Folklor w kulturze polskiej

Brak

Student/ka za zaliczenie przedmiotu uzyskuje 4 punkty ECTS, odpowiadające nakładowi ok. 100 godzin pracy, z tego:

2 pkt ECTS za udział w zajęciach (30 godz. pracy) i za konsultacje z osobą prowadzącą;

2 pkt ECTS za pracę własną (70 godz. pracy): przygotowanie się do zajęć i do egzaminu.

Po ukończeniu zajęć student uzyskuje wiedzę z zakresu folklorystyki antropologicznej. Zna podstawowe pojęcia z tej dziedziny, m.in.

takie jak folklor, folkloryzm, folkloryzacja, oraz nazwy form i obrzędów szeroko rozumianego folkloru polskiego (K_W03). Orientuje się w zakresie

zjawisk współczesnego folkloru (K_W02).

Student potrafi odróżnić przekazy folkloru od innych typów przekazów. Potrafi rozpoznać ich przynależność gatunkową i środowiskową.

Umie określić podstawowe cechy i funkcje każdej ze znanych form folkloru oraz wskazać na związek z określoną sferą kultury (K_U02,

K_U03).

Student czyta i interpretuje literaturę z zakresu folklorystyki i antropologii oraz przekazy folklorystyczne – dawne oraz współczesne.

Zyskuje orientację w zakresie zmian dotyczących zjawisk folkloru, wiążąc je ze zmianami kulturowymi i dostrzegając ich rangę (K_K 01).

Ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, Polski, Europy i świata w zakresie ochrony

(zbieranie, selekcjonowanie, katalogowanie) folkloru tradycyjnego i współczesnego (K_K12).

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

- wykład konwersatoryjny

- wykład problemowy

- pokaz

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy

- studium przypadku

- metody ewaluacyjne
- metody służące prezentacji treści

Zasadniczym celem zajęć będzie prezentacja zjawisk z zakresu folkloru polskiego rozpatrzonego w kontekście kulturowym. Formy

folkloru, omawiane na zajęciach, traktowane są jako typy komunikacji społecznej, ściśle powiązane z aspektem obrzędowym,

wierzeniowym i społecznym wspólnot tradycyjnych. Zajęcia mają uczulić studentów także na problemy badawcze dotyczące zjawisk

kultury tradycyjnej i ich ich obecności w kulturze polskiej.

1. Folklor, folkloryzm, folklorystyka, folklor tradycyjny a folklor współczesny, odmiany folkloru – kwestie terminologiczne i pojęciowe.

2-5. Związki tradycyjnego folkloru polskiego z kulturą duchową wsi; folklor obrzędowy i powszechny i jego obecność w kulturze polskiej.

6-8. Podstawowe gatunki tradycyjnej prozy ludowej (bajka – zwierzęca i magiczna, podanie, legenda, humoreska i kawał, przysłowie,

zagadka, zamawianie, pieśń); metody klasyfikacji, opisu i próby interpretacji.

9-10. Folklor muzyczny i jego obecność w kulturze polskiej.

11. Folklor współczesny i jego związki z kulturą.

12. Formy folkloru miejskiego - ulicznego (vlepki, graffiti, szablony).

13-14. Folklor internetowy - gatunki wypowiedzi internetowej (m.in. łańcuszki szczęścia, demotywatory, dowcipy) i ich funkcje.

15. Posumowanie.

Teksty

Bystroń J. S., Polska pieśń ludowa, Kraków 1925.

Kolberg O., Pieśni ludu polskiego, [w:] tegoż, Lud, t. 1, Warszawa 1857 (= tegoż, Dzieła wszystkie, t. 1, Wrocław 1961)

Księga bajek polskich, t. 1, wyb. i oprac. H. Kapełuś, Warszawa 1988.

Kumotry diabła. Opowieści ludowe Śląska Opolskiego, zebr., oprac. i wstęp Dorota Simonides, Warszawa 1977.

Nie wszystko bajka. Polskie ludowe podania historyczne, wyb. i oprac. J. Hajduk-Nijakowska, Warszawa 1983.

Nowa księga przysłów polskich, t. 1-3, Warszawa 1969-1972, pod red. J. Krzyżanowskiego.

Polskie zagadki ludowe, wyb. i oprac. S. Folfasiński, Warszawa 1975.

Sto baśni ludowych, oprac. J. Krzyżanowski i H. Kapełuś, Warszawa 1957.

Współczesne podania ludowe, wybór, wstęp i oprac. Michał Łesiów, Lublin 1982.

Opracowania

Bartmiński J., Klasyfikacje gatunkowe a systematyka tekstów folkloru, [w:] Literatura popularna – folklor – język, pod red. W. Nawrockiego i

M. Walińskiego, t. 2, Katowice 1981.

Czubala D., Opowieści z życia. Z badań nad folklorem współczesnym, Katowice 1985; [lub:] tegoż, Współczesne legendy miejskie,

Katowice 1993.

Engelking A., Klątwa. Rzecz o ludowej magii słowa, Wrocław 2000 [tu rozdz. II Magia ludowych rytuałów słownych].

Ferfecka E., Święci i grzesznicy. Bohater jako jeden z wyznaczników gatunkowych legendy ludowej, [w:] Genologia literatury ludowej.

Studia folklorystyczne, pod red. A. Mianeckiego i V. Wróblewskiej, Toruń 2002.

Kowalski P., Współczesny folklor i folklorystyka. O przedmiocie poznania w dzisiejszych badaniach folklorystycznych, Wrocław 1990.

Simonides D., Bajka i podanie jako podstawowe gatunki tradycyjnej prozy ludowej, „Zeszyty Naukowe WSP w Opolu”, Historia Literatury

V, Opole 1968; [lub w:] tejże, Współczesna śląska proza ludowa, „Zeszyty Naukowe WSP w Opolu”, seria B, nr 24, Opole 1969, rozdz.

„Podstawowe kategorie tradycyjnej prozy ludowej”.

Stomma L., Antropologia kultury wsi polskiej XIX w., Warszawa 1986 i wyd. nast.

Podstawą oceny będzie egzamin pisemny z tematyki wykładu. Będą 4 zagadnienia, z których każde będzie oceniane na 3 punkty. Łącznie

można uzyskać 12 punktów. Na ocenę dostateczną należy uzyskać minimum 6,5 punktów, czyli ok. 51%. Na ocenę bardzo dobrą 10,5 pkt. W wypadku nauczania zdalnego - egzamin pisemny będzie zastąpiony egzaminem ustnym - na zasadach jak powyżej.

Nie dotyczy