Terra incognita. Historia i polityka Rumunii

Znajomość historii Europy Południowo-Wschodniej, w szczególności dziejów politycznych, na poziomie szkoły średniej.

- 30 godzin zajęcia dydaktyczne – konwersatorium (1 ECTS);

- 30 godzin indywidualna praca studenta, w szczególności studiowanie literatury zaleconej przez wykładowcę (3 ECTS).

Po ukończeniu przedmiotu student/studentka:

- zna historię ziem rumuńskich i Rumunii od epoki antycznej po czasy współczesne ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu wydarzeń politycznych zachodzących w tym okresie;

- zna ustrój i system polityczny współczesnej Rumunii;

- zna terminologię oraz podstawowe pojęcia w zakresie omawianej na wykładzie tematyki.

Po ukończeniu przedmiotu student/studentka:

- potrafi interpretować zjawiska polityczne zachodzące w historii i polityce Rumunii;

- potrafi stosować odpowiednie metody i narzędzia w rozwiązywaniu problemów z zakresu historii i polityki Rumunii;

- potrafi analizować procesy oraz zjawiska polityczne zachodzące w historii i polityce Rumunii, w tym umiejętnie interpretuje ich konsekwencje.

- jest gotowy do zdobywania wiedzy, informacji i danych z różnych źródeł;

- krytycznie ocenia posiadaną wiedzę z zakresu historii i polityki ziem rumuńskich oraz Rumunii.

- pogadanka
- wykład konwersatoryjny

- referatu
- studium przypadku

- metody oparte na współpracy
- metody rozwijające refleksyjne myślenie
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji

Podczas zajęć w skrótowej formie zostaną omówione najważniejsze wydarzenia i procesy zachodzące w historii ziem rumuńskich i Rumunii od czasów antycznych aż po czasy współczesne.

1/ Geografia fizyczna, historyczna, gospodarcza i regionalna.

2/ Mozaika etniczna i struktura wyznaniowa ziem rumuńskich.

3/ Ziemie rumuńskie w starożytności i wczesnym średniowieczu.

4/ Początki państwowości mołdawskiej i wołoskiej w XIV i XV w. Fenomen Siedmiogrodu.

5/ Pod rządami Imperium Ottomańskiego w XVI–XVII w.

6/ Polityczne, wojskowe i gospodarcze relacje Mołdawii i Wołoszczyzny z Rzeczypospolitą w XVI–XVIII w.

7/ Fanarioci i Habsburgowie (1699–1821).

8/ Tendencje zjednoczeniowe i odrodzenie narodowe (1821–1877).

9/ W dobie modernizacji. Od niezależnego księstwa do zwycięskiego królestwa (1878–1913).

10/ I wojna światowa i Wielkie Zjednoczenie Rumunii (1914–1920).

11/ Ku nowoczesności. Gospodarka, kultura, religia i społeczeństwo Rumunii w dwudziestoleciu międzywojennym (1918–1939).

12/ Stosunki polsko-rumuńskie w latach 1918–1939.

13/ Rumunia w okresie II wojny światowej (1939–1945).

14/ Montaż systemu komunistycznego i upadek monarchii (1944–1947).

15/ Rządy Petru Grozy, Gheorghe Gheorghiu-Dej i Chivu Stoicy (1948–1965).

16/ Epoka Nicolae Ceaușescu (1965–1989).

17/ Upadek komunizmu i pierwsze lata transformacji ustrojowej (1989–1996).

18/ Integracja europejska (1996–2007).

19/ Przemiany demograficzne, kulturowe i społeczne Rumunii na przełomie tysiącleci.

20/ Współczesny system polityczny Rumunii.

Literatura obowiązkowa:

1/ Boia Lucian, Dlaczego Rumunia jest inna?, tłum. Joanna Kornaś–Warwas, Kraków 2016, wyd. II 2020.

2/ Boia Lucian. Jak zrumunizowała się Rumunia, przekł. Joanna Kornaś–Warwas, Kraków 2018.

3/ Burakowski Adam, Stan Marius, Kraj smutny, pełen humoru. Dzieje Rumunii po 1989 roku, Warszawa 2012.

4/ Cioroianu Adrian, Nie możemy uciec przed naszą historią, t. 2: Pięknej opowieści o historii Rumunów, przekł. Bogumił Luft, Wrocław 2019.

5/ Cioroianu Adrian, Piękna opowieść o historii Rumunów, przekł. Bogumił Luft, Wrocław 2018.

6/ Eberhardt P., Przemiany narodowościowe na obszarze Transylwanii, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej”, XLIII, 2008, s. 221–243.

7/ Jajecznik K., Fenomen Transylwanii – analiza etnopolityczna, [w:] Państwa naddunajskie a Unia Europejska, red. D. Popławski, Warszawa 2010, s. 133–153.

8/ Łacińska wyspa. Antologia rumuńskiej literatury faktu, wybór, opracowanie, komentarze Bogumił Luft, Warszawa 2018.

9/ Wendt J. A., Regiony historyczne i podziały administracyjne na ziemiach rumuńskich, „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”, t. 3(2014), s. 71–96.

Literatura uzupełniająca:

1/ Balcer Adam, Turcja, Wielki Step i Europa Środkowa, Kraków 2019.

2/ Białkowski Michał, Pomiędzy trwaniem a współtworzeniem rzeczywistości. Kościół Rzymskokatolicki w Rumunii i Kościół Rzymskokatolicki w Polsce wobec totalitaryzmu komunistycznego – przegląd wybranych zagadnień, w: O relacjach polsko-rumuńskich na przestrzeni wieków w stulecie zawarcia polsko-rumuńskiego sojuszu wojskowego, red. Elżbieta Wieruszewska-Calistru, Suceava 2022, s. 141–170.

3/ Białkowski Michał, Pomiędzy unicestwieniem a tolerancją obecności. Rumuński Kościół Greckokatolicki (Kościół Rumuński Zjednoczony z Rzymem) i Kościół Greckokatolicki w Polsce wobec totalitaryzmu komunistycznego – przegląd wybranych zagadnień, w: O relacjach polsko-rumuńskich na przestrzeni wieków w stulecie nawiązania polsko-rumuńskich relacji dyplomatycznych, red. Elżbieta Wieruszewska-Calistru, Suceava 2021, s. 207–226.

4/ Białkowski Michał, Pomiędzy uwikłaniem a zachowaniem tożsamości. Rumuński Kościół Prawosławny i Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny wobec totalitaryzmu komunistycznego – przegląd wybranych zagadnień, w: O relacjach polsko-rumuńskich na przestrzeni wieków w Stulecie Odzyskania Niepodległości Polski i Wielkiego Zjednoczenia Rumunii, red. Karina Stempel-Gancarczyk, Elżbieta Wieruszewska-Calistru, Suceava 2019, s. 370–385.

5/ Bieńkowska Danuta, Michał Waleczny, Katowice 1975.

6/ Boia Lucian, Rumuni, świadomość, mity, historia, przekł. Kazimierz Jurczak, Kraków 2003.

7/ Brykowski Ryszard, Chrzanowski Tadeusz, Kornecki Marian, Sztuka Rumunii, Wrocław– Warszawa–Kraków–Gdańsk 1979.

8/ Burakowski Adam, Geniusz Karpat. Dyktatura Nicolae Ceauşescu 1965–1989, Warszawa 2008.

9/ Burakowski Adam, System polityczny współczesnej Rumunii, Kraków 2014.

10/ Câmpeanu Pavel, Ceauşescu. Lata odliczane wstecz, przekł. Halina Mirska-Lasota, Warszawa 2004.

11/ Cazacu Matei, Drakula, tłum. Beata Biały, Warszawa 2018.

12/ Charkiewicz Jarosław, Kocój Ewa, Rumuńscy święci, Hajnówka 2012.

13/ Costin M., Latopis Ziemi Mołdawskiej i inne utwory historyczne, tłum. Ilona Czamańska, Poznań. 1998.

14/ Czamańska Ilona, Mołdawia i Wołoszczyzna wobec Polski, Węgier i Turcji w XIV i XV wieku, Poznań 1996.

15/ Demel Juliusz, Aleksander Jana Cuza, książę Rumunii, Wrocław 1977.

16/ Demel Juliusz, Historia Rumunii, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1986.

17/ Eliade Mircea, Od Zamolksisa do Czyngis–Hana, tłum. K. Kocjan, Warszawa 2002.

18/ Eliade Mircea, Rumuni. Zarys historii, przekł. Anna Kaźmierczak, Bydgoszcz 1997.

19/ Florea Vasile, Sztuka rumuńska, przekł. Ewa Łuczak, Warszawa 1989.

20/ Galusek Łukasz, Jurecki Michał, Rumunia. Przestrzeń, sztuka, kultura, Warszawa 2008.

21/ Jelavich Barbara, Historia Bałkanów, t. 1: Wiek XVIII i XIX, przekł. Jędrzej Polak, Krzysztof Salawa, Kraków 2005.

22/ Jelavich Barbara, Historia Bałkanów, t. 2: Wiek XX, przekł. Marek Chojnacki, Justyn Hunia, Kraków 2005.

23/ Kastory Agnieszka, Rozbiór Rumunii w 1940 roku, Warszawa 2002.

24/ King Charles, Dzieje Morza Czarnego, tłum. Zuzanna Piotrowska, Warszawa 2021.

25/ Kocój Ewa, Pamięć starych wieków. Symbolika czasu w rumuńskim kalendarzu prawosławnym, Kraków 2013.

26/ Kunze Thomas, Ceauseşcu. Piekło na ziemi, tłum. Joanna Czudec, Warszawa 2016.

27/ Marynowski Marcin, Kupcy z Polski na mołdawskich i siedmiogrodzkich szlakach handlowych w XV-XVIII wieku. Historiografia i źródła rumuńskojęzyczne, Przemyśl 2018.

28/ Milewski Dariusz, Mołdawia między Polską a Turcją. Hospodar Miron Barnowski i jego polityka (1626–1629), Oświęcim 2014.

29/ Milewski Dariusz, Polsko-mołdawskie stosunki polityczno-wojskowe w latach 1538–1595, Oświęcim 2022.

30/ Nouzille Jean, Transylwania. Obszar kontaktów i konfliktów, przekł. Jadwiga Proksa, Bydgoszcz 1997.

31/ Odrodzenie Polski i Zjednoczenie Rumunii. W stulecie nawiązania polsko-rumuńskich stosunków dyplomatycznych, red. Florin Anghel, Krzysztof Nowak, Warszawa 2018.

32/ Pacepa Ion Mihai, Czerwone horyzonty. Kulisy zbrodniczej dyktatury Ceausescu, tłum. Małgorzata Fabianowska, Warszawa 1990.

33/ Smoliński A., Przyjazne sąsiedztwo. Vecinătatea amicală. Przyczynki do stosunków politycznych i wojskowych między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Rumunii w okresie międzywojennym, Toruń 2022.

34/ Tismăneanu Vladimir, Stalinizm na każdą okazję. Polityczna historia rumuńskiego komunizmu, tłum. Piotr Nowakowski, Kraków 2010.

35/ Volovici Leon, Nacjonalizm i „kwestia żydowska” w Rumunii lat trzydziestych XX wieku, przekł. i posłowie Kazimierz Jurczak, przedmowa Michał Głowiński, Kraków–Budapeszt 2016.

36/ Willaume Małgorzata, Rumunia. Historia państw w XX wieku, Warszawa 2004.

Literatura popularna, podróżnicza i reportażowa:

1/ Filipiak Dorota, Rumunia. Pęknięte lustro Europy, Kielce 2021.

2/ Kołodyńska–Walków Agnieszka, Przy rumuńskim stole. Historie prosto z kuchni, Wrocław 2021.

3/ Krawczyk Agnieszka, Rumunia. Albastru, ciorba i wino, Poznań 2021.

4/ Luft Bogumił, Rumun goni za happy endem, Wołowiec 2014.

5/ Rejmer Małgorzata, Bukareszt. Kurz i krew, Wołowiec 2013.

6/Tudorova Maria, Bałkany wyobrażone, tłum. Piotr Szymor, Magdalena Budzińska, Wołowiec 2014, 2022.

1/ Udział w konwersatorium (dopuszczalne są 2 nieobecności, pozostałe wymagają usprawiedliwienia w formie zwolnienia lekarskiego).

2/ Przygotowanie prezentacji oraz wygłoszenie referatu.

3/ Aktywny udział w dyskusji.

Brak.