Obrona cywilna

Przed rozpoczęciem nauki przedmiotu student powinien posiadać wiedzę w zakresie prawnych aspektów obrony cywilnej: stany gotowości obronnej państwa, powszechny obowiązek obrony Rzeczypospolitej Polskiej, świadczenia na rzecz obrony. Student powinien umieć scharakteryzować: zagrożenia nadzwyczajne, znać uwarunkowania wprowadzania stanów nadzwyczajnych (stanu wojny, stanu wyjątkowego, stanu klęski żywiołowej) oraz konwencję genewską z 12 sierpnia 1949 r o ochronie osób cywilnych podczas wojny.

1) godziny realizowane z udziałem nauczycieli – 30 godzin lekcyjnych,

2) czas poświęcony na pracę indywidualną studenta potrzebny do pomyślnego zaliczenia przedmiotu, tj. wcześniejsze przygotowanie i uzupełnienie notatek, zebranie i wybór odpowiednich materiałów do zajęć, wymagane powtórzenie materiału, czytanie literatury – 30 godzin,

3) czas poświęcony do przygotowania się i do uczestnictwa w egzaminie – 10 godzin.

Poprzez realizację danego przedmiotu student:

W1: ma rozszerzoną wiedzę o podmiotach właściwych

w sprawach obrony cywilnej, ich strukturach,

funkcjach oraz o podstawach prawnych ich

funkcjonowania – K_ W01 (rozszerzona wiedza

o najważniejszych podmiotach właściwych

w sprawach bezpieczeństwa wewnętrznego);

W2: ma pogłębioną wiedzę w zakresie występowania

nadzwyczajnych zagrożeń ludzi i środowiska oraz

sposobów przeciwdziałania – K_ W02 (pogłębiona

wiedza w zakresie występowania zagrożeń

i sposobów przeciwdziałania);

W3: ma pogłębioną wiedzę w zakresie zadań obrony

cywilnej RP i innych krajów Unii Europejskiej oraz

w zakresie organizacji, zadaniach i podstawach

prawnych funkcjonowania formacji obrony

cywilnej – K_W03 (pogłębiona wiedza w zakresie

podstawowych instytucji i podmiotów ochrony

bezpieczeństwa wewnętrznego).

Poprzez realizację danego przedmiotu student:

U1: trafnie podejmuje decyzje w zakresie oceny sytuacji

zagrożenia i wyboru sposobu przeciwdziałania

– K_U01 (trafnie kwalifikuje konkretne postawy

przedstawicieli służb i instytucji oraz zdarzenia

mające związek z bezpieczeństwem wewnętrznym);

U2: posiada pogłębione umiejętności wykorzystania

zdobytej wiedzy do organizowania i prowadzenia

szkoleń w zakresie ochrony ludności, zarządzania

kryzysowego i obrony cywilnej – K_U02 (trefnie

kwalifikuje konkretne postawy przedstawicieli służb

i instytucji w kontekście kodeksów etycznych

i rozwiązywania wybranych problemów);

U3: posiada pogłębione umiejętności wykorzystania

zdobytej wiedzy w działalności planistycznej

w zakresie obrony cywilnej – K_U03 (posiada

pogłębione umiejętności wykorzystania zdobytej

wiedzy do rozstrzygania dylematów pojawiających

się w pracy zawodowej na stanowiskach mających

związek z ochroną bezpieczeństwa wewnętrznego).

Poprzez realizację danego przedmiotu student:

K1: rozumie rolę i znaczenie obrony cywilnej oraz jej

funkcje w systemie bezpieczeństwa narodowego

– K_K01 (rozumie znaczenie priorytetów i hierarchii

dóbr w działaniach na rzecz bezpieczeństwa);

K2: posiada przygotowanie do pracy na stanowiskach

realizujących zadania obrony cywilnej i zarządzania

kryzysowego –K_K02 (posiada przygotowanie do

pracy w instytucjach publicznych oraz innych

podmiotów realizujących zadania z zakresu

bezpieczeństwa wewnętrznego).

dyskusja

W trakcie realizacji przedmiotu zakłada cię przekazanie, a następnie wyegzekwowanie wiedzy przedmiotowej. Szczególna uwaga będzie ukierunkowana na przyswojenie wiedzy przez studentów, w zakresie struktur, funkcji i zadań podstawowych instytucji oraz podmiotów właściwych w sprawach obrony cywilnej, a także prawnych regulacji ich funkcjonowania w RP.

Głównym celem przedmiotu jest przygotowanie studentów do wykorzystania swojej wiedzy do trafnych ocen sytuacji zagrożenia i sposobów przeciwdziałania oraz rozstrzygania dylematów pojawiających się w pracy zawodowej na stanowiskach mających związek z obroną cywilną, zarządzaniem kryzysowym, ochroną ludności, ochroną dóbr kultury oraz ratowaniem dóbr niezbędnych dla przetrwania ludności w warunkach szczególnych zagrożeń.

Zakłada się realizację następujących treści programowych przedmiotu:

1) Zakres pojęciowy obrony cywilnej

2) Obrona cywilna w okresie międzywojennym

3) Obrona cywilna w okresie II wojny światowej

4) Przekształcenia obrony cywilnej w okresie PRL

5) Podstawy prawne funkcjonowania OC w Polsce po 1989 r.

6) Struktura OC w Polsce. Świadczenia na rzecz obrony samorządu, administracji rządowej, służb i obywateli;

7) organizacja i zadania obrony cywilnej:

a) Planowanie zadań obrony cywilnej

b) Powiadamianie, ostrzeganie, alarmowanie

c) Zintegrowany system ratowniczy

d) Ewakuacja ludności

e) Budownictwo ochronne

f) Zagrożenia radiologiczne, biologiczne, chemiczne oraz jądrowe

g) Ochrona ujęć wodnych

h) Ochrona dóbr kultury

i) Formacje OC i ich zadania

j) Udział Sił Zbrojnych w zadaniach obrony cywilnej

Akty prawne:

1. Konstytucja RP – art.5.

2. I protokół dodatkowy z 1977 r. do konwencji genewskiej z 1949 r. dotyczący ochrony ofiar konfliktów zbrojnych.

3. Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2012 r.).

4. Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym (DzU z 20 lipca 2002 r. nr 113, poz. 985)

5. Ustawa z dnia 20 czerwca 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnej organom Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 25 września 2002 r. nr 156, poz.1301).

6. Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (DzU z dnia 21 maja 2007 r. nr 89, poz. 590 ze zm.).

7. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin (DzU z 1 lipca 2002 r. nr 96, poz. 850).

8. Wytyczne Szefa obrony Cywilnej Kraju z dnia 27 grudnia 2011 r. w sprawie zasad opracowania planu obrony cywilnej województw, powiatów i gmin.

9. Wytyczne Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 17 października 2008 r. w sprawie zasad ewakuacji ludności, zwierząt i mienia na wypadek masowego zagrożenia.

10. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie gotowości obronnej państwa (DzU z 8 października 2004 r. nr 219, poz.2218).

11. Wytyczne Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 21 kwietnia 2009 r. w sprawie zasad organizacji i sposobu przeprowadzania szkoleń z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej.

12. Zestaw zasadniczych umówionych znaków operacyjnych właściwych dla jednostek organizacyjnych resortu Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji Departamentu Zarządzania Kryzysowego i Spraw Obronnych, Warszawa 2007.

13. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 września 2002 r. w sprawie odbywania służby w obronie cywilnej (DzU z 11 października 2002 r. nr 169, poz. 1391 ze zm.).

14. Rozporządzenie Rady ministrów z 29 marca 2005 r. w sprawie zasad zwalniania przez pracodawców z obowiązku świadczenia pracy osób powołanych do służby w obronie cywilnej w związku ze zwalczaniem klęsk żywiołowych, katastrof i zagrożeń środowiska (DzU z 14 kwietnia 2005 r. nr 60, poz. 518).

15. Rozporządzenia Rady Ministrów z 29 marca 2005 r. w sprawie stanowisk uznawanych za równorzędne z odbywaniem służby w obronie cywilnej (DzU z14 kwietnia 2005 r. nr 60, poz.519).

16. Rozporządzenia Rady Ministrów z 28 września 1993 r. w sprawie powszechnej samoobrony ludności (DzU z 28 września 1993 r. nr 91, poz.421).

17. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (DzU z 22 czerwca 2010 r. nr 109, poz. 719).

Literatura:

18. Krynojewski Fr., Mazur Sł., Mikrut G., Tchorzewski P., Zarządzanie kryzysowe, obrona cywilna kraju, ochrona informacji niejawnych, AWF, Katowice 2003..

19. Sienkiewicz-Małyjurek K., Krynojewski Fr., Zarządzanie kryzysowe w administracji publicznej, Difin, Warszawa 2010.

20. J. Suwart, Zarys obrony cywilnej w Polsce w latach 1920-1996, Warszawa 2003

21. F. Krynojewski, Obrona cywilna Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2012.

22. Ochrona ludności w czasie pokoju oraz w okresie kryzysu i wojny, pod red. A. Skrabacz, Warszawa 2010.

23. K. R. Zieliński, Ochrona ludności. Zarządzanie kryzysowe, Warszawa 2017.

24. S.J. Rysz, Ostrzeganie, alarmowanie, powiadamianie ratunkowe, Warszawa 2017.

25. G. Kowalski, Obrona cywilna jako element systemu obronnego państwa [w:] Bezpieczeństwo państwa. Zagadnienia podstawowe, Lublin 2014, s.167-216.

26. A. Ferenc, Zintegrowany system ratowniczy w Polsce, Warszawa 2006.

Aktywności + test zaliczeniowy