Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Entomologia w medycynie sądowej

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2600-K1-EMS-BIOT
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0511) Biologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Entomologia w medycynie sądowej
Jednostka: Wydział Nauk Biologicznych i Weterynaryjnych
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 2.50 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

brak wstępnych wymagań

Rodzaj przedmiotu:

przedmiot fakultatywny

Całkowity nakład pracy studenta:

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (30 godz.) :


udział w laboratorium - 30 godz.


Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (32,5 godz.):


przygotowanie do zajęć laboratoryjnych - 15 godz.

praca nad opracowaniem sprawozdań - 17,5 godz.


.

Łącznie 62,5 godz. (2,5 ECTS)

Efekty uczenia się - wiedza:

- definiuje: gatunek, DNA, kazus, systematyka, taksonomia, nekrofag, stadium preimaginalne, cykl rozwojowy, reguła sumy ciepła, sukcesja ekologiczna, ekosystem efemeryczny, entomocenoza, model sukcesji owadów na zwłokach;

- wymienia: rzędy, rodziny i wybrane gatunki owadów związane z rozkładem ludzkich zwłok, metody identyfikacji gatunkowej owadów, wczesne i późne zmiany pośmiertne, metody szacowania daty zgonu na podstawie materiału entomologicznego, czynniki modyfikujące tempo rozwoju owadów;

-wyjaśnia: funkcję owadów w rozkładzie zwłok kręgowców (w tym człowieka), zmienność tempa rozwoju osobniczego owadów w zależności od temperatury środowiska, różnice pomiędzy metodą rozwojową i sukcesyjną szacowania daty zgonu

-porównuje: struktury morfologiczne różnych stadiów rozwojowych owadów, morfologiczne i molekularne metody identyfikacji gatunkowej owadów, cykle rozwojowe owadów nekrofagicznych, warianty metody entomologicznej szacowania daty zgonu;

- wskazuje adekwatne do okoliczności metody szacowania daty zgonu z zastosowaniem dowodów entomologicznych


Efekty uczenia się - umiejętności:

- potrafi: pobierać materiał entomologiczny do ekspertyz medyczno-sądowych, posługiwać się sprzętem optycznym (mikroskop, stereomikroskop), analizować stan cech morfologicznych, korzystać z kluczy do oznaczania owadów opartych na cechach morfologicznych, izolować DNA mitochondrialne, uzyskiwać wybrane sekwencje genu COI i interpretować je dla celów identyfikacji gatunkowej, wykonywać szacowanie daty zgonu metodą rozwojową i sukcesyjną;

- wykazuje umiejętność czytania ze zrozumieniem literatury fachowej w języku ojczystym i angielskim;

- korzysta z informacji źródłowych w języku polskim i angielskim, wykonuje analizę, syntezę, podsumowuje i dokonuje krytycznej oceny, co umożliwia poprawne wnioskowanie;

-wykorzystuje metody jakościowe i ilościowe do oceny materiału entomologicznego;

- stawia poprawne hipotezy naukowe oparte na logicznym rozumowaniu oraz interpretuje dane a na ich podstawie wyciąga poprawne wnioski.


Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

- rozumie konieczność stałego śledzenia ukazujących się publikacji naukowych z dziedziny entomologii sądowej wynikającą z dynamiki procesu kumulacji wiedzy naukowej

Metody dydaktyczne:

wykład informacyjny, ćwiczenia laboratoryjne

Metody dydaktyczne podające:

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

Metody dydaktyczne poszukujące:

- ćwiczeniowa
- laboratoryjna

Skrócony opis:

Wykład i ćwiczenia umożliwiają studentom zapoznanie się z możliwościami wykorzystania owadów dla celów medyczno-sądowych. Omówione zostaną podstawowe grupy owadów nekrofagicznych (muchówek i chrząszczy) rozwijających się na ludzkich zwłokach. Uczestnicy zajęć poznają metody poboru, zabezpieczania i preparowania materiału entomologicznego pod kątem wykorzystania w ekspertyzach medyczno-sądowych. Omówione i przećwiczone zostaną metody identyfikacji gatunkowej najważniejszych taksonów w oparciu o cechy morfologiczne (postaci dorosłych i larw) i materiał genetyczny (sekwencja genu podjednostki I oksydazy cytochromowej, COI). Uczestnicy ćwiczeń będą dysponować dostępem do zbioru porównawczego zawierającego wszystkie europejskie gatunki owadów wykorzystywane dla potrzeb dowodowych wymiaru sprawiedliwości. Studenci zostaną zapoznani z metodyką szacowania daty śmierci (post-mortem interval, PMI) w oparciu o metodę rozwojową i sukcesyjną.

Pełny opis:

Treści merytoryczne:

1. Historia i teraźniejszość entomologii sądowej. Śmierć i zmiany pośmiertne.

2. Metodyka pracy entomologa na miejscu ujawnienia zwłok i w laboratorium: zbieranie, zabezpieczanie i hodowla materiału entomologicznego dla celów medyczno-sądowych. Dokumentacja przyrodnicza miejsca ujawnienia zwłok.

3. Systematyka, filogeneza i różnorodność owadów w aspekcie gatunków nekrofagicznych.

4. Biologia i ekologia muchówek z rodziny Calliphoridae.

5. Biologia i ekologia pozostałych muchówek istotnych dla celów medyczno-sądowych.

6. Biologia i ekologia chrząszczy istotnych dla celów medyczno-sądowych.

7. Biologia i ekologia pozostałych grup bezkręgowców istotnych dla celów medyczno-sądowych.

8. Metody identyfikacji gatunkowej larw i postaci dorosłych owadów nekrofagicznych oparte na cechach morfologicznych.

9. Molekularne metody identyfikacji gatunkowej owadów nekrofagicznych.

10. Zwłoki kręgowców jako ekosystem podlegający zmianom sukcesyjnym: tempo i fazy rozkładu zwłok, entomocenoza zwłok.

11. Zwłoki kręgowców jako ekosystem podlegający zmianom sukcesyjnym: czynniki środowiskowe determinujące tempo rozkładu zwłok.

12. Szacowanie daty zgony metodą rozwojową: reguła sumy ciepła, wykresy izomorfeniczne i izomegaliczne.

13. Szacowanie daty zgony metodą sukcesyjną. Modele sukcesji owadów towarzyszących rozkładowi zwłok.

14. Czynniki ograniczające zastosowanie metod entomologicznych w szacowaniu daty zgonu.

15. Entomotoksykologia.

Zadania praktyczne:

1.Metody poboru, preparacji i przechowywania materiału entomologicznego dla celów medyczno-sądowych. Rozpoznawanie rzędów owadów związanych z entomologią sądową.

2.Identyfikacja i znaczenie dla celów medyczno-sądowych poszczególnych rodzin muchówek (Diptera) związanych z rozkładem zwłok.

3.Plujki (Calliphoridae) jako podstawowa grupa entomologii sądowej. Biologia, ekologia i identyfikacja gatunkowa postaci dorosłych i larw na podstawie cech morfologicznych.

4.Identyfikacja gatunkowa owadów nekrofagicznych na podstawie sekwencji genu podjednostki I oksydazy cytochromowej (COI).

5. Szacowanie daty śmierci metodą rozwojową.

6. Szacowanie daty śmierci metodą sukcesyjną.

7. Realizacja projektów grupowych i indywidualnych dotyczących szacowania daty śmierci metodą entomologiczną.

Literatura:

Kaczorowska E, Draber-Mońko A. 2009. Wprowadzenie do entomologii sądowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 230 ss.

Byrd J.H., Castner J.L. 2010. Forensic entomology. The utility of Arthropods in legal investigation. CRC Press, Boca Raton-London-New York-Washington D.C., II ed., 418 ss.

Gennard D. 2012. Forensic Enotmology, an introduction. Wiley-Blackwell, Chichester, II ed., 249 ss.

Greenberg B., Kunich J.C., 2002. Entomology and the law. Flies as forensic indicators. Cambridge University Press, 306 ss.

Smith K.G.V. 1986. A manual of forensic entomology. The trustees of the British Museum (Natural History), London, 205 ss.

Metody i kryteria oceniania:

zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych: śródsemestralne pisemne kolokwia kontrolne, obejmujące określoną tematykę zajęć realizowanych na zaję-ciach, ocena ekspertyzy przygotowanej przez studenta, kolokwium końcowe

Praktyki zawodowe:

-

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2020/21" (zakończony)

Okres: 2020-10-01 - 2021-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Krzysztof Szpila
Prowadzący grup: Krzysztof Szpila
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Krzysztof Szpila
Prowadzący grup: Krzysztof Szpila
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Krzysztof Szpila
Prowadzący grup: Krzysztof Szpila
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2023-10-01 - 2024-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Laboratorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Krzysztof Szpila
Prowadzący grup: Krzysztof Szpila
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)