Historia literatury japońskiej

UWAGA: W sytuacji pandemicznej i konieczności przejścia na zdalną formę nauczania, zajęcia będą realizowane synchronicznie lub asynchronicznie z wykorzystaniem platformy e-learningowej Moodle UMK i/lub Office 365, głównie MS Teams.

Główne zagadnienia (cz. I)

• periodyzacja historii literatury japońskiej; przedpiśmienna tradycja literacka oraz etapy asymilacji pisma chińskiego w Japonii; najstarsze formy literackie

• wielkie kroniki narodowe: Kojiki, Nihongi; zapiski obyczajów ludowych (fudoki)

• poezja rodzima w okresie Nara

• chińska krytyka literacka i poezja chińska – sinizacja kultury japońskiej – wpływy buddyzmu; narodziny setsuwa

• odrodzenie tradycji narodowej (kokufūka)

• poetyka Kokin-wakashū

• rozwój nowych gatunków prozy w X wieku: pierwsze opowieści (monogatari); Tosa-nikki jako utwór prekursorski

• literatura diarystyczna dam dworu (ōchō-joryū-nikki-bungaku)

• Murasaki Shikibu, Genji-monogatari

• Makura no sōshi i eseistyka dworska (zuihitsu); główne kategorie estetyczne okresu Heian (miyabi, okashi, aware)

• opowieści historyczne (rekishi-monogatari): Eiga-monogatari i literatura epigońska (giko-monogatari)

• liryka z przełomu XII/XIII w.; poetyka pieśni wiązanej (renga)

• opowieści wojenne (gunki-monogatari ): Heike monogatari

Dziesięć wieków Genji monogatari w kulturze Japonii, red. I. Kordzińska-Nawrocka, Wydawnictwa UW, Warszawa 2009

Estetyka japońska. Antologia , red. Krystyna Wilkoszewska, Universitas, Kraków 2001

Keene Donald, A History of Japanese Literature. Vol. 1: Seeds in the Heart - From the Earliest Era to the Mid-nineteenth Century, Grove Press, New York 1960

Melanowicz Mikołaj, Literatura japońska (t. 1) , PWN, Warszawa 1994-1996

―, Historia literatury japońskiej, PWN, Warszawa 2011

Olszewski Krzysztof, Ki no Tsurayuki a poszukiwanie tożsamości kulturowej w literaturze japońskiej X wieku, Wydawnictwo UJ, Kraków 2003

przekłady klasycznej literatury japońskiej

Po omówieniu materiału stanowiącego część pierwszą kursu "Historia literatury japońskiej", obejmującego zakresem twórczość literacką od starożytności po początek okresu Kamakura, studenci zdają śródsemestralne kolokwium zaliczeniowe w formie pisemnej. Jego zaliczenie jest warunkiem koniecznym podejścia do egzaminu końcowego, który odbywa się formie ustnej.

Kurs poświęcony jest twórczości literackiej w Japonii w okresie od XIII do połowy XIX w. Omawia wszystkie najważniejsze zjawiska, jakie zachodziły na przestrzeni stuleci, prezentuje powstanie i rozwój gatunków, a także pisarstwo poszczególnych autorów.

Główne zagadnienia (cz. II)

• literatura anegdotyczna (setsuwa bungaku) i podróżnicza (kikō-bungaku)

• literatura eseistyczna (sylwy Hōjōki i Tsurezuregusa) i twórczość pisarzy-outsiderów-eremitów (inja-bungaku); kategorie estetyczne średniowiecza: yūgen, wabi, sabi

• literatura okresu Muromachi (1): gozan-bungaku; diarystyka i zapiski z podróży; opowieści religijne i świeckie

• literatura okresu Muromachi (2): bajki otogizōshi

• teatr średniowiecza; gatunki dramatyczne przed nō (kagura, gigaku, sarugaku, bugaku, dengaku); powstanie i rozwój teatru nō; charakterystyka teatru nō ; farsy kyōgen

• narodziny i rozkwit kultury mieszczańskiej; poezja popularna (haikai, haiku, kyōka); szkoły haikai; Matsuo Bashō; twórczość Kobayashi Issa

• literatura mieszczańska; nowe formy prozy (literatura popularna i pouczająca oraz jej znaczenie oraz ukiyozōshi – ich rodzaje i tematyka; Ihara Saikaku)

• teatr nowożytny jōruri (bunraku) i kabuki

• spuścizna Chikamatsu Monzaemona; charakterystyka najpopularniejszych dramatów jōruri i kabuki (treść, główne idee, sterotypy postaci)

• poezja od połowy XVIII w. (epigoni poezji dworskiej; odrodzenie stylu Bashō (shōfū-kaifuku) i twórczość Yosa Busona; „jedność tekstu i obrazu”)

• literatura dla rozrywki (gesaku-bungaku) – proza późnego Edo i jej walory literackie: rodzaje literatury dla rozrywki; słynni twórcy gesaku-bungaku i ich utwory

• popularność studiów humanistycznych i nowożytna myśl religijno-filozoficzna; wpływ estetyki (ukiyo, kanzen-chōaku) i etyki konfucjańskiej (shingaku) na literaturę okresu Edo

Estetyka japońska. Antologia (t. 1-3), red. Krystyna Wilkoszewska, Universitas, Kraków 2001

Keene Donald, A History of Japanese Literature. Vol. 1: Seeds in the Heart - From the Earliest Era to the Mid-nineteenth Century, Grove Press, New York 1960

―, A History of Japanese Literature. Vol. 2: World Within Walls - Japanese Literature of the Pre-Modern Era 1600-1876, Columbia Univ. Press 1999

―, Travelers of a Hundred Ages, Columbia University Press, New York 1999

Kordzińska-Nawrocka Iwona, Ulotny świat ukiyo. Obraz kltury mieszczańskiej w twórczości Ihary Saikaku, Wydawnictwa UW, Warszawa 2010

Melanowicz Mikołaj, Literatura japońska (t. 1) , PWN, Warszawa 1994-1996

―, Formy w literaturze japońskiej, Wydawnictwo UJ, Kraków 2003

―, Historia literatury japońskiej, PWN, Warszawa 2011

Żeromska Estera, Japoński teatr klasyczny (t. 1-2) , Wydawnictwo Trio, Warszawa 2010

przekłady literatury klasycznej

Egzamin obejmuje całość materiału z przedmiotu "Historia literatury japońskiej", począwszy od starożytności po koniec okresu nowożytnego. Egazmin końcowy odbywa się w fomie ustnej.

Kurs poświęcony jest twórczości literackiej w Japonii w okresie od XIII do połowy XIX w. Omawia wszystkie najważniejsze zjawiska, jakie zachodziły na przestrzeni stuleci, prezentuje powstanie i rozwój gatunków, a także pisarstwo poszczególnych autorów.

Główne zagadnienia (cz. II)

• literatura anegdotyczna (setsuwa bungaku) i podróżnicza (kikō-bungaku)

• literatura eseistyczna (sylwy Hōjōki i Tsurezuregusa) i twórczość pisarzy-outsiderów-eremitów (inja-bungaku); kategorie estetyczne średniowiecza: yūgen, wabi, sabi

• literatura okresu Muromachi (1): gozan-bungaku; diarystyka i zapiski z podróży; opowieści religijne i świeckie

• literatura okresu Muromachi (2): bajki otogizōshi

• teatr średniowiecza; gatunki dramatyczne przed nō (kagura, gigaku, sarugaku, bugaku, dengaku); powstanie i rozwój teatru nō; charakterystyka teatru nō ; farsy kyōgen

• narodziny i rozkwit kultury mieszczańskiej; poezja popularna (haikai, haiku, kyōka); szkoły haikai; Matsuo Bashō; twórczość Kobayashi Issa

• literatura mieszczańska; nowe formy prozy (literatura popularna i pouczająca oraz jej znaczenie oraz ukiyozōshi – ich rodzaje i tematyka; Ihara Saikaku)

• teatr nowożytny jōruri (bunraku) i kabuki

• spuścizna Chikamatsu Monzaemona; charakterystyka najpopularniejszych dramatów jōruri i kabuki (treść, główne idee, sterotypy postaci)

• poezja od połowy XVIII w. (epigoni poezji dworskiej; odrodzenie stylu Bashō (shōfū-kaifuku) i twórczość Yosa Busona; „jedność tekstu i obrazu”)

• literatura dla rozrywki (gesaku-bungaku) – proza późnego Edo i jej walory literackie: rodzaje literatury dla rozrywki; słynni twórcy gesaku-bungaku i ich utwory

• popularność studiów humanistycznych i nowożytna myśl religijno-filozoficzna; wpływ estetyki (ukiyo, kanzen-chōaku) i etyki konfucjańskiej (shingaku) na literaturę okresu Edo

Estetyka japońska. Antologia (t. 1-3), red. Krystyna Wilkoszewska, Universitas, Kraków 2001

Keene Donald, A History of Japanese Literature. Vol. 1: Seeds in the Heart - From the Earliest Era to the Mid-nineteenth Century, Grove Press, New York 1960

―, A History of Japanese Literature. Vol. 2: World Within Walls - Japanese Literature of the Pre-Modern Era 1600-1876, Columbia Univ. Press 1999

―, Travelers of a Hundred Ages, Columbia University Press, New York 1999

Kordzińska-Nawrocka Iwona, Ulotny świat ukiyo. Obraz kltury mieszczańskiej w twórczości Ihary Saikaku, Wydawnictwa UW, Warszawa 2010

Melanowicz Mikołaj, Literatura japońska (t. 1) , PWN, Warszawa 1994-1996

―, Formy w literaturze japońskiej, Wydawnictwo UJ, Kraków 2003

―, Historia literatury japońskiej, PWN, Warszawa 2011

Żeromska Estera, Japoński teatr klasyczny (t. 1-2) , Wydawnictwo Trio, Warszawa 2010

przekłady literatury klasycznej

Egzamin obejmuje całość materiału z przedmiotu "Historia literatury japońskiej", począwszy od starożytności po koniec okresu nowożytnego. Egazmin końcowy odbywa się w fomie ustnej.