Teoria kultury - etap I

-

kanon (atrybut wycofany)

Wykład

- uczestnictwo w wykładach (30 godz.)

- czytanie literatury i przygotowanie do zaliczenia (30 godz.)

Ćwiczenia

- uczestnictwo w ćwiczeniach (30 godz.)

- przygotowanie do zajęć, czytanie literatury do zajęć, prace pisemne, przygotowanie do zaliczenia (30 godz.)

Łącznie 120 godz. (4 ECTS)

K_W02 Rozumie odrębność etnologii i jej powiązania z innymi dyscyplinami nauki (historią, socjologią, historią sztuki, teorią kultury, folklorystyką) oraz pojmuje drogi i kierunki jej rozwoju (P6S_WG, P6S_WK).

K_W03 Zna podstawową terminologię z zakresu etnologii i antropologii kulturowej, antropologii społecznej, socjologii oraz innych nauk o kulturze (P6S_WG).

K_W04 Posiada podstawową wiedzę z zakresu terminologii i metodologii badań etnologii i antropologii kulturowej, w tym metodyki badań terenowych oraz metodologii innych dziedzin badań nad kulturą (P6S_WG).

K_W13 Ma świadomość złożoności i zmienności kultury oraz ciągłego rozwoju i zmienności metod jej interpretacji (P6S_WG).

K_U02 Potrafi zdobyte materiały analizować, ocenić, zinterpretować i wykorzystać w opracowaniu naukowym i dyskusji (P6S_UW, P6S_UW).

K_U03 Potrafi formułować tezy i przeprowadzać analizę porównawczą źródeł w zakresie etnologii, muzealnictwa, folkloru (P6S_UW).

K_U05 Potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę wykorzystując publikacje, konsultacje i źródła internetowe (P6S_UW, P6S_UO).

K_U08 Potrafi w zakresie podstawowym określić konsekwencje zastosowania w badaniach różnych sposobów interpretacji kultur (ewolucjonizm, funkcjonalizm, materializm, feminizm, strukturalizm, etnometodologia, teoria krytyczna, studia kulturowe, postmodernizm) (P6S_UW).

K_K01 Umie ustalać priorytety dla prowadzonych działań, dobierając tematy badawcze pod względem ich wartości naukowej oraz własnych możliwości (P6S_KK).

K_K02 Identyfikuje i rozstrzyga problemy związane z doborem prób, technik i metod pracy terenowej (P6S_KK).

K_K04 Ma świadomość potrzeby i odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego w jego prawdziwej postaci. Odczuwa potrzebę ochrony dziedzictwa kulturowego wszystkich obszarów świata (P6S_KO).

Wykład

Metody dydaktyczne eksponujące:

- pokaz

Metody dydaktyczne podające:

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

- wykład konwersatoryjny

- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące:

- klasyczna metoda problemowa

- studium przypadku

Ćwiczenia:

Metody dydaktyczne eksponujące:

- drama

- pokaz

Metody dydaktyczne podające:

- opis

- pogadanka

- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące:

- ćwiczeniowa

- doświadczeń

- giełda pomysłów

- klasyczna metoda problemowa

- obserwacji

- okrągłego stołu

- oxfordzka

- panelowa

- referatu

- seminaryjna

- studium przypadku

Przedmiot stanowi przegląd wybranych klasycznych i współczesnych teorii kultury. Studenci zostaną zapoznani z węzłowymi problemami i głównymi postaciami z zakresu teorii kultury. Przedmiotem zajęć będą w szczególności antropologiczne teorie kultury, a przedkładane treści będą wiązane z dorobkiem antropologicznym w zakresie wkładu do rozumienia i konceptualizowania teoretycznych ujęć kultury i ich praktycznych aplikacji. Wykład ma charakter w głównej mierze chronologiczny (pierwsza część kursu koncentrować się będzie na historycznych i klasycznych problemach i podejściach badawczych, druga na problematyce współczesnej), zaś ćwiczenia będą miały charakter problemowy.

Przedmiot stanowi przegląd wybranych klasycznych i współczesnych teorii kultury. Studenci zostaną zapoznani z węzłowymi problemami i głównymi postaciami z zakresu teorii kultury. Przedmiotem zajęć będą w szczególności antropologiczne teorie kultury, a przedkładane treści będą wiązane z dorobkiem antropologicznym w zakresie wkładu do rozumienia i konceptualizowania teoretycznych ujęć kultury i ich praktycznych aplikacji. Wykład ma charakter w głównej mierze chronologiczny (pierwsza część kursu koncentrować się będzie na historycznych i klasycznych problemach i podejściach badawczych, druga na problematyce współczesnej), zaś ćwiczenia będą miały w toku całych zajęć charakter problemowy.

Tematyka wykładów Teoria kultury – etap I, obejmie podstawowe problemy, szkoły, nurty i tendencje kulturowe, które miały wpływ na rozumienie kultury i zjawisk kulturowych, od początków refleksji nad kulturą po postmodernistyczny zwrot.

Będzie to problematyka dotycząca takich kwestii jak np.:

Model kultury greckiej (źródła racjonalnej myśli Zachodu, cechy określające nowe myślenie, mythos vs. logos, znaczenie greckiej polis, pierwsi mędrcy, greckie kosmogonie)

Sposoby myślenia w perspektywie kulturowej (podejście dualistyczne odmienność myśli zachodniej i myśli prymitywnej, Lucien Lévy-Bruhl)

Język i myślenie o świecie (pismo i jego implikacje poznawcze, Jack Goody, język jako kreujący rzeczywistość, hipoteza Sapira-Whorfa)

Społeczne tworzenie rzeczywistości (Berger, Luckmann)

Nowoczesność, modernizm, Oświecenie

Giambattista Vico

Proces odczarowania świata (Max Weber)

Przejście od społeczeństwo tradycyjnego do postradycyjnego

Tradycja krytyki kultury i kontrkultura

Postmodernizm w sztuce

Postmodernizm (Richard Rorty, Zygmunt Bauman, Jean Francois Lyotard, Odo Marquard)

Tematyka ćwiczeń Teoria kultury – etap I, obejmie podstawowe problemy, które będą dyskutowane i przygotowywane przez studentów na podstawie wskazanej literatury.

Będzie to problematyka dotycząca takich kwestii jak np.:

Status teorii

Pojęcie kultury

Kultura a przemoc

Kultura jako gorset, maska, teatr

Kultura a gra i zabawa

Kultura a śmiech i karnawał

Wynalazek kultury, tradycja wynaleziona

Determinizmy w kulturze. Między naturalizmem a relatywizmem

W każdym cyklu ćwiczeń zostaną przedstawione konkretne problemy wraz z doborem literatury (patrz „Informacje o zajęciach w cyklu…”)

Na literaturę składają się lektury podstawowe, jak i wybór literatury sekundarnej dotyczącej konkretnej problematyki zajęć

Lista lektur pomocniczych i uzupełniających (wybór):

Antropologia kultury, red. A. Mencwel, cz. I, Wiedza o kulturze. Zagadnienia i wybór tekstów, Warszawa 2000.

Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. G. Godlewski, A. Mencwel, R. Sulima, wstęp i red. G. Godlewski, Warszawa 2003.

Aveni A. F., Imperia czasu. Kalendarz, zegary i kultury, Poznań 2001.

Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, red. M. Kempny, E. Nowicka, Warszawa 2005.

Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, red. M. Kempny, E. Nowicka, Warszawa 2004.

Banaszak G., Kmita J., Społeczno-regulacyjna koncepcja kultury, Warszawa 1994.

Barker Ch., Studia kulturowe. Teoria i praktyka, Kraków 2005.

Barth F., Gingrich A., Parkin R., Silverman S., Antropologia. Jedna dyscyplina, cztery tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska, Kraków 2007.

Bauman Z., Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa 2000.

Burszta W. J. i Piątkowski K., O czym opowiada antropologiczna opowieść, Warszawa 1994.

Burszta W.J., Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 1998.

Burszta W.J., Różnorodność i tożsamość. Antropologia jako kulturowa refleksyjność, Poznań 2004.

Clifford J., Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka, Warszawa 2000.

Francuska antropologia kulturowa wobec problemów współczesnego świata, red. A. Chwieduk, A. Pomieciński, Warszawa 2008.

Gandhi L., Teoria postkolonialna: wprowadzenie krytyczne, Poznań 2008.

Geertz C., Interpretacja kultur. Wybrane eseje, Kraków 2005.

Geertz C., Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej, Kraków 2005.

Geertz C., Zastane światło: antropologiczne refleksje na tematy filozoficzne, Kraków 2003.

Gender. Perspektywa antropologiczna, red. R.E. Hryciuk, A. Kościańska, t. 1 i 2, Warszawa 2007.

Godlewski G., Słowo - pismo - sztuka słowa : perspektywy antropologiczne, Warszawa 2008.

Hall E.T., Poza kulturą, Warszawa 2001.

Hall E.T., Ukryty wymiar, Warszawa 2005.

Havelock E.A., Muza uczy się pisać: rozważania o oralności i piśmienności w kulturze Zachodu, Warszawa 2006.

Sapir E., Kultura, język, osobowość, Warszawa 1978.

Świat człowieka – świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii, wybór i red. E. Nowicka i M. Głowcka-Grajper, Warszawa 2007.

Wallerstein I., Analiza systemów-światów: wprowadzenie, Warszawa 2007.

Whorf B.L., Język, myśl i rzeczywistość, Warszawa 2002.

WYKŁAD:

Test pisemny z treści wykładów oraz zaliczenie lektur - po jednej z listy A i listy B lub, alternatywnie zamiast dwóch tamtych, tylko jednej z listy C. (Pozycje na liście C są w języku angielskim, więc ich lektura będzie bardziej czasochłonna)

Zaliczenie lektur składa się z:

a. Krótkiego sprawozdania z lektury w formie tekstu ciągłego lub konspektu w punktach (maksymalnie 3 strony). Oba sprawozdania należy oddać najpóźniej w dniu testu przed jego rozpoczęciem.

b. Rozmowy na temat wybranych lektury, która odbędzie po teście.

Sposób oceniania:

Ostateczna ocena obejmie zaliczeni obu lektur oraz wynik testu.

ĆWICZENIA:

Zaliczenie na podstawie aktywnego udziału w ćwiczeniach, realizacji zadań domowych (w tym przygotowywaniu się z zadanych tekstów) oraz napisanie w czasie trwania semestru kolokwium z lektur omawianych na zajęciach. Przewidywany termin kolokwium to pierwsza połowa grudnia.