Dialektologia
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 2525-s1ETN2L-DI |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0232) Literatura i językoznawstwo
|
Nazwa przedmiotu: | Dialektologia |
Jednostka: | Wydział Humanistyczny |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Wymagania wstępne: | brak (wystarczy podstawowa wiedza o języku polskim zdobyta w szkole średniej) |
Rodzaj przedmiotu: | przedmiot obowiązkowy |
Całkowity nakład pracy studenta: | godziny kontaktowe: udział w zajęciach -1 ECTS; konsultacje z z prowadzącym - 0,5 ECTS samodzielne przygotowanie do zajęć i sprawdzianu końcowego - 1 ECTS; przygotowanie referatu - 0,5 ECTS |
Efekty uczenia się - wiedza: | W1: ma podstawową wiedzę o gwarach poskich i ich zróżnicowaniu W2: zna podstawowe cechy fonetyczne i gramatyczne głównych grup dilakektów polskich oraz języka kaszubskiego |
Efekty uczenia się - umiejętności: | U1: umie wskazać podstawowe różnice fonetyczne i gramatyczne pomiędzy grupami dialektów polskich; U2: potrafi wskazać podstawowe cechy tekstu gwarowego i zaklasyfikować go do właściwego regionu dialektalnego |
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | K1: ma świadomość zróżnicowania dialektalnego języka polskiego |
Metody dydaktyczne podające: | - wykład informacyjny (konwencjonalny) |
Metody dydaktyczne poszukujące: | - ćwiczeniowa |
Skrócony opis: |
Dialektologia jako dział językoznawstwa; jej przedmiot i zadania. Zróżnicowanie gwar i dialektów polskich - na tle języka ogólnopolskiego i jego historii. Regiony dialektalne a etnograficzne. Gwary a odmiany regionalne polszczyzny. Podstawowe cechy (fonetyczne, gramatyczne i leksykalne) przykładowych gwar poszczególnych grup dialektów polskich: mazowieckich, wielkopolskich, małopolskich i śląskich; status kaszubszczyzny. Nowe sposoby funkcjonowania kultury ludowej w społeczeństwie współczesnym. |
Pełny opis: |
1. Dialektologia jako dział lingwistyki (językoznawstwa). Język a dialekt i gwara. Pojęcie etnolektu. Zróżnicowanie językowe świata i kryteria podziału języków. 2. Miejsce języka polskiego (dialektów polskich) wśród innych języków, w szczególności indoeuropejskich i słowiańskich. 3. Podstawowe cechy fonetyczne i gramatyczne współczesnego języka polskiego. Krótki przegląd zasobu głosek języka polskiego (wprowadzenie uproszczonego alfabetu fonetycznego). 4. Zróżnicowane dialektalne polszczyzny, główne kryteria podziału dialektów polskich (mazurzenie i udźwięcznianie międzywyrazowe). Gwary a odmiany regionalne polszczyzny ogólnej. 5. Ugrupowania dialektów polskich. Nowe dialekty mieszane. Regiony dialektalne a etnograficzne. 6. Podstawowe cechy gwar mazowieckich. Analiza wybranych tekstów gwarowych. 7. Podstawowe cechy gwar wielkopolskich. Analiza wybranych tekstów gwarowych. 8. Podstawowe cechy gwar małopolskich. Analiza wybranych tekstów gwarowych. 7. Podstawowe cechy gwar śląskich. Analiza wybranych tekstów gwarowych. 8. Status kaszubszczyzny jako języka. Podstawowe cechy języka kaszubskiego (na tle języka polskiego i gwar polskich). Analiza wybranych tekstów kaszubskich. 9. Gwary polskie za granicą. Tzw. polszczyzna kresowa. |
Literatura: |
Tadeusz Milewski, Językoznawstwo, PWN, Warszawa 2004 (rozdz. 9, 11, 13-16) Alicja Nagórko, Zarys gramatyki polskiej, PWN, Warszawa 1997 (Wprowadzenie i rozdz. II) Halina Karaś (red.), Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe [onlne] http://www.dialektologia.uw.edu.pl/ Stanisław Dubisz, Językoznawcze studia polonistyczne. I. Dialektologia i jej pogranicza, Wydawnictwa UW, Warszawa 2013 (rozdz. 4. Status polszczyzny kresów wschodnich) Aldona Skudrzyk, Elżbieta Rudnicka-Fira, Dialektologia. Materiały pomocnicze. Konteksty socjolingwistyczne i etnolingwistyczne, Wydawnoctwo UŚ, Katowice 2010 (fragmenty) |
Metody i kryteria oceniania: |
Ocena ciągła (na podstawie udziału w zajęciach i przygotowanego referatu); ocena końcowa na podstawie sprawdzianu pisemnego. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.