Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Historia języka z elementami gramatyki historycznej

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2512-s1GER3L-HJZEG
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0232) Literatura i językoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Historia języka z elementami gramatyki historycznej
Jednostka: Wydział Humanistyczny
Grupy: Przedmioty III roku w semestrze letnim filologii germańskiej - studia 1 st.
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: niemiecki
Wymagania wstępne:

Podstawowa wiedza jezykoznawcza, krajoznawcza i historyczna.

Całkowity nakład pracy studenta:

75 godzin = 3 ECTS w sumie : w tym 30 godzin = 1,2 ECTS konwersatorium i 10 godzin kontaktowych =0,4 ECTS (konsultacje bezpośrednie i drogą mailową, pkorekta prac) oraz 35 godzin pracy własnej studenta (intensywna praca na platformie e-learningowej Moodle)= 1,4 ECTS..

Efekty uczenia się - wiedza:

Student:

K_W02 zna gramatykę, leksykę i sposób zapisu właściwy dla języka niemieckiego w stopniu pozwalającym na kontynuowanie kształcenia

K_W03 ma zaawansowaną wiedzę z zakresu językoznawstwa ogólnego i germanistycznego

K_W07 ma wiedzę o terminologii i metodologii badań w dziedzinie filologii w stopniu zaawansowanym



Efekty uczenia się - umiejętności:

Student:

K_U02 potrafi czytać ze zrozumieniem teksty w języku niemieckim

K_U06 potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami właściwymi dla filologii

K¬_U19 ma umiejętności językowe zgodnie z wymogami poziomu B2 lub wyższego w ramach języka niemieckiego


Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

Student:

K_K06 dzięki kompetencjom językowym jest przygotowany do sprawnego poruszania się po niemieckim obszarze językowym

Metody dydaktyczne:

metoda ćwiczeniowo-klasyczna

Metody dydaktyczne podające:

- opis

Metody dydaktyczne poszukujące:

- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa
- referatu
- seminaryjna

Skrócony opis:

Zakres przedmiotu obejmuje historię języka od epoki praindoeuropejskiej, przez epokę germańską i wszystkie etapy historii języka niemieckiego do stanu dzisiejszego. Oprócz zjawisk językowych omawiane są dialekty i historia niemieckiego obszaru językowego.

Pełny opis:

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z najważniejszymi momentami w rozwoju języka niemieckiego, począwszy od jego najstarszych form do czasów współczesnych, jak również z teoretycznymi podstawami opisu języka w ogóle.

W szczególności przedmiotem zajęć będą następujące tematy:

I Podstawy teoretyczne

1. Ogólne aspekty opisu językowego

2. Historyczność języka i badań nad językiem

3. Zmiany językowe a elementy stałe

4. Zasady, reguły, regularności w języku

II Prahistoria języka niemieckiego

III Wczesna historia języka niemieckiego

IV Język niemiecki w średniowieczu (Mittelhochdeutsch)

V Okres wczesnonowoniemiecki (XV wiek)

VI Okres nowowysokoniemiecki

VII Język niemiecki XVIII i XIX wieku

VIII Język niemiecki od 1920 do czasów współczesnych

W ramach wymienionych zagadnień omówione zostaną zagadnienia szczegółowe zgodnie z jednym z podręczników, który będzie podręcznikiem wiodącym dla całych zajęć.

Literatura:

Moser, Hugo. 1969. Deutsche Sprachgeschichte mit einer Einführung in die Fragen der Sprachbetrachtung. (6. wyd.). Tubingen.

Schweikle, Günther. 1990. Germanisch-Deutsche Sprachgeschichte im Überblick. Stuttgart

Wolff, Gerhart. 1986. Deutsche Sprachgeschichte. Ein Studienbuch. Frankfurt am Main.

Metody i kryteria oceniania:

1) aktywny udział w zajęciach oraz obecność (33%)

2) przygotowanie wybranego zagadnienia i wygłoszenie referatu (33%)

3) kolokwium zaliczeniowe (34%)

Wszystkie trzy elementy mają podobną wagę, przy czym by uzyskać zaliczenie minimalna wartość sumowana musi wynieść przynajmniej 60%.

Praktyki zawodowe:

brak

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)

Okres: 2022-02-21 - 2022-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Waldemar Grzybowski, Tomasz Waszak
Prowadzący grup: Waldemar Grzybowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Zakres przedmiotu obejmuje historię języka od epoki praindoeuropejskiej, przez epokę germańską i wszystkie etapy historii języka niemieckiego do stanu dzisiejszego. Oprócz zjawisk językowych omawiane są dialekty i historia niemieckiego obszaru językowego.

Pełny opis:

1. Wprowadzenie

1.1. Obiekt badań historii języka i gramatyki historycznej

1.2. Geneza języka jako środka komunikacji

1.3. Przyczyny powstawania i sposób rozszerzania się zmian językowych

1.3.1. Przyczyny pozajęzykowe (zmiany w społeczeństwie, rozwój techniki)

1.3.2. Przyczyny wewnątrzjęzykowe (tendencja do uproszczenia vs. tendencja do

ujednoznacznienia)

1.3.3. Kontakty z innymi językami jako źródło zmian (substrat, superstrat)

1.3.4. „Teoria falowa” - J.Schmidta

1.4. Aparat badawczy historyków języka (m.in. metoda wewnętrznej rekonstrukcji)

1.5. Genealogiczny podział języków świata (rodziny językowe - ze szczególnym

uwzględnieniem grupy ugrofińskiej i hamicko-semickiej)

2. Język praindoeuropejski i rodzina języków indoeuropejskich

2.1. Okres i miejsce istnienia języka praindoeuropejskiego

2.2. System fonologiczny języka praindoeuropejskiego

2.3. System morfologiczny i system syntaktyczny

2.4. Teorie rozpadu wspólnoty praindoeuropejskiej i jej języka

2.5. Podrodziny języka praindoeuropejskiego (ze uwzględnieniem greki, języków

romańskich, słowiańskich, grupy indoirańskiej i grupy bałtosłowiańskiej)

3. Okres germański

3.1. Język pragermański i jego geneza

3.1.1. Okres i miejsce istnienia

3.1.2. Zmiany językowe (pragermańska przesuwka, zmiany w systemie

wokalicznym, zmiany w obrębie kategorii gramatycznych i składniowe)

3.2. Język germański (Gemeingermanisch)

3.2.1. Rozpad wspólnoty germańskiej (języki północno, wschodnio- i

zachodniogermańskie; historia i przyczyny rozpadu)

3.2.2. Wspólne zmiany dla języków/dialektów zachodniogermańskich

(m.in. wzdłużenie spółgłoskowe)

4. Okres staro-wysoko-niemiecki - geneza języka niemieckiego

4.1. Okres istnienia i obszar, historia i rozpad państwa Franków

4.2. Zmiany językowe (II przesuwka, umlaut pierwotny i tzw. przegłos wsteczny,

monoftongizacja i dyftongizacja)

4.3. Powstanie dialektów niemieckich (wysoko- i dolnoniemieckich)

4.4. System morfologiczny i składniowy, czasowniki nieregularne

4.5. Kontakty z innymi językami

5. Okres średnio-wysoko-niemiecki

5.1. Okres istnienia i obszar niemieckojęzyczny, powstanie nowych dialektów,

osiedlanie się poza obszarem niemieckojęzycznym

5.2. Zmiany językowe (lenicja samogłosek w końcówkach, umlaut wtórny,

kontrakcja i kontaminacja, rozwój [h], [s] i [з])

5.3. Języki ponadregionalne (język rycerstwa i mistyków)

5.4. Innowacje w systemie morfologicznym i syntaktycznym

5.5. Teksty z okresu średnio-wysoko-niemieckiego (Minnesang, Heldenlied, Hofepik)

6. Okres wczesno-nowo-wysoko-niemiecki

6.1. Okres istnienia i obszar niemieckojęzyczny

6.2. Zmiany spółgłoskowe i samogłoskowe (powstanie [ç], dyftongizacja,

monoftongizacja, wzdłużenie i skracanie samogłosek, zaokrąglenie

i spłaszczenie samogłosek)

6.3. Tendencje do ujednolicenia (języki kancelaryjne i ponadregionalne, żargony)

6.4. Marcin Luter i jego rola w historii języka niemieckiego

6.5. Towarzystwa językowe i pierwsi gramatycy

6.6. Rola szkół (wypieranie łaciny przez język niemiecki, powstawanie podręczników)

7. Język nowo-wysoko-niemiecki

7.1. Okres istnienia i obszar niemieckojęzyczny – jego rozszerzanie i kurczenie się

7.2. Najważniejsze zmiany językowe w 17 wieku

7.3. Puryści i lingwiści (Campe, Adelung)

7.4. Rola literatury klasycznej (Klopstock, Herder, Goethe, Schiller usw.)

7.5. Powstanie językoznawstwa (historyczno-porównawcze, ogólne, młodogramatycy)

7.6. Dialekty współczesnego języka niemieckiego

7.7. Reforma ortograficzna

8. Rola języka niemieckiego jako ojczystego i obcego

8.1. Niemiecki obszar językowy - warianty narodowe i dialekty

8.2. Język niemiecki jako język mniejszości niemieckich w Europie i świecie

8.3. Język niemiecki jako język obcy i regionalny kod komunikacyjny

Literatura:

1. Adolf Bach: Geschichte der deutschen Sprache, Heidelberg, 1970 i nast.

2. Peter von Polenz: Geschichte der deutschen Sprache, Berlin/New York 1978

3. Wilhelm Schmidt (red.): Geschichte der deutsche Sprache, Berlin 2004

4. Aleksander Szulc: Abriß der diachronischen deutschen Grammatik, Warszawa

5. Kleine Enzyklopädie. Die deutsche Sprache, Leipzig 1969, Bd.1

Uwagi:

Pisemny egzamin końcowy.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)

Okres: 2023-02-20 - 2023-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Katarzyna Szczerbowska-Prusevicius, Lech Zieliński
Prowadzący grup: Lech Zieliński
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Pełny opis:

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z najważniejszymi momentami w rozwoju języka niemieckiego, począwszy od jego najstarszych form do czasów współczesnych, jak również z teoretycznymi podstawami opisu języka w ogóle.

W szczególności przedmiotem zajęć będą następujące tematy:

I Podstawy teoretyczne

1. Ogólne aspekty opisu językowego

2. Historyczność języka i badań nad językiem

3. Zmiany językowe a elementy stałe

4. Zasady, reguły, regularności w języku

II Prahistoria języka niemieckiego

III Wczesna historia języka niemieckiego

IV Język niemiecki w średniowieczu (Mittelhochdeutsch)

V Okres wczesnonowoniemiecki (XV wiek)

VI Okres nowowysokoniemiecki

VII Język niemiecki XVIII i XIX wieku

VIII Język niemiecki od 1920 do czasów współczesnych

W ramach wymienionych zagadnień omówione zostaną zagadnienia szczegółowe zgodnie z jednym z podręczników, który będzie podręcznikiem wiodącym dla całych zajęć.

Literatura:

Moser, Hugo. 1969. Deutsche Sprachgeschichte mit einer Einführung in die Fragen der Sprachbetrachtung. (6. wyd.). Tubingen.

Schweikle, Günther. 1990. Germanisch-Deutsche Sprachgeschichte im Überblick. Stuttgart

Wolff, Gerhart. 1986. Deutsche Sprachgeschichte. Ein Studienbuch. Frankfurt am Main.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-20 - 2024-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Katarzyna Szczerbowska-Prusevicius, Lech Zieliński
Prowadzący grup: Lech Zieliński
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Pełny opis:

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z najważniejszymi momentami w rozwoju języka niemieckiego, począwszy od jego najstarszych form do czasów współczesnych, jak również z teoretycznymi podstawami opisu języka w ogóle.

W szczególności przedmiotem zajęć będą następujące tematy:

I Podstawy teoretyczne

1. Ogólne aspekty opisu językowego

2. Historyczność języka i badań nad językiem

3. Zmiany językowe a elementy stałe

4. Zasady, reguły, regularności w języku

II Prahistoria języka niemieckiego

III Wczesna historia języka niemieckiego

IV Język niemiecki w średniowieczu (Mittelhochdeutsch)

V Okres wczesnonowoniemiecki (XV wiek)

VI Okres nowowysokoniemiecki

VII Język niemiecki XVIII i XIX wieku

VIII Język niemiecki od 1920 do czasów współczesnych

W ramach wymienionych zagadnień omówione zostaną zagadnienia szczegółowe zgodnie z jednym z podręczników, który będzie podręcznikiem wiodącym dla całych zajęć.

Literatura:

Moser, Hugo. 1969. Deutsche Sprachgeschichte mit einer Einführung in die Fragen der Sprachbetrachtung. (6. wyd.). Tubingen.

Schweikle, Günther. 1990. Germanisch-Deutsche Sprachgeschichte im Überblick. Stuttgart

Wolff, Gerhart. 1986. Deutsche Sprachgeschichte. Ein Studienbuch. Frankfurt am Main.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)