Gramatyka języka serbskiego

Przed rozpoczęciem nauki student powinien mieć opanowaną na poziomie szkolnym: znajomość podstawowych pojęć z gramatyki języka polskiego oraz umiejętność ich identyfikacji w tekstach i dokonywania analizy gramatycznej tekstów polskich.

Łącznie cały przedmiot wykłady + ćwiczenia (2 semestry) 10 punktów ECTS = ok. 250 godz.

Wykłady 6 pkt. ECTS - (1 semestr - 3 pkt. ECTS, 2 semestr - 3 pkt. ECTS)

Ćwiczenia 4 pkt. ECTS - (1 semestr - 2 pkt. ECTS, 2 semestr - 2 pkt. ECTS)

Godziny kontaktowe dla całego przedmiotu: obecność na zajęciach 120 godz.(60 godz. wykłady, 60 godz. ćwiczenia) + konsultacje: 20 godz.

Praca własna studenta: przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w zajęciach (literatura obowiązkowa, zadania domowe, ćwiczenia, zdobywanie informacji we własnym zakresie na podstawie literatury uzupełniającej): 60 godz.

Przygotowanie do kolokwiów w obydwu semestrach ok. 25 godz.

Przygotowanie do zaliczenia końcowego zajęć (łącznie w 2 semestrach): ok 25 godz.

Łączny nakład pracy studenta dla gramatyka języka albańskiego - ćwiczenia w jednym semestrze nauki - 2 pkt. ECTS (30 godz. zajęć) - ok. 50 godz.:

godziny kontaktowe: zajęcia 30 godz. + konsultacje do 5 godz.,

praca własna studenta - około 10 godz.,

przygotowanie do zaliczenia/egzaminu - ok 5 do 10 godz.

Student w I semestrze nauki przedmiotu realizuje efekty:

W02 - zna gramatykę, leksykę i sposób zapisu właściwy dla objętego programem nauczania języka serbskiego w stopniu pozwalającym na kontynuowanie kształcenia (K_W02),

W03 - ma zaawansowaną wiedzę z zakresu językoznawstwa ogólnego i bałkanologii (K_W03),

W07 - ma wiedzę o terminologii i metodologii badań w dziedzinie filologii w stopniu zaawansowanym (K_W07).

Student po ukończeniu całego przedmiotu zdobywa wiedzę w zakresie:

W01 - ma zaawansowaną wiedzę o objętym programem nauczania języku serbskim (K_W01),

W02 - zna gramatykę, leksykę i sposób zapisu właściwy dla objętego programem nauczania języka serbskiego w stopniu pozwalającym na kontynuowanie kształcenia (K_W02),

W03 - ma zaawansowaną wiedzę z zakresu językoznawstwa ogólnego i bałkanologii (K_W03),

W07 - ma wiedzę o terminologii i metodologii badań w dziedzinie filologii w stopniu zaawansowanym (K_W07)

W11 - ma zaawansowaną wiedzę o wybranych zagadnieniach językowych w aspekcie porównawczym, kontrastywnym i międzykulturowym (K_W11)

W12 - ma zaawansowaną wiedzę z zakresu języków specjalistycznych (K_W12).

Przedmiot Gramatyka j. serbskiego zapewnia studentom zdobycie wiedzy na temat struktury języka albańskiego na poziomie fonetyki i fonologii, morfologii i składni (K_W01, K_W02). Student zdobywa i utrwala wiedzę z językoznawstwa (K_W03) oraz zdobywa zaawansowaną wiedzę o wybranych zagadnieniach językowych w aspekcie porównawczym, kontrastywnym i międzykulturowym (K_W7, K_W11, K_W12).

Zajęcia obejmują m.in. następujące zagadnienia:

- fonetyka i fonologia;

- morfologia - fleksja i słowotwórstwo;

- składnia.

Wykład ma za zadanie zapewnienie ogólnej wiedzy teoretycznej na temat metod badania i opisu struktur języka serbskiego oraz wiedzy szczegółowej na temat zjawisk języka serbskiego na poszczególnych poziomach.

Ćwiczenia poświęcone są rozwijaniu kompetencji w zakresie reguł tworzenia i użycia jednostek systemowych poprzez zadania wprowadzające, utrwalające i powtarzające.

Wykład z gramatyki opisowej języka serbskiego ma charakter teoretyczny. Prowadzący omawia przewidziane programem zagadnienia, zwracając uwagę na podobieństwa i różnice między językiem ojczystym a językiem obcym oraz na różnice między językiem serbskim i chorwackim. Ważnym elementem zajęć jest wskazanie występujących w standardzie serbskim cech ligi bałkańskiej.

Ćwiczenia mają charakter praktyczny. Student wykorzystuje zdobytą na wykładach wiedzę, rozwiązując ćwiczenia gramatyczne (od ćwiczeń wprowadzających nowy materiał przez ćwiczenia utrwalające do ćwiczeń weryfikujących). Przykładowe ćwiczenia to: wstawianie odpowiednich form gramatycznych w zdaniach (przypadek, liczba, rodzaj, czas, tryb itd.), transformacja całych tekstów, tworzenie form gramatycznych od form podstawowych itp.

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa
- obserwacji

Kurs z gramatyki opisowej języka serbskiego (wykład + ćwiczenia) zapewnia studentom zdobycie wiedzy na temat struktury języka na poziomie organizacji fonologicznej, morfologicznej i syntaktycznej oraz umiejętności wstępnej analizy lingwistycznej tekstów.

Wykład ma za zadanie zapewnienie ogólnej wiedzy teoretycznej na temat metod badania i opisu struktur języka serbskiego oraz wiedzy szczegółowej na temat zjawisk na poszczególnych poziomach.

Ćwiczenia poświęcone są rozwijaniu kompetencji w zakresie reguł tworzenia i użycia jednostek systemowych poprzez zadania wprowadzające, utrwalające i powtarzające.

Zakres tematów:

A. Opis formalny języka serbskiego.

I. Klasyfikacja gramatyczna leksemów serbskich.

1. Zasady klasyfikacji, kryteria podziału i klasyfikacji: cechy morfologiczne i składniowe.

2. Wynik zastosowania cech morfologicznych i składniowych – klasy odmiennych jednostek leksykalnych.

II. Cechy gramatyczne (dystrybucyjne) leksemów serbskich.

1. Cechy fleksyjne leksemów serbskich.

2. Relacje składniowe między jednostkami w zdaniu.

3. Funkcje składniowe w zdaniu.

4. Cechy selektywne leksemów serbskich.

III. Charakterystyka fleksyjna poszczególnych klas jednostek leksykalnych: typy paradygmatyczne rzeczowników, przymiotników, liczebników, zaimków osobowych, czasowników.

IV. Klasyfikacja gramatyczna (dystrybucyjna i funkcjonalna) morfemów serbskich.

1. Zasady klasyfikacji: cechy składniowe morfemów.

2. Wyniki zastosowania cech klasyfikacyjnych – dystrybucyjne typy morfemów; typy słowotwórcze.

V. Charakterystyka fonetyczna i fonologiczna języka serbskiego i języka chorwackiego. Podobieństwa i różnice między językami.

1. Samogłoski – fonemy samogłoskowe; alofonia obowiązkowa i fakultatywna; restrykcje.

2. Sonanty – alofonia obowiązkowa i fakultatywna; dystrybucja sonantów.

3. Spółgłoski – fonemy spółgłoskowe; alofonia obowiązkowa i fakultatywna; dystrybucja spółgłosek.

4. Struktura sylaby.

5. Prozodia.

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993.

Gramatyka współczesnego języka polskiego. T. I-III, PWN, Warszawa 1984-1995.

I. Sawicka, Fonologia konfrontatywna polsko-serbsko-chorwacka, Wrocław 1987.

J. Lyons, Wstęp do językoznawstwa strukturalnego, Warszawa 1975

Słownik gramatyki języka polskiego, red. W. Gruszczyński, J. Bralczyk, Warszawa 2002.

Z. Saloni, M. Świdziński, Składnia współczesnego języka polskiego, Warszawa 1998.

Gramatyki języka serbskiego (do wglądu u prowadzącego zajęcia)

Ž. Stojanović, Lj. Popović, Gramatika srpskog jezika, Beograd 1997.

I. Klajn, Gramatika srpskog jezika za strance, Beograd 2006.

I. Klajn, Tvorba reči u srpskom jeziku, Novi Sad 2002-2003.

P. Piper, I. Klajn, Normativna gramatika srpskog jezika, Novi Sad 2013.

Student ma obowiązek aktywnego uczestnictwa w ćwiczeniach, przygotowania się do zajęć (powtórka materiału realizowanego na wykładzie, która umożliwi rozwiązywanie zadań gramatycznych) oraz wykonywania zadań domowych.

Jeśli student ma więcej niż dwie nieobecności musi zaliczyć na konsultacjach ćwiczenia, na których nie był obecny.

Umiejętności studenta będą weryfikowane przez cząstkowe kolokwia i testy oraz prace domowe.

II semestr gramatyki opisowej języka serbskiego - ćwiczenia - kończy się zaliczeniem z oceną. Przewidziane jest kolokwium (praktyczne zastosowanie zdobytej wiedzy poprzez rozwiązywanie ćwiczeń, np. wstawianie poprawnych form, transformacja zdań z l. pojedynczej na mnogą lub odwrotnie, układanie poprawnych wypowiedzi z rozsypanki wyrazowej).

Co najmniej 60% prawidłowych odpowiedzi daje ocenę pozytywną. Do testu zaliczeniowego mogą przystąpić studenci, którzy zaliczyli kolokwia cząstkowe przynajmniej na ocenę dostateczną.

Na koniec kursu przewidziany jest egzamin w formie pisemnej z zakresu materiału omawianego na zajęciach.

Zdanie egzaminu wymaga wykazania się opanowaniem wiedzy teoretycznej oraz zdolnością jej praktycznego zastosowania do analizy jednostek z każdego poziomu struktury języka serbskiego.

Do egzaminu z części teoretycznej mogą przystąpić studenci, którzy z części praktycznej uzyskali przynajmniej ocenę dostateczną.

Metody oceniania:

kolokwia i testy cząstkowe: K_W01, K_W02, K_U01, K_U07, K_U21, K_K01

egzamin pisemny: K_W01, K_W02, K_W03, K_W07, K_U01, K_U04, K_U07, K_U21, K_K01.

Kryteria oceniania:

Dla kolokwiów cząstkowych, testów, egzaminów pisemnych wymagany próg jest następujący:

0-59% - ocena niedostateczna,

60-68% - ocena dostateczna,

69-76% - ocena dostateczna plus,

77-84% - ocena dobra,

85-92% - ocena dobra plus,

93-100 % - ocena bardzo dobra.

Nd.