Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Antropologia widowisk

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2555-s1KUL1L-AW
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0215) Muzyka i sztuki sceniczne Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Antropologia widowisk
Jednostka: Wydział Humanistyczny
Grupy: Przedmioty spec. Kultura Dalekiego Wschodu - 12 - kulturoznawstwo s1
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

-
Całkowity nakład pracy studenta:

60 godzin, w tym 40 godzin kontaktowych, 20 godzin pracy własnej studenta.
Efekty uczenia się - wiedza:

Student posiada podstawową wiedzę na temat najważniejszych zjawisk będących w kręgu zainteresowania antropologii widowisk (K_W06)

Student zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych tekstów kultury praktykowane przez antropologów widowisk (K_W07)
Efekty uczenia się - umiejętności:

Student posiada pogłębione umiejętności badawcze, obejmujące analizę prac innych autorów, dobór metod badawczych, opracowanie i prezentację wyników, co pozwala mu na rozwiązywanie złożonych problemów w zakresie antropologii widowisk (K_U02)
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

Student rozpoznaje i rozstrzyga dylematy metodologiczne i etyczne związane z prowadzeniem badań kulturowych (K_K09)
Metody dydaktyczne:

1. Analiza tekstu naukowego.

2. Analiza widowiska kulturowego.

3. Dyskusja.

4. Referat z prezentacją multimedialną.
Metody dydaktyczne podające:

- wykład konwersatoryjny
Metody dydaktyczne poszukujące:

- ćwiczeniowa
- klasyczna metoda problemowa
- referatu
Skrócony opis:

Konwersatorium poświęcone najważniejszych zagadnieniom z zakresu antropologii widowisk, jej związkom z antropologią kultury i konkurencyjnymi ujęciami (szczególnie antropologią teatru Eugenia Barby).

Pełny opis:

Konwersatorium poświęcone najważniejszych zagadnieniom z zakresu antropologii widowisk, jej związkom z antropologią kultury i konkurencyjnymi ujęciami (szczególnie antropologią teatru Eugenia Barby). Podczas zajęć zostaną umówione i przedyskutowane z punktu widzenia walorów poznawczych i ewentualnych słabości najważniejsze koncepcje badania widowisk kulturowych (tzn. przedstawień artystycznych, obrzędów, rytuałów, gier, zabaw, karnawałów), m.in. V. Turnera, L. Kolankiewicza, E. Barby, N. Savarese, W. Dudzika, J. Grotowskiego, R. Schechnera. Zajęcia będą ilustrowane w miarę możliwości przykładami zaczerpniętymi z kultur Dalekiego Wschodu.
Literatura:

1. Leszek Kolankiewicz, Samba z bogami. Opowieść antropologiczna, Warszawa 2007

2. Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, red. Leszek Kolankiewicz,

Warszawa 2005, s. 9-31.

3. Victor Turner, Proces rytualny, [w:] Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, s. 121-138.

4. Victor Turner, Teatr w codzienności, codzienność w teatrze, [w:] Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, s. 450-462.

5. Richard Schechner, Przyszłość rytuału, przeł. T. Kubikowski, Warszawa 2000, s. 31-50.

6. Wojciech Dudzik, Karnawały w kulturze, Warszawa 2005.

7. Eugenio Barba, Nicola Savarese, Sekretna sztuka aktora. Słownik antropologii teatru, przekład zbiorowy, Wrocław 2005.

8. J. Grotowski, Od zespołu teatralnego do Sztuki jako wehikułu, [w:] Grotowski. Teksty zebrane, s. 835-853 lub „Notatnik Teatralny”

1992 nr 4, s. 31-43.
Metody i kryteria oceniania:

1. Obecność na zajęciach - obowiązkowo włączona kamera i mikrofon gotowy do włączenia w razie potrzeby (limit: 3 nieobecności bez konieczności usprawiedliwienia. Przekroczenie limitu, niezależnie od przyczyny

absencji, powoduje konieczność zaliczenia materiału na konsultacjach)

2. Znajomość tekstów obowiązujących na zajęciach, aktywne uczestnictwo w dyskusji

3. Referat prezentowany na zajęciach (prezentacja multimedialna)

4. Kolokwium zaliczeniowe.

Uwaga! Przedmiot będzie kontynuowany na II roku studiów (semestr 3) i zakończy się egzaminem obejmującym zagadnienia z obu zajęć.
Praktyki zawodowe:

nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)

Okres: 2022-02-21 - 2022-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Artur Duda, Piotr Grochowski, Aldona Kobus
Prowadzący grup: Aldona Kobus
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Pełny opis:

Tematy i lektury

1. Prezentacja tematyki zajęć i lektur obowiązkowych. Przydział referatów.

2. Ku antropologii widowisk – spojrzenie teoretyczne

- L. Kolankiewicz, Wstęp: ku antropologii widowisk, [w:] Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 9-31.

3. Homo ludens – homo symbolicus – homo performans

- Antoni Kępiński, Wspólnota metabolizmu informacyjnego, [w:] Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 73-87.

- Victor Turner, Antropologia widowiska [w oryginale: The Anthropology of Performance], tłum. Małgorzata i Jacek Dziekanowie, Warszawa 2008, s. 125-127.

4. Film Żegnaj moja konkubino (Bawang bie ji) w reżyserii Kaige Chena (1993) jako opowieść o chińskim xiqu oraz jingju

5. Film Balzak i chińska krawcowa jako opowieść o Wielkiej Rewolucji Kulturalnej w Chinach (wenge). Teatr polityczny.

- Richard Schechner, Ulica jest sceną (fragment), [w:] tenże, Przyszłość rytuału, przeł. Tomasz Kubikowski, Warszawa 2000, s. 51-96.

6. Mei Lanfang – ciało w sztukach performatywnych

- referat o Mei Lanfangu na podstawie: Zbigniew Osiński, Mei Lanfang, legenda opery pekińskiej, [w:] tenże, Polskie kontakty teatralne z Orientem w XX wieku. Studia, Gdańsk 2008, s. 49-89.

7. - 9. Formy tradycyjnego teatru japońskiego. Nō – kabuki – bunraku

- Słownik wiedzy o teatrze. Od tragedii do happeningu, red. Dariusz Kosiński i inni, Bielsko-Biała 2008 [tu: Nō, s. 382-385, kabuki, s. 386-389, bunraku, s. 350-351

- referat o noh – https://www2.ntj.jac.go.jp/unesco/noh/en/

- referat o kabuki – https://www2.ntj.jac.go.jp/dglib/modules/kabuki_dic_en/letter.php?init=01

- referat o bunraku – https://www2.ntj.jac.go.jp/unesco/bunraku/en/introduction/index.html

- Eurazjatycki teatr, [hasło w:] E. Barba, N. Savarese, Sekretna sztuka aktora. Słownik antropologii teatru, s. 84-93.

10. Koreański teatr Talchum. Od maski do lalki. Zjawisko "doliny niesamowitości".

11. Elementy gry i zabawy według Rogera Caillois

- R. Caillois, Gry i ludzie, [w:] Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, s. 163-174.

12. Współczesne musicale japońskie. Zjawisko teatru 2.5 D

13. Łyżwiarstwo figurowe jako widowisko.

14. E-sport jako widowisko

15. Podsumowanie zajęć. Wystawienie zaliczeń.
Literatura:

zob. wyżej
Uwagi:

Ocena wystawiona jest na podstawie:

- aktywności na zajęciach

- przedstawionej prezentacji

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)

Okres: 2023-02-20 - 2023-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Artur Duda, Aldona Kobus
Prowadzący grup: Aldona Kobus
Strona przedmiotu: https://moodle.umk.pl/course/view.php?id=4987
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Pełny opis:

1. Zajęcia organizacyjne

Przydział referatów

2. Antropologia widowisk

Pojęcia: widowisko, spektakl, rytuał, performance

Leszek Kolankiewicz, „Wstęp: ku antropologii widowisk”, w: „Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów”, red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 9-31.

Victor Turner, “Antropologia widowiska” , Warszawa 2008, s. 111-131.

3. Teatr chiński – opera pekińska

Referat: opera pekińska

„Żegnaj moja konkubino” (Bawang bie ji), reż. Kaige Chena, 1993.

Marta Steiner, „Oblicza teatru masowego w Chinach”, w: „Teatr masowy – teatr dla mas”, red. M. Leyko, Łódź 2011, s. 275–299.

4. Teatr polityczny – ulica jest sceną

Referat: chiński teatr huaju

„Balzac i mała Chinka”, reż. Dai Sijie, 2002.

Richard Schechner, „Ulica jest sceną”, w: tegoż, „Przyszłość rytuału”, przeł. Tomasz Kubikowski, Warszawa 2000, s. 51-96.

5. Mei Lanfang – ciało w sztukach performatywnych

Referat o Mei Lanfangu na podstawie: Zbigniew Osiński, „Mei Lanfang, legenda opery pekińskiej”, w: tegoż, „Polskie kontakty teatralne z Orientem w XX wieku. Studia”, Gdańsk 2008, s. 49-89.

Yao-Kun Liu, “Peking Opera and Grotowski's Concept of Poor Theatre”, w: “Comparative Literature and Culture”, 12(2), 2010.

6. Japoński teatr no

Referat: teatr no

Victor Turner, “Zazdrość Rokujo”, w: tegoż, “Antropologia widowiska” , Warszawa 2008, s. 155-195.

7. Teatr japoński bunraku

Referat: teatr bunraku

Henryk Jurkowski, „Lalka w rytuale”, w: „Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów”, red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 628-638.

8. Maska i makijaż. Japoński teatr kabuki i koreański teatr talchum

Referat: teatr kabuki

Referat: teatr talchum

Karl Kerenyi, „Człowiek i maska”, w: „Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów”, red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 647-657.

Jean-Thierry Maertens, „Maska i lustro. Esej z antropologii okrycia twarzy”, w: „Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów”, red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 668-682.

9. Koncert jako widowisko: Eurowizja

Susan Sontag, „Notatki o kampie”, w: „Kamp. Antologia przekładów”, red. P. Czapliński, A. Mizerka, Kraków 2012, s. 49-67.

Dobrochna Ratajczakowa, „Koncert/widowisko rock’n’rolla”, w: tejże, „Galeria gatunków widowiskowych, teatralnych i dramatycznych”, Poznań 2015, s. 62-69.

Referat: estetyka Eurowizji

10. Współczesne musicale japońskie. Zjawisko teatru 2.5 D

Referat: musicale w Japonii.

11. Sporty walki jako widowisko. Wrestling

Dobrochna Ratajczakowa, „Ludyczny teatr śmierci. Pojedynki i turnieje”, w: tejże, „Galeria gatunków widowiskowych, teatralnych i dramatycznych”, Poznań 2015, s. 70-75.

Henry Jenkins, „Never trust a Snake. WWF wrestling as Musculine Melodrama”, w: tegoż, “The wow climax. Tracing the emotional impact of popular culture”, Nowy Jork 2007, s. 75-101.

12. Sport jako widowisko

Dobrochna Ratajczakowa, „Mecz piłki nożnej”, w: tejże, „Galeria gatunków widowiskowych, teatralnych i dramatycznych”, Poznań 2015, s. 76-83.

13. E-sport jako widowisko

Referat: e-sport.

14. Karnawał

Victor Turner, „Karnawał w Rio. Dramat dionizyjski w społeczeństwie modernizującym się”, w: “Antropologia widowiska” , Warszawa 2008, s. 197-222.

Michaił Bachtin, „Ludowe formy świąt karnawałowych”, w: „Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów”, red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 373-384.

Roberto DaMatta, „Karnawał równości i karnawał hierarchii”, w: „Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów”, red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 404-414.

15. Podsumowanie zajęć

Literatura:

zob. wyżej
Uwagi:

Ocena wystawiona jest na podstawie:

- aktywności na zajęciach

- przedstawienia referatu

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-20 - 2024-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Artur Duda
Prowadzący grup: Artur Duda
Strona przedmiotu: https://moodle.umk.pl/course/view.php?id=4987
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Pełny opis:

1. Prezentacja tematyki zajęć i lektur obowiązkowych. Przydział referatów.

2. Ku antropologii widowisk – spojrzenie teoretyczne

- L. Kolankiewicz, Wstęp: ku antropologii widowisk, [w:] Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 9-31.

3. Homo ludens – homo symbolicus – homo performans

- Antoni Kępiński, Wspólnota metabolizmu informacyjnego, [w:] Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 73-87.

- Victor Turner, Antropologia widowiska [w oryginale: The Anthropology of Performance], tłum. Małgorzata i Jacek Dziekanowie, Warszawa 2008, s. 125-127.

- fragment filmu 300

4. Film Żegnaj moja konkubino (Bawang bie ji) w reżyserii Kaige Chena (1993) jako opowieść o chińskim teatrze muzycznym xiqu oraz jingju

- Jingxi, [w:] Słownik wiedzy o teatrze. Od tragedii do happeningu, red. Dariusz Kosiński i inni, Bielsko-Biała 2008, s. 389-393.

5. Film Żegnaj moja konkubino (Bawang bie ji) jako opowieść o Wielkiej Rewolucji Kulturalnej w Chinach (wenge)

- Richard Schechner, Ulica jest sceną (fragment), [w:] tenże, Przyszłość rytuału, przeł. Tomasz Kubikowski, Warszawa 2000, s. 51-96.

6. Mei Lanfang – ciało w sztukach performatywnych, preekspresywność

- referat o Mei Lanfangu na podstawie: Zbigniew Osiński, Mei Lanfang, legenda opery pekińskiej, [w:] tenże, Polskie kontakty teatralne z Orientem w XX wieku. Studia, Gdańsk 2008, s. 49-89.

- Preekspresywność, [hasło w:] E. Barba, N. Savarese, Sekretna sztuka aktora. Słownik antropologii teatru, s. 166-184.

7. i 8. Formy tradycyjnego teatru japońskiego. Nō – kabuki – bunraku

- Słownik wiedzy o teatrze. Od tragedii do happeningu, red. Dariusz Kosiński i inni, Bielsko-Biała 2008 [tu: Nō, s. 382-385, kabuki, s. 386-389, bunraku, s. 350-351.

- referat o nō – https://www2.ntj.jac.go.jp/unesco/noh/en/

- polecam: Jan Kott, Nō albo O znakach, [w:] tenże, Kamienny Potok. Eseje o teatrze i pamięci, Kraków 1991, s. 186-198.

- referat o kabuki – https://www2.ntj.jac.go.jp/dglib/modules/kabuki_dic_en/letter.php?init=01

- referat o bunraku – https://www2.ntj.jac.go.jp/unesco/bunraku/en/introduction/index.html

- polecam: Jan Kott, Bunraku i kabuki albo O naśladownictwie, [w:] tenże, Kamienny Potok. Eseje o teatrze i pamięci, Kraków 1991, s. 199-214.

9. Elementy gry i zabawy według Rogera Caillois

- R. Caillois, Gry i ludzie, [w:] Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, s. 163-174.

10. i 11. Prezentacje multimedialne wybranych gier i zabaw

- źródło podstawowe: Wojciech Lipoński, Krzysztof Sawala, Encyklopedia sportów świata, Warszawa 2008, Biblioteka „Gazety Wyborczej”

a) reality show Survivor (w Polsce: Rozbitkowie, Wyprawa Robinson)

b) sepak takraw

c) voladores

d) piłka Tłustego Wtorku (Shrovetide Football)

e) capoeira

f) castells (torres humanas)

g) krykiet

h) kemari

i) sumo

j) haka taparahi

12. Eurazjatycki teatr, [hasło w:] Eugenio Barba, Nicola Savarese, Sekretna sztuka aktora. Słownik antropologii teatru, s. 84-93.

13. Wojciech Dudzik, Teatr karnawału: zabawa – widowisko – święto, [w:] tenże, Karnawały w kulturze, Warszawa 2005, s. 66-92.

14. Kolokwium zaliczeniowe.

15. Podsumowanie zajęć. Wystawienie zaliczeń.
Literatura:

zob. wyżej
Uwagi:

Ocena wystawiona jest na podstawie:

- obecności na zajęciach

- aktywności na zajęciach (znajomości lektur)

- przedstawienia referatu

- kolokwium zaliczeniowego

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-1 (2024-04-02)