Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Gramatyka opisowa języka polskiego

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2506-s1POL2L-GOJP-W
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0232) Literatura i językoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Gramatyka opisowa języka polskiego
Jednostka: Wydział Humanistyczny
Grupy: Przedmioty kierunkowe - 22 - filologia polska s1
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Konieczne jest wcześniejsze zaliczenie fleksji języka polskiego.

Rodzaj przedmiotu:

kanon

Całkowity nakład pracy studenta:

Student za zaliczenie wykładu i konwersatorium uzyskuje 6 punktów ECTS:


1) Godziny realizowane przy bezpośrednim udziale nauczyciela akademickiego (wykład) - 15 godzin (1 ECTS);

2) Godziny realizowane przy bezpośrednim udziale nauczyciela akademickiego (konwersatorium) - 30 godzin (3 ECTS);

3) Godziny realizowane samodzielnie przez studenta podczas przygotowywania się do zajęć i do egzaminu - 15 godzin (2 ECTS).

Efekty uczenia się - wiedza:

Student:

W1: Student zna podstawową terminologię związaną ze składniowym opisem polszczyzny - K_W01, K_W13;

W2: Student opisuje podstawowe mechanizmy leżące u podstaw tworzenia zdań języka polskiego - K_W14, K_W15

Efekty uczenia się - umiejętności:

Student:

U1: Potrafi odwzorowywać relacje pomiędzy składnikami zdania; K_W14;

U2: Samodzielnie analizuje wypowiedzenia pojedyncze i złożone w ujęciu tradycyjnym (metodą Z. Klemensiewicza) - K_U04, K_U09;

U3: Samodzielnie przeprowadza analizę akomodacyjną i konotacyjną zdania - K_U05;

U4: Rozpoznaje schematy zdaniowe - K_U05.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

Student:

K1: stosuje zdobytą wiedzę do rozwiązywania problemów językowych - K_K06.

Metody dydaktyczne:

Zajęcia o charakterze teoretycznym.

Metody dydaktyczne eksponujące:

- pokaz

Metody dydaktyczne podające:

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

Skrócony opis:

Przedmiotem nauczania w drugim semestrze drugiego roku studiów jest składnia współczesnego języka polskiego. Dział ten kontynuuje i zamyka czterosemestralne rozważania nad współczesnym językiem polskim. Z uwagi na swój charakter warunkiem koniecznym uczestnictwa w zajęciach jest uzyskanie zaliczenia z wszystkich wcześniejszych działów językoznawstwa współczesnego. Rzeczą konieczną jest dysponowanie wiedzą z zakresu fonetyki i fonologii, jak również morfologii współczesnego języka polskiego.

Pełny opis:

Zajęcia ze składniowego działu gramatyki opisowej języka polskiego są realizowane w dwóch formach dydaktycznych, a mianowicie wykładu i konwersatorium. Zmierzają one do wyrobienia w studentach umiejętności składniowej analizy zdań współczesnego języka polskiego. W sposób szczególny dotyczy to analiz prowadzonych zgodnie z formalnym modelem opisu. Problematyka zajęć wychodzi od interpretacji spornych kwestii definicyjnych, aby poprzez analizę kluczowych mechanizmów tworzenia polskich zdań (akomodacji i konotacji) dojść do kluczowego dla konstrukcji zdania prostego pojęcia schematu zdaniowego. Komplementarnie proponuje się studentom analizę zdań pojedynczych i złożonych metodami tradycyjnymi (wg Z. Klemensiewicza).

Konwersatorium ma za zadanie opanowanie zasad opisu składni polskiego zdania; doprowadzenie do opanowania przez studentów podstawowych pojęć i terminów oraz nowszych metod opisu składniowego, a ponadto wyrobienie umiejętności stosowania tych pojęć i metod w praktycznej analizie współczesnych tekstów polskich.

Wykład jest ściśle skorelowany z problematyką konwersatorium i ma za zadanie przedstawienie najważniejszych zasad formalnego opisu polskiej składni, z położeniem nacisku na teoretyczną stronę zagadnień.

Literatura:

PODSTAWOWA:

A. Bogusławski, 1983, Słowo o zdaniu i tekście, [w:] Tekst i zdanie, red. T. Dobrzyńska, E. Janus, Wrocław, s. 7-31.

D. Buttler, 1976, Innowacje składniowe współczesnej polszczyzny, Warszawa.

Gramatyka opisowa. Materiały do ćwiczeń. Seria druga. Opracowania, skrypt UW, pod red. D. Kopcińskiej, wyd. 3. rozszerzone, Warszawa 1996, rozdz. Składnia, s. 164-216, oraz Aneksy, s. 227-253 i 295-324.

R. Grzegorczykowa, 1996, Wykłady z polskiej składni, Warszawa.

Z. Klemensiewicz, 1963, Zarys składni polskiej, Warszawa (lub wyd. następne).

A. Nagórko, Zarys gramatyki polskiej, Warszawa 1998 (rozdział Składnia).

Z. Saloni, M. Świdziński, Składnia współczesnego języka polskiego, wyd. 4. zmienione, Warszawa 1998.

H. Wróbel, Gramatyka języka polskiego, Kraków 2001 (rozdział Budowa zdań złożonych, s. 269-339.

DODATKOWA:

I. Bobrowski, 2005, Składniowy model polszczyzny, Kraków.

M. Gębka-Wolak, 2011, Pozycje składniowe frazy bezokolicznikowej we współczesnym zdaniu polskim, Toruń

Z. Gołąb, 1976, Próba klasyfikacji syntaktycznej czasowników polskich (na zasadzie konotacji), „Biuletyn PTJ” XXV, Kraków.

R. Grzegorczykowa, 1990, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa, cz. II, rozdz. 1., 3. i 4.

S. Karolak, 2001, Założenia gramatyki o podstawach semantycznych, [w:] tegoż Od semantyki do gramatyki, Warszawa, s. 21-61.

J. Kuryłowicz, 1971, Podstawowe struktury języka: grupa i zdanie, [w:] Problemy składni polskiej, Warszawa.

A. Moroz, 2010, Parenteza ze składnikiem czasownikowym we współczesnym języku polskim, Toruń.

K. Polański, 1966, Główne typy struktur zdaniowych w języku polskim, „Zeszyty Naukowe WSP w Katowicach, Prace Językoznawcze III”, Katowice 1966.

Z. Topolińska Z. (red.), 1984, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, Warszawa.

A. Wierzbicka, 1966, Czy istnieją zdania bezpodmiotowe?, „Język Polski” XLVI, Kraków, s.177-196.

M. Wiśniewski, 1994, Strukturalna charakterystyka polskich wypowiedzeń niezdaniowych, Toruń.

Z. Zaron, 1988, Niektóre problemy z konotacją syntaktyczną, [w:] Konotacja, red. J. Bartmiński, Lublin, s.113-119.

Z. Zaron, 2003, Oddziaływania składniowe, "Prace Filologiczne" XLVIII, s.477-498.

Metody i kryteria oceniania:

1. Wyniki pisemnej pracy kontrolnej (jednej w ciągu semestru) - W1, W2, U1, U2, U3, U4;

2. Aktywność studenta w czasie zajęć i znajomość literatury przedmiotu - K1.

Wykład i konwersatorium z gramatyki opisowej języka polskiego trwają przez 4 pierwsze semestry studiów (przez cały I i II rok). Przedmiot ten kończy się egzaminem obejmującym cały materiał wykładu i konwersatorium, włączając w to również opisany dział (Składnia).

Praktyki zawodowe:

Brak

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)

Okres: 2022-02-21 - 2022-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marek Wiśniewski
Prowadzący grup: Marek Wiśniewski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)

Okres: 2023-02-20 - 2023-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marek Wiśniewski
Prowadzący grup: Marek Wiśniewski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-20 - 2024-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marek Wiśniewski
Prowadzący grup: Marek Wiśniewski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)