Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Kościoły i związki wyznaniowe w Polsce

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2751-KON-KZWP
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Kościoły i związki wyznaniowe w Polsce
Jednostka: Wydział Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie
Grupy: Konwersatoria do wyboru w języku polskim dla kierunków WNoPiB - stacjonarne
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Wiedza dotycząca Kościoła katolickiego, Kościołów chrześcijańskich oraz wyznań niechrześcijańskich na poziomie szkoły średniej.

Całkowity nakład pracy studenta:

- 30 godzin zajęcia dydaktyczne – konwersatorium (1 ECTS);

- 30 godzin indywidualna praca studenta, w szczególności studiowanie literatury zaleconej przez wykładowcę (3 ECTS).




Efekty uczenia się - wiedza:

Po ukończeniu konwersatorium student/studentka:

- zna zasady instytucjonalnych relacji państwa z Kościołami i związkami wyznaniowymi w Polsce;

- zna demografię, organizację, strukturę, działalność duszpasterską i rolę społeczną Kościoła katolickiego w Polsce;

- zna demografię, organizację, strukturę, działalność duszpasterską i rolę społeczną innych Kościołów chrześcijańskich w Polsce;

- zna demografię, organizację, strukturę, działalność duszpasterską i rolę społeczną niechrześcijańskich związków wyznaniowych w Polsce.



Efekty uczenia się - umiejętności:

Po ukończeniu konwersatorium student/studentka:

- potrafi wskazać podstawowe różnice pomiędzy Kościołami a związkami wyznaniowymi;

- potrafi zinterpretować zasady relacji 'Kościołów i związków wyznaniowych z władzami państwowymi;

- potrafi opisać zależności pomiędzy strukturą religijną, narodowościową i językową współczesnej Polski;

- potrafi analizować procesy i zjawiska zachodzące wewnątrz Kościołów i związków wyznaniowych, w tym umiejętnie interpretuje ich konsekwencje społeczne.

Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

Student posiada kompetencje społeczne w postaci zdolności samodzielnego wykorzystania i zastosowania wiedzy oraz umiejętności uzyskanych w procesie dydaktycznym.

Metody dydaktyczne:

1/ Pogadanka.

2/ Prezentacja multimedialna.

3/ Wykład konwersatoryjny.

Metody dydaktyczne podające:

- pogadanka
- wykład konwersatoryjny

Metody dydaktyczne poszukujące:

- referatu
- studium przypadku

Metody dydaktyczne w kształceniu online:

- metody oparte na współpracy
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Skrócony opis:

Mozaika Kościołów i wyznań religijnych we współczesnej Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem ich historii i tradycji, demografii, organizacji i struktur, działalności duszpasterskiej, roli społecznej oraz relacji z władzami państwowymi.

Pełny opis:

1/ Zasady instytucjonalnych relacji państwa z Kościołami i związkami wyznaniowymi w Polsce, cz. 1: do 1989 r.

2/ Zasady instytucjonalnych relacji państwa z Kościołami i związkami wyznaniowymi w Polsce, cz. 2: po 1989 r.

3/ Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzeczypospolitą Polską - przykład szczególnych relacji państwo-Kościół.

4/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce, cz. 1: 1945-1989.

5/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce, cz. 2: 1989-2005.

6/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce, cz. 3: 2005-2020.

7/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna obrządków wschodnich Kościoła katolickiego w Polsce (bizantyjsko-ukraiński, ormiański, bizantyjsko-słowiański).

8/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Kościoła Starokatolickiego Mariawitów, Kościoła Katolickiego Mariawitów oraz Kościoła Polskokatolickiego.

9/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

10/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Polsce.

11/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego, Kościoła Chrześcijan Baptystów, Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego i Kościoła Zielonoświątkowego w Polsce.

12/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Chrześcijańskiego Zboru Świadków Jehowy w Polsce.

13/ Demografia, organizacja, struktura, działalność duszpasterska i rola społeczna Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej, Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej i Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Literatura:

Akty prawne:

1/ Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483 z późn. zm.).

2/ Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzeczypospolitą Polską podpisany w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318).

3/ Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1347).

4/ Ustawa z dnia z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 1726).

5/ Ustawa z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r., poz. 43).

6/ Ustawa z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r., poz. 483);

7/ Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2014 r., poz. 1712).

8/ Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Chrześcijan Baptystów w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r., poz. 169).

9/ Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2014 r., poz. 1889).

10/ Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Polskokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2014 r., poz. 1599.).

11/ Ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2014 r., poz. 1798).

12/ Ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r., poz. 44).

13/ Ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do Kościoła Starokatolickiego Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r., poz. 14).

14/ Ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do Kościoła Zielonoświątkowego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r., poz. 13).

15/ Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o stosunku Państwa do Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego, nie posiadającego hierarchji duchownej (Dz. U. Nr 38, poz. 363, z późn. zm.).

16/ Ustawa z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 30, poz. 240, z późn. zm.).

17/ Ustawa z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 30, poz. 241, z późn. zm.).

Literatura:

1/ Dębowski T. R., Kościoły chrześcijańskie w Polsce wobec wybranych zagadnień międzynarodowych w latach 1989–2004, Wrocław 2011.

2/ Doktór T., Nowe ruchy religijne i parareligijne w Polsce. Mały słownik, Warszawa 1999.

3/ Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce 1945–1989, Kraków 2003, 2006.

4/ Dudra S., Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny w obszarze polityki wyznaniowej oraz polityki narodowościowej Polski Ludowej i III Rzeczypospolitej, Warszawa 2019.

5/ Gowin J., Kościół w czasach wolności 1989–1999, Kraków 1999.

6/ Grelewski S., Wyznania protestanckie i sekty religijne w Polsce współczesnej, Lublin 1937.

7/ Kępa M., Sytuacja Kościoła i związków wyznaniowych w świetle Konstytucji RP jako realizacja prawa do wolności sumienia i wyznania, w: Duch praw w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, red. M. Kępa, M. Marszał, Wrocław 2016, s. 91-103.

8/ Kościół i religijność Polaków, red. W. Zdaniewicz, Warszawa 2000.

9/ Kościół katolicki w Polsce 1945–1982, oprac. W. Zdaniewicz, Poznań–Warszawa 1983.

10/ Kościół katolicki w Polsce 1918–1990. Rocznik statystyczny, red. L. Adamczuk, W. Zdaniewicz, Warszawa 1991.

11/ Kościół katolicki w Polsce 1991–2011. Rocznik statystyczny, red. P. Ciecieląg, P. Łysoń, W. Sadłoń, W. Zdaniewicz, Warszawa 2014.

12/ Kościół prawosławny w Polsce dawniej i dziś, red. L. Adamczuk, A. Mirowicz, Warszawa 1993.

13/ Kozłowski J., Langer J., Zagajewski T., Atlas wyznań w Polsce, Warszawa 1989.

14/ Libiszowska-Żółtkowska M., Kościoły i związki wyznaniowe w Polsce. Mały słownik, Warszawa 2001.

15/ Michalak R., Polityka wyznaniowa państwa polskiego wobec mniejszości religijnych w latach 1945–1989, Zielona Góra 2014.

16/ Religia i polityka. Zarys problematyki, red. P. Burgoński, M. Gierycz, Warszawa 2014.

17/ Religijność Polaków 1991–1998, red. W. Zdaniewicz, Warszawa 2001.

18/ Rykała A., Trwanie i powroty do żydostwa – Żydzi we współczesnej Polsce, „Folia geographica” 2002, 6, 54–68.

19/ Rzemieniuk F., Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego (neounia), Lublin 1999.

20/ Skalik A., Kościół greckokatolicki w Polsce po II wojnie światowej – zmiany w strukturze i przestrzeni geograficznej, „Peregrinus Cracoviensis” 2001, 12, 83–100.

21/ Sowiński S., Boskie – cesarskie – publiczne. Debata o legitymizacji Kościoła katolickiego w Polsce w sferze publicznej w latach 1989-2010, Warszawa 2012.

22/ Stopka K., Ormianie w Polsce dawnej i dzisiejszej, Kraków 2000.

23/ Urban K., Kościół prawosławny w Polsce 1945–1970 (Rys historyczny), Kraków 1996.

24/ Urban K., Wyznanie mojżeszowe w Polsce 1945-1961 (zarys działalności), „Zeszyty Naukowe AE w Krakowie" 2006, nr 706, s. 61-80.

25/ Urban K., Związek Religijny Wyznania Mojżeszowego w Polsce w latach 1965-1985 (zarys problematyki), „Zeszyty Naukowe AE w Krakowie" 2007, nr 749, s. 57-74.

26/ Urban K., Mniejszości religijne w Polsce 1945–1991 (zarys statystyczny), Kraków 1994.

27/ Warchoł E., Starokatolicki Kościół mariawitów w okresie II Rzeczypospolitej, Sandomierz 1997.

28/ Wojewoda Z., Zarys historii Kościoła greckokatolickiego w Polsce w latach 1944–1989, Kraków 1994.

29/ Zenderowski R., Michalak R., Polityka wyznaniowa. Aspekty teoretyczne i egzemplifikacje, Zielona Góra 2018.

30/ Zieliński Z., Kościół w Polsce 1944–2007, Poznań 2009.

31/ Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 2003.

32/ 500 lat Reformacji w Polsce red. P. Ciecieląg, E. Jóźwiak, A. Godfrejów-Tarnogórska, Warszawa 2017.

Metody i kryteria oceniania:

1/ Udział w konwersatorium (dopuszczalne są 2 nieobecności, pozostałe wymagają usprawiedliwienia w formie zwolnienia lekarskiego).

2/ Przygotowanie prezentacji oraz wygłoszenie referatu.

3/ Aktywny udział w dyskusji.

Praktyki zawodowe:

Brak.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Michał Białkowski
Prowadzący grup: Michał Białkowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)

Okres: 2023-02-20 - 2023-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Michał Białkowski
Prowadzący grup: Michał Białkowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Michał Białkowski
Prowadzący grup: Michał Białkowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-20 - 2024-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Michał Białkowski
Prowadzący grup: Michał Białkowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)