Zawodowe warsztaty antropologiczne: Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce/ Uchodźcy w Polsce i na świecie

Zawodowe warsztaty antropologiczne: uchodźcy w Polsce i na świecie.

Celem zajęć jest zaznajomienie studentów z problematyką uchodźstwa i uchodźców zarówno przebywających w Polsce jak i pod kątem kryzysu migracyjnego na świecie i w Europie. Tematyka zostaje ukazana od strony teoretycznej oraz od strony praktycznej - poprzez bezpośrednie zapoznanie się z aktywnością i inicjatywami lokalnych organizacji pozarządowych działających na rzecz cudzoziemców i uchodźców, a także próbę samodzielnego przygotowania warsztatu na rzecz tej grupy.

Zajęcia obejmują następujące tematy:

Podstawowe definicje i terminy; status uchodźcy, uchodźstwo na tle procesów migracyjnych.

Uchodźcy w Polsce, uchodźcy na świecie: przyczyny i etapy migracji, procedury uchodźcze.

Doświadczenia polskiego uchodźstwa.

Adaptacja, akulturacja, integracja uchodźców; kulturowe, społeczne i prawne bariery w procesie adaptacji.

Miejsce uchodźców w ramach polskiej polityki migracyjnej.

Metody i rezultaty programów integracyjnych i pomocowych w krajach Europy i świata.

Spotkanie z uchodźcą jako spotkanie z Innym.

Działania na rzecz uchodźców z perspektywy antropologii zaangażowanej.

Rola polskich organizacji pozarządowych we wsparciu uchodźców, charakterystyka i rodzaje działalności.

Doświadczenia i praktyki w przyjmowaniu uchodźców z perspektywy lokalnej.

Inicjatywy, akcje, kampanie społeczne i działania informacyjne na temat uchodźców organizowane w Polsce.

Specyfika pracy w ośrodkach dla uchodźców.

Wprowadzenie do pracy z uchodźcami.

Polaryzacja dyskursu uchodźczego oraz obraz uchodźców w mediach; debata polityczna, publiczna, filozoficzna, naukowa.

Analiza postaw społecznych wobec uchodźców z wykorzystaniem Internetu.

Literatura podstawowa:

Antropologia zaangażowana (?) Prace Etnograficzne z. 38, red. F. Wróblewski et al. Zeszyty Naukowe UJ MCCCIX.

Follis Karolina, Antropologia społeczno-kultrowa a międzynarodowy system ochrony praw człowieka. Jak antropologicznie badać prawa człowieka?, w: Antropologia wobec dyskryminacji, Warszawa 2015, s. 23-35

Grzymała-Moszczyńska Halina, Uchodźcy: podręcznik dla osób pracujących z uchodźcami, Kraków 2000.

Problemy integracji imigrantów: koncepcje, badania, polityki red. A. Grzymała-Kazłowska, S. Łodziński, Warszawa 2008.

Uchodźcy w Europie. Uwarunkowania, istota, następstwa, red. K. Wojtaszczyk, J. Szymańska, Warszawa 2017 (wybrane fragmenty).

Ząbek Maciej, Uchodźcy w Polsce: próba spojrzenia antropologicznego, Warszawa 2008.

Literatura dodatkowa:

Czerniejewska I., Działalność trzeciego sektora na rzecz uchodźców w Polsce, w: Krajobraz kulturowy wolnej Polski. Zbiór studiów, red. Czarnecka D., Książek J., Toruń, 2013, s. 95-123

Czerniejewska I., Kosowicz A., Marek A., Uchodźca, mój dobry sąsiad, Kraków 2009.

Czerniejewska I., Kość-Ryżko K., Uchodźcy w Grupie i Czerwonym Borze, w: Imigranci. Między integracją i izolacją, red. M. Buchowski, J. Schmidt, Poznań 2012, s. 187-212.

Grzymała-Moszczyńska Halina, Nowicka Ewa, Goście i gospodarze. Problem adaptacji kulturowej w obozach dla uchodźców oraz otaczających je społeczności, Kraków 1998.

Kingsley Patrick, Nowa Odyseja. Opowieść o kryzysie uchodźczym w Europie, Warszawa 2017 (fragmenty).

Kuligowski W. ,Archipelagi empatii. Mapowanie działań na rzecz uchodźców w Polsce, „Czas Kultury”, 2018, s. 112-117.

Mikołajewski Jarosław, Wielki przypływ, Warszawa 2015 (fragmenty).

Pietrusińska M. Inny-ja czy Obcy-potrzebujący. Wizerunki uchodźcy w pro uchodźczych działaniach edukacyjnych, „Czas Kultury”, 2018, s. 126-132.

Polska polityka migracyjna. w poszukiwaniu nowego modelu, red. Matyja, et al., Warszawa-Rzeszów 2015.

Thiollet Helene (red.), Migranci, migracje. O czym warto wiedzieć, żeby wyrobić sobie własne zdanie, Kraków 2017.

Uchodźcy. Nowe wyzwania dla bezpieczeństwa europejskiego na tle standardów praw człowieka, red. W. Pływaczewski, M. Ilnicki, Olsztyn 2015.

W poszukiwaniu nowych wzorów integracji cudzoziemców : wybór tekstów Polskiego Forum Integracyjnego, red. Justyna Segeš Frelak, Karolina Grot, Warszawa 2013.

Wanat Ewa, Deutsche nasz. Reportaże berlińskie, Warszawa 2018.

Wsparcie, pomoc, inicjatywa. Przewodnik po organizacjach pozarządowych imigrantów i dla imigrantów, KBM PAN raport pod kier. K. Slany, Warszawa 2014. http://www.kbnm.pan.pl/images/pdf/Przewodnik_po_organizacjach_pozarz%C4%85dowych_UJ.pdf

refugeeatlas.com

uchodzcy.info

Celem zajęć jest zaznajomienie studentów z problematyką mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, a także uchodźców (zarówno przebywających w Polsce jak i pod kątem kryzysu migracyjnego na świecie i w Europie).

Zajęcia podzielone są na cztery segmenty tematyczne:

IA – Kwestie definicyjne i teoretyczne: wyjaśnienie pojęć: mniejszości narodowe i etniczne; charakter relacji mniejszość – większość w ramach jednego państwa narodowego. Prawa i problemy grup mniejszościowych (narodowych, kulturowych i etnicznych) w Polsce. Analiza aktów prawnych określających status mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce i Europie.

IB – Charakterystyka wybranych mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce (historia, stan obecny, charakterystyka kulturowo-społeczna i wyznaniowa, formy organizowania się i działalności, sposoby podtrzymywania tożsamości kulturowej i etnicznej).

IIA – Problematyka uchodźców: pojęcia, definicje, liczby; prawa uchodźców w Polsce, problematyka uchodźców w świetle współczesnego kryzysu uchodźczego na świecie (przyczyny, przebieg, elementy polityki imigracyjnej państw).

IIB ¬– Charakterystyka działań na rzecz mniejszości i uchodźców, polityka Polski wobec uchodźców, metody i rezultaty programów integracyjnych i pomocowych, inicjatywy lokalnych organizacji pozarządowych skierowane do mniejszości i uchodźców; specyfika pracy z uchodźcami; antropolog w roli eksperta i doradcy w kwestiach mniejszości i uchodźców.

Literatura obowiązkowa:

• Łodziński Sławomir, Równość i różnica. Mniejszości narodowe w porządku demokratycznym w Polsce po 1989 roku, Rozdział V, Warszawa 2005.

• Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce po II wojnie światowej. Wybrane elementy polityki państwa, red. Stefan Dudra, Bernadetta Nitschke, Kraków 2010. (fragmenty)

• Żyd, wróg Boga, (Duda, Makowski: rozmowa z J. Tokarską-Bakir), w: Tygodnik Powszechny 6, 2009, s. 16-25. (ew. inne artykuły numeru).

• Mniejszość ukraińska i migranci z Ukrainy w Polsce. Raport, red. P. Tuma, Związek Ukraińców w Polsce Warszawa 2018 (online; fragmenty).

• Między tolerancją a niechęcią. Polityka współczesnych państw europejskich wobec migrantów i mniejszości, red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2017 (fragmenty).

• Grzymała-Moszczyńska Halina, Uchodźcy: podręcznik dla osób pracujących z uchodźcami, Kraków 2000

• Thiollet Helene (red.), Migranci, migracje. O czym warto wiedzieć, żeby wyrobić sobie własne zdanie, Kraków 2017 (fragmenty).

• www.stowarzyszenie.romowie.net

• www.uchodzcy.info

• www.maszprawowiedziec.com.pl

Celem zajęć jest zaznajomienie studentów z problematyką mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, a także uchodźców (zarówno przebywających w Polsce jak i pod kątem kryzysu migracyjnego na świecie i w Europie).

Zajęcia podzielone są na cztery segmenty tematyczne:

IA – Kwestie definicyjne i teoretyczne: wyjaśnienie pojęć: mniejszości narodowe i etniczne; charakter relacji mniejszość – większość w ramach jednego państwa narodowego. Prawa i problemy grup mniejszościowych (narodowych, kulturowych i etnicznych) w Polsce. Analiza aktów prawnych określających status mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce i Europie.

IB – Charakterystyka wybranych mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce (historia, stan obecny, charakterystyka kulturowo-społeczna i wyznaniowa, formy organizowania się i działalności, sposoby podtrzymywania tożsamości kulturowej i etnicznej).

IIA – Problematyka uchodźców: pojęcia, definicje, liczby; prawa uchodźców w Polsce, problematyka uchodźców w świetle współczesnego kryzysu uchodźczego na świecie (przyczyny, przebieg, elementy polityki imigracyjnej państw).

IIB ¬– Charakterystyka działań na rzecz mniejszości i uchodźców, polityka Polski wobec uchodźców, metody i rezultaty programów integracyjnych i pomocowych, inicjatywy lokalnych organizacji pozarządowych skierowane do mniejszości i uchodźców; specyfika pracy z uchodźcami; antropolog w roli eksperta i doradcy w kwestiach mniejszości i uchodźców.

Literatura obowiązkowa:

• Łodziński Sławomir, Równość i różnica. Mniejszości narodowe w porządku demokratycznym w Polsce po 1989 roku, Rozdział V, Warszawa 2005.

• Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce po II wojnie światowej. Wybrane elementy polityki państwa, red. Stefan Dudra, Bernadetta Nitschke, Kraków 2010. (fragmenty)

• Żyd, wróg Boga, (Duda, Makowski: rozmowa z J. Tokarską-Bakir), w: Tygodnik Powszechny 6, 2009, s. 16-25. (ew. inne artykuły numeru).

• Mniejszość ukraińska i migranci z Ukrainy w Polsce. Raport, red. P. Tuma, Związek Ukraińców w Polsce Warszawa 2018 (online; fragmenty).

• Między tolerancją a niechęcią. Polityka współczesnych państw europejskich wobec migrantów i mniejszości, red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2017 (fragmenty).

• Grzymała-Moszczyńska Halina, Uchodźcy: podręcznik dla osób pracujących z uchodźcami, Kraków 2000

• Thiollet Helene (red.), Migranci, migracje. O czym warto wiedzieć, żeby wyrobić sobie własne zdanie, Kraków 2017 (fragmenty).

• www.stowarzyszenie.romowie.net

• www.uchodzcy.info

• www.maszprawowiedziec.com.pl

Zaliczenie na ocenę na podstawie obecności, przygotowania do zajęć, zaprezentowanych efektów pracy grupowej lub indywidualnej, aktywności podczas zajęć i prezentowanego poziomu dyskusji oraz testu zaliczeniowego obejmującego zagadnienia poruszane na zajęciach.