Anatomia człowieka z elementami antropologii

Umiejętność pracy w zespole, podstawowe wiadomości dotyczące anatomii człowieka

przedmiot obowiązkowy

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (37 godz.):

- udział w wykładach – 15 h

- udział w ćwiczeniach - 20 h

- konsultacje - 2 h

Czas poświęcony na pracę indywidualna studenta (63 godz.) :

- praca własna studenta - 63 h

Łącznie: 100 godzin (4 ECTS)

W1 - Absolwent zna, rozumie pojęcia dotyczące anatomii człowieka i antropologii fizycznej (biologii człowieka). Opisuje szczegółowo budowę ciała człowieka (K_W01).

W2 - Wyjaśnia pojęcia anatomiczne oraz związki i zależności pomiędzy strukturą i funkcją poszczególnych organów oraz układów z uwzględnieniem zmienności wewnątrzpopulacyjnej i międzypopulacyjnej (K_W02).

W3 - Wskazuje podstawowe metody analityczne wykorzystywane w badaniach anatomicznych i antropologicznych (K_W05).

W4 - Ma podstawową wiedzę z zakresu anatomii i morfologii człowieka i innych przedstawicieli rzędu Primates, która umożliwia identyfikowanie grup systematycznych oraz wybranych gatunków (K_W14).

W5 - Zna zasady etyki badań w antropologii i anatomii człowieka oraz pracy ze szczątkami ludzkimi (preparatami anatomicznymi) (K_W19).

U1 - Wykorzystuje podstawową wiedzę z zakresu anatomii człowieka i antropologii w analizie zjawisk przyrodniczych (KU_02).

U2 - Stosuje podstawowe techniki badawcze, pomiarowe i analityczne mające zastosowanie w anatomii i antropologii (KU_03).

U3 - Wykazuje umiejętność czytania ze zrozumieniem literatury fachowej (z zakresu anatomii i antropologii) w języku ojczystym i angielskim (KU_16)

K01 - Rozumie potrzebę ustawicznego pogłębiania wiedzy i kompetencji zawodowych z zakresu anatomii człowieka i antropologii (K_K01).

K02 - Racjonalnie i krytycznie podchodzi do informacji uzyskanej z literatury naukowej, internetu, i innych źródeł masowego przekazu, a także obiegowych przekonań odnoszących się do anatomii człowieka i antropologii (biologii człowieka) (K_K02).

Wykład – metody podawcze (prezentacja)

Ćwiczenia: metody podawcze (prezentacja), metody praktyczne (praca z modelami anatomiczne i oryginalnymi preparatami anatomicznymi), metody eksponujące.

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów ze szczegółową budową anatomiczną człowieka oraz przebiegiem rozwoju osobniczego. Przedstawione zostaną treści z zakresu anatomii systematycznej, topograficznej oraz szczegółowej, a także wybrane elementy antropologii fizycznej i ontogenetycznej.

Omówione zostaną zagadnienia związane ze szczegółową budową anatomiczną ciała człowieka – poszczególnych układów i organów w ujęciu opisowym, systematycznym, topograficznym oraz wybrane elementy antropologii fizycznej i ontogenetycznej z uwzględnieniem zmienności osobniczej, międzypopulacyjnej, dymorfizmu płciowego oraz zmienności zachodzącej z wiekiem.

Zakres tematów:

1. Przedmiot badań anatomii człowieka oraz antropologii oraz podział. Zarys historii badań anatomicznych od czasów starożytnych do współczesności. Metody badań w anatomii człowieka i antropologii (antropometria).

2. Płaszczyzny i osie ciała człowieka. Okolice ciała człowieka. Symetria i asymetria w budowie ciała i narządów.

3. Układ ruchu. Budowa histologiczna. Tkanka łączna oporowa. Tkanka kostna i chrzęstna. Kostnienie. Część bierna i czynna układu ruchu. Połączenia kości. Typologia kości i stawów. Budowa stawu.

4. Budowa i funkcje szkieletu człowieka (szkielet osiowy i szkielet kończyn). Rozwój i funkcje szkieletu.

5. Część czynna układu ruchu. Tkanka mięśniowa. Budowa mięśnia szkieletowego. Typologia mięśni. Mięśnie ciała człowieka.

6. Układ krążenia. Układ krwionośny i chłonny. Szczegółowa budowa serca i naczyń krwionośnych. Mały i duży obieg krwi. Krążenie w okresie płodowym. Ukrwienie poszczególnych części ciała. Węzły chłonne oraz krążenie limfy. Narządy przychłonne.

7. Układ oddechowy człowieka. Budowa anatomiczna. Górne i dolne drogi oddechowe. Płuca. Mechanika oddychania.

8. Układ trawienny. Szczegółowa budowa układu pokarmowego – odcinki i narządy układu pokarmowego. Gruczoły trawienne budowa i funkcja.

9. Układ wydalniczy. Szczegółowa budowa układu wydalniczego. Budowa i funkcja nerek. Różnice w budowie układu wydalniczego męskiego i żeńskiego.

10. Układ płciowy. Szczegółowa budowa układu płciowego męskiego i układ płciowego żeńskiego. Cykl płciowy kobiety.

11. Układ nerwowy. Szczegółowa budowa ośrodkowego układu nerwowego człowieka (mózgowie i rdzeń kręgowy). Układ nerwowy obwodowy. Nerwy czaszkowe i rdzeniowe. Układ nerwowy autonomiczny. Unerwienie poszczególnych części i okolic ciała człowieka.

12. Układ wewnątrzwydzielniczy. Budowa anatomiczna i rozmieszczenie gruczołów wydzielania dokrewnego człowieka.

13. Narządy zmysłów. Budowa anatomiczna. Narząd wzroku, narząd słuchu i równowagi, narząd powonienia, narząd smaku, narząd czucia skórnego.

14. Powłoka wspólna. Budowa i funkcje skóry. Gruczoły skóry i jej wytwory.

15. Rozwój, czynniki rozwoju człowieka i jego procesy składowe.

16. Etapy ontogenezy – okres życia prenatalnego i postnatalnego.

17. Inwolucja organizmu.

18. Dymorfizm płciowy.

19. Trendy sekularne.

20. Genetyczne podłoże zjawisk rozwojowych – cechy jakościowe i ilościowe.

21. Homeostaza zjawisk rozwojowych.

Literatura podstawowa:

1. Antropologia, 1989 (praca zbiorowa pod redakcją A. Malinowskiego i J. Strzałko). Wydawnictwo PWN. Poznań - Warszawa.

2. Bochenek A, Reicher M., 2010, Anatomia człowieka, Tom 1-5. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

3. Krechowiecki A., Czerwiński F., 1987, Zarys anatomii człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

4. Malinowski A., 2010, Repetytorium z anatomii człowieka. Tom 1 i 2. Wyższa Szkoła Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I w Poznaniu, Poznań.

5. Netter F., H., 2011, Atlas anatomii człowieka z polskim mianownictwem anatomicznym. Elsevier.

6. Sobotta J., 2012, Atlas anatomii człowieka, Elsevier Urban & Partner

7. Sokołowska-Pituchowa J. (red.), 2006, Anatomia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Literatura uzupełniająca:

1. Gray H. 1991, Gray’s Anatomy, Greenwich Editions.

2. Malinowski A., 1987, Norma biologiczna a rozwój somatyczny człowieka, IWZZ, Warszawa.

3. McMinn R., Hutchings R., Pegington J., Abrahams P., 1994, Kolorowy Atlas Anatomii Człowieka, Wydawnictwo Slovart, Bratysława, Solis, Warszawa.

Egzamin pisemny –K_W01, K_W14,K_W19, K_U02, K_K01

ndst 0-59%

dst- 60-69%

dst plus- 70-79%

db- 80-89%

db plus- 90-94%

bdb- 95-100%

Ćwiczenia:

Kolokwium pisemne – K_W01, K_W02; K_W05; K_W14; K_U16, K_K01, K_K02

Punktacja:

ndst 0-59%

dst- 60-69%

dst plus- 70-79%

db- 80-89%

db plus- 90-94%

bdb- 95-100%

Kolokwium praktyczne – K_W01, K_W02; K_W05; K_W14;K_ W19, K_U02, K_U16, K_K01, K_K02

Punktacja:

+ (umiejętność rozpoznawania kości, rozróżniania prawa/lewa, umiejętność przedstawienia jakie kości i w jakim układzie budują dany staw, określanie podstawowych elementów budujących kości

- (brak umiejętności rozpoznawania kości, rozróżniania prawa/lewa, umiejętność przedstawienia jakie kości i w jakim układzie budują dany staw, określanie podstawowych elementów budujących kości)

Prezentacje – K_W01, K_W02; K_W05; K_W14; K_W19, K_U02, K_U16, K_K01, K_K02

Prezentacje przygotowane przez studentów w zespołach. Tematy obejmują zagadnienia związane ze szczegółową budową anatomiczną ciała człowieka – poszczególnych układów i organów w ujęciu opisowym, systematycznym, topograficznym oraz wybrane elementy antropologii fizycznej i ontogenetycznej z uwzględnieniem zmienności osobniczej, międzypopulacyjnej, dymorfizmu płciowego oraz zmienności zachodzącej z wiekiem, poza układem kostnym i mięśniowym.

Punktacja:

+ (przygotowanie prezentacji)

- (nieprzygotowanie/nieprzedstawienie prezentacji)

1 dopuszczalna nieobecność na zajęciach (10%)

Zaliczenie na ocenę na podstawie dwóch kolokwiów pisemnych dotyczących wiedzy z zakresu anatomii systematycznej, topograficznej i szczegółowej oraz kolokwium praktycznego dotyczącego wiedzy z zakresu anatomii układu kostnego.

Ocena ostateczna z ćwiczeń laboratoryjnych: średnia z uśrednionych ocen cząstkowych uzyskanych na zajęciach i oceny z kolokwiów.

brak

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów ze szczegółową budową anatomiczną człowieka oraz przebiegiem rozwoju osobniczego. Przedstawione zostaną treści z zakresu anatomii systematycznej, topograficznej oraz szczegółowej, a także wybrane elementy antropologii fizycznej i ontogenetycznej.

Omówione zostaną zagadnienia związane ze szczegółową budową anatomiczną ciała człowieka – poszczególnych układów i organów w ujęciu opisowym, systematycznym, topograficznym oraz wybrane elementy antropologii fizycznej i ontogenetycznej z uwzględnieniem zmienności osobniczej, międzypopulacyjnej, dymorfizmu płciowego oraz zmienności zachodzącej z wiekiem.

Zakres tematów:

1. Przedmiot badań anatomii człowieka oraz antropologii oraz podział. Zarys historii badań anatomicznych od czasów starożytnych do współczesności. Metody badań w anatomii człowieka i antropologii (antropometria).

2. Płaszczyzny i osie ciała człowieka. Okolice ciała człowieka. Symetria i asymetria w budowie ciała i narządów.

3. Układ ruchu. Budowa histologiczna. Tkanka łączna oporowa. Tkanka kostna i chrzęstna. Kostnienie. Część bierna i czynna układu ruchu. Połączenia kości. Typologia kości i stawów. Budowa stawu.

4. Budowa i funkcje szkieletu człowieka (szkielet osiowy i szkielet kończyn). Rozwój i funkcje szkieletu.

5. Część czynna układu ruchu. Tkanka mięśniowa. Budowa mięśnia szkieletowego. Typologia mięśni. Mięśnie ciała człowieka.

6. Układ krążenia. Układ krwionośny i chłonny. Szczegółowa budowa serca i naczyń krwionośnych. Mały i duży obieg krwi. Krążenie w okresie płodowym. Ukrwienie poszczególnych części ciała. Węzły chłonne oraz krążenie limfy. Narządy przychłonne.

7. Układ oddechowy człowieka. Budowa anatomiczna. Górne i dolne drogi oddechowe. Płuca. Mechanika oddychania.

8. Układ trawienny. Szczegółowa budowa układu pokarmowego – odcinki i narządy układu pokarmowego. Gruczoły trawienne budowa i funkcja.

9. Układ wydalniczy. Szczegółowa budowa układu wydalniczego. Budowa i funkcja nerek. Różnice w budowie układu wydalniczego męskiego i żeńskiego.

10. Układ płciowy. Szczegółowa budowa układu płciowego męskiego i układ płciowego żeńskiego. Cykl płciowy kobiety.

11. Układ nerwowy. Szczegółowa budowa ośrodkowego układu nerwowego człowieka (mózgowie i rdzeń kręgowy). Układ nerwowy obwodowy. Nerwy czaszkowe i rdzeniowe. Układ nerwowy autonomiczny. Unerwienie poszczególnych części i okolic ciała człowieka.

12. Układ wewnątrzwydzielniczy. Budowa anatomiczna i rozmieszczenie gruczołów wydzielania dokrewnego człowieka.

13. Narządy zmysłów. Budowa anatomiczna. Narząd wzroku, narząd słuchu i równowagi, narząd powonienia, narząd smaku, narząd czucia skórnego.

14. Powłoka wspólna. Budowa i funkcje skóry. Gruczoły skóry i jej wytwory.

15. Rozwój, czynniki rozwoju człowieka i jego procesy składowe.

16. Etapy ontogenezy – okres życia prenatalnego i postnatalnego.

17. Inwolucja organizmu.

18. Dymorfizm płciowy.

19. Trendy sekularne.

20. Genetyczne podłoże zjawisk rozwojowych – cechy jakościowe i ilościowe.

21. Homeostaza zjawisk rozwojowych.

Literatura podstawowa:

1. Antropologia, 1989 (praca zbiorowa pod redakcją A. Malinowskiego i J. Strzałko). Wydawnictwo PWN. Poznań - Warszawa.

2. Bochenek A, Reicher M., 2010, Anatomia człowieka, Tom 1-5. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

3. Krechowiecki A., Czerwiński F., 1987, Zarys anatomii człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

4. Malinowski A., 2010, Repetytorium z anatomii człowieka. Tom 1 i 2. Wyższa Szkoła Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I w Poznaniu, Poznań.

5. Netter F., H., 2011, Atlas anatomii człowieka z polskim mianownictwem anatomicznym. Elsevier.

6. Sobotta J., 2012, Atlas anatomii człowieka, Elsevier Urban & Partner

7. Sokołowska-Pituchowa J. (red.), 2006, Anatomia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Literatura uzupełniająca:

1. Gray H. 1991, Gray’s Anatomy, Greenwich Editions.

2. Malinowski A., 1987, Norma biologiczna a rozwój somatyczny człowieka, IWZZ, Warszawa.

3. McMinn R., Hutchings R., Pegington J., Abrahams P., 1994, Kolorowy Atlas Anatomii Człowieka, Wydawnictwo Slovart, Bratysława, Solis, Warszawa.

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów ze szczegółową budową anatomiczną człowieka oraz przebiegiem rozwoju osobniczego. Przedstawione zostaną treści z zakresu anatomii systematycznej, topograficznej oraz szczegółowej, a także wybrane elementy antropologii fizycznej i ontogenetycznej.

Omówione zostaną zagadnienia związane ze szczegółową budową anatomiczną ciała człowieka – poszczególnych układów i organów w ujęciu opisowym, systematycznym, topograficznym oraz wybrane elementy antropologii fizycznej i ontogenetycznej z uwzględnieniem zmienności osobniczej, międzypopulacyjnej, dymorfizmu płciowego oraz zmienności zachodzącej z wiekiem.

Zakres tematów:

1. Przedmiot badań anatomii człowieka oraz antropologii oraz podział. Zarys historii badań anatomicznych od czasów starożytnych do współczesności. Metody badań w anatomii człowieka i antropologii (antropometria).

2. Płaszczyzny i osie ciała człowieka. Okolice ciała człowieka. Symetria i asymetria w budowie ciała i narządów.

3. Układ ruchu. Budowa histologiczna. Tkanka łączna oporowa. Tkanka kostna i chrzęstna. Kostnienie. Część bierna i czynna układu ruchu. Połączenia kości. Typologia kości i stawów. Budowa stawu.

4. Budowa i funkcje szkieletu człowieka (szkielet osiowy i szkielet kończyn). Rozwój i funkcje szkieletu.

5. Część czynna układu ruchu. Tkanka mięśniowa. Budowa mięśnia szkieletowego. Typologia mięśni. Mięśnie ciała człowieka.

6. Układ krążenia. Układ krwionośny i chłonny. Szczegółowa budowa serca i naczyń krwionośnych. Mały i duży obieg krwi. Krążenie w okresie płodowym. Ukrwienie poszczególnych części ciała. Węzły chłonne oraz krążenie limfy. Narządy przychłonne.

7. Układ oddechowy człowieka. Budowa anatomiczna. Górne i dolne drogi oddechowe. Płuca. Mechanika oddychania.

8. Układ trawienny. Szczegółowa budowa układu pokarmowego – odcinki i narządy układu pokarmowego. Gruczoły trawienne budowa i funkcja.

9. Układ wydalniczy. Szczegółowa budowa układu wydalniczego. Budowa i funkcja nerek. Różnice w budowie układu wydalniczego męskiego i żeńskiego.

10. Układ płciowy. Szczegółowa budowa układu płciowego męskiego i układ płciowego żeńskiego. Cykl płciowy kobiety.

11. Układ nerwowy. Szczegółowa budowa ośrodkowego układu nerwowego człowieka (mózgowie i rdzeń kręgowy). Układ nerwowy obwodowy. Nerwy czaszkowe i rdzeniowe. Układ nerwowy autonomiczny. Unerwienie poszczególnych części i okolic ciała człowieka.

12. Układ wewnątrzwydzielniczy. Budowa anatomiczna i rozmieszczenie gruczołów wydzielania dokrewnego człowieka.

13. Narządy zmysłów. Budowa anatomiczna. Narząd wzroku, narząd słuchu i równowagi, narząd powonienia, narząd smaku, narząd czucia skórnego.

14. Powłoka wspólna. Budowa i funkcje skóry. Gruczoły skóry i jej wytwory.

15. Rozwój, czynniki rozwoju człowieka i jego procesy składowe.

16. Etapy ontogenezy – okres życia prenatalnego i postnatalnego.

17. Inwolucja organizmu.

18. Dymorfizm płciowy.

19. Trendy sekularne.

20. Genetyczne podłoże zjawisk rozwojowych – cechy jakościowe i ilościowe.

21. Homeostaza zjawisk rozwojowych.

Literatura podstawowa:

1. Antropologia, 1989 (praca zbiorowa pod redakcją A. Malinowskiego i J. Strzałko). Wydawnictwo PWN. Poznań - Warszawa.

2. Bochenek A, Reicher M., 2010, Anatomia człowieka, Tom 1-5. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

3. Krechowiecki A., Czerwiński F., 1987, Zarys anatomii człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

4. Malinowski A., 2010, Repetytorium z anatomii człowieka. Tom 1 i 2. Wyższa Szkoła Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I w Poznaniu, Poznań.

5. Netter F., H., 2011, Atlas anatomii człowieka z polskim mianownictwem anatomicznym. Elsevier.

6. Sobotta J., 2012, Atlas anatomii człowieka, Elsevier Urban & Partner

7. Sokołowska-Pituchowa J. (red.), 2006, Anatomia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Literatura uzupełniająca:

1. Gray H. 1991, Gray’s Anatomy, Greenwich Editions.

2. Malinowski A., 1987, Norma biologiczna a rozwój somatyczny człowieka, IWZZ, Warszawa.

3. McMinn R., Hutchings R., Pegington J., Abrahams P., 1994, Kolorowy Atlas Anatomii Człowieka, Wydawnictwo Slovart, Bratysława, Solis, Warszawa.

Zajęcia laboratoryjne odbywają się w formie stacjonarnej. Student na zajęciach laboratoryjnych jest zobowiązany do noszenia fartucha i rękawiczek dostarczanych we własnym zakresie.

Obowiązek noszenia maseczki zakrywającej nos i usta (dostarczonej we własnym zakresie przez studenta) oraz zachowania dystansu społecznego w zależności od sytuacji i odgórnych przepisów.