Psychologia rozwojowa z elementami wychowania
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 2404-P-2-PSRW-Sj |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0313) Psychologia
|
Nazwa przedmiotu: | Psychologia rozwojowa z elementami wychowania |
Jednostka: | Instytut Psychologii |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
7.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | przedmiot obowiązkowy |
Skrócony opis: |
Wykład ma charakter wprowadzenia w problemy, jakimi zajmuje się psychologia rozwoju człowieka od wczesnego dzieciństwa do późnej dorosłości. Analizie poddane zostaną – na podstawie wybranych koncepcji teoretycznych – kluczowe dla tej dyscypliny psychologii pojęcia. Ukazany zostanie wizerunek funkcjonowania człowieka w kolejnych etapach rozwoju oraz wskazane czynniki wspomagające rozwój i czynniki ryzyka |
Pełny opis: |
Możliwości człowieka a wymogi otoczenia • zróżnicowanie pokoleniowe a stosunek do zmian w otoczeniu • zmiany otoczenia jako szanse i zagrożenia dla rozwoju jednostki • styl życia a stosunek do zmian • radzenie sobie ze zmianami a przebieg rozwoju w kolejnych etapach życia • zdolność adaptacyjna i mobilność adaptacyjna w cyklu życia Proces rozwoju: podstawowe pytania i problemy • znaczenie psychologii rozwoju dla rozumienia funkcjonowania człowieka • społeczne uwarunkowania przebiegu i efektów rozwoju indywidualnego • obszary rozwoju: psyche, soma, polis (triada Arystotelesa) • ciągłość rozwoju a etapy rozwoju, podstawy podziału życia człowieka na etapy • rodzaje zmian rozwojowych (koncepcja Helen Bee) • rodzaje zdarzeń życiowych: normatywne i nienormatywne (krytyczne i traumatyczne) Modele zmiany rozwojowej • pojęcie zmiany • zmiana a rozwój • rodzaje zmian rozwojowych • dyferencjacja, porządkowanie i integracja jako podstawowe procesy rozwojowe • podejście opisowe i wyjaśniające w analizach procesu rozwoju Modele zmiany rozwojowej • liniowy model rozwoju (podejście mechanistyczne) • stadialno-fazowy model rozwoju (podejście organizmiczne) • model cykliczno-fazowy rozwoju (podejście dynamiczno-kontekstualne) • model rozwoju a diagnoza psychologiczna • model rozwoju a formy pomocy psychologicznej Etapy rozwoju a zadania rozwojowe • perspektywa life span w analizie procesu rozwoju • instrumentalny i autoteliczny sens kolejnych etapów życia • kulturowa zmienność zadań rozwojowych • kryzys rozwojowy jako podstawa podziału życia na etapy (koncepcja Erika H. Eriksona) Środowisko (otoczenie) i czas jako konteksty rozwoju • kontekst społeczny a chronosystem (koncepcja Bronfenbrennera) • kręgi socjalizacji pierwotnej i wtórnej • relacje międzypokoleniowe a kultura socjalizacji/edukacji (koncepcja Margaret Mead) • możliwość dokonywania wyboru jako podstawa kształtowania się prorozwojowego stylu życia (koncepcja Andrzeja Sicińskiego) Środowisko fizyczne a rozwój • pojęcie „fazy sensytywnej” i „krytycznej” – znaczenie dla rozumienia procesu rozwoju • pojęcie afordancji– znaczenie dla rozumienia procesu rozwoju • bodźce i stymulacja czy bogactwo i zróżnicowanie ofert? • krytyczne znaczenie zróżnicowania afordancji na etapie niemowlęcym Środowisko społeczne a rozwój • krytyczne znaczenie więzi w rozwoju na etapie niemowlęcym • wczesnodziecięce przywiązanie a kształtowanie się tożsamości i gotowości do intymności • rola osób znaczących w rozwoju (od opiekuna do mentora) • znaczenie afiliacji do swojej grupy wiekowej – poczucie punktualności przebiegu własnego życia • osoby młodsze, starsze i rówieśnicy – ich rola w rozwoju w kolejnych etapach życia Dzieciństwo: przebieg rozwoju • granice wiekowe etapów rozwoju (wiek niemowlęcy, poniemowlęcy, przedszkolny, szkolny) • zadania rozwojowe • kryzysy rozwojowe (więzi/zaufania, autonomii, kompetencji) Dzieciństwo: uwarunkowania rozwoju • jakość środowiska społecznego a rozwój i gotowość szkolna (koncepcja Basila Bernsteina) • czynniki wspomagające rozwój: indywidualne i środowiskowe • czynniki ryzyka i zagrażające rozwojowi: indywidualne i środowiskowe Dorastanie: przebieg rozwoju • granice wiekowe i dynamika etapów rozwoju (wczesna i późna adolescencja, „wyłaniająca się dorosłość”) • zadania rozwojowe związane z dojrzewaniem • kryzysy rozwojowe (tożsamości grupowej i indywidualnej) – rola moratorium (koncepcja Eriksona) Dorastanie: uwarunkowania rozwoju • zróżnicowanie środowiskowe i ze względu na ścieżkę edukacji / stosunku do pracy a rozwój • czynniki wspomagające rozwój: indywidualne i środowiskowe • czynniki ryzyka (tzw. zachowania ryzykowane) i zagrażające rozwojowi: indywidualne i środowiskowe Dorosłość: przebieg rozwoju • granice wiekowe etapów rozwoju w dorosłości (wczesna, środkowa i późna) • indywidualne zróżnicowanie zadań rozwojowychi sposobów ich realizacji • kryzysy rozwojowe (intymności, generatywności, sensu życia), kryzys środka życia, kryzysy nienormatywne i ich konsekwencje dla realizacji zadań rozwojowych Dorosłość: uwarunkowania rozwoju • profile starzenia się • czynniki wspomagające rozwój: indywidualne i środowiskowe • czynniki ryzyka i zagrażające rozwojowi: indywidualne i środowiskowe Badania nad rozwojem • rodzaje badań: poprzeczne, podłużne i ukośne • źródła trudności w organizacji badań nad przebiegiem i efektami rozwoju • czynniki uszkadzające trafność wewnętrzną i zewnętrzną badań nad rozwojem • przykłady badań podłużnych – ich znaczenie dla wiedzy o dynamice i efektach rozwoju |
Literatura: |
Brzezińska, A. I., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2010). Psychologia rozwoju człowieka. W: J. Strelau, D. Doliński (red.), Psychologia akademicka. Podręcznik (tom 2, s. 95-292). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (II wyd. popr.) albo Brzezińska, A. I., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2016). Psychologia rozwoju człowieka. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (ISBN 978-83-7489-626-9). |
Efekty uczenia się: |
W1. Zna teorie psychologii rozwojowej, opisujące i wyjaśniające przebieg, uwarunkowania, mechanizmy oraz efekty rozwoju człowieka w całym cyklu jego życia. W2. Rozumie relacje psychologii rozwojowej zarówno w stosunku do innych dyscyplin nauki (głównie biologii, etologii, neurokognitywistyki rozwojowej, socjologii, etnologii i antropologii kulturowej), jak i innych subdyscyplin psychologii (psychologii poznawczej, emocji i motywacji, psychologii osobowości i społecznej oraz różnic indywidualnych i metodologii badań psychologicznych). U1. Umie określić rolę otoczenia fizycznego i społecznego w rozwoju w kolejnych okresach życia. U2. Umie wykorzystać wiedzę o roli środowiska fizycznego i społeczno-kulturowego do opisu środowiska stymulującego oraz zakłócającego rozwój w każdym kolejnym okresie życia. K1. Potrafi porozumiewać się z psychologami, adekwatnie posługując się specyficznym – naukowym - językiem tej subdyscypliny zgodnie z wybranym podejściem teoretycznym. K2. Potrafi efektywnie porozumiewać się z osobami nie mającymi wykształcenia psychologicznego w celu wyjaśnienia im problemów związanych z uwarunkowaniami, przebiegiem i efektami procesu rozwoju we wszystkich okresach życia człowieka. U3. Potrafi zaplanować interwencje skierowane na optymalizowanie środowiska fizycznego i społecznego rozwoju w wybranym okresie życia. |
Metody i kryteria oceniania: |
test 40 pytań (wybór jednej odpowiedzi spośród podanych czterech, próg zaliczenia 75% czyli niedostateczny 0-29 pkt, dostateczny 30-32 pkt, dostateczny plus 33-34 pkt, dobry 35-36 pkt, dobry plus 37-38 pkt, bardzo dobry 39-40 pkt) Studenci, którzy byli obecni na 12 spośród 15 wykładów (80% obecności) mają prawo wyboru formy egzaminu (uwaga: obecność jest sprawdzana na każdym z 15 wykładów): 1. test - jw. 2. przygotowanie w zespole 3-4 osobowym mapy pojęciowej wybranego problemu rozwojowego oraz „produktu” w postaci: artykułu popularno-naukowego, raportu z badań, prezentacji, plakatu, ulotki, narzędzia badawczego (problem i forma produktu do ustalenia) |
Praktyki zawodowe: |
brak |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)
Okres: | 2022-02-21 - 2022-09-30 |
Przejdź do planu
PN CW
CW
CW
CW
WT ŚR CZ WYK
PT WYK
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 15 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Marta Białecka | |
Prowadzący grup: | Marta Białecka, Joanna Płotnikowska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę Wykład - Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.