Teoria tekstu

Godziny kontaktowe: obecność na zajęciach 30 godz. + konsultacje: 10 godz.

Praca własna studenta: przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w zajęciach (lektury obowiązkowe, zdobywanie informacji we własnym zakresie na podstawie lektur dodatkowych i Internetu): 15 godz.

Przygotowanie do zaliczenia końcowego zajęć: 20 godz.

Zdobywając wiedzę związaną z fundamentalnymi prawidłowościami w zakresie budowy tekstu, student nabywa pogłębionej wiedzy z zakresu językoznawstwa (K_W06) a także o terminologii i metodologii badań w dziedzinie tekstologii (K_W09), która nie jest jednak celem samym w sobie, lecz wiąże się z istotnym dla działania praktycznego (K_W03).

W ramach samodzielnej pracy nad zdobywaniem wiedzy i przygotowaniem prac zaliczeniowych student potrafi przeprowadzić kwerendę biblioteczną, wykorzystywać bazy danych i posługiwać się Internetem, sporządzić bibliografię i przypisy ze stosowną dbałością o prawa autorskie, formatować dokumenty, korzystając z edytora tekstów oraz przygotować prezentację (K_U14), a także nabywa umiejętności integrowania wiedzy z różnych dyscyplin humanistycznych oraz jej zastosowania do konkretnych tematów pracy (K_U06) oraz argumentowania z wykorzystaniem poglądów innych badaczy oraz formułowania wniosków i tworzenia syntetycznych podsumowań (K_U13).

W trakcie prac na sali i pracy samodzielnej student uczy się rozpoznawać poziom swojej wiedzy i umiejętności, rozumiejąc potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju, nabywa sumienności i zdolności zarządzania swoim czasem i szanowania czasu innych (potrafi odpowiednio określić priorytety realizowanego przez siebie lub innych zadania, co jest widoczne np. w terminowym oddawaniu prac) (K_K01, K_K03).

- wykład konwersatoryjny

- studium przypadku

Kurs podaje podstawową wiedzę o tekście jako wieloaspektowym zjawisku językowym; podaje także inwentarz środków językowych o funkcji wskaźników spójności tekstu w języku polskim.

I. Istota spójnego tekstu.

1. Struktura komunikacyjna, semantyczna i gramatyczna tekstu.

2. Teliczność tekstu: cel i przesłanie nadawcy.

3. Spójność tekstu: koherencja i kohezja - zasada progresji; zasada niepowtarzania treści identycznych; wskaźniki kohezji - anafora i katafora.

4. Pozostałe charakterystyki tekstu: informacyjność, intertekstowość.

5. Podstawowe elementy treści i ich oznaczanie: przedmiot, temat, istotna informacja.

6. Tekst i mikrotekst.

II. Style - funkcjonalne odmiany języka z punktu widzenia struktury tekstu. Zestawy środków językowych specyficznych dla poszczególnych odmian.

1. Językowe wykładniki przedmiotu w spójnym tekście. „Łańcuchy nominacji”.

2. Językowe wykładniki tematu w spójnym tekście.

3. Językowe wykładniki pozostałych elementów treści w spójnym tekście: stany i zdarzenia; relacja; emocje i oceny.

4. Językowe wykładniki hierarchii komunikatywnej w spójnym tekście.

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993.

R. de Beaugrand, W. Dressler, Wstęp do lingwistyki tekstu, Warszawa 1990.

Tekstologia, cz. I i II, red. J. Bartmiński, St. Niebrzegowska-Bartmińska, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2004.

[dla korzystających z języka angielskiego:] T. A. Van Dijk, Some Aspects of Text Grammars. Hague 1972.

[dla korzystających z języka rosyjskiego:] Г. Москальская, Грамматика текста, Москва 1981.

Weryfikacja wiedzy i umiejętności odbywa się na podstawie uprzednio przygotowanej pracy pisemnej dotyczącej określonego parametru spójnego tekstu, dla którego zilustrowania student powinien samodzielnie znaleźć przykłady w tekstach; dodatkowo w formie ustnej – na podstawie rozmowy nad zadaniem oraz innych zagadnień (w razie potrzeby – według uznania egzaminatora).