Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Psychologia rozwojowa z elementami wychowania

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2404-P-2-PSRW-Sj
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0313) Psychologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Psychologia rozwojowa z elementami wychowania
Jednostka: Instytut Psychologii
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 7.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

przedmiot obowiązkowy

Skrócony opis:

Wykład ma charakter wprowadzenia w problemy, jakimi zajmuje się psychologia rozwoju człowieka od wczesnego dzieciństwa do późnej dorosłości. Analizie poddane zostaną – na podstawie wybranych koncepcji teoretycznych – kluczowe dla tej dyscypliny psychologii pojęcia. Ukazany zostanie wizerunek funkcjonowania człowieka w kolejnych etapach rozwoju oraz wskazane czynniki wspomagające rozwój i czynniki ryzyka

Pełny opis:

Możliwości człowieka a wymogi otoczenia

• zróżnicowanie pokoleniowe a stosunek do zmian w otoczeniu

• zmiany otoczenia jako szanse i zagrożenia dla rozwoju jednostki

• styl życia a stosunek do zmian

• radzenie sobie ze zmianami a przebieg rozwoju w kolejnych etapach życia

• zdolność adaptacyjna i mobilność adaptacyjna w cyklu życia

Proces rozwoju: podstawowe pytania i problemy

• znaczenie psychologii rozwoju dla rozumienia funkcjonowania człowieka

• społeczne uwarunkowania przebiegu i efektów rozwoju indywidualnego

• obszary rozwoju: psyche, soma, polis (triada Arystotelesa)

• ciągłość rozwoju a etapy rozwoju, podstawy podziału życia człowieka na etapy

• rodzaje zmian rozwojowych (koncepcja Helen Bee)

• rodzaje zdarzeń życiowych: normatywne i nienormatywne (krytyczne i traumatyczne)

Modele zmiany rozwojowej

• pojęcie zmiany

• zmiana a rozwój

• rodzaje zmian rozwojowych

• dyferencjacja, porządkowanie i integracja jako podstawowe procesy rozwojowe

• podejście opisowe i wyjaśniające w analizach procesu rozwoju

Modele zmiany rozwojowej

• liniowy model rozwoju (podejście mechanistyczne)

• stadialno-fazowy model rozwoju (podejście organizmiczne)

• model cykliczno-fazowy rozwoju (podejście dynamiczno-kontekstualne)

• model rozwoju a diagnoza psychologiczna

• model rozwoju a formy pomocy psychologicznej

Etapy rozwoju a zadania rozwojowe

• perspektywa life span w analizie procesu rozwoju

• instrumentalny i autoteliczny sens kolejnych etapów życia

• kulturowa zmienność zadań rozwojowych

• kryzys rozwojowy jako podstawa podziału życia na etapy (koncepcja Erika H. Eriksona)

Środowisko (otoczenie) i czas jako konteksty rozwoju

• kontekst społeczny a chronosystem (koncepcja Bronfenbrennera)

• kręgi socjalizacji pierwotnej i wtórnej

• relacje międzypokoleniowe a kultura socjalizacji/edukacji (koncepcja Margaret Mead)

• możliwość dokonywania wyboru jako podstawa kształtowania się prorozwojowego stylu życia (koncepcja Andrzeja Sicińskiego)

Środowisko fizyczne a rozwój

• pojęcie „fazy sensytywnej” i „krytycznej” – znaczenie dla rozumienia procesu rozwoju

• pojęcie afordancji– znaczenie dla rozumienia procesu rozwoju

• bodźce i stymulacja czy bogactwo i zróżnicowanie ofert?

• krytyczne znaczenie zróżnicowania afordancji na etapie niemowlęcym

Środowisko społeczne a rozwój

• krytyczne znaczenie więzi w rozwoju na etapie niemowlęcym

• wczesnodziecięce przywiązanie a kształtowanie się tożsamości i gotowości do intymności

• rola osób znaczących w rozwoju (od opiekuna do mentora)

• znaczenie afiliacji do swojej grupy wiekowej – poczucie punktualności przebiegu własnego życia

• osoby młodsze, starsze i rówieśnicy – ich rola w rozwoju w kolejnych etapach życia

Dzieciństwo: przebieg rozwoju

• granice wiekowe etapów rozwoju (wiek niemowlęcy, poniemowlęcy, przedszkolny, szkolny)

• zadania rozwojowe

• kryzysy rozwojowe (więzi/zaufania, autonomii, kompetencji)

Dzieciństwo: uwarunkowania rozwoju

• jakość środowiska społecznego a rozwój i gotowość szkolna (koncepcja Basila Bernsteina)

• czynniki wspomagające rozwój: indywidualne i środowiskowe

• czynniki ryzyka i zagrażające rozwojowi: indywidualne i środowiskowe

Dorastanie: przebieg rozwoju

• granice wiekowe i dynamika etapów rozwoju (wczesna i późna adolescencja, „wyłaniająca się dorosłość”)

• zadania rozwojowe związane z dojrzewaniem

• kryzysy rozwojowe (tożsamości grupowej i indywidualnej) – rola moratorium (koncepcja Eriksona)

Dorastanie: uwarunkowania rozwoju

• zróżnicowanie środowiskowe i ze względu na ścieżkę edukacji / stosunku do pracy a rozwój

• czynniki wspomagające rozwój: indywidualne i środowiskowe

• czynniki ryzyka (tzw. zachowania ryzykowane) i zagrażające rozwojowi: indywidualne i środowiskowe

Dorosłość: przebieg rozwoju

• granice wiekowe etapów rozwoju w dorosłości (wczesna, środkowa i późna)

• indywidualne zróżnicowanie zadań rozwojowychi sposobów ich realizacji

• kryzysy rozwojowe (intymności, generatywności, sensu życia), kryzys środka życia, kryzysy nienormatywne i ich konsekwencje dla realizacji zadań rozwojowych

Dorosłość: uwarunkowania rozwoju

• profile starzenia się

• czynniki wspomagające rozwój: indywidualne i środowiskowe

• czynniki ryzyka i zagrażające rozwojowi: indywidualne i środowiskowe

Badania nad rozwojem

• rodzaje badań: poprzeczne, podłużne i ukośne

• źródła trudności w organizacji badań nad przebiegiem i efektami rozwoju

• czynniki uszkadzające trafność wewnętrzną i zewnętrzną badań nad rozwojem

• przykłady badań podłużnych – ich znaczenie dla wiedzy o dynamice i efektach rozwoju

Literatura:

Brzezińska, A. I., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2010). Psychologia rozwoju człowieka. W: J. Strelau, D. Doliński (red.), Psychologia akademicka. Podręcznik (tom 2, s. 95-292). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (II wyd. popr.) albo

Brzezińska, A. I., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2016). Psychologia rozwoju człowieka. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (ISBN 978-83-7489-626-9).

Efekty uczenia się:

W1. Zna teorie psychologii rozwojowej, opisujące i wyjaśniające przebieg, uwarunkowania, mechanizmy oraz efekty rozwoju człowieka w całym cyklu jego życia.

W2. Rozumie relacje psychologii rozwojowej zarówno w stosunku do innych dyscyplin nauki (głównie biologii, etologii, neurokognitywistyki rozwojowej, socjologii, etnologii i antropologii kulturowej), jak i innych subdyscyplin psychologii (psychologii poznawczej, emocji i motywacji, psychologii osobowości i społecznej oraz różnic indywidualnych i metodologii badań psychologicznych).

U1. Umie określić rolę otoczenia fizycznego i społecznego w rozwoju w kolejnych okresach życia.

U2. Umie wykorzystać wiedzę o roli środowiska fizycznego i społeczno-kulturowego do opisu środowiska stymulującego oraz zakłócającego rozwój w każdym kolejnym okresie życia.

K1. Potrafi porozumiewać się z psychologami, adekwatnie posługując się specyficznym – naukowym - językiem tej subdyscypliny zgodnie z wybranym podejściem teoretycznym.

K2. Potrafi efektywnie porozumiewać się z osobami nie mającymi wykształcenia psychologicznego w celu wyjaśnienia im problemów związanych z uwarunkowaniami, przebiegiem i efektami procesu rozwoju we wszystkich okresach życia człowieka.

U3. Potrafi zaplanować interwencje skierowane na optymalizowanie środowiska fizycznego i społecznego rozwoju w wybranym okresie życia.

Metody i kryteria oceniania:

test 40 pytań (wybór jednej odpowiedzi spośród podanych czterech, próg zaliczenia 75% czyli niedostateczny 0-29 pkt, dostateczny 30-32 pkt, dostateczny plus 33-34 pkt, dobry 35-36 pkt, dobry plus 37-38 pkt, bardzo dobry 39-40 pkt)

Studenci, którzy byli obecni na 12 spośród 15 wykładów (80% obecności) mają prawo wyboru formy egzaminu (uwaga: obecność jest sprawdzana na każdym z 15 wykładów):

1. test - jw.

2. przygotowanie w zespole 3-4 osobowym mapy pojęciowej wybranego problemu rozwojowego oraz „produktu”

w postaci: artykułu popularno-naukowego, raportu z badań, prezentacji, plakatu, ulotki, narzędzia badawczego (problem i forma produktu do ustalenia)

Praktyki zawodowe:

brak

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)

Okres: 2022-02-21 - 2022-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marta Białecka
Prowadzący grup: Marta Białecka, Joanna Płotnikowska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)