRIFFIN James, "Sąd wartościujący. Jak doskonalić przekonania etyczne", przeł. Michał Szczubiałka, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000, rozdz. 2: "Dobre życie", s. 33-54. Zajęcia 14 Zagadnienie PLURALIZMU WARTOŚCI i jego NORMATYWNEGO STATUSU w rozumieniu Isaiaha BERLINA (1909-1997) - TEKST PROGRAMOWY: POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "Pluralizm wartości i holizm prawniczy", "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", R. 81, 2019, z. 3, s. 281-287. Dostęp on-line: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/149458/polanowska-sygulska_pluralizm_wartosci_i_holizm_prawniczy_2019.pdf?sequence=1&isAllowed=y. POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "Wokół sporu o normatywny pluralizm wartości", [w:] red. D. Pietrzyk-Reeves (red.), Pytania współczesnej filozofii polityki", Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007, s. 73-80. Dostęp on-line: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/155297/polanowska-sygulska_wokol_sporu_o_normatywny_pluralizm_wartosci_2007.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Zajęcia 15 FIKCJONALIZM AKSJOLOGICZNY. Perspektywa Andreasa Urs SOMMERA (1972-) - TEKST PROGRAMOWY: SOMMER Andreas Urs, "Wartości. Dlaczego ich potrzebujemy, chociaż ich nie ma", przeł. Tadeusz Zatorski, Biblioteka Kwartalnika "Kronos", Warszawa 2021, tu: "Istnienie jest przeceniane. Czym jest wartość?", s. 11-35. ZALICZENIE PRZEDMIOTU: kolokwium ustne w terminie ostatnich zajęć w cyklu
Literatura:	Elzenberg Henryk, Pisma aksjologiczne, Lublin 2002. Galarowicz J., Powrót do wartości, Kraków 2011. Galarowicz J., W drodze do etyki odpowiedzialności. Fenomenologiczna etyka wartości, Kraków 1997. Hartmann N., Najważniejsze problemy etyki, "Znak" 1974, R. XXVI, nr 245, s. 1409-1454. Heidegger M., Budować mieszkać myśleć, Warszawa 1977 Ingarden R., Czego nie wiemy o wartościach, Uwagi o względności wartości, (w:) Przeżycie, dzieło, wartość, Warszawa 1966. Joas H., Powstawanie wartości, Warszawa 2009. Nietzsche F., Z genealogii moralności. Pismo polemiczne. Schrade U., Wolniewicz B., Zubelewicz J., Dom jako wartość duchowa, „Znak” 1996, nr 4, s. 90-108. Stróżewski W., W kręgu wartości, Kraków 1992. Węgrzecki A., Scheler, Warszawa 1975. Z fenomenologii wartości, wybór W. Galewicz, Kraków 1988. Wincław D., M. Zdrenka M. T., W objęciach metafory topografii domu. Ku rozpoznaniu problemów i ograniczeń, „Ethos” 33(2020) nr 2(130), s. 99-120. - POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "Pluralizm wartości i holizm prawniczy", "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", R. 81, 2019, z. 3, s. 281-293. Dostęp on-line: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/149458/polanowska-sygulska_pluralizm_wartosci_i_holizm_prawniczy_2019.pdf?sequence=1&isAllowed=y. - POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "Wokół sporu o normatywny pluralizm wartości", [w:] red. D. Pietrzyk-Reeves (red.), Pytania współczesnej filozofii polityki", Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007, s. 73-80. Dostęp on-line: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/155297/polanowska-sygulska_wokol_sporu_o_normatywny_pluralizm_wartosci_2007.pdf?sequence=1&isAllowed=y. - POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "Pluralizm i tragiczność", "Studia z Filozofii Prawa", nr 2, red. Jerzy Stelmach 2003, s. 185-199. Dostęp on-line: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/149548/polanowska-sygulska_pluralizm_i_tragicznosc_2003.pdf?sequence=1&isAllowed=y. - POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "O niewspółmierności wartości i jej konsekwencjach dla stosowania prawa. Artykuł recenzyjny monografii Sylwii Wojtczak", "Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej" 2013, nr 2, s. 78-84. Dostęp on-line: https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-5d08ae28-4fbf-44f2-9288-599b6302fb31/c/O_niewspolmiernosci_wartosci_i_jej_konsekwencjach_dla_stosowania_prawa._Artykul_recenzyjny_monografii_Sylwii_Wojtczak_-_Polanowska-Sygulska_Beata.pdf. - WOJEWODA Mariusz, "PLURALIZM AKSJOLOGICZNY i jego implikacje we współczesnej filozofii religii", Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2010. Dostęp on-line: https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/15195/pluralizm_aksjologiczny.pdf?sequence=1&isAllowed=y. - WOJTCZAK Sylwia, "O niewspółmierności wartości i jej konsekwencjach dla stosowania prawa", Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010. Dostęp on-line: https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/42142/Wojtczak_O%20niewsp%C3%B3%C5%82mierno%C5%9Bci.pdf?sequence=2&isAllowed=y. - RUTKOWSKI Mirosław, "Wartość osobowa", "Analiza i Egzystencja" nr 32, 2015, s. 5-48. Dostęp on-line: https://wnus.usz.edu.pl/aie/file/article/view/504.pdf. - BUKSIŃSKI Tadeusz, "Aksjologia i etyka polityki", Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu, Kalisz 2018, rozdz. 2: "Aksjologia obywatelskiej sfery publicznej", s. 39-57. Dostęp on-line: https://www.researchgate.net/publication/344397685_Aksjologia_i_etyka_polityki. - NIEMCZUK Andrzej, "Konflikty wartości a racjonalność praktyczna (czy Bóg napotyka konflikty wartości?)", "Kultura i Wartości" 2023, nr 35, s. 81-103. Dostęp on-line: https://journals.umcs.pl/kw/article/view/15307/0. - SOMMER Andreas Urs, "Wartości. Dlaczego ich potrzebujemy, chociaż ich nie ma", przeł. Tadeusz Zatorski, Biblioteka Kwartalnika "Kronos", Warszawa 2021. - DZIEMIDOK Bohdan, "Teoretyczne i praktyczne kłopoty z wartościami i wartościowaniem. Szkice z aksjologii stosowanej", Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2013. - STARCZEWSKA Krystyna, "Wartości podstawowe", "Etyka", 1978, nr 16, s. 103-115. Dostęp on-line: file:///C:/Users/User/Downloads/zuzannam,+%7B$userGroup%7D,+Etyka16_K_Starczewska.pdf. - STACHEWICZ Krzysztof, "Konflikty aksjologiczne. Rodzaje i sposoby ich rozstrzygania", (w:) Piotr Duchliński (red.), "Spory moralne", Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie, Kraków 2023, s. 91-105. - PÓŁTAWSKI Andrzej, "Wartości a ontologia Ingardena", Sztuka i Filozofia 1994, nr 8, s. 5-18. Dostęp on-line: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Sztuka_i_Filozofia/Sztuka_i_Filozofia-r1994-t8/Sztuka_i_Filozofia-r1994-t8-s5-18/Sztuka_i_Filozofia-r1994-t8-s5-18.pdf. - WĘGRZECKI Adam, "O konflikcie wartości", Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie 2006, nr 722, s. 5-12. Dostęp on-line: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://bazekon.uek.krakow.pl/zeszyty/128475055. - PŁOSZCZYNIEC Antoni, "Typologia konfliktów wartości", Kultura i Wartości 2022, nr 34, s. 125-142. Dostęp on-line: file:///C:/Users/User/Downloads/14383-61949-1-PB.pdf.
Metody i kryteria oceniania:	Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę, na podstawie aktywności na zajęciach oraz poprawnej merytorycznie pracy pisemnej.
Praktyki zawodowe:	Dla realizacji opisywanego przedmiotu nie przewiduje się praktyk zawodowych.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres:	2021-10-01 - 2022-02-20	Wybrany podział planu: tygodniowy cykl przedmiotu Przejdź do planu PN WT KON ŚR CZ PT
Typ zajęć:	Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy:	Marcin Zdrenka
Prowadzący grup:	Marcin Zdrenka
Lista studentów:	(nie masz dostępu)
Zaliczenie:	Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres:	2022-10-01 - 2023-02-19	Wybrany podział planu: tygodniowy cykl przedmiotu Przejdź do planu PN WT ŚR CZ KON PT
Typ zajęć:	Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy:	Marcin Zdrenka
Prowadzący grup:	Marcin Zdrenka
Lista studentów:	(nie masz dostępu)
Zaliczenie:	Przedmiot - Zaliczenie na ocenę Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres:	2023-10-01 - 2024-02-19	Wybrany podział planu: tygodniowy cykl przedmiotu Przejdź do planu PN WT ŚR CZ KON PT
Typ zajęć:	Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy:	Piotr Domeracki
Prowadzący grup:	Piotr Domeracki
Lista studentów:	(nie masz dostępu)
Zaliczenie:	Przedmiot - Zaliczenie na ocenę Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:	Kurs aksjologii pomyślany został jako rudymentarne wprowadzenie do podstawowych pojęć, koncepcji i stanowisk, które powstały w ramach filozofii europejskiej, w tym polskiej, i amerykańskiej od końca XIX wieku, skoncentrowanej na zagadnieniu wartości, ich genezy, definicji, rodzajów, hierarchii, celów, funkcji oraz znaczenia jako wyodrębnionego i względnie autonomicznego pola badawczego filozofii. Zadaniem tego kursu jest dostarczenie jego uczestnikom profesjonalnej wiedzy naukowej na temat wartości w ogóle i w szczególności jako jednego z podstawowych budulców cywilizowanego, etycznego i praworządnego życia społecznego, kulturalnego, państwowego i gospodarczego oraz niezbywalnego motywatora akceptowalnych, kreatywnych i prorozwojowych ludzkich działań.
Pełny opis:	Wykład konwersatoryjny stanowi próbę przyjrzenia się aksjologii jako jednej z głównych nauk filozoficznych z perspektywy uprawiania filozofii kultury, filozofii polityki, etyki oraz estetyki, przy zachowaniu swoistości aksjologii jako odrębnej dyscypliny filozoficznej. Na zajęciach zaprezentowane zostaną węzłowe punkty klasycznych i najnowszych koncepcji aksjologicznych. Spis kolejno realizowanych tematów (z uwagi na genealogiczny charakter wykładu Prowadzący zastrzega sobie możliwość rozbudowania poszczególnych wątków w toku wykładu): o Podstawowe pojęcia aksjologii o Aksjologia a inne narracje etyczne: etyka cnót, etyki deontologiczne, utylitaryzm oraz ich siatka pojęciowa o Fryderyk Nietzsche jako protoplasta aksjologii? o Aksjologia M. Schelera i N. Hartmanna o Henryk Elzenberg i jego wkład w rozwój aksjologii o Analiza wybranych splotów wartości na przykładzie wybranych fenomenów (miejsce, dom, widnokrąg, nieśmiertelność, Anty-hiob, negatyp; toposy filozoficzne) o Podsumowanie cyklu zajęć i przygotowanie do zaliczenia SZCZGÓŁOWA TEMATYKA zajęć z przypisaniem obligatoryjnych dla uczestników tekstów źródłowych: Zajęcia 11-12 SYSTEM AKSJOLOGII Henryka ELZEBNERGA (1887–1967): konstrukcja pojęcia wartości; wartość perfekcyjna - TEKST PROGRAMOWY: ELZENBERG Henryk, "Konstrukcja pojęcia wartości", oprac. Lesław Hostyński, [w:] tegoż, "Pisma aksjologiczne", oprac. Lesław Hostyński, Andrzej Lorczyk, Agnieszka Nogal, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2002, s. 71-95. ELZENBERG Henryk, "Pojęcie wartości perfekcyjnej", [w:] tegoż, "Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii", Wydawnictwo UMK, Toruń 2005, s. 15-19. Zajęcia 13 HETEROGENICZNOŚĆ WARTOŚCI, MODELE SĄDU WARTOŚCIUJĄCEGO, KLASY WARTOŚCI ROZSĄDKOWYCH w ujęciu Jamesa GRIFFINA (1933–2019) - TEKST PROGRAMOWY: GRIFFIN James, "Sąd wartościujący. Jak doskonalić przekonania etyczne", przeł. Michał Szczubiałka, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000, rozdz. 2: "Dobre życie", s. 33-54. Zajęcia 14 Zagadnienie PLURALIZMU WARTOŚCI i jego NORMATYWNEGO STATUSU w rozumieniu Isaiaha BERLINA (1909-1997) - TEKST PROGRAMOWY: POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "Pluralizm wartości i holizm prawniczy", "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", R. 81, 2019, z. 3, s. 281-287. Dostęp on-line: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/149458/polanowska-sygulska_pluralizm_wartosci_i_holizm_prawniczy_2019.pdf?sequence=1&isAllowed=y. POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "Wokół sporu o normatywny pluralizm wartości", [w:] red. D. Pietrzyk-Reeves (red.), Pytania współczesnej filozofii polityki", Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007, s. 73-80. Dostęp on-line: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/155297/polanowska-sygulska_wokol_sporu_o_normatywny_pluralizm_wartosci_2007.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Zajęcia 15 FIKCJONALIZM AKSJOLOGICZNY. Perspektywa Andreasa Urs SOMMERA (1972-) - TEKST PROGRAMOWY: SOMMER Andreas Urs, "Wartości. Dlaczego ich potrzebujemy, chociaż ich nie ma", przeł. Tadeusz Zatorski, Biblioteka Kwartalnika "Kronos", Warszawa 2021, tu: "Istnienie jest przeceniane. Czym jest wartość?", s. 11-35. ZALICZENIE PRZEDMIOTU: kolokwium ustne w terminie ostatnich zajęć w cyklu
Literatura:	Elzenberg Henryk, Pisma aksjologiczne, Lublin 2002. Galarowicz J., Powrót do wartości, Kraków 2011. Galarowicz J., W drodze do etyki odpowiedzialności. Fenomenologiczna etyka wartości, Kraków 1997. Hartmann N., Najważniejsze problemy etyki, "Znak" 1974, R. XXVI, nr 245, s. 1409-1454. Heidegger M., Budować mieszkać myśleć, Warszawa 1977 Ingarden R., Czego nie wiemy o wartościach, Uwagi o względności wartości, (w:) Przeżycie, dzieło, wartość, Warszawa 1966. Joas H., Powstawanie wartości, Warszawa 2009. Nietzsche F., Z genealogii moralności. Pismo polemiczne. Schrade U., Wolniewicz B., Zubelewicz J., Dom jako wartość duchowa, „Znak” 1996, nr 4, s. 90-108. Stróżewski W., W kręgu wartości, Kraków 1992. Węgrzecki A., Scheler, Warszawa 1975. Z fenomenologii wartości, wybór W. Galewicz, Kraków 1988. Wincław D., M. Zdrenka M. T., W objęciach metafory topografii domu. Ku rozpoznaniu problemów i ograniczeń, „Ethos” 33(2020) nr 2(130), s. 99-120. - POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "Pluralizm wartości i holizm prawniczy", "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", R. 81, 2019, z. 3, s. 281-293. Dostęp on-line: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/149458/polanowska-sygulska_pluralizm_wartosci_i_holizm_prawniczy_2019.pdf?sequence=1&isAllowed=y. - POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "Wokół sporu o normatywny pluralizm wartości", [w:] red. D. Pietrzyk-Reeves (red.), Pytania współczesnej filozofii polityki", Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007, s. 73-80. Dostęp on-line: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/155297/polanowska-sygulska_wokol_sporu_o_normatywny_pluralizm_wartosci_2007.pdf?sequence=1&isAllowed=y. - POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "Pluralizm i tragiczność", "Studia z Filozofii Prawa", nr 2, red. Jerzy Stelmach 2003, s. 185-199. Dostęp on-line: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/149548/polanowska-sygulska_pluralizm_i_tragicznosc_2003.pdf?sequence=1&isAllowed=y. - POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "O niewspółmierności wartości i jej konsekwencjach dla stosowania prawa. Artykuł recenzyjny monografii Sylwii Wojtczak", "Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej" 2013, nr 2, s. 78-84. Dostęp on-line: https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-5d08ae28-4fbf-44f2-9288-599b6302fb31/c/O_niewspolmiernosci_wartosci_i_jej_konsekwencjach_dla_stosowania_prawa._Artykul_recenzyjny_monografii_Sylwii_Wojtczak_-_Polanowska-Sygulska_Beata.pdf. - WOJEWODA Mariusz, "PLURALIZM AKSJOLOGICZNY i jego implikacje we współczesnej filozofii religii", Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2010. Dostęp on-line: https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/15195/pluralizm_aksjologiczny.pdf?sequence=1&isAllowed=y. - WOJTCZAK Sylwia, "O niewspółmierności wartości i jej konsekwencjach dla stosowania prawa", Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010. Dostęp on-line: https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/42142/Wojtczak_O%20niewsp%C3%B3%C5%82mierno%C5%9Bci.pdf?sequence=2&isAllowed=y. - RUTKOWSKI Mirosław, "Wartość osobowa", "Analiza i Egzystencja" nr 32, 2015, s. 5-48. Dostęp on-line: https://wnus.usz.edu.pl/aie/file/article/view/504.pdf. - BUKSIŃSKI Tadeusz, "Aksjologia i etyka polityki", Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu, Kalisz 2018, rozdz. 2: "Aksjologia obywatelskiej sfery publicznej", s. 39-57. Dostęp on-line: https://www.researchgate.net/publication/344397685_Aksjologia_i_etyka_polityki. - NIEMCZUK Andrzej, "Konflikty wartości a racjonalność praktyczna (czy Bóg napotyka konflikty wartości?)", "Kultura i Wartości" 2023, nr 35, s. 81-103. Dostęp on-line: https://journals.umcs.pl/kw/article/view/15307/0. - SOMMER Andreas Urs, "Wartości. Dlaczego ich potrzebujemy, chociaż ich nie ma", przeł. Tadeusz Zatorski, Biblioteka Kwartalnika "Kronos", Warszawa 2021. - DZIEMIDOK Bohdan, "Teoretyczne i praktyczne kłopoty z wartościami i wartościowaniem. Szkice z aksjologii stosowanej", Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2013. - STARCZEWSKA Krystyna, "Wartości podstawowe", "Etyka", 1978, nr 16, s. 103-115. Dostęp on-line: file:///C:/Users/User/Downloads/zuzannam,+%7B$userGroup%7D,+Etyka16_K_Starczewska.pdf.
Uwagi:	Bez dodatkowych uwag.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (jeszcze nie rozpoczęty)

Okres:	2024-10-01 - 2025-02-23	Wybrany podział planu: tygodniowy cykl przedmiotu Przejdź do planu PN WT ŚR CZ PT
Typ zajęć:	Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy:	Piotr Domeracki
Prowadzący grup:	Piotr Domeracki
Lista studentów:	(nie masz dostępu)
Zaliczenie:	Przedmiot - Zaliczenie na ocenę Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:	Kurs aksjologii pomyślany został jako rudymentarne wprowadzenie do podstawowych pojęć, koncepcji i stanowisk, które powstały w ramach filozofii europejskiej, w tym polskiej, i amerykańskiej od końca XIX wieku, skoncentrowanej na zagadnieniu wartości, ich genezy, definicji, rodzajów, hierarchii, celów, funkcji oraz znaczenia jako wyodrębnionego i względnie autonomicznego pola badawczego filozofii. Zadaniem tego kursu jest dostarczenie jego uczestnikom profesjonalnej wiedzy naukowej na temat wartości w ogóle i w szczególności jako jednego z podstawowych budulców cywilizowanego, etycznego i praworządnego życia społecznego, kulturalnego, państwowego i gospodarczego oraz niezbywalnego motywatora akceptowalnych, kreatywnych i prorozwojowych ludzkich działań.
Pełny opis:	Wykład konwersatoryjny stanowi próbę przyjrzenia się aksjologii jako jednej z głównych nauk filozoficznych z perspektywy uprawiania filozofii kultury, filozofii polityki, etyki oraz estetyki, przy zachowaniu swoistości aksjologii jako odrębnej dyscypliny filozoficznej. Na zajęciach zaprezentowane zostaną węzłowe punkty klasycznych i najnowszych koncepcji aksjologicznych. Spis kolejno realizowanych tematów (z uwagi na genealogiczny charakter wykładu Prowadzący zastrzega sobie możliwość rozbudowania poszczególnych wątków w toku wykładu): o Podstawowe pojęcia aksjologii o Aksjologia a inne narracje etyczne: etyka cnót, etyki deontologiczne, utylitaryzm oraz ich siatka pojęciowa o Fryderyk Nietzsche jako protoplasta aksjologii? o Aksjologia M. Schelera i N. Hartmanna o Henryk Elzenberg i jego wkład w rozwój aksjologii o Analiza wybranych splotów wartości na przykładzie wybranych fenomenów (miejsce, dom, widnokrąg, nieśmiertelność, Anty-hiob, negatyp; toposy filozoficzne) o Podsumowanie cyklu zajęć i przygotowanie do zaliczenia SZCZGÓŁOWA TEMATYKA zajęć z przypisaniem obligatoryjnych dla uczestników tekstów źródłowych: Zajęcia 11-12 SYSTEM AKSJOLOGII Henryka ELZEBNERGA (1887–1967): konstrukcja pojęcia wartości; wartość perfekcyjna - TEKST PROGRAMOWY: ELZENBERG Henryk, "Konstrukcja pojęcia wartości", oprac. Lesław Hostyński, [w:] tegoż, "Pisma aksjologiczne", oprac. Lesław Hostyński, Andrzej Lorczyk, Agnieszka Nogal, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2002, s. 71-95. ELZENBERG Henryk, "Pojęcie wartości perfekcyjnej", [w:] tegoż, "Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii", Wydawnictwo UMK, Toruń 2005, s. 15-19. Zajęcia 13 HETEROGENICZNOŚĆ WARTOŚCI, MODELE SĄDU WARTOŚCIUJĄCEGO, KLASY WARTOŚCI ROZSĄDKOWYCH w ujęciu Jamesa GRIFFINA (1933–2019) - TEKST PROGRAMOWY: GRIFFIN James, "Sąd wartościujący. Jak doskonalić przekonania etyczne", przeł. Michał Szczubiałka, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000, rozdz. 2: "Dobre życie", s. 33-54. Zajęcia 14 Zagadnienie PLURALIZMU WARTOŚCI i jego NORMATYWNEGO STATUSU w rozumieniu Isaiaha BERLINA (1909-1997) - TEKST PROGRAMOWY: POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "Pluralizm wartości i holizm prawniczy", "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", R. 81, 2019, z. 3, s. 281-287. Dostęp on-line: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/149458/polanowska-sygulska_pluralizm_wartosci_i_holizm_prawniczy_2019.pdf?sequence=1&isAllowed=y. POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "Wokół sporu o normatywny pluralizm wartości", [w:] red. D. Pietrzyk-Reeves (red.), Pytania współczesnej filozofii polityki", Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007, s. 73-80. Dostęp on-line: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/155297/polanowska-sygulska_wokol_sporu_o_normatywny_pluralizm_wartosci_2007.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Zajęcia 15 FIKCJONALIZM AKSJOLOGICZNY. Perspektywa Andreasa Urs SOMMERA (1972-) - TEKST PROGRAMOWY: SOMMER Andreas Urs, "Wartości. Dlaczego ich potrzebujemy, chociaż ich nie ma", przeł. Tadeusz Zatorski, Biblioteka Kwartalnika "Kronos", Warszawa 2021, tu: "Istnienie jest przeceniane. Czym jest wartość?", s. 11-35. ZALICZENIE PRZEDMIOTU: kolokwium ustne w terminie ostatnich zajęć w cyklu
Literatura:	Elzenberg Henryk, Pisma aksjologiczne, Lublin 2002. Galarowicz J., Powrót do wartości, Kraków 2011. Galarowicz J., W drodze do etyki odpowiedzialności. Fenomenologiczna etyka wartości, Kraków 1997. Hartmann N., Najważniejsze problemy etyki, "Znak" 1974, R. XXVI, nr 245, s. 1409-1454. Heidegger M., Budować mieszkać myśleć, Warszawa 1977 Ingarden R., Czego nie wiemy o wartościach, Uwagi o względności wartości, (w:) Przeżycie, dzieło, wartość, Warszawa 1966. Joas H., Powstawanie wartości, Warszawa 2009. Nietzsche F., Z genealogii moralności. Pismo polemiczne. Schrade U., Wolniewicz B., Zubelewicz J., Dom jako wartość duchowa, „Znak” 1996, nr 4, s. 90-108. Stróżewski W., W kręgu wartości, Kraków 1992. Węgrzecki A., Scheler, Warszawa 1975. Z fenomenologii wartości, wybór W. Galewicz, Kraków 1988. Wincław D., M. Zdrenka M. T., W objęciach metafory topografii domu. Ku rozpoznaniu problemów i ograniczeń, „Ethos” 33(2020) nr 2(130), s. 99-120. - POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "Pluralizm wartości i holizm prawniczy", "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", R. 81, 2019, z. 3, s. 281-293. Dostęp on-line: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/149458/polanowska-sygulska_pluralizm_wartosci_i_holizm_prawniczy_2019.pdf?sequence=1&isAllowed=y. - POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "Wokół sporu o normatywny pluralizm wartości", [w:] red. D. Pietrzyk-Reeves (red.), Pytania współczesnej filozofii polityki", Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007, s. 73-80. Dostęp on-line: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/155297/polanowska-sygulska_wokol_sporu_o_normatywny_pluralizm_wartosci_2007.pdf?sequence=1&isAllowed=y. - POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "Pluralizm i tragiczność", "Studia z Filozofii Prawa", nr 2, red. Jerzy Stelmach 2003, s. 185-199. Dostęp on-line: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/149548/polanowska-sygulska_pluralizm_i_tragicznosc_2003.pdf?sequence=1&isAllowed=y. - POLANOWSKA-SYGULSKA Beata, "O niewspółmierności wartości i jej konsekwencjach dla stosowania prawa. Artykuł recenzyjny monografii Sylwii Wojtczak", "Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej" 2013, nr 2, s. 78-84. Dostęp on-line: https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-5d08ae28-4fbf-44f2-9288-599b6302fb31/c/O_niewspolmiernosci_wartosci_i_jej_konsekwencjach_dla_stosowania_prawa._Artykul_recenzyjny_monografii_Sylwii_Wojtczak_-_Polanowska-Sygulska_Beata.pdf. - WOJEWODA Mariusz, "PLURALIZM AKSJOLOGICZNY i jego implikacje we współczesnej filozofii religii", Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2010. Dostęp on-line: https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/15195/pluralizm_aksjologiczny.pdf?sequence=1&isAllowed=y. - WOJTCZAK Sylwia, "O niewspółmierności wartości i jej konsekwencjach dla stosowania prawa", Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010. Dostęp on-line: https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/42142/Wojtczak_O%20niewsp%C3%B3%C5%82mierno%C5%9Bci.pdf?sequence=2&isAllowed=y. - RUTKOWSKI Mirosław, "Wartość osobowa", "Analiza i Egzystencja" nr 32, 2015, s. 5-48. Dostęp on-line: https://wnus.usz.edu.pl/aie/file/article/view/504.pdf. - BUKSIŃSKI Tadeusz, "Aksjologia i etyka polityki", Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu, Kalisz 2018, rozdz. 2: "Aksjologia obywatelskiej sfery publicznej", s. 39-57. Dostęp on-line: https://www.researchgate.net/publication/344397685_Aksjologia_i_etyka_polityki. - NIEMCZUK Andrzej, "Konflikty wartości a racjonalność praktyczna (czy Bóg napotyka konflikty wartości?)", "Kultura i Wartości" 2023, nr 35, s. 81-103. Dostęp on-line: https://journals.umcs.pl/kw/article/view/15307/0. - SOMMER Andreas Urs, "Wartości. Dlaczego ich potrzebujemy, chociaż ich nie ma", przeł. Tadeusz Zatorski, Biblioteka Kwartalnika "Kronos", Warszawa 2021. - DZIEMIDOK Bohdan, "Teoretyczne i praktyczne kłopoty z wartościami i wartościowaniem. Szkice z aksjologii stosowanej", Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2013. - STARCZEWSKA Krystyna, "Wartości podstawowe", "Etyka", 1978, nr 16, s. 103-115. Dostęp on-line: file:///C:/Users/User/Downloads/zuzannam,+%7B$userGroup%7D,+Etyka16_K_Starczewska.pdf. - STACHEWICZ Krzysztof, "Konflikty aksjologiczne. Rodzaje i sposoby ich rozstrzygania", (w:) Piotr Duchliński (red.), "Spory moralne", Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie, Kraków 2023, s. 91-105. - PÓŁTAWSKI Andrzej, "Wartości a ontologia Ingardena", Sztuka i Filozofia 1994, nr 8, s. 5-18. Dostęp on-line: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Sztuka_i_Filozofia/Sztuka_i_Filozofia-r1994-t8/Sztuka_i_Filozofia-r1994-t8-s5-18/Sztuka_i_Filozofia-r1994-t8-s5-18.pdf. - PŁOSZCZYNIEC Antoni, "Typologia konfliktów wartości", Kultura i Wartości 2022, nr 34, s. 125-142. Dostęp on-line: file:///C:/Users/User/Downloads/14383-61949-1-PB.pdf.
Uwagi:	Bez dodatkowych uwag.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.