Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Gramatyka funkcjonalna języka polskiego

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2502-s1LPC1L-GFJP
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0232) Literatura i językoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Gramatyka funkcjonalna języka polskiego
Jednostka: Wydział Humanistyczny
Grupy: Przedmioty obowiązkowe - 12 - lingwistyka praktyczna i copywriting s1
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Zaliczenie 1. semestru gramatyki funkcjonalnej.

Całkowity nakład pracy studenta:

Podczas realizacji przedmiotu student uzyskuje 3 punkty ECTS w następującym układzie:


1) uczestnictwo w zajęciach - 30 godzin = 1 ECTS;

2) bezpośredni kontakt z prowadzącym w ramach konsultacji (osobiście lub za pomocą platformy MOODLE) - 6 godzin = 0,2 ECTS;

3) samodzielne przygotowanie się do poszczególnych zajęć, opracowanie prac domowych - 24 godziny = 0,8 ECTS;

4) przygotowanie końcowego zaliczenia = 30 godzin (1 ECTS).


ŁĄCZNIE 90 godzin = 3 ECTS


Efekty uczenia się - wiedza:

Po zakończeniu kursu student/ka:


W1: ma usystematyzowaną wiedzę na temat funkcji składniowych i semantycznych poszczególnych wartości kategorii przypadka, liczby, rodzaju, stopnia, aspektu, trybu, osoby, czasu – K_W01;

W2: charakteryzuje funkcje prymarne i sekundarne kategorii gramatycznych – K_W03;

W3: rozumie rolę związków semantycznych, składniowych i linearnych w tworzeniu poprawnych wypowiedzi – K_W03.


Efekty uczenia się - umiejętności:

Po zakończeniu kursu student/ka:


U1: analizuje zróżnicowane stylistycznie wypowiedzi mówione i pisane pod kątem zastosowanych w nich środków językowych i ich funkcji – K_U02;

U2: objaśnia mechanizm błędów gramatycznych i semantycznych wynikających z naruszenia zasad łączliwości składniowej lub reguł uporządkowania linearnego; przeprowadza korektę wypowiedzi błędnych – K_U02;

U3: dobiera środki językowe do funkcji wypowiedzi i jej intencji komunikatywnej – K_U13.


Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

Po zakończeniu kursu student/ka:


K1: dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności – K_K01

K2: potrafi pracować w zespole – K_K02


Metody dydaktyczne eksponujące:

- pokaz

Metody dydaktyczne podające:

- opis
- pogadanka
- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące:

- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa
- obserwacji
- projektu
- referatu
- stolików eksperckich

Metody dydaktyczne w kształceniu online:

- gry i symulacje
- metody ewaluacyjne
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody wymiany i dyskusji

Skrócony opis:

Podczas zajęć są przedstawiane wybrane zagadnienia polskiej gramatyki w ujęciu funkcjonalnym. Takie ujęcie zagadnień językowych ma na celu dostarczenie studentom narzędzi do analiz rozmaitych typów tekstów oraz tworzenia tekstów własnych.

Ta część warsztatów jest skoncentrowana wokół zjawisk fleksyjnych i składniowych.

Pełny opis:

Przedmiot stanowi kontynuację analogicznych warsztatów prowadzonych w pierwszym semestrze. Obejmuje 30-godzinne warsztaty, które są skoncentrowane wokół funkcji imiennych i werbalnych kategorii gramatycznych polszczyzny oraz sposobów wyrażania różnych relacji semantycznych i kategorii związanych z podstawowymi aktami mowy (cel, przeznaczenie, porównywanie, miejsce, czas).

Problematyka zajęć:

1. Podstawowe pojęcia fleksji

- budowa formy wyrazowej, typy form wyrazowych;

- paradygmat pełny i defektywny, synkretyzmy;

- istota kategorii fleksyjnej i kategorii klasyfikującej;

funkcje składniowe i semantyczne kategorii fleksyjnych;

- języki fleksyjne i pozycyjne.

2. Rodzaj w gramatyce, w tekście i w życiu

- Ile jest rodzajów w języku polskim? Fleksyjne, składniowe i semantyczne podstawy klasyfikacji kategorii rodzaju.

- Wpływ kategorii rodzaju na odmianę rzeczowników i przymiotników.

- Rodzaj w składni: wpływ rzeczownika na rodzaj czasownika i przymiotnika.

- Rodzaj a płeć; stylistyczna wartość rodzaju.

3. Liczba, ilość, miara

- Funkcje składniowe i semantyczne kategorii liczby;

- Inne środki informujące o ilości;

- Budowa grupy imiennej z liczebnikiem

4. Od przypadka do przypadka

- Do czego potrzebne są przypadki? Funkcje składniowe i semantyczne. Swoistość wołacza.

- Co rządzi przypadkiem? Wewnątrztekstowa i zewnątrztekstowa determinacja przypadka. Przypadek a funkcje zdania: podmiot, dopełnienie, okolicznik;

- Przegląd poszczególnych przypadków: funkcja składniowa, semantyczna, dobór końcówki

5. Czasownik w centrum zdania

- Wybrane kategorie werbalne (osoba, czas, tryb) i ich funkcje.

- Implikacja i konotacja. Charakterystyka klas semantycznych czasowników.

6. Inne problemy budowy zdania.

- Rola uporządkowania linearnego.

- Synonimia składniowa: wyrażanie celu, przeznaczenia, miejsca, czasu; gradacja.

Literatura:

Literatura podstawowa

1. M. Bańko, 2002, Wykłady z fleksji polskiej, Warszawa.

2. J. Podracki, Składnia, [w:] Słowo i wypowiedź. Nauka o języku polskim dla cudzoziemców, red. S. Dubisz, J. Podracki, J. Porayski-Pomsta, E. Sękowska, Warszawa 2010, s. 125-185.

3. L. Madelska, M. Warchoł-Schlottmann, Odkrywamy język polski. Gramatyka dla uczących (się) języka polskiego jako obcego, Kraków 2008.

Literatura uzupełniająca

Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, 1998, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, Warszawa.

Zaron Z., 2009, Problemy składni funkcjonalnej (cz. I, r. 4. „Właściwości semantyczne orzeczeń”), Warszawa.

Język polski. Kompendium, red. M. Derwojedowa, H. Karaś, D. Kopcińska, Warszawa 2005.

Literaturę uzupełnią wskazane podczas zajęć artykuły dotyczące wybranych zagadnień gramatycznych.

Metody i kryteria oceniania:

Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę. Ocena będzie wypadkową następujących elementów:

1) przygotowanie do zajęć i aktywność na zajęciach (K1, K2);

2) jakość wykonywanych zadań podczas warsztatów oraz w formie zadań domowych (W1, W2, W3, U1, U2);

3) końcowe zaliczenie warsztatów:

a) przygotowanie tekstu popularnonaukowego z zakresu problematyki omawianej na zajęciach

b) przygotowanie prezentacji problemu językowego z zakresu fleksji lub składni;

Oceniane będą następujące elementy tekstu i prezentacji:

- zawartość merytoryczna, w tym dobór literatury,

- umiejętność selekcji oraz porządkowania materiału, samodzielność prezentacji zagadnienia,

- językowe, kompozycyjne i redakcyjne walory tekstu pisanego oraz prezentacji ustnej,

- umiejętność pracy zespołowej

(W1, W2, W3, U1, U2, U3, K1, K2);

4) obecność na warsztatach (minimum 80%) = 12 spotkań.

Skala oceniania:

Bardzo dobry – 91-100%

Dobry plus – 81-90%

Dobry – 71-80%

Dostateczny plus – 61-70%

Dostateczny – 51-60%

Niedostateczny – 50% i mniej

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)

Okres: 2022-02-21 - 2022-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Małgorzata Gębka-Wolak
Prowadzący grup: Małgorzata Gębka-Wolak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Uwagi:

Spotkanie 21 lutego odbędzie się w trybie zdalnym synchronicznym na platformie TEAMS; zespół Gramatyka funkcjonalna LPiC_2022, kanał ogólny; kod do samodzielnych zapisów: 5t4i0yz.

Kolejne zajęcia są planowane do realizacji stacjonarnej.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)

Okres: 2023-02-20 - 2023-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Małgorzata Gębka-Wolak
Prowadzący grup: Małgorzata Gębka-Wolak
Strona przedmiotu: https://moodle.umk.pl/course/view.php?id=4872#section-0
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-20 - 2024-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Małgorzata Gębka-Wolak
Prowadzący grup: Małgorzata Gębka-Wolak
Strona przedmiotu: https://moodle.umk.pl/course/view.php?id=4872#section-0
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Podczas zajęć są przedstawiane wybrane zagadnienia polskiej gramatyki w ujęciu funkcjonalnym. Takie ujęcie zagadnień językowych ma na celu dostarczenie studentom narzędzi do analiz rozmaitych typów tekstów oraz tworzenia tekstów własnych.

Ta część warsztatów jest skoncentrowana wokół zjawisk fleksyjnych i składniowych.

Pełny opis:

Przedmiot stanowi kontynuację analogicznych warsztatów prowadzonych w pierwszym semestrze. Obejmuje 30-godzinne warsztaty, które są skoncentrowane wokół funkcji imiennych i werbalnych kategorii gramatycznych polszczyzny oraz sposobów wyrażania różnych relacji semantycznych i kategorii związanych z podstawowymi aktami mowy (cel, przeznaczenie, porównywanie, miejsce, czas).

Literatura:

Jak w części głównej,

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)