Social Communication

Celem zajęć jest wprowadzenie studentów w problematykę komunikacji społecznej; przyswojenie przez studentów korpusu pojęć z zakresu komunikologii; wykształcenie umiejętności wykorzystania ww. pojęć w dalszym kształceniu, np. na studiach II st.; wyposażenie studentów w narzędzia umożliwiające skuteczne komunikowanie się w środowisku społecznym oraz praktyczne sprawdzenie kompetencji komunikacyjnych w trakcie egzaminu ustnego.

Tematyka zajęć:

1. Komunikowanie jako proces (etymologia terminu ‘komunikowanie’; definicje komunikowania; elementy procesu komunikowania; poziomy procesu komunikowania).

2. Sposoby porozumiewania się ludzi: komunikowanie interpersonalne-bezpośrednie a komunikowanie pośrednie-masowe.

3. Formy komunikowania: werbalne, niewerbalne. Rola zmysłów w komunikowaniu. Język naturalny jako narzędzie komunikacji.

4. Typy komunikowania: informacyjne, perswazyjne (tu: reklama jako komunikat).

5. Etyka w komunikowaniu (kłamstwo, pogłoska, plotka, insynuacja). Komunikaty sytuujące się poza kategorią prawdy i fałszu.

6. Grzeczność w komunikowaniu. Etykieta w komunikowaniu międzynarodowym. Inwektywy w komunikowaniu politycznym.

7. Modele komunikacyjne (modele podstawowe; modele przepływu informacji; modele efektu długoterminowego; modele semiotyczne; inne).

8. System komunikowania politycznego a inne systemy.

Istota, definicje i podejścia badawcze komunikowania politycznego. Typy, formy komunikowania politycznego. Uczestnicy komunikowania politycznego: politycy i instytucje polityczne, media, obywatele – relacje między nimi. Strategie komunikacyjne. Profesjonalizacja komunikowania politycznego.

9. Kultura a komunikacja; komunikacja międzykulturowa; typy kultur narodowych w perspektywie komunikacyjnej; koncepcja G. Hofstede.

Literatura podstawowa:

B. Dobek-Ostrowska, Podstawy komunikowania społecznego*,

B. Dobek-Ostrowska, Wprowadzenie do zagadnień komunikacji społecznej,

J. Mikułowski-Pomorski, Jak narody porozumiewają się ze sobą w komunikacji międzykulturowej i komunikowaniu medialnym,

B. Dobek-Ostrowska, Komunikowanie polityczne i publiczne,

T. Goban-Klas, Media i komunikowanie masowe,

A. Pease, B. Pease, Mowa ciała

M. Chutnik, Szok kulturowy. Przyczyny, konsekwencje, przeciwdziałanie

Literatura uzupełniająca:

T. Nowak, Język w świetle odkryć nauki, Kraków 2011,

I. Kamińska-Szmaj, Agresja językowa w życiu publicznym, Wrocław 2007,

J. Eicher, Sztuka komunikowania się,

J. Fras, Komunikacja polityczna. Wybrane zagadnienia gatunków wypowiedzi,

I.Krupa, Mowa ciała,

S. W. Orzechowski, Komunikacja niejęzykowa a wiarygodność,

M. Peisert, Nazwy narodowości i ras we współczesnej polszczyźnie, [w:] Język a kultura. Potoczność w języku i kulturze, Wrocław 1992, s. 209-223,

G. Hofstede, G. I .Hofstede, Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu,

E. Wąsikiewicz-Firlej, The concept of ‘culture’ in communication studies, [w:] Społeczeństwo – kultura – język. W stronę interakcyjnej architektury komunikacji, red. S. Puppel, Poznań 2007, s.115 -146.

S. P. Morreale i in., Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności,

J. Fiske, Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem,

E. Laskowska, Dyskurs parlamentarny w ujęciu komunikacyjnym,

E. Laskowska (red.), Skuteczność słowa w działaniach politycznych i społecznych,

L.Rasiński (red.), Język, dyskurs, społeczeństwo. Zwrot lingwistyczny w filozofii społecznej,

I. Kurcz, Psychologia języka i komunikacji,

J. Wasilewski, Retoryka dominacji,

R. Cialdini, Wywieranie wpływu na ludzi,

E. Aronson, Człowiek – istota społeczna,

M.Głowiński (wybór), Język i społeczeństwo,

D. McQuail, Teoria komunikowania masowego,

M.Sokołowski (red.), Media a komunikowanie polityczne

P. Francuz, S. Jędrzejewski (red.), Nowe media i komunikowanie wizualne

*Zalecane są najbardziej aktualne wydania ww. książek.

Formą zaliczenia wykładu jest egzamin ustny, student odpowiada poprawnie na każde z trzech pytań. Pytania nawiązują do grup zagadnień, które są przedstawione poniżej:

1.Komunikowanie społeczne: etymologia i definicja pojęcia. (źródło wiedzy - np. Dobek-Ostrowska)

2.Funkcje komunikatu. (Jakobson)

3.Komunikowanie interpersonalne-bezpośrednie a komunikowanie pośrednie-masowe. (Dobek-Ostrowska)

4.Formy komunikowania: werbalne i niewerbalne. Język naturalny jako narzędzie komunikowania - perspektywa współczesna i historyczna. (m.in. Pease, Krupa, Nowak)

5.Grupy sygnałów w komunikowaniu niewerbalnym (klasyfikacja, charakterystyka). (m.in. Pease, Orzechowski, Krupa)

6.Wykorzystanie czasu jako sygnału komunikacyjnego. (m.in. Mikułowski-Pomorski, Orzechowski, Krupa)

7.Wpływ dystansu i relacji przestrzennych na porozumienie. (np. Mikułowski-Pomorski, Orzechowski, Krupa)

8.Kolor w komunikowaniu. (np. Fras)

9.Rola mowy ciała w kreowaniu wizerunku polityka. (np. Jeziński)

10.Problem genezy i rozwoju języka (jako narzędzia komunikacji). (Wierzbicka)

11.Znaczenie języka w poznawaniu rzeczywistości i w komunikowaniu (Searle, Grice, Wittgenstein).

12.Rola zmysłów w komunikowaniu.

13.Płeć a komunikowanie.

14.Typy komunikowania: informacyjne i perswazyjne. (Dobek-Ostrowska)

15.Rodzaje komunikatów informacyjnych. (Dobek-Ostrowska, Morreale)

16.Czynniki wzmagające skuteczność komunikatów informacyjnych. (Dobek-Ostrowska)

17.Problemy z definiowaniem? Retoryka, erystyka, perswazja, manipulacja.

18.Fazy procesu komunikowania perswazyjnego (McGuire). (Dobek-Ostrowska)

19.Rodzaje perswazji. (np. Korolko)

20.Tricki i techniki perswazyjne. (Cialdini)

21.Czynniki determinujące skuteczność komunikowania perswazyjnego. (Dobek-Ostrowska, Cialdini)

22.Etyka w komunikowaniu (kłamstwo, pogłoska, plotka, insynuacja).

23.Modele komunikacyjne (modele podstawowe; modele przepływu informacji). (Goban-Klas)

24.Systemy komunikowania: system komunikowania politycznego; system komunikowania masowego. (Dobek-Ostrowska, Sokołowski)

25.Komunikator masowy (nadawca medialny), aktor komunikowania masowego, organizacja medialna, instytucja medialna, system medialny. (Dobek-Ostrowska, McQuail)

26.Kultura a komunikacja. (Hofstede, Mikułowski-Pomorski)

27.Determinanty komunikacji międzykulturowej. (m.in. Hofstede)

28.Różnice kulturowe – wymiary kultury wg Geerta Hofstede. (Hofstede, Wąsikiewicz-Firlej)

29.Wpływ stereotypów, uprzedzeń itp. na komunikację między Polakami a innymi nacjami (kulturami narodowymi). (Peisert)

30.Komunikacja międzykulturowa: szok kulturowy. (Chutnik)

31. Grzeczność i agresja - bieguny komunikacji językowej. (Kamińska-Szmaj)

Nie dotyczy.