Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Historia języka polskiego

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2506-s1POL2L-HJP
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0232) Literatura i językoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Historia języka polskiego
Jednostka: Wydział Humanistyczny
Grupy: Przedmioty kierunkowe - 22 - filologia polska s1
Punkty ECTS i inne: 4.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Warunkiem uczestnictwa jest zaliczenie przedmiotów: wstęp do językoznawstwa diachronicznego oraz gramatyka historyczna języka polskiego.
Rodzaj przedmiotu:

przedmiot obowiązkowy
Całkowity nakład pracy studenta:

Konwersatorium obejmuje cały kurs historii języka polskiego przewidziany na studiach polonistycznych. Za zaliczenie przedmiotu student otrzymuje 5 punktów ECTS:

1) Godziny realizowane przy bezpośrednim udziale nauczyciela akademickiego - 30 godzin konwersatorium, przeliczane na 2 punkty ECTS.

2) Godziny realizowane przy bezpośrednim udziale nauczyciela akademickiego w ramach indywidualnych konsultacji - 1 ECTS.

3) Godziny przeznaczone na pracę własną studenta, tj. przygotowanie do zajęć, kolokwium i egzaminu - 30 godzin, przeliczane na 2 punkty ECTS.
Efekty uczenia się - wiedza:

W1 Student zna podstawową terminologię językoznawczą z zakresu przedmiotów historycznojęzykowych, rozumie jej źródła, jak również potrafi się nią posługiwać: K_W01

W2 Student ma pogłębioną, uporządkowaną i szczegółową wiedzę na temat pewnej liczby ważnych autorów, tekstów i zjawisk z zakresu historii języka polskiego: K_W03

W3 Słuchacz zna i wykorzystuje metodologię językoznawstwa diachronicznego, w tym dialektologii historycznej oraz ma wiedzę o aktualnym stanie badań w tej dziedzinie: K_W09

W4 Student ma pogłębioną i usystematyzowaną wiedzę z zakresu gramatyki opisowej, gramatyki historycznej, dialektologii, kultury języka, leksykologii i leksykografii oraz poszerza ją o kontekst historycznokulturowy, a także o znajomość przemian języka polskiego we wszystkich jego podsystemach: K_W12

W5 Słuchacz zna przyczyny (zewnątrz- i wewnątrzjęzykowe) oraz mechanizmy zmian językowych na płaszczyźnie fonetyki, gramatyki i leksyki. Doskonale orientuje się w relacji współczesnego języka polskiego wobec polszczyzny historycznej: K_W12
Efekty uczenia się - umiejętności:

U1 Student utrwala umiejętność czytania tekstów staropolskich oraz nabywa umiejętność ich analizy: K_U09

U2 Słuchacz wnikliwie obserwuje, trafnie rozpoznaje i interpretuje wpływy czynników zewnątrzjęzykowych na przemiany języka polskiego we wszystkich jego podsystemach: K_U04

U3 Student wskazuje prawa językowe, kierujące zmianami i rozwojem języka: K_U04

U4 Student posiada umiejętność analizy stylistycznej tekstów z różnych okresów historycznych języka polskiego: K_U09.
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

K1 Student ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia: K_K02

K2 Słuchacz samodzielnie stosuje metody i procedury badawcze do uzasadniania hipotez i wyjaśniania twierdzeń językoznawczych: K_K07

K3 Student przygotowuje się na bieżąco do zajęć i bierze w nich aktywny udział: K_K12

K4 Student dostrzega i rozumie znaczący wpływ czynnika historycznego na stan współczesnej polszczyzny, a tym samym postrzega relacje między polszczyzną dawną i współczesną. Posiada zdolność rozumienia procesów ewolucyjnych polszczyzny, które wyróżniają ją spośród innych języków słowiańskich. Ma szacunek wobec dziedzictwa kulturowego: K_K012.
Metody dydaktyczne:

Prowadzący łączy metody dydaktyczne podające i eksponujące (w tym sproblematyzowaną charakterystykę przedmiotu opisu) z metodami poszukującymi, a szczególnie problemowymi i ćwiczeniowymi.
Metody dydaktyczne eksponujące:

- pokaz
Metody dydaktyczne podające:

- opis
- wykład konwersatoryjny
Metody dydaktyczne poszukujące:

- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa
- referatu
Skrócony opis:

Historia języka polskiego to dyscyplina badawcza, której celem jest przedstawienie losów i przemian danego języka w ścisłym związku z losami jego nosicieli czy użytkowników. Uwzględnia więc przemiany i uwarunkowania społeczne, polityczne, historyczne, kulturalne i religijne, jakie zaszły w historii danego społeczeństwa (historia zewnętrzna) oraz analizuje przemiany strukturalne, jakim podlegał język we wszystkich swoich podsystemach – fonologicznym, morfologicznym, składniowym i leksykalnym (historia wewnętrzna). W ramach konwersatorium z historii języka polskiego omawia się zatem dzieje języka polskiego - od momentu jego wyodrębnienia aż do czasów współczesnych - z uwzględnieniem czynników sprawczych rozwoju polszczyzny oraz zmian w poszczególnych podsystemach.
Pełny opis:

Problematyka zajęć z historii języka polskiego obejmuje sześć bloków tematycznych. Są to: 1. Historia języka polskiego jako przedmiot, 2. Ortografia staro- i średniopolska, 3. Pochodzenie polskiego języka literackiego, 4. Periodyzacja historii polskiego języka literackiego, 5. Charakterystyka słownictwa doby staropolskiej (w tym również dziedzictwo prasłowiańskie i zapożyczenia z epoki przedpiśmiennej), 6. Zabytki doby staropolskiej - analiza językowa.

Adn. 1

Definicja historii języka polskiego. Podział na historię zewnętrzną i wewnętrzną oraz na epoki historyczne. Metody badawcze językoznawstwa diachronicznego;

Adn. 2

Charakterystyka grafii prostej i złożonej (czytanie zabytków doby staropolskiej oraz ich analiza pod względem grafii, a ściśle adaptacji alfabetu łacińskiego do potrzeb systemu fonologicznego języka polskiego). Omówienie traktatów ortograficznych z doby staro- i średniopolskiej (J. Parkoszowica - 1440r., S. Zaborowskiego - 1513r., „Nowego karakteru polskiego” - 1594r.). Ustalenia ortograficzne i graficzne drukarzy krakowskich oraz kryteria ortografii XVI w. (na przykładzie trenów i pieśni J. Kochanowskiego);

Adn. 3

Przebieg dyskusji i ustalenie hipotez na temat pochodzenia polskiego języka literackiego (koncepcje S. Urbańczyka, Z. Klemensiewicza, B. Walczaka). Charakterystyka dawnych dialektów (ich cechy gwarowe i wkład do polskiego języka literackiego). Proces mazurzenia. Rozwój nosówek. Metody badawcze dialektologii historycznej;

Adn. 4

Charakterystyka wybranych zagadnień z fonetyki i fleksji (w ujęciu diachronicznym), omawianych z uwzględnieniem dwóch praw kierujących rozwojem języka polskiego: prawa do uproszczeń i prawa do uwydatniania opozycji (według koncepcji I. Bajerowej);

Adn. 5

Klasyfikacja zapożyczeń. Wpływ języków obcych na warstwę leksykalną języka polskiego w poszczególnych dobach oraz charakterystyka polskiej terminologii chrześcijańskiej.

Adn. 6

Analiza stylu i języka wybranych zabytków okresu staropolskiego
Literatura:

Literatura podstawowa:

I. Bajerowa, Zarys historii języka polskiego 1939-2000, Warszawa 2003.

S. Borawski, Wprowadzenie do historii języka polskiego, Warszawa 2000.

U. Burzywoda, D. Ostaszewska, A. Rejter, M. Siuciak, Polszczyzna XVII wieku. Stan i przeobrażenia, Katowice 2002.

D. Buttler, Rozwój semantyczny wyrazów polskich, Warszawa 1978.

S. Dubisz, Historia-język-kultura (wykłady, studia, analizy), Warszawa 2002.

M. Karpluk, Mowa naszych przodków: podstawowe wiadomości z historii języka polskiego do końca XVIII w., Kraków 1993.

Z. Klemensiewicz, Historia języka polskiego, t. I-III, Warszawa 1985 lub kolejne wydania.

T. Lehr-Spławiński, Język polski. Pochodzenie, powstanie, rozwój, Warszawa 1978.

T. Mika, „Kazania świętokrzyskie” – od rękopisu do zrozumienia tekstu, Poznań 2012.

B. Walczak, Zarys dziejów języka polskiego, Poznań 1995.

H. Wiśniewska, Polszczyzna przez wieki, Łódź 2009.

Literatura uzupełniająca:

I. Bajerowa, O zaniku samogłosek pochylonych. Pokłosie dyskusji, Katowice 1978.

Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, M. Kucała, Wrocław-Kraków 1999.

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław-Kraków 1999.

Z. Krążyńska, T. Mika, A. Słoboda, Składnia średniowiecznej polszczyzny. Część I. Konteskty - Metody - Tendencje, Poznań 2015.

Z. Krążyńska, T. Mika, Kazania świętokrzyskie w perspektywie tekstowej i ogólnojęzykowej, Poznań 2018.

T. Mika, A. Słoboda, Wyrażenia funkcyjne w średniowiecznej polszczyźnie składniowej. Wybrane problemy badawcze, Poznań 2015.

W. Kuraszkiewicz, Polski język literacki. Studia nad historią i strukturą, Warszawa-Poznań 1986.

E. Ostrowska, Z dziejów języka polskiego i jego piękna, Kraków 1978.

T. Skubalanka, Historyczna stylistyka języka polskiego, Wrocław 1984.

T. Skubalanka, Mickiewicz, Słowacki, Norwid: studia nad stylem i językiem, Lublin 1997.

Teksty staropolskie. Analizy i interpretacje, red. W. Decyk-Zięba, S. Dubisz, Warszawa 2003.

Wybór tekstów:

S. Borawski, A. Furdal, Wybór tekstów do historii języka polskiego, Warszawa 1980.

W. Taszycki, Najdawniejsze zabytki języka polskiego, Wrocław 1967, wyd. IV lub kolejne wydania.

W. Taszycki, Wybór tekstów staropolskich XVI-XVIII, wyd. III, Warszawa 1969.

S. Vrtel-Wierczyński, Wybór tekstów staropolskich, Warszawa 1977.

W. Wydra, W. R. Rzepka, Chrestomatia staropolska, Wrocław 1975.

Słowniki etymologiczne:

F. Miklosich, Etymologisches Wörterbuch der Slawischen Sprachen, Wien 1886.

A. Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 1957 lub kolejne wydania.

F. Sławski, Słownik etymologiczny języka polskiego, t. I-V, Kraków 1952-1992.

Этимологический словарь славяньских языков, ред. О.Н. Трубачев, Москва 1974 и след.

A. Bańkowski, Etymologiczny słownik języka polskiego, t. I-II, Warszawa 2000.

W. Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.

Słowniki ogólne:

S. Reczek, Podręczny słownik dawnej polszczyzny, Wrocław 1968 lub kolejne wydania.

Słownik języka polskiego S. B. Lindego, Lwów, I-VI, 1854-1860.

Słownik języka A. Mickiewicza, red. K. Górski, Wrocław-Warszawa-Kraków, I-XI, 1962-1983.

Słownik polszczyzny XVI wieku, red. R. Mayenowa, Wrocław-Warszawa-Kraków, I-XXXIV, 1966-2010.

Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, Wrocław-Warszawa-Kraków, I-X (1953-1993) i XI (z. I-VI; 1995-2000).

Słownik języka polskiego, Wilno, I-II, 1861.

Słownik staropolskiej terminologii chrześcijańskiej, red. M. Karpluk, Kraków 2001.

Słownik języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Warszawa, I–VIII, 1900– 1927.
Metody i kryteria oceniania:

Bieżące przygotowanie do zajęć i aktywne w nich uczestnictwo - K3

Końcowe zaliczenie konwersatorium w formie testu - W1, W2, W3, W4, W5, U1, U2, U3, U4

Egzamin pisemny. Zagadnienia egzaminacyjne obejmują bloki tematyczne, wymienione w pełnym opisie przedmiotu, poszerzone o historię polskiej leksykografii i zagadnienie historycznych podręczników do gramatyki języka polskiego. Każdy student pisemnie odpowiada na jedno pytanie z każdego bloku zagadnień.
Praktyki zawodowe:

Pracownia Słownika Polszczyzny XVI w.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)

Okres: 2022-02-21 - 2022-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Joanna Kulwicka-Kamińska
Prowadzący grup: Joanna Kulwicka-Kamińska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Konwersatorium - Egzamin
Skrócony opis:

W ramach konwersatorium z historii języka polskiego omawia się dzieje języka polskiego - od momentu jego wyodrębnienia aż do czasów współczesnych - z uwzględnieniem czynników sprawczych rozwoju polszczyzny oraz zmian w poszczególnych podsystemach.
Pełny opis:

Problematyka zajęć z historii języka polskiego obejmuje sześć bloków tematycznych. Są to: 1. Historia języka polskiego jako przedmiot, 2. Ortografia staro- i średniopolska, 3. Pochodzenie polskiego języka literackiego, 4. Periodyzacja historii polskiego języka literackiego, 5. Charakterystyka słownictwa doby staropolskiej (w tym również dziedzictwo prasłowiańskie i zapożyczenia z epoki przedpiśmiennej), 6. Zabytki doby staropolskiej - analiza językowa.
Literatura:

Literatura podstawowa:

I. Bajerowa, Zarys historii języka polskiego 1939-2000, Warszawa 2003.

S. Borawski, Wprowadzenie do historii języka polskiego, Warszawa 2000.

U. Burzywoda, D. Ostaszewska, A. Rejter, M. Siuciak, Polszczyzna XVII wieku. Stan i przeobrażenia, Katowice 2002.

D. Buttler, Rozwój semantyczny wyrazów polskich, Warszawa 1978.

S. Dubisz, Historia-język-kultura (wykłady, studia, analizy), Warszawa 2002.

M. Karpluk, Mowa naszych przodków: podstawowe wiadomości z historii języka polskiego do końca XVIII w., Kraków 1993.

Z. Klemensiewicz, Historia języka polskiego, t. I-III, Warszawa 1985 lub kolejne wydania.

T. Lehr-Spławiński, Język polski. Pochodzenie, powstanie, rozwój, Warszawa 1978.

T. Mika, „Kazania świętokrzyskie” – od rękopisu do zrozumienia tekstu, Poznań 2012.

B. Walczak, Zarys dziejów języka polskiego, Poznań 1995.

H. Wiśniewska, Polszczyzna przez wieki, Łódź 2009.

Literatura uzupełniająca:

I. Bajerowa, O zaniku samogłosek pochylonych. Pokłosie dyskusji, Katowice 1978.

Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, M. Kucała, Wrocław-Kraków 1999.

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław-Kraków 1999.

Z. Krążyńska, T. Mika, A. Słoboda, Składnia średniowiecznej polszczyzny. Część I. Konteskty - Metody - Tendencje, Poznań 2015.

Z. Krążyńska, T. Mika, Kazania świętokrzyskie w perspektywie tekstowej i ogólnojęzykowej, Poznań 2018.

T. Mika, A. Słoboda, Wyrażenia funkcyjne w średniowiecznej polszczyźnie składniowej. Wybrane problemy badawcze, Poznań 2015.

W. Kuraszkiewicz, Polski język literacki. Studia nad historią i strukturą, Warszawa-Poznań 1986.

E. Ostrowska, Z dziejów języka polskiego i jego piękna, Kraków 1978.

T. Skubalanka, Historyczna stylistyka języka polskiego, Wrocław 1984.

T. Skubalanka, Mickiewicz, Słowacki, Norwid: studia nad stylem i językiem, Lublin 1997.

Teksty staropolskie. Analizy i interpretacje, red. W. Decyk-Zięba, S. Dubisz, Warszawa 2003.

Wybór tekstów:

S. Borawski, A. Furdal, Wybór tekstów do historii języka polskiego, Warszawa 1980.

W. Taszycki, Najdawniejsze zabytki języka polskiego, Wrocław 1967, wyd. IV lub kolejne wydania.

W. Taszycki, Wybór tekstów staropolskich XVI-XVIII, wyd. III, Warszawa 1969.

S. Vrtel-Wierczyński, Wybór tekstów staropolskich, Warszawa 1977.

W. Wydra, W. R. Rzepka, Chrestomatia staropolska, Wrocław 1975.

Słowniki etymologiczne:

F. Miklosich, Etymologisches Wörterbuch der Slawischen Sprachen, Wien 1886.

A. Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 1957 lub kolejne wydania.

F. Sławski, Słownik etymologiczny języka polskiego, t. I-V, Kraków 1952-1992.

Этимологический словарь славяньских языков, ред. О.Н. Трубачев, Москва 1974 и след.

A. Bańkowski, Etymologiczny słownik języka polskiego, t. I-II, Warszawa 2000.

W. Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.

Słowniki ogólne:

S. Reczek, Podręczny słownik dawnej polszczyzny, Wrocław 1968 lub kolejne wydania.

Słownik języka polskiego S. B. Lindego, Lwów, I-VI, 1854-1860.

Słownik języka A. Mickiewicza, red. K. Górski, Wrocław-Warszawa-Kraków, I-XI, 1962-1983.

Słownik polszczyzny XVI wieku, red. R. Mayenowa, Wrocław-Warszawa-Kraków, I-XXXIV, 1966-2010.

Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, Wrocław-Warszawa-Kraków, I-X (1953-1993) i XI (z. I-VI; 1995-2000).

Słownik języka polskiego, Wilno, I-II, 1861.

Słownik staropolskiej terminologii chrześcijańskiej, red. M. Karpluk, Kraków 2001.

Słownik języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Warszawa, I–VIII, 1900– 1927.
Uwagi:

Zajęcia mogą być realizowane zdalnie za pośrednictwem platformy MsTeams.

Warunek zaliczenia przedmiotu: test egzaminacyjny, obejmujący podstawowe zagadnienia z zakresu historii języka polskiego. Wykaz zagadnień jest podawany na zajęciach i w znacznej mierze pokrywa się z tematyką zajęć.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)

Okres: 2023-02-20 - 2023-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Joanna Kulwicka-Kamińska
Prowadzący grup: Joanna Kulwicka-Kamińska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Konwersatorium - Egzamin
Skrócony opis:

W ramach konwersatorium z historii języka polskiego omawia się dzieje języka polskiego - od momentu jego wyodrębnienia aż do czasów współczesnych - z uwzględnieniem czynników sprawczych rozwoju polszczyzny oraz zmian w poszczególnych podsystemach.
Pełny opis:

Problematyka zajęć z historii języka polskiego obejmuje sześć bloków tematycznych. Są to: 1. Historia języka polskiego jako przedmiot, 2. Ortografia staro- i średniopolska, 3. Pochodzenie polskiego języka literackiego, 4. Periodyzacja historii polskiego języka literackiego, 5. Charakterystyka słownictwa doby staropolskiej (w tym również dziedzictwo prasłowiańskie i zapożyczenia z epoki przedpiśmiennej), 6. Zabytki doby staropolskiej - analiza językowa.
Literatura:

Literatura podstawowa:

I. Bajerowa, Zarys historii języka polskiego 1939-2000, Warszawa 2003.

S. Borawski, Wprowadzenie do historii języka polskiego, Warszawa 2000.

U. Burzywoda, D. Ostaszewska, A. Rejter, M. Siuciak, Polszczyzna XVII wieku. Stan i przeobrażenia, Katowice 2002.

D. Buttler, Rozwój semantyczny wyrazów polskich, Warszawa 1978.

S. Dubisz, Historia-język-kultura (wykłady, studia, analizy), Warszawa 2002.

M. Karpluk, Mowa naszych przodków: podstawowe wiadomości z historii języka polskiego do końca XVIII w., Kraków 1993.

Z. Klemensiewicz, Historia języka polskiego, t. I-III, Warszawa 1985 lub kolejne wydania.

T. Lehr-Spławiński, Język polski. Pochodzenie, powstanie, rozwój, Warszawa 1978.

T. Mika, „Kazania świętokrzyskie” – od rękopisu do zrozumienia tekstu, Poznań 2012.

B. Walczak, Zarys dziejów języka polskiego, Poznań 1995.

H. Wiśniewska, Polszczyzna przez wieki, Łódź 2009.

Literatura uzupełniająca:

I. Bajerowa, O zaniku samogłosek pochylonych. Pokłosie dyskusji, Katowice 1978.

Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, M. Kucała, Wrocław-Kraków 1999.

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław-Kraków 1999.

Z. Krążyńska, T. Mika, A. Słoboda, Składnia średniowiecznej polszczyzny. Część I. Konteskty - Metody - Tendencje, Poznań 2015.

Z. Krążyńska, T. Mika, Kazania świętokrzyskie w perspektywie tekstowej i ogólnojęzykowej, Poznań 2018.

T. Mika, A. Słoboda, Wyrażenia funkcyjne w średniowiecznej polszczyźnie składniowej. Wybrane problemy badawcze, Poznań 2015.

W. Kuraszkiewicz, Polski język literacki. Studia nad historią i strukturą, Warszawa-Poznań 1986.

E. Ostrowska, Z dziejów języka polskiego i jego piękna, Kraków 1978.

T. Skubalanka, Historyczna stylistyka języka polskiego, Wrocław 1984.

T. Skubalanka, Mickiewicz, Słowacki, Norwid: studia nad stylem i językiem, Lublin 1997.

Teksty staropolskie. Analizy i interpretacje, red. W. Decyk-Zięba, S. Dubisz, Warszawa 2003.

Wybór tekstów:

S. Borawski, A. Furdal, Wybór tekstów do historii języka polskiego, Warszawa 1980.

W. Taszycki, Najdawniejsze zabytki języka polskiego, Wrocław 1967, wyd. IV lub kolejne wydania.

W. Taszycki, Wybór tekstów staropolskich XVI-XVIII, wyd. III, Warszawa 1969.

S. Vrtel-Wierczyński, Wybór tekstów staropolskich, Warszawa 1977.

W. Wydra, W. R. Rzepka, Chrestomatia staropolska, Wrocław 1975.

Słowniki etymologiczne:

F. Miklosich, Etymologisches Wörterbuch der Slawischen Sprachen, Wien 1886.

A. Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 1957 lub kolejne wydania.

F. Sławski, Słownik etymologiczny języka polskiego, t. I-V, Kraków 1952-1992.

Этимологический словарь славяньских языков, ред. О.Н. Трубачев, Москва 1974 и след.

A. Bańkowski, Etymologiczny słownik języka polskiego, t. I-II, Warszawa 2000.

W. Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.

Słowniki ogólne:

S. Reczek, Podręczny słownik dawnej polszczyzny, Wrocław 1968 lub kolejne wydania.

Słownik języka polskiego S. B. Lindego, Lwów, I-VI, 1854-1860.

Słownik języka A. Mickiewicza, red. K. Górski, Wrocław-Warszawa-Kraków, I-XI, 1962-1983.

Słownik polszczyzny XVI wieku, red. R. Mayenowa, Wrocław-Warszawa-Kraków, I-XXXIV, 1966-2010.

Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, Wrocław-Warszawa-Kraków, I-X (1953-1993) i XI (z. I-VI; 1995-2000).

Słownik języka polskiego, Wilno, I-II, 1861.

Słownik staropolskiej terminologii chrześcijańskiej, red. M. Karpluk, Kraków 2001.

Słownik języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Warszawa, I–VIII, 1900– 1927.
Uwagi:

Zajęcia mogą być realizowane zdalnie za pośrednictwem platformy MsTeams.

Warunek zaliczenia przedmiotu: test egzaminacyjny, obejmujący podstawowe zagadnienia z zakresu historii języka polskiego. Wykaz zagadnień jest podawany na zajęciach i w znacznej mierze pokrywa się z tematyką zajęć.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-20 - 2024-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Joanna Kulwicka-Kamińska
Prowadzący grup: Joanna Kulwicka-Kamińska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Konwersatorium - Egzamin
Skrócony opis:

W ramach konwersatorium z historii języka polskiego omawia się dzieje języka polskiego - od momentu jego wyodrębnienia aż do czasów współczesnych - z uwzględnieniem czynników sprawczych rozwoju polszczyzny oraz zmian w poszczególnych podsystemach.
Pełny opis:

Problematyka zajęć z historii języka polskiego obejmuje sześć bloków tematycznych. Są to: 1. Historia języka polskiego jako przedmiot, 2. Ortografia staro- i średniopolska, 3. Pochodzenie polskiego języka literackiego, 4. Periodyzacja historii polskiego języka literackiego, 5. Charakterystyka słownictwa doby staropolskiej (w tym również dziedzictwo prasłowiańskie i zapożyczenia z epoki przedpiśmiennej), 6. Zabytki doby staropolskiej - analiza językowa.
Literatura:

Literatura podstawowa:

I. Bajerowa, Zarys historii języka polskiego 1939-2000, Warszawa 2003.

S. Borawski, Wprowadzenie do historii języka polskiego, Warszawa 2000.

U. Burzywoda, D. Ostaszewska, A. Rejter, M. Siuciak, Polszczyzna XVII wieku. Stan i przeobrażenia, Katowice 2002.

D. Buttler, Rozwój semantyczny wyrazów polskich, Warszawa 1978.

S. Dubisz, Historia-język-kultura (wykłady, studia, analizy), Warszawa 2002.

M. Karpluk, Mowa naszych przodków: podstawowe wiadomości z historii języka polskiego do końca XVIII w., Kraków 1993.

Z. Klemensiewicz, Historia języka polskiego, t. I-III, Warszawa 1985 lub kolejne wydania.

T. Lehr-Spławiński, Język polski. Pochodzenie, powstanie, rozwój, Warszawa 1978.

T. Mika, „Kazania świętokrzyskie” – od rękopisu do zrozumienia tekstu, Poznań 2012.

B. Walczak, Zarys dziejów języka polskiego, Poznań 1995.

H. Wiśniewska, Polszczyzna przez wieki, Łódź 2009.

Literatura uzupełniająca:

I. Bajerowa, O zaniku samogłosek pochylonych. Pokłosie dyskusji, Katowice 1978.

Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, M. Kucała, Wrocław-Kraków 1999.

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław-Kraków 1999.

Z. Krążyńska, T. Mika, A. Słoboda, Składnia średniowiecznej polszczyzny. Część I. Konteskty - Metody - Tendencje, Poznań 2015.

Z. Krążyńska, T. Mika, Kazania świętokrzyskie w perspektywie tekstowej i ogólnojęzykowej, Poznań 2018.

T. Mika, A. Słoboda, Wyrażenia funkcyjne w średniowiecznej polszczyźnie składniowej. Wybrane problemy badawcze, Poznań 2015.

W. Kuraszkiewicz, Polski język literacki. Studia nad historią i strukturą, Warszawa-Poznań 1986.

E. Ostrowska, Z dziejów języka polskiego i jego piękna, Kraków 1978.

T. Skubalanka, Historyczna stylistyka języka polskiego, Wrocław 1984.

T. Skubalanka, Mickiewicz, Słowacki, Norwid: studia nad stylem i językiem, Lublin 1997.

Teksty staropolskie. Analizy i interpretacje, red. W. Decyk-Zięba, S. Dubisz, Warszawa 2003.

Wybór tekstów:

S. Borawski, A. Furdal, Wybór tekstów do historii języka polskiego, Warszawa 1980.

W. Taszycki, Najdawniejsze zabytki języka polskiego, Wrocław 1967, wyd. IV lub kolejne wydania.

W. Taszycki, Wybór tekstów staropolskich XVI-XVIII, wyd. III, Warszawa 1969.

S. Vrtel-Wierczyński, Wybór tekstów staropolskich, Warszawa 1977.

W. Wydra, W. R. Rzepka, Chrestomatia staropolska, Wrocław 1975.

Słowniki etymologiczne:

F. Miklosich, Etymologisches Wörterbuch der Slawischen Sprachen, Wien 1886.

A. Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 1957 lub kolejne wydania.

F. Sławski, Słownik etymologiczny języka polskiego, t. I-V, Kraków 1952-1992.

Этимологический словарь славяньских языков, ред. О.Н. Трубачев, Москва 1974 и след.

A. Bańkowski, Etymologiczny słownik języka polskiego, t. I-II, Warszawa 2000.

W. Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.

Słowniki ogólne:

S. Reczek, Podręczny słownik dawnej polszczyzny, Wrocław 1968 lub kolejne wydania.

Słownik języka polskiego S. B. Lindego, Lwów, I-VI, 1854-1860.

Słownik języka A. Mickiewicza, red. K. Górski, Wrocław-Warszawa-Kraków, I-XI, 1962-1983.

Słownik polszczyzny XVI wieku, red. R. Mayenowa, Wrocław-Warszawa-Kraków, I-XXXIV, 1966-2010.

Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, Wrocław-Warszawa-Kraków, I-X (1953-1993) i XI (z. I-VI; 1995-2000).

Słownik języka polskiego, Wilno, I-II, 1861.

Słownik staropolskiej terminologii chrześcijańskiej, red. M. Karpluk, Kraków 2001.

Słownik języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Warszawa, I–VIII, 1900– 1927.
Uwagi:

Zajęcia mogą być realizowane zdalnie za pośrednictwem platformy MsTeams.

Warunek zaliczenia przedmiotu: test egzaminacyjny, obejmujący podstawowe zagadnienia z zakresu historii języka polskiego. Wykaz zagadnień jest podawany na zajęciach i w znacznej mierze pokrywa się z tematyką zajęć.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-1 (2024-04-02)