Literatura a polityka XIX-XXI wiek
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 2751-OG-LP |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Literatura a polityka XIX-XXI wiek |
Jednostka: | Wydział Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Wymagania wstępne: | Brak wymagań wstępnych. |
Efekty uczenia się - wiedza: | • student posługuje się pojęciami z zakresu nauk politycznych i literaturoznawstwa, • zna i rozumie rolę literatury w komunikowaniu politycznym, • zna chronologię głównych epok literackich w XIX- XXI wieku, • sprawnie porusza się po rozległych zasobach wiedzy dotyczącej związków literatury i polityki, • potrafi wymienić najważniejszych twórców i ich dzieła. |
Efekty uczenia się - umiejętności: | • potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną do interpretacji dzieła literackiego, • potrafi scharakteryzować i wykazać różnice podejść teoretycznych dotyczących związków literatury i polityki, • potrafi porównać postawy twórców. |
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | • potrafi zorganizować własną pracę i jednocześnie dokonać samooceny, • dostrzega potrzebę ciągłego samorozwoju, • ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego. |
Skrócony opis: |
: Celem wykładu jest ukazanie związków między literaturą a polityką w XIX -XXI wieku. Istotne będzie wskazanie na literaturę jako źródło myśli politycznej oraz rolę literatury w komunikowaniu politycznym. Uwzględnione zostaną teoretyczne aspekty relacji między sztuką a polityką poprzez odwołanie między innymi do koncepcji E. Fromma, A. Blomma, szkoły frankfurckiej czy P. Czaplińskiego (rozróżnienie polityczności w literaturze i polityczności literatury). Związki między literaturą a polityką zostaną zobrazowane na podstawie biografii twórców i ich uwikłań w politykę, jak i poprzez ukazanie znamion polityczności w utworze literackim. Zaprezentowane zostaną instrumenty wykorzystania sztuki do działania politycznego, a w szczególności sposoby budowania wizerunku wroga w literaturze pięknej. Także sposoby rozliczenia władzy i sposoby obnażania jej języka. Rola literatury w konstruowaniu tożsamości narodowej zostanie zaprezentowana w kontekście sporu o kanon lektur szkolnych. |
Pełny opis: |
Opis szczegółowy: 1. Literatura i polityka - wzajemne związki - przegląd koncepcji. 2. Polityka i filozofia w dziełach literackich do początków XIX wieku. Wybrane przykłady (Horacy, Dante, Szekspir, Niemcewicz). 3. Filozoficzny wymiar polityki w dziełach Dostojewskiego. 4. „Polska wieczny romans”. Relacje z polityką w twórczości wybranych pisarzy przełomu XX/XX wieku (Żeromski, Prus, Sienkiewicz, Brzozowski). 5. Twórcy jako „inżynierowie dusz”. Rola literatury w państwach totalitarnych. 6. Obraz wroga w literaturze pięknej XX wieku. 7. Nacjonalistyczna krytyka i twórczość literacka w XX wieku. 8. Obraz Polski i Polaków w twórczości literackiej Romana Dmowskiego. 9 -10. Współtwórcy, świadkowie, obojętni. Postawy twórców wobec reżimów politycznych. 11-12. Polityka i literatura w Polsce po 1989 roku 13. Literatura i polityka w prozie iberoamerykańskiej 14. Czy literatura nie organizuje już „współczesnej świadomości zbiorowej”. Spór o M. Houellebecqa i P. Handkego. 15. Spór o kanon lektur szkolnych w Polsce w XX – XXI wieku w kontekście sporu o model edukacji. |
Literatura: |
A. Kaliszewski, Główne nurty w kulturze XX i XXI wieku. Podręcznik dla studentów dziennikarstwa i komunikacji społecznej, Warszawa 2012. Polityka literatury. Przewodnik krytyki politycznej, Warszawa 2009. M.P. Markowski, Wojny nowoczesnych plemion. Spór o rzeczywistość w epoce populizmu, Kraków 2019. D. Gawin, Polska wieczny romans. O związkach literatury i polityki w XX wieku, Warszawa 2007. Literatura i Polityka, w: „Dialogi Polityczne” 2009, ss. 215-420. P. Czapliński, Polska do wymiany. Późna nowoczesność i nasze wielkie narracje, Kraków 2009. Literatura a polityka. Casus Pomorza i Kaszub, red. D. Kalinowski, Słupsk 2018. Dwadzieścia lat literatury polskiej 1989-2009. Idee, ideologie, metodologie, red. A. Galant, I. Iwasiów, Szczecin 2010. M. Poradecki, Władza w polskiej literaturze fantasy, Łódź 2009. J. Klejnocki, Literatura w czasach zarazy. Szkice i polemiki, Warszawa 2006. Szekspir i polityka, „Teologia Polityczna” 2009, s. 241-272. Polityka historyczna w literaturze polskiej, red. M. Piechowska, R. Stępnik, Lublin 2011. Literatura i polityka po 1989 roku, red. M. Urbanowski, Kraków 2017. J. Siedlecka, Kryptonim „Liryka”. Bezpieka wobec literatów, Warszawa 2008. J. Franczak, Jacques Ranciere: historia literatury i polityka, „Teksty Drugie” 2012, nr 3, s.187-196. P.K. Rutkiewicz, „My, naród polski”. Literatura narodowa i globalizacja a perspektywy hermeneutycznej, „Teksty Drugie” 2017, nr 5, s.11-27. Polityka, literatura, demokracja , „Refleksje” numer monograficzny 2013. M. Shore, Kawior i popiół. Życie i śmierć pokolenia oczarowanego i rozczarowanego marksizmem, Warszawa 2008. M. Stępień, Między literaturą a polityką. Rozprawy i szkice z życia literackiego XX wieku, Kraków 2012. L. Donskis, Władza, wyobraźnia i pamięć: szkice o polityce i literaturze, Wojnowice 2015. M. Szyszkowska, Filozofia polityki wobec wartości literackich, Warszawa 1996. |
Metody i kryteria oceniania: |
Warunkiem zaliczenia jest udział w zajęciach oraz przygotowanie eseju tematycznie związanego z problematyką wykładu. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.