Historia Japonii

Zaliczenie I bloku historii Japonii (I rok, semestr II)

przedmiot obowiązkowy

3 punkty ECTS*: 

• 30 godzin = zajęcia z udziałem prowadzącego - wykład (godziny kontaktowe) [1,2 ECTS]

• 38 godzin = praca własna (czytanie zaleconych lektur, przygotowanie do zaliczenia przedmiotu) [1,5 ECTS]

• 10 godzin = konsultacje z wykładowcą [0,3 ECTS]

* 1 ECTS = 25-30 godzin pracy studenta/słuchacza/uczestnika kursu

-- ma podstawową wiedzę o wybranych zagadnieniach historycznych, społecznych, religijnych, filozoficznych i politycznych Japonii (K_W08)

-- ma podstawową wiedzę o wybranych zagadnieniach, historycznych, społecznych, religijnych, filozoficznych i politycznych w wymiarze międzykulturowym (K_W12)

-- potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje przy użyciu różnych źródeł i sposobów (K_U01)

-- umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje umiejętności badawcze (K_U08)

-- docenia tradycję i dziedzictwo kulturowe Japonii i ma świadomość odpowiedzialności za ich zachowanie (K_K05)

- opis
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny

- seminaryjna

- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści

Historia Japonii od Odnowy Kenmu do upadku końca ery Meiji (1333-1912), z uwzględnieniem przemian politycznych, ale także społecznych i gospodarczych, z odniesieniami do współczesności. i.

II. Od Odnowy Kenmu do końca okresu Meiji (1333 – 1912)

Okres Muromachi (Ashikaga):

II.1. Odnowa Kenmu - próba restauracji władzy cesarskiej, przez cesarza Godaigo i zniszczenie bakufu Kamakura. Bunt Ashikaga Takaujiego, ucieczka cesarza Godaigo do Yoshino i osadzenie na tronie w Kioto marionetkowego cesarza - początek okresu Nanbokuchō (dworu południowego i północnego); tytuł shōguna dla Takaujiego - początek drugiego bakufu Muromachi.

II.2. Rywalizacja lojalistów zwiazanych z dworem południowym oraz popleczników dworu północnego oraz bakufu, zakończona kapitulacją dworu południowego.

Rządy 3. shōguna bakufu Muromachi, Ashikagi Yoshimitsu - apogeum potęgi tego bakufu: pacyfikacja oponentów, likwidacja piractwa i przywrócenie oficjalnych kontaktów handlowych z Chinami; mecenat kulturalny Yoshimitsu - kitayama bunka: teatr nō

II.3. Ogólna charakterystyka sytuacji po śmierci Yoshimitsu. Narastanie sprzeczności między shugo - najważniejszymi wasalami shōguna; "rządy" 8. shōguna, Yoshimasy; jego mecenat kulturalny - higashiyama bunka: narodziny estetyki wabi-sabi; początki ceremonii herbaty i ikebany; kontrowersje dotyczące sukcesji po Yoshimasie i wybuch wojny Onin oraz jej konsekwencje - upadek autorytetu bakufu i emancypacja shugo.

Okres Sengoku:

II.4. Polityczny rozpad Japonii na niezależne domeny rządzone przez de facto udzielnych książąt - sengoku daimyō.

II.5. Wojna i pokój: rywalizacja między daimyō z użyciem środków militarnych włącznie; radykalne zmiany w sztuce wojennej - dominacja piechoty na polach walki, powstanie dużych i sprawnie dowodzonych armii, traktowanych jako machiny wojenne służące do osiągania celów politycznych; dbałość daimyō o gospodarczy i kulturalny rozwój domen.

Okres Azuchi-Momoyama:

II.6. Wyścig największych daimyō do władzy nad cala Japonią - Czarny Koń z Owari - Oda Nobunaga: bitwa pod Okehazamą i dekada zabiegów o zabezpieczenie owoców zwycięstwa - sojusze i usuwanie wrogów; główni przeciwnicy Nobunagi - wielcy daimyō z okolic centralnej Japonii i siły zbrojne klasztorów buddyjskich; śmierć Nobunagi i uzurpacja schedy po nim przez Hashibę Hideyoshiego.

II.7. Hideyoshi, po pokonaniu opozycji ze strony innych wasali Nobunagi, kończy dzieło jednoczenia Japonii, przeprowadza rozdział między bushi i chłopstwem i zarządza ogólnokrajowy spis ziem uprawnych; Inwazje Korei zakończone porażką; śmierć Hideyoshiego i powierzenie losów małoletniego następcy, Hideyoriego pieczy "rady regencyjnej”

II.8. Konflikty wewnątrz rady; starcie koalicji wschodnie j i zachodniej pod Sekigaharą; zwycięstwo koalicji wschodniej - Tokugawa Ieyasyu zostaje faktycznym liderem klasy bushi. Tytuł shōguna dla Ieyasu i powstanie 3. bakufu - Edo.

Okres Edo (Tokugawa):

II.9. Kształtowanie struktur bakufu - Ieyasu, Hidetada i Iemitsu; Zniszczenie Hideyoriego, ogłoszenie "Buke shohatto" i kształtowanie systemu bakuhan - daimyō jako wasale shōguna; system wasalny okresu Edo.

II.10. Społeczeństwo i hierarchia stanów okresu Edo. Prześladowania chrześcijan, powstanie w Shimabarze - dekrety izolacyjne;

II.11. Wieś i miasto okresu Edo; gospodarka i jej monetaryzacja; rozwój kultury mieszczańskiej: teatry kabuki i bunraku; drzeworyt barwny - ukiyoe;

II.12. Ideologia, literatura i życie intelektualne okresu Edo; nauki holenderskie i narodowe; kryzys społeczno-polityczny oraz wzrost nacisku mocarstw zachodnich, żądających dostępu do Japonii: ruch skierowany przeciw bakufu.

Okres bakumatsu i Odnowa Meiji:

II.13. Zmuszenie bakufu do podpisania nierównoprawnych traktatów: wzrost nastrojów antycudzoziemskich wśród przeciwników bakufu; lekcje pokory i zmiana nastawienia do cudzoziemców - powstanie uzbrojonych i wyszkolonych na modłę zachodnią wojsk wiernych cesarzowi; rezygnacja z tytułu przez ostatniego shōguna; złamanie oporu beneficjentów starego systemu w czasie wojny Boshin.

II.14

Początek reform Odnowy Meiji i długiej drogi do odzyskania suwerenności. Najważniejsze procesy polityczne, gospodarcze i społeczne oraz ich wpływ na sytuację wewnętrzną i międzynarodową Japonii w okresie Meiji.

II.15

Polityka międzynarodowa w Okresie Meiji. Narodziny militaryzmu, imperializmu i ekspansjonizmu nowoczesnej Japonii.

Literatura podstawowa:

J. Tubielewicz," Historia Japonii", Ossolineum, Wrocław 1984

J. W. Hall, "Japonia od czasów najdawniejszych do dzisiaj", PIW, Warszawa 1979

C. Totman," Historia Japonii", Wydawnictwo UJ, Kraków 2009

Literatura uzupełniająca:

L. Frederic, "Życie codzienne w Japonii w epoce samurajów (1185-1603)", PIW Warszawa 1971

G. Sansom, "A History of Japan", Tuttle, Tokyo 1990, t. 2 (1334-1615) & t. 3 (1615-1867)

E. Pałasz-Rutkowska, K. Starecka, "Japonia" Trio, Warszawa 2004.

egzamin w formie testu otwartego (W08, W12, U01, U08, K05),

zasady oceniania: na ocenę przekłada się procent uzyskanych punktów

[0,50) - ndst

[50,64) - dst

[64,74) - dst+

[74,83) - db

[83,92) - db+

[92,100] - bdb

nie dotyczy