Anatomia i histologia człowieka

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów z budową anatomiczną człowieka oraz charakterystyką tkanek budujących poszczególne organy i układy ciała człowieka. Przedstawione zostaną treści z zakresu anatomii systematycznej, topograficznej oraz szczegółowej.

Wykład (stacjonarny)

Omówione zostaną zagadnienia związane z budową anatomiczną i histologiczną ciała człowieka – poszczególnych układów i organów w ujęciu opisowym, systematycznym oraz topograficznym z uwzględnieniem zmienności osobniczej. Przedstawiona zostanie szczegółowa budowa tkanek występujących w ciele człowieka z ich charakterystyką.

Tematy szczegółowe:

1. Przedmiot zainteresowania i badań anatomii człowieka oraz jej podział. Zarys historii badań anatomicznych od czasów starożytnych do współczesności. Metody badań w anatomii i histologii człowieka.

2. Płaszczyzny i osie ciała człowieka. Okolice ciała człowieka. Symetria i asymetria w budowie ciała, układów i narządów.

3. Układ ruchu. Budowa histologiczna. Tkanka łączna oporowa. Tkanka kostna i chrzęstna. Kostnienie. Część bierna i czynna układu ruchu. Połączenia kości. Typologia kości i stawów. Budowa stawu.

4. Budowa i funkcje szkieletu człowieka (szkielet osiowy i szkielet kończyn). Funkcje szkieletu.

5. Część czynna układu ruchu. Tkanka mięśniowa. Budowa mięśnia szkieletowego. Typologia mięśni. Mięśnie ciała człowieka.

6. Układ krążenia. Budowa histologiczna. Układ krwionośny i chłonny. Szczegółowa budowa serca i naczyń krwionośnych. Mały i duży obieg krwi. Krążenie w okresie płodowym. Ukrwienie poszczególnych części ciała. Węzły chłonne oraz krążenie limfy. Narządy przychłonne.

7. Układ oddechowy człowieka. Budowa histologiczna i anatomiczna. Górne i dolne drogi oddechowe. Płuca. Mechanika oddychania. Wymiana gazowa.

8. Układ trawienny. Budowa histologiczna. Szczegółowa budowa układu pokarmowego – odcinki i narządy układu pokarmowego. Gruczoły trawienne budowa i funkcja.

9. Układ wydalniczy. Budowa histologiczna. Szczegółowa budowa układu wydalniczego. Budowa i funkcja nerek. Różnice w budowie układu wydalniczego męskiego i żeńskiego.

10. Układ płciowy. Budowa histologiczna. Układ płciowy męski i układ płciowy żeński. Różnicowanie płci. Układ płciowy żeński w czasie ciąży.

11. Układ nerwowy. Budowa histologiczna. Szczegółowa budowa ośrodkowego układu nerwowego człowieka (mózgowie i rdzeń kręgowy). Układ nerwowy obwodowy. Nerwy czaszkowe i rdzeniowe. Układ nerwowy autonomiczny. Unerwienie poszczególnych części i okolic ciała człowieka.

12. Układ wewnątrzwydzielniczy. Budowa histologiczna i anatomiczna gruczołów wydzielania dokrewnego człowieka. Podwzgórze budowa i jego rola. Hormony i ich rola.

13. Narządy zmysłów. Budowa histologiczna i anatomiczna. Narząd wzroku, narząd słuchu i równowagi, narząd powonienia, narząd smaku, narząd czucia skórnego.

14. Powłoka wspólna. Budowa histologiczna. Budowa i funkcje skóry. Gruczoły skóry i jej wytwory.

Ćwiczenia - laboratorium (zajęcia komplementarne)

Zajęcia laboratoryjne mają charakter empiryczny i poświęcone są przede wszystkim histologii (nauka o tkankach) osteologii (nauka o kościach), miologii (nauka o mięśniach) i endokrynologii (gruczoły dokrewne). Ich celem jest poznanie morfologii poszczególnych kości, rozpoznawanie lateralności, cech diagnostycznych dla płci i wieku osobniczego. Realizowane są w następującej kolejności:

1.Histologia: budowa tkanek zwierzęcych

Rozpoznawania struktury tkanek budujących organizm: tkanka nabłonkowa, tkanki łączne, tkanka mięśniowa, tkanka nerwowa. Budowa histologiczna wybranych narządów układów: pokarmowego, moczowo – płciowego, oddechowego, krwionośnego i nerwowego na podstawie preparatów histologicznych. Wykonywanie rysunków schematycznych.

2. Układ szkieletowy i stawowy

Szczegółowa budowa kości czaszki, szkieletu osiowego i kości kończyn. Rozpoznawanie poszczególnych kości ludzkich, w tym różnice w budowie anatomicznej w różnych okresach ontogenezy.

3. Mięśnie

Mięśnie: mięśnie grzbietu, mięśnie klatki piersiowej, funkcja oddychania, mięśnie powłok brzusznych i okolic krocza, mięśnie kończyny górnej, kończyny dolnej, mięśnie głowy i szyi.

Biomechanika mięśni, poznanie zasad działania mięśni i ich wpływu na lokomocję, statykę, postawę ciała.

4. Narządy zmysłów

Zasady funkcjonowania narządów zmysłów: narząd wzroku, narząd przedsionkowo-ślimakowy, narząd powonienia, narząd smaku z wykorzystaniem modeli anatomicznych.

5. Układ endokrynny

Funkcjonowanie układu dokrewnego: przysadka mózgowa, szyszynka tarczyca, przytarczyce, grasica, nadnercza, gruczoły płciowe. Funkcja prawidłowa i patologia.

Gołąb B., 2008, Podstawy anatomii człowieka: podręcznik dla studentów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa

Krechowiecki A., Czerwiński F., 2019, Zarys anatomii człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Sokołowska-Pituchowa J. (red.), 2006, Anatomia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Netter FH., 2011, Atlas anatomii człowieka z polskim mianownictwem anatomicznym. Elsevier.

Michajlik A, Ramotowski W., 1998, Anatomia i fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Malinowski A., 2010, Repetytorium z anatomii człowieka. Tom 1 i 2. Wyższa Szkoła Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I w Poznaniu, Poznań.

Sawicki W., Malejczyk J., 2012, Histologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Cichocki T, Litwin JA, Mirecka J., 2002, Kompendium histologii. Podręcznik dla studentów nauk medycznych i przyrodniczych. Wydanie III poprawione i uzupełnione, Wydawnictwo UJ, Kraków.

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (36 godz.):

- obecność na wykładzie – 20

- udział w ćwiczeniach laboratoryjnych – 16

Wykłady, zajęcia laboratoryjne oraz egzamin z treści wykładowych przeprowadzane są w sposób stacjonarny.

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów z budową anatomiczną człowieka oraz charakterystyką tkanek budujących poszczególne organy i układy ciała człowieka. Przedstawione zostaną treści z zakresu histologii, anatomii systematycznej, topograficznej oraz szczegółowej.

Wykład

Omówione zostaną zagadnienia związane z budową anatomiczną i histologiczną ciała człowieka – poszczególnych układów i organów w ujęciu opisowym, systematycznym oraz topograficznym.

Przedstawiona zostanie szczegółowa budowa tkanek występujących w ciele człowieka z ich charakterystyką.

Tematy szczegółowe:

1. Budowa histologiczna tkanek. Pochodzenie tkanek i układów. Tkanka łączna (tkanka łączna właściwa, tkanka kostna i chrzęstna, tkanka tłuszczowa, krew i limfa). Tkanka nabłonkowa. Tkanka mięśniowa. Tkanka nerwowa.

2. Część bierna układu ruchu. Funkcje szkieletu. Kostnienie. Połączenia kości. Budowa stawu. Typologia kości i stawów.

3. Część czynna układu ruchu. Budowa mięśnia szkieletowego. Typologia mięśni. Mięśnie ciała człowieka.

4. Układ krążenia. Budowa histologiczna. Układ krwionośny i chłonny. Szczegółowa budowa serca i naczyń krwionośnych. Mały i duży obieg krwi. Ukrwienie poszczególnych części ciała. Węzły chłonne oraz krążenie limfy. Narządy przychłonne.

5. Układ oddechowy człowieka. Budowa histologiczna i anatomiczna. Górne i dolne drogi oddechowe. Płuca. Mechanika oddychania.

6. Układ trawienny. Budowa histologiczna. Szczegółowa budowa układu pokarmowego – odcinki i narządy układu pokarmowego. Gruczoły trawienne – budowa i funkcja.

7. Układ wydalniczy. Budowa histologiczna. Budowa i funkcja nerek. Różnice w budowie układu wydalniczego męskiego i żeńskiego.

8. Układ płciowy. Budowa histologiczna. Układ płciowy męski i układ płciowy żeński.

9. Układ wewnątrzwydzielniczy. Budowa histologiczna i anatomiczna gruczołów wydzielania dokrewnego człowieka. Podwzgórze – budowa i jego rola. Hormony i ich rola.

10. Układ nerwowy. Budowa histologiczna. Budowa ośrodkowego układu nerwowego człowieka (mózgowie i rdzeń kręgowy). Układ nerwowy obwodowy. Nerwy czaszkowe i rdzeniowe. Układ nerwowy autonomiczny. Unerwienie poszczególnych części i okolic ciała człowieka.

11. Narządy zmysłów. Budowa histologiczna i anatomiczna. Narząd wzroku, narząd słuchu i równowagi, narząd powonienia, narząd smaku, narząd czucia skórnego.

12. Powłoka wspólna. Budowa histologiczna. Budowa i funkcje skóry. Gruczoły skóry i jej wytwory.

Ćwiczenia - laboratorium

Zajęcia laboratoryjne mają charakter empiryczny i poświęcone są przede wszystkim histologii (nauka o tkankach) i osteologii (nauka o kościach). Ich celem jest poznanie struktury tkanek budujących ciało człowieka oraz morfologii poszczególnych kości, rozpoznawanie lateralności i pozycji anatomicznej kości. Realizowane są w następującej kolejności:

1. Histologia: budowa tkanek zwierzęcych

Rozpoznawanie struktury tkanek budujących organizm: tkanka nabłonkowa, tkanka kostna i chrzęstna, tkanka mięśniowa. Budowa histologiczna wybranych narządów i układów: pokarmowego, oddechowego i krwionośnego na podstawie preparatów histologicznych. Wykonywanie rysunków schematycznych.

2. Układ szkieletowy i stawowy

Szczegółowa budowa szkieletu osiowego i kości kończyn. Rozpoznawanie poszczególnych kości ludzkich, rozpoznawanie lateralności i pozycji anatomicznej kości.

Antropologia, 1989 (praca zbiorowa po redakcją A. Malinowskiego i J. Strzałko). Wydawnictwo PWN. Poznań - Warszawa.

Bochenek A, Reicher M., 2010, Anatomia człowieka, Tom 1-5. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Krechowiecki A., Czerwiński F., 1987, Zarys anatomii człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Michajlik A, Ramotowski W., 1998, Anatomia i fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Malinowski A., 2010, Repetytorium z anatomii człowieka. Tom 1 i 2. Wyższa Szkoła Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I w Poznaniu, Poznań.

Netter FH., 2011, Atlas anatomii człowieka z polskim mianownictwem anatomicznym. Elsevier.

Sawicki W., Malejczyk J., 2012, Histologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Cichocki T, Litwin JA, Mirecka J., 2002, Kompendium histologii. Podręcznik dla studentów nauk medycznych i przyrodniczych. Wydanie III poprawione i uzupełnione, Wydawnictwo UJ, Kraków.

Sokołowska-Pituchowa J. (red.), 2006, Anatomia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (36 godz.):

- obecność na wykładzie – 20

- udział w ćwiczeniach laboratoryjnych – 16

Wykłady, zajęcia laboratoryjne oraz egzamin z treści wykładowych przeprowadzane są w sposób stacjonarny.

Student na zajęciach jest zobowiązany do noszenia fartucha i rękawiczek dostarczanych we własnym zakresie. Obowiązek noszenia maseczki zakrywającej nos i usta (dostarczonej we własnym zakresie przez studenta) oraz zachowania dystansu społecznego w zależności od sytuacji i odgórnych przepisów.

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów z budową anatomiczną człowieka oraz charakterystyką tkanek budujących poszczególne organy i układy ciała człowieka. Przedstawione zostaną treści z zakresu histologii, anatomii systematycznej, topograficznej oraz szczegółowej.

Wykład

Omówione zostaną zagadnienia związane z budową anatomiczną i histologiczną ciała człowieka – poszczególnych układów i organów w ujęciu opisowym, systematycznym oraz topograficznym.

Przedstawiona zostanie szczegółowa budowa tkanek występujących w ciele człowieka z ich charakterystyką.

Tematy szczegółowe:

1. Budowa histologiczna tkanek. Pochodzenie tkanek i układów. Tkanka łączna (tkanka łączna właściwa, tkanka kostna i chrzęstna, tkanka tłuszczowa, krew i limfa). Tkanka nabłonkowa. Tkanka mięśniowa. Tkanka nerwowa.

2. Część bierna układu ruchu. Funkcje szkieletu. Kostnienie. Połączenia kości. Budowa stawu. Typologia kości i stawów.

3. Część czynna układu ruchu. Budowa mięśnia szkieletowego. Typologia mięśni. Mięśnie ciała człowieka.

4. Układ krążenia. Budowa histologiczna. Układ krwionośny i chłonny. Szczegółowa budowa serca i naczyń krwionośnych. Mały i duży obieg krwi. Ukrwienie poszczególnych części ciała. Węzły chłonne oraz krążenie limfy. Narządy przychłonne.

5. Układ oddechowy człowieka. Budowa histologiczna i anatomiczna. Górne i dolne drogi oddechowe. Płuca. Mechanika oddychania.

6. Układ trawienny. Budowa histologiczna. Szczegółowa budowa układu pokarmowego – odcinki i narządy układu pokarmowego. Gruczoły trawienne – budowa i funkcja.

7. Układ wydalniczy. Budowa histologiczna. Budowa i funkcja nerek. Różnice w budowie układu wydalniczego męskiego i żeńskiego.

8. Układ płciowy. Budowa histologiczna. Układ płciowy męski i układ płciowy żeński.

9. Układ wewnątrzwydzielniczy. Budowa histologiczna i anatomiczna gruczołów wydzielania dokrewnego człowieka. Podwzgórze – budowa i jego rola. Hormony i ich rola.

10. Układ nerwowy. Budowa histologiczna. Budowa ośrodkowego układu nerwowego człowieka (mózgowie i rdzeń kręgowy). Układ nerwowy obwodowy. Nerwy czaszkowe i rdzeniowe. Układ nerwowy autonomiczny. Unerwienie poszczególnych części i okolic ciała człowieka.

11. Narządy zmysłów. Budowa histologiczna i anatomiczna. Narząd wzroku, narząd słuchu i równowagi, narząd powonienia, narząd smaku, narząd czucia skórnego.

12. Powłoka wspólna. Budowa histologiczna. Budowa i funkcje skóry. Gruczoły skóry i jej wytwory.

Ćwiczenia - laboratorium

Zajęcia laboratoryjne mają charakter empiryczny i poświęcone są przede wszystkim histologii (nauka o tkankach) i osteologii (nauka o kościach). Ich celem jest poznanie struktury tkanek budujących ciało człowieka oraz morfologii poszczególnych kości, rozpoznawanie lateralności i pozycji anatomicznej kości. Realizowane są w następującej kolejności:

1. Histologia: budowa tkanek zwierzęcych

Rozpoznawanie struktury tkanek budujących organizm: tkanka nabłonkowa, tkanka kostna i chrzęstna, tkanka mięśniowa. Budowa histologiczna wybranych narządów i układów: pokarmowego, oddechowego i krwionośnego na podstawie preparatów histologicznych. Wykonywanie rysunków schematycznych.

2. Układ szkieletowy i stawowy

Szczegółowa budowa szkieletu osiowego i kości kończyn. Rozpoznawanie poszczególnych kości ludzkich, rozpoznawanie lateralności i pozycji anatomicznej kości.

Antropologia, 1989 (praca zbiorowa po redakcją A. Malinowskiego i J. Strzałko). Wydawnictwo PWN. Poznań - Warszawa.

Bochenek A, Reicher M., 2010, Anatomia człowieka, Tom 1-5. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Krechowiecki A., Czerwiński F., 1987, Zarys anatomii człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Michajlik A, Ramotowski W., 1998, Anatomia i fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Malinowski A., 2010, Repetytorium z anatomii człowieka. Tom 1 i 2. Wyższa Szkoła Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I w Poznaniu, Poznań.

Netter FH., 2011, Atlas anatomii człowieka z polskim mianownictwem anatomicznym. Elsevier.

Sawicki W., Malejczyk J., 2012, Histologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Cichocki T, Litwin JA, Mirecka J., 2002, Kompendium histologii. Podręcznik dla studentów nauk medycznych i przyrodniczych. Wydanie III poprawione i uzupełnione, Wydawnictwo UJ, Kraków.

Sokołowska-Pituchowa J. (red.), 2006, Anatomia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (36 godz.):

- obecność na wykładzie – 20

- udział w ćwiczeniach laboratoryjnych – 16

Wykłady, zajęcia laboratoryjne oraz egzamin z treści wykładowych przeprowadzane są w sposób stacjonarny.

Student na zajęciach jest zobowiązany do noszenia fartucha i rękawiczek dostarczanych we własnym zakresie. Obowiązek noszenia maseczki zakrywającej nos i usta (dostarczonej we własnym zakresie przez studenta) oraz zachowania dystansu społecznego w zależności od sytuacji i odgórnych przepisów.

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów z budową anatomiczną człowieka oraz charakterystyką tkanek budujących poszczególne organy i układy ciała człowieka. Przedstawione zostaną treści z zakresu histologii, anatomii systematycznej, topograficznej oraz szczegółowej.

Wykład

Omówione zostaną zagadnienia związane z budową anatomiczną i histologiczną ciała człowieka – poszczególnych układów i organów w ujęciu opisowym, systematycznym oraz topograficznym.

Przedstawiona zostanie szczegółowa budowa tkanek występujących w ciele człowieka z ich charakterystyką.

Tematy szczegółowe:

1. Budowa histologiczna tkanek. Pochodzenie tkanek i układów. Tkanka łączna (tkanka łączna właściwa, tkanka kostna i chrzęstna, tkanka tłuszczowa, krew i limfa). Tkanka nabłonkowa. Tkanka mięśniowa. Tkanka nerwowa.

2. Część bierna układu ruchu. Funkcje szkieletu. Kostnienie. Połączenia kości. Budowa stawu. Typologia kości i stawów.

3. Część czynna układu ruchu. Budowa mięśnia szkieletowego. Typologia mięśni. Mięśnie ciała człowieka.

4. Układ krążenia. Budowa histologiczna. Układ krwionośny i chłonny. Szczegółowa budowa serca i naczyń krwionośnych. Mały i duży obieg krwi. Ukrwienie poszczególnych części ciała. Węzły chłonne oraz krążenie limfy. Narządy przychłonne.

5. Układ oddechowy człowieka. Budowa histologiczna i anatomiczna. Górne i dolne drogi oddechowe. Płuca. Mechanika oddychania.

6. Układ trawienny. Budowa histologiczna. Szczegółowa budowa układu pokarmowego – odcinki i narządy układu pokarmowego. Gruczoły trawienne – budowa i funkcja.

7. Układ wydalniczy. Budowa histologiczna. Budowa i funkcja nerek. Różnice w budowie układu wydalniczego męskiego i żeńskiego.

8. Układ płciowy. Budowa histologiczna. Układ płciowy męski i układ płciowy żeński.

9. Układ wewnątrzwydzielniczy. Budowa histologiczna i anatomiczna gruczołów wydzielania dokrewnego człowieka. Podwzgórze – budowa i jego rola. Hormony i ich rola.

10. Układ nerwowy. Budowa histologiczna. Budowa ośrodkowego układu nerwowego człowieka (mózgowie i rdzeń kręgowy). Układ nerwowy obwodowy. Nerwy czaszkowe i rdzeniowe. Układ nerwowy autonomiczny. Unerwienie poszczególnych części i okolic ciała człowieka.

11. Narządy zmysłów. Budowa histologiczna i anatomiczna. Narząd wzroku, narząd słuchu i równowagi, narząd powonienia, narząd smaku, narząd czucia skórnego.

12. Powłoka wspólna. Budowa histologiczna. Budowa i funkcje skóry. Gruczoły skóry i jej wytwory.

Ćwiczenia - laboratorium

Zajęcia laboratoryjne mają charakter empiryczny i poświęcone są przede wszystkim histologii (nauka o tkankach) i osteologii (nauka o kościach). Ich celem jest poznanie struktury tkanek budujących ciało człowieka oraz morfologii poszczególnych kości, rozpoznawanie lateralności i pozycji anatomicznej kości. Realizowane są w następującej kolejności:

1. Histologia: budowa tkanek zwierzęcych

Rozpoznawanie struktury tkanek budujących organizm: tkanka nabłonkowa, tkanka kostna i chrzęstna, tkanka mięśniowa. Budowa histologiczna wybranych narządów i układów: pokarmowego, oddechowego i krwionośnego na podstawie preparatów histologicznych. Wykonywanie rysunków schematycznych.

2. Układ szkieletowy i stawowy

Szczegółowa budowa szkieletu osiowego i kości kończyn. Rozpoznawanie poszczególnych kości ludzkich, rozpoznawanie lateralności i pozycji anatomicznej kości.

Antropologia, 1989 (praca zbiorowa po redakcją A. Malinowskiego i J. Strzałko). Wydawnictwo PWN. Poznań - Warszawa.

Bochenek A, Reicher M., 2010, Anatomia człowieka, Tom 1-5. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Krechowiecki A., Czerwiński F., 1987, Zarys anatomii człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Michajlik A, Ramotowski W., 1998, Anatomia i fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Malinowski A., 2010, Repetytorium z anatomii człowieka. Tom 1 i 2. Wyższa Szkoła Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I w Poznaniu, Poznań.

Netter FH., 2011, Atlas anatomii człowieka z polskim mianownictwem anatomicznym. Elsevier.

Sawicki W., Malejczyk J., 2012, Histologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Cichocki T, Litwin JA, Mirecka J., 2002, Kompendium histologii. Podręcznik dla studentów nauk medycznych i przyrodniczych. Wydanie III poprawione i uzupełnione, Wydawnictwo UJ, Kraków.

Sokołowska-Pituchowa J. (red.), 2006, Anatomia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (36 godz.):

- obecność na wykładzie – 20

- udział w ćwiczeniach laboratoryjnych – 16

Wykłady, zajęcia laboratoryjne oraz egzamin z treści wykładowych przeprowadzane są w sposób stacjonarny.

Student na zajęciach jest zobowiązany do noszenia fartucha i rękawiczek dostarczanych we własnym zakresie. Obowiązek noszenia maseczki zakrywającej nos i usta (dostarczonej we własnym zakresie przez studenta) oraz zachowania dystansu społecznego w zależności od sytuacji i odgórnych przepisów.