Konwersatorium z zakresu kulturoznawstwa japońskiego

Zajęcia będą poświęcone omówieniu wczesnych kontaktów japońsko-europejskich (od XVI do XVIII w.). Poprzez lekturę i krytyczną analizę wybranych źródeł, zajęcia będą miały na celu poszukiwanie odpowiedzi na pytania, w jaki sposób ówcześni Europejczycy postrzegali Japończyków oraz w jaki sposób Japończycy postrzegali Europejczyków. Nacisk zostanie położony na zagadnienia kulturowe, religijne i literackie.

Lista zagadnień:

1. Wprowadzenie do historii kontaktów japońsko-europejskich.

2. Pierwsi Europejczycy na japońskiej ziemi w świetle dokumentów japońskich (Teppō-ki) oraz europejskich (Fernão Mendes Pinto „odkrywca Japonii”, Joao Rodriguez Tcuzu);

3. Wiedza Europejczyków o Japonii przed zainicjowaniem misji jezuickich przez Franciszka Ksawerego (przed 15.08.1549 r.).

4. Pierwsze w języku polskim informacje o Japonii (Piotr Skarga), sylwetka Wojciecha Męcińskiego – misjonarza i pierwszego Polaka w Japonii;

5. Najstarsze studium z zakresu kultury porównawczej: Luis Frois, „Tratado sobre las contradicciones y diferencias de costumbres entre los europeos y japoneses” (Traktat o przeciwieństwach i różnicach w zwyczajach Europejczyków i Japończyków…), Kazusa,1585;

6. Kontakty literackie (literatura piękna: „Bajki Ezopa”, „Heike monogatari”, literatura religijna: „Żywoty świętych” (Sanctos no Gosagveo));

7. Polemika międzywyznaniowa, debaty religijne (buddyjsko-chrześcijańskie);

8. Literatura antychrześcijańska (traktaty, beletrystyka)

9. Japońska kultura i obyczaje w opisach misjonarzy (Joao Rodriguez Tcuzu);

10. Japonia w opisach kupców europejskich (Avila Giron, Francesco Carletti)

11. Japonia w opisach kupców brytyjskich (William Adams, Richard Cocks); działalność faktorii handlowej Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej;

12. Deptanie obrazów (e-fumi): obraz literacki oraz spór o deptanie świętych wizerunków w relacjach angielskich i holenderskich;

13. Losy Japończyków mieszanej krwi (O-Haru z Dżakarty)

14. Kompendia wiedzy o Japonii (Arnoldus Montanus, Athanasius Kircher, Engelbert Kaempfer);

15. Siedemnastowieczne opisy Ajnów w oparciu o relacje misjonarzy, którzy dotarli na Hokkaidō (Jeronimo de Angelis, Diogo Carvalho);

16. Wymiana intelektualna z Holendrami, rangaku, wiedza Japończyków o Holendrach (np. Kōmō zatsuwa);

Materiały wskazane przez prowadzającego.

Literatura uzupełniająca:

Greń Jędrzej, Anglicy w Japonii (1600-1623): handel, realia działalności, relacje, Warszawa 2014.

Tazbir Janusz, Rzeczpospolita szlachecka wobec wielkich odkryć, Warszawa 1973.

Sobczyk Małgorzata, Jezuici wobec religii japońskich: prezentacja szesnastowiecznego dokumentu z zakresu polemiki międzywyznaniowej, w: Litteraria Copernicana (32), 2019.

Sobczyk Małgorzata, Raj odnaleziony: najstarsze jezuickie źródło o Japonii oraz jego recepcja na gruncie europejskim, w: Orient w Literaturze - Literatura w Oriencie, t. 4, 2016.

Warunki dopuszczenia do zaliczenia:

- obecność na zajęciach (dopuszcza się maksymalnie 2 nieusprawiedliwione nieobecności)

- aktywny udział w zajęciach, przygotowanie do zajęć

Zaliczenie i ocena na podstawie pisemnej pracy na koniec semestru (weryfikacja znajomości omówionego materiału). Praca na dowolny temat poruszony na zajęciach, objętość 4-5 stron znormalizowanego tekstu, interlinia 1.5. Praca musi zawierać cytaty z analizowanych dzieł, tytuł oraz bibliografię.

Zajęcia będą poświęcone tematyce japońskich produktów kultury popularnej w kontekście strategii Cool Japan, czyli rządowego programu promującego japońskie produkty i treści, które mogą być uznane za interesujące na arenie międzynarodowej, w celu podniesienia ogólnej atrakcyjności Japonii w oczach obcokrajowców i budowy jej pozytywnego wizerunku.

Zajęcia będą miały na celu pogłębienie wiedzy na temat historii i charakteru japońskiej popkultury oraz sposobów jej promocji w kraju i za granicą. Każde z zagadnień zostanie najpierw przekrojowo scharakteryzowane przez prowadzącą, a potem poddane analizie i przedyskutowane wspólnie ze studentami, w oparciu o materiały pomocnicze. Nacisk położony zostanie na krytyczną ocenę omawianych produkcji w kontekście ich osadzenia w kulturze Japonii, a także wynikające z różnic kulturowych potencjalne problemy w ich odbiorze przez konsumentów zagranicznych.

Lista zagadnień:

1. Przedstawienie strategii Cool Japan

2. Manga –skąd się wzięła, w jaki sposób trafia na rynki zagraniczne, i jak zakorzeniała się w Polsce

3. Anime – sukcesy lat 90., wyzwania XXI wieku i rola fanów w promocji japońskich treści

4. Telewizja –specyfika seriali i programów rozrywkowych

5. Kino popularne –czego świat oczekuje od kina japońskiego?

6. Muzyka – przełożenie charakterystyki japońskiego rynku muzycznego na sukcesy (lub ich brak) japońskich twórców za granicą

7. Gry – światowe sukcesy JRPG a gatunki, które nie wyszły poza Japonię

8. Kultura fanowska – rozkwit rynku dojinshi, cosplay podbijający świat i fenomen Vocaloidów

Materiały wskazane przez prowadzającego.

Literatura uzupełniająca:

Freedman, Alisa, Introducing Japanese Popular Culture, Londyn 2023 (II edycja)

McLelland Mark, End of Cool Japan: Ethical, Legal, and Cultural Challenges to Japanese Popular Culture, Londyn 2018.

Sugimoto, Yoshio 2014. Cambridge Companion to Modern Japanese Culture, Cambridge 2009.

Warunki dopuszczenia do zaliczenia:

- obecność na zajęciach (dopuszcza się maksymalnie 2 nieusprawiedliwione nieobecności)

- aktywny udział w zajęciach, przygotowanie do zajęć

Zaliczenie i ocena na podstawie ustnej prezentacji (od 5 do 10 min) na temat związany z zajęciami, w której oceniane będą:

- merytoryczna poprawność

- nawiązania do treści omawianych na zajęciach

- dobór argumentów

- spójna kompozycja

- wykorzystanie literatury (prezentacja musi zawierać bibliografię)

Zajęcia będą poświęcone tematyce japońskich produktów kultury popularnej w kontekście strategii Cool Japan, czyli rządowego programu promującego japońskie produkty i treści, które mogą być uznane za interesujące na arenie międzynarodowej, w celu podniesienia ogólnej atrakcyjności Japonii w oczach obcokrajowców i budowy jej pozytywnego wizerunku.

Zajęcia będą miały na celu pogłębienie wiedzy na temat historii i charakteru japońskiej popkultury oraz sposobów jej promocji w kraju i za granicą. Każde z zagadnień zostanie najpierw przekrojowo scharakteryzowane przez prowadzącą, a potem poddane analizie i przedyskutowane wspólnie ze studentami, w oparciu o materiały pomocnicze. Nacisk położony zostanie na krytyczną ocenę omawianych produkcji w kontekście ich osadzenia w kulturze Japonii, a także wynikające z różnic kulturowych potencjalne problemy w ich odbiorze przez konsumentów zagranicznych.

Lista zagadnień:

1. Przedstawienie strategii Cool Japan

2. Manga –skąd się wzięła, w jaki sposób trafia na rynki zagraniczne, i jak zakorzeniała się w Polsce

3. Anime – sukcesy lat 90., wyzwania XXI wieku i rola fanów w promocji japońskich treści

4. Telewizja –specyfika seriali i programów rozrywkowych

5. Kino popularne –czego świat oczekuje od kina japońskiego?

6. Muzyka – przełożenie charakterystyki japońskiego rynku muzycznego na sukcesy (lub ich brak) japońskich twórców za granicą

7. Gry – światowe sukcesy JRPG a gatunki, które nie wyszły poza Japonię

8. Kultura fanowska – rozkwit rynku dojinshi, cosplay podbijający świat i fenomen Vocaloidów

Materiały wskazane przez prowadzającego.

Literatura uzupełniająca:

Freedman, Alisa, Introducing Japanese Popular Culture, Londyn 2023 (II edycja)

McLelland Mark, End of Cool Japan: Ethical, Legal, and Cultural Challenges to Japanese Popular Culture, Londyn 2018.

Sugimoto, Yoshio 2014. Cambridge Companion to Modern Japanese Culture, Cambridge 2009.

Warunki dopuszczenia do zaliczenia:

- obecność na zajęciach (dopuszcza się maksymalnie 2 nieusprawiedliwione nieobecności)

- aktywny udział w zajęciach, przygotowanie do zajęć

Zaliczenie i ocena na podstawie ustnej prezentacji (od 5 do 10 min) na temat związany z zajęciami, w której oceniane będą:

- merytoryczna poprawność

- nawiązania do treści omawianych na zajęciach

- dobór argumentów

- spójna kompozycja

- wykorzystanie literatury (prezentacja musi zawierać bibliografię)