Podstawy penologii i prawa karnego

godziny kontaktowe z prowadząca podczas zajęć - 30 godzin

przygotowanie do egzaminu -30 godzin

Przygotowanie do zajęć - 30 godzin

dodatkowe konsultacje osobiste, mailowe - 10 godzin

Student zna i definiuje pojęcie penologii i określa jej przedmiot badań K_W01

Student ma wiedzę o miejscu penologii w systemie nauk i jej przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi K_W02

Student ma wiedzę na temat teorii kary kryminalnej jako instytucji prawnej i społecznej K_W04

Student ma uporządkowaną wiedzę o celach i funkcji kary kryminalnej oraz zasadach i dyrektywach jej wymiaru wynikających z uregulowań karnoprawnych obowiązujących w Polsce, a także zna prawne i społeczne aspekty wykonywania tej kary K_W10

Student zna terminologię i instytucje prawa karnego materialnego K_W01

Student ma wiedzę na temat katalogu kar i środków karnych zawartych w obowiązującym w Polsce kodeksie karnym K_W12

Student zna pojęcia: kryminalizacja – dekryminalizacja, penalizacja – depenalizacja K_W01

Student zna ogólną problematykę funkcjonowania aparatu ścigania i wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych w Polsce K_W01

Student ma wiedzę na temat jak zbudowany jest i jak funkcjonuje system penitencjarny w Polsce K_W04

Student ma umiejętności wyszukiwania i korzystania ze źródeł prawa dotyczących zagadnień omawianych podczas zajęć, w tym właściwie interpretować prezentowane i dyskutowane na zajęciach regulacje prawne

K_U01

Student potrafi wykorzystać i integrować wiedzę dotyczącą zasad prawa karnego obowiązujących w państwie demokratycznym K-U02

Student potrafi sprawnie posługiwać się wybranymi pojęciami z dziedziny oraz rozumie specyfikę kary kryminalnej jako instytucji prawnej i społecznej K_U08

Student potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną na temat struktury aparatu ścigania i wymiaru sprawiedliwości karnej w Polsce oraz potrafi scharakteryzować system zakładów karnych w Polsce K_U02

Student sprawnie potrafi budować wypowiedzi z odpowiednim wykorzystaniem języka prawnego i kompetentnie komunikować się w sprawach dotyczących przestępstwa i kary z prawnikami oraz z funkcjonariuszami organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości K_U03

Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy z zakresu penologii i jej związku z innymi dziedzinami naukowymi K_K01

Prezentacja wiedzy teoretycznej, prezentacja wybranego orzecznictwa sądowego, rozwiązywanie kazusów (wspólna dyskusja nad zagadnieniami prawa karnego wyłaniającymi się z przedstawianych sytuacji faktycznych)

- pokaz

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- klasyczna metoda problemowa

Zajęcia służą zapoznaniu ich uczestników z podstawowymi zagadnieniami penologii, czyli ogólnej nauki o karze jako instytucji prawnej i społecznej, a także z podstawowymi pojęciami i instytucjami polskiego prawa karnego materialnego. W ramach zajęć prezentowana jest również generalna charakterystyka polskiego aparatu ścigania i wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych, w tym też systemu więziennictwa.

Na zajęciach zaprezentowane zostaje pojęcie penologii oraz przedmiot badań tej dyscypliny naukowej, który stanowi kara kryminalna. W ramach wstępnych rozważań o karze kryminalnej jako instytucji prawnej i społecznej, poza samym tym pojęciem, prezentowane i omawiane są takie zagadnienia, jak racja bytu kary czy teorie kary. W części zajęć, która poświęcona jest polskiemu prawu karnemu materialnemu (jego podstawom), wskazywane są obowiązujące rozwiązania normatywne, a także poglądy doktryny prawa karnego oraz orzecznictwa sądowego. I tak, po zdefiniowaniu pojęcia „prawo karne”, uwaga skupiona zostaje na podstawowych zasadach tego prawa, pojęciu i strukturze przestępstwa, klasyfikacji przestępstw, formach popełnienia przestępstwa (stadialnych i zjawiskowych), okolicznościach wyłączających odpowiedzialność karną, kwestii rozróżnienia od siebie kary, środka karnego oraz środka zabezpieczającego, kodeksowym katalogu kar i środków karnych, celach, funkcjach, zasadach i dyrektywach wymiaru kary, prawnych możliwościach jej modyfikacji oraz wybranych aspektach jej wykonywania. Nadto, prezentowane są: problematyka recydywy, probacji, zbiegu przepisów ustawy, zbiegu przestępstw oraz zbiegu kar, jak też problematyka okoliczności uchylających karalność przestępstwa oraz zagadnienie zatarcia skazania. Omawianiu powyższych zagadnień towarzyszy rozwiązywanie kazusów (bazujących na znanych praktyce wymiaru sprawiedliwości przypadkach), w których określone problemy prawne zostają poddane wspólnej dyskusji. Dodatkowo, podczas zajęć dokonana zostaje ogólna charakterystyka polskiego aparatu ścigania i wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych w Polsce (instytucje: policji, prokuratury, sądownictwa oraz więziennictwa).

Podstawowe akty prawne:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny [wybrane przepisy]

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego [wybrane przepisy]

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy [wybrane przepisy]

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich [wybrane przepisy]

Podręczniki/komentarze/zbiory kazusów/inne opracowania:

Jarosław Utrat-Milecki, Podstawy penologii. Teoria kary, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006.

Jarosław Utrat-Milecki (red.), Kara w nauce i kulturze, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2009.

Jarosław Utrat-Milecki, Kara. Teoria i kultura penalna: perspektywa integralnokulturowa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.

Jarosław Warylewski, Kara. Podstawy filozoficzne i historyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2007.

Lech Gardocki, Prawo karne, wydanie 17, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2011.

Andrzej Marek, Prawo karne w pytaniach i odpowiedziach, Wydawnictwo „Dom Organizatora” TNOiK, Toruń 2000.

Marek Mozgawa (red.), Kodeks karny. Praktyczny komentarz, 3. wydanie, Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2010.

Jerzy Lachowski, Zbiór kazusów z prawa karnego materialnego, Wydawnictwo „Dom Organizatora” TNOiK, Toruń 2009.

Mirosława Melezini (red.), Andrzej Sakowicz, Krzysztof Kazmiruk, Prawo karne w diagramach. Część ogólna i szczególna, Wydawnictwo Temida 2, Białystok 2009.

Stanisław Waltoś, Piotr Hofmański, Proces karny. Zarys systemu, wyd. XI, Wydawnictwo LexisNexis, 2013.

Egzamin ustny lub pisemny na podstawie zaprezentowanego na wykładzie materiału, a także wskazanych regulacji prawnych oraz rekomendowanej literatury. Egzamin ustny składa się z trzech pytań problemowych kierowanych do studenta. Egzamin pisemny ma postać testu jednokrotnego wyboru (test składa się z 15 pytań).

W01

U01