Słowniki w pracy zawodowej

brak

udział w wykładzie – 30 godzin (1 ECTS)

zapoznanie się z lekturami, przygotowanie do testu kończącego zajęcia i wykonanie testu – 20 godzin (1 ECTS)

Razem: 50 godzin (2 ECTS)

Student

W1: zna rodzaje słowników i jest świadomy różnic między nimi

W2: wie, w jakich słownikach szukać konkretnych typów informacji

Student

U1: umie korzystać ze słowników drukowanych, elektronicznych oraz korpusów

U2: umie rozpoznać usterkę w tekście, dobrać do jej skorygowania odpowiedni słownik i go efektywnie wykorzystać

Student:

K1: rozumie, jak wykorzystanie słownika może wpłynąć na jakość tekstu

K2: jest świadomy konieczności korzystania ze słowników w pracy zawodowej związanej bezpośrednio z językiem

Podczas zajęć zostanie zastosowana metoda podająca. Będzie nią wykład informacyjny i problemowy. Przewidziany jest ponadto pokaz materiałów internetowych i drukowanych oraz dyskusja.

Wykład przeznaczony jest dla studentów wszystkich kierunków, ze szczególnym uwzględnieniem kierunków humanistycznych, których absolwenci w codziennej pracy korzystają z wiedzy o języku i świecie zawartej w słownikach i encyklopediach. W części teoretycznej przedstawiana jest leksykografia jako dyscyplina naukowa i jako praktyka tworzenia słowników i encyklopedii. W kolejnych blokach omawiana jest specyfika wykorzystania słowników (dzieł leksykograficznych) w konkretnych zawodach: prawnika, dziennikarza, tłumacza i nauczyciela.

Poszczególne wykłady poświęcone będą następującym zagadnieniom:

1. Słowniki w pracy tłumacza.

Słowniki dwujęzyczne a słowniki przekładowe.

Korpusy równoległe a tworzenie słowników dwujęzycznych.

Jak (nie) korzystać ze słowników dwujęzycznych.

2. Słowniki w pracy dziennikarza/copywritera.

Słowniki poprawnościowe – ich podstawy metodologiczne i użyteczność.

Słowniki ortograficzne – zasady ortografii i interpunkcji, aktualizacja zasad konwencjonalnych.

Słowniki relacji i kolokacji – ich użyteczność w tworzeniu tekstów.

Narzędzia do automatycznego przetwarzania tekstów.

3. Słowniki w pracy nauczyciela.

Słowniki gramatyczne i stylistyczne.

Słowniki dla obcokrajowców.

Błędy w definiowaniu.

4. Słowniki w pracy prawnika.

Co każdy prawnik o słownikach wiedzieć powinien?

Współczesne słowniki języka polskiego.

Kwalifikatory w słownikach.

Zasady dokonywania wykładni językowej.

5. Charakter narzędzi leksykograficznych.

Typologia słowników.

Źródła informacji leksykograficznej – korpusy.

Społeczny obraz słownika.

Dariusz Bralewski, Od przekładu do słownika. Korpus równoległy w redakcji słowników tłumaczeniowych, Łask 2012 („Rozumienie – Interpretacja – Przekład”, t. 9).

Anna Czelakowska, Emilia Kubicka, Maja Klubińska, Słowniki przed sądem. Wykorzystanie dzieł leksykograficznych w orzeczeniach sądowych, „Ling Varia” 2016, nr 21, s. 45‒64.

Grzegorz Dąbkowski, Polskie słowniki w Internecie, „Studia Medioznawcze” 2003, nr 3, s. 62–73.

Grzegorz Dąbkowski, Słownictwo specjalne w praktyce dziennikarskiej, „Studia Medioznawcze” 2002, nr 4, s. 11–17.

Emilia Kubicka, Anna Czelakowska, O definiowaniu i definicjach słownikowych z punktu widzenia wykładni językowej, „Kwartalnik Sądowy Apelacji Gdańskiej” 2015, nr 4, s. 99‒125.

Emilia Kubicka, Lech Zieliński, Sebastian Żurowski (red.), Język(i) w prawie. Zastosowania językoznawstwa i translatoryki w praktyce prawniczej, Toruń 2019.

Emilia Kubicka, Katarzyna Grec, Wioleta Leszczak, Milen Mitew, Wykorzystanie słowników w interpretacji prawniczej – implikacje praktyczne, „Kwartalnik Sądowy Apelacji Gdańskiej” 2015, nr 1, s. 25‒50.

Tadeusz Piotrowski, Ekwiwalencja w słownikach dwujęzycznych, [w:] Wojciech Chlebda (red.), Na tropach translatów. W poszukiwaniu odpowiedników przekładowych, Opole 2011, s. 45–69.

Walery Pisarek, Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2005.

Zygmunt Tobor, Piotr Żmigrodzki, Agnieszka Brodziak-Bielska, Co każdy prawnik o słownikach wiedzieć powinien, „Przegląd Sądowy” 2008, t. 7–8, s. 79–95.

Piotr Żmigrodzki, Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Katowice 2003.

Piotr Żmigrodzki, Agnieszka Bielska-Brodziak, Zygmunt Tobor, Opis semantyczny leksemów w słowniku ogólnym i jego doniosłość prawna, „Język Polski” 2008, z. 1, s. 3–13.

Sebastian Żurowski, Leksykografia w pracy prawnika, [w:] E. Kubicka, D. Kala (red.), Kultura języka polskiego w praktyce prawniczej, Bydgoszcz 2014, s. 55–75.

Sebastian Żurowski, Leksykografia w pracy prawnika – suplement, „Kwartalnik Sądowy Apelacji Gdańskiej” 2015 nr 2, s. 29‒40.

Przedmiot kończy się zaliczeniem z oceną.

Podstawy zaliczenia:

Zaliczenie pisemnego testu obejmującego materiał omówiony podczas wykładu na co najmniej 50%. Test jest przeprowadzany na ostatnim wykładzie w semestrze (weryfikowane efekty kształcenia: W1, W2, U1, U2, K1, K2).

Kryteria oceny testu:

50-60% - ocena dostateczna

61-70% - ocena dostateczna plus

71-80% - ocena dobra

81-90% - ocena dobra plus

91-100% - ocena bardzo dobra

Test obejmuje wyłącznie materiał omawiany na wykładach. Do testu dopuszczone będą wyłącznie osoby, które regularnie chodziły na wykłady (wymagana obecność na co najmniej 8 z 15 wykładów). Obecność potwierdza własnoręczny wpis na liście obecności.

nie dotyczy