Duchowość współczesnego człowieka (językowy obraz)

brak

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli ( godz.):

- udział w wykładach – 30 godz. – 1 pkt ECTS

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta ( godz.):

przygotowanie pracy zaliczeniowej – 30 godz. – 1 pkt ECTS

Łącznie: 60 godz. (2 pkt. ECTS)

K_W08: ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach filologii z pokrewnymi naukami humanistycznymi

K_W09: ma poszerzoną wiedzę o terminologii i metodologii badań w dziedzinie

K_W13: ma pogłębioną wiedzę o wybranych zagadnieniach językowych w aspekcie porównawczym, kontrastywnym i międzykulturowym

K_U06: posiada umiejętność integrowania wiedzy z różnych dyscyplin humanistycznych oraz jej zastosowania w różnorodnych sytuacjach

K_U13: posiada pogłębioną umiejętność argumentowania z wykorzystaniem poglądów innych badaczy oraz formułowania wniosków i tworzenia syntetycznych podsumowań

K_U20: potrafi rozpoznać i analizować różne typy pozaliterackich wytworów kultury

K_U21: posiada umiejętność formułowania opinii krytycznych o wytworach kultury na podstawie wiedzy naukowej doświadczenia oraz umiejętność prezentacji opracowań krytycznych w różnych formach i w różnych mediach

K_K01 ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju

K_K02 potrafi pracować w zespole przyjmując różne role

K_K03 potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania

K_K05 docenia tradycję i dziedzictwo kulturowe wybranego obszaru kulturowego i ma świadomość odpowiedzialności za ich zachowanie

Wykłady:

- podający (przekazywanie wiedzy);

- nauczania pojęć i relacji miedzy nimi;

- bezpośredni (wiedza proceduralna);

- poszukujący (twórcze rozwiązywanie problemów, stwarzanie sytuacji problemowych)

Wykłady mają ukształtować u studentów świadomość: z jednej strony istnienia ścisłego związku między podstawowymi dla danej duchowości treściami a cechami tekstów powstałych w nurcie tej duchowości, w ich warstwie gramatycznej i leksykalnej; z drugiej strony istnienia możliwości badania i ustalania (na potrzeby naukowego badania, ale także na potrzeby prywatnego rozeznania przynależności odbieranych tekstów) obiektywnej treści tego związku. Możliwość ta zostanie ukazana na podstawie praktycznie ukierunkowanego modelu wieloaspektowej (semantycznej, pragmatycznej i formalnej) analizy. Analiza tekstów różnych duchowości przeprowadzona na podstawie wspólnego modelu pozwala na porównywanie i obiektywne stwierdzanie różnic i podobieństw między nimi. Wykład składa się z części teoretycznej zawierającej przedstawienie modelu analizy i metod jej przeprowadzania, i z części stosowanej ukazującej możliwości aplikacji modelu na materiale tekstów różnych duchowości.

Wykłady mają ukształtować u studentów świadomość: z jednej strony istnienia ścisłego związku między podstawowymi dla danej duchowości treściami a cechami tekstów powstałych w nurcie tej duchowości, w ich warstwie gramatycznej i leksykalnej; z drugiej strony istnienia możliwości badania i ustalania (na potrzeby naukowego badania, ale także na potrzeby prywatnego rozeznania przynależności odbieranych tekstów) obiektywnej treści tego związku. Wykład składa się z dwóch części: 1) W praktycznie ukierunkowanej części teoretycznej zostaną omówione różne definicje pojęcia duchowości, jakie dadzą się wyprowadzić z użycia terminu w tekstach; podstawowe założenia modelu wieloaspektowej analizy tekstów oraz metod jej przeprowadzania w poszczególnych aspektach. 2) W części stosowanej ukazana zostanie możliwość aplikacji modelu na materiale tekstów różnych duchowości. Tematami poszczególnych wykładów będą m. in.:

I. Aspekty obserwacji tekstów duchowości

Systematyzacja typów źródeł tekstowych

A. Semantyczne (znaczeniowe) wyznaczniki duchowości

1. Świat duchowy

2. Definicja kognitywna

B. Pragmatyczne wyznaczniki duchowości

1. Problem źródła prawdy (autorytetu)

2. Hierarchia komunikacyjna nadawcy i odbiorcy

3. Przynależność do określonej odmiany języka czy odmian języka

4. Inwentarz gatunków i ich charakterystyka

C. Formalne wyznaczniki duchowości

D. Odniesienia intertekstualne

II. Porównawcze obserwacje tekstów duchowości w poszczególnych zakresach

1. Semantyczne wyznaczniki duchowości

2. Pragmatyczne wyznaczniki duchowości

3. Odniesienia intertekstualne

III. Strategie językowe w kreowaniu językowego obrazu duchowości

1. Zmiana treści zdania (twierdzenia) – przedefiniowanie

2. Przemilczenia – przedefiniowanie kontekstu

3. Zmiana wartości poznawczej zdania – przewartościowanie poznawcze

4. Zmiana wartości pragmatycznej (komunikacyjnej) tekstu – przewartościowanie mentalne

IV. Duchowość współczesnego człowieka w języku – na przykładzie wyrażeń metaforycznych

A. Wyrażenia niekompatybilne metaforyczne.

B. Wyrażenia niekompatybilne niemetaforyczne.

Anusiewicz J., Dąbrowska A., Fleischer M., 2000, Językowy obraz świata i kultura. Projekt koncepcji badawczej, [w:] JaK 13, 11-44.

Barr 1997. J. Barr, Historia interpretacji, [w:] B. M. Metzger i in., Słownik wiedzy biblijnej, Vocatio, Warszawa.

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993.

Hołówka 1986. T. Hołówka, Myślenie potoczne: Heterogeniczność zdrowego rozsądku, Warszawa.

Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1990.

Karolak 2002. St. Karolak, Podstawowe struktury składniowe języka polskiego, Warszawa.

Kita M., Skudrzykowa A., Człowiek i jego świat w słowach i tekstach, Katowice 2002.

MEL 1970. Mała encyklopedia logiki, red. W. Marciszewski, Wrocław.

Maldjieva V., Językowe szaty duchowości, Toruń 2019.

Weryfikacja wiedzy i umiejętności odbywa się na podstawie uprzednio przygotowanej 1-2 str. pracy pisemnej dotyczącej jednego z rozważanych problemów, dla którego zilustrowania student powinien samodzielnie znaleźć przykłady w tekstach. W przypadku powyżej 3 nieusprawiedliwionych obecności na wykładach dodatkowo weryfikacja wiedzy i umiejętności będzie wymagała rozmowy z prowadzącym na tematy wykładów.

nie