Międzynarodowe stosunki kulturalne

Podstawowa znajomość procesów kulturowych zachodzących we współczesnym świecie

przedmiot obligatoryjny

1 ECTS (30h) - udział w zajęciach

1 ECTS (30h) - przygotowanie do zajęć (poszukiwanie literatury, przygotowanie prezentacji), przygotowanie do kolokwium

W1: Ma elementarną wiedzę o uczestnikach międzynarodowych stosunków kulturalnych - K_W08.

W2: Zna międzynarodowe powiązania kulturalne we współczesnym świecie - K_W09.

W3: Zna najważniejsze normy i zasady prawa międzynarodowego w zakresie ochrony dóbr kultury i współpracy kulturalnej - K_W11.

W4: Posiada wiedzę na na temat przyczyn i form integracji europejskiej na płaszczyźnie kulturalnej - K_W13.

U1: Wyszukuje, dokonuje selekcji i oceny informacji ze źródeł pisanych i elektronicznych z zakresu międzynarodowych stosunków kulturalnych - K_U02.

U2: Przygotowuje, w oparciu o źródła pisane i elektroniczne, wystąpienie na wybrany temat z zakresu międzynarodowych stosunków kulturalnych oraz dyskusję - K_U04; K_U06.

U3: Wykrywa i analizuje związki przyczynowo-skutkowe między wydarzeniami międzynarodowymi a procesami kulturowymi, w tym zachodzącymi w Europie - K_U08.

K1: Wykazuje aktywność poprzez zabieranie głosu w dyskusji, formułowanie własnych opinii i analiz na temat efektywności wymiany międzynarodowej i dialogu międzykulturowego - K_K04.

K2: Potrafi pracować w grupie przy opracowaniu prezentacji - K_K06.

K3: Uświadamia odpowiedzialność za zachowanie międzynarodowego dziedzictwa kulturalnego i konieczności współpracy międzynarodowej w tym zakresie - K_K08.

- Pogadanka

- dyskusja

- prezentacja multimedialna

- studium przypadku

- analiza tekstów.

- pokaz

- pogadanka

- giełda pomysłów
- referatu
- studium przypadku

Podstawowym celem przedmiotu jest ukazanie istotnego miejsca kultury we współczesnych stosunkach międzynarodowych w wymiarze globalnym i regionalnym. Zajęcia są podzielone na pięć bloków tematycznych. Pierwszy skupia się na definicjach i klasyfikacjach kultury, ukazaniu jej miejsca w różnych sferach życia międzynarodowego, czynnikach wpływających na MSK, przykładach instytucjonalizacji współpracy kulturalnej. Drugi obejmuje zagadnienia ochrony dóbr kultury, w tym w czasie konfliktów zbrojnych, w kontekście funkcjonowania branżowego rynku i programów w zakresie światowego dziedzictwa kulturalnego. Trzeci blok dotyczy regionalnego wymiaru współpracy kulturalnej w Europie. Czwarta część koncentruje się wokół istoty i praktyki dyplomacji kulturalnej na wybranych przykładach. Ostatni blok dotyczy współczesnego kontekstu rozwoju kultury, w tym globalizacji, dialogu i komunikacji międzykulturowej.

Konwersatorium ma za zadanie ukazanie rosnącego znaczenia kultury we współczesnych stosunkach międzynarodowych, powiązania jej z rozwojem społecznym i gospodarczym państw i społeczeństw. Tematyka przedmiotu dotyczy m.in. genezy, rozwoju i uwarunkowań współpracy kulturalnej między państwami i w ramach organizacji międzynarodowych, oraz postępu procesu jej instytucjonalizacji – na poziomie bilateralnym, regionalnym oraz globalnym. Szczególna uwaga jest zwrócona na wymianę kulturalną w Europie, miejsce kultury w procesie integracji krajów europejskich, głównych kierunkach współpracy (np. kultura a rozwój, dialog międzykulturowy, ochrona dziedzictwa kulturowego). Ponadto celem przedmiotu jest przedstawienie mechanizmów i instrumentów współpracy międzynarodowej w zakresie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego (materialnego i niematerialnego) w czasie pokoju i w trakcie konfliktów zbrojnych, zapobiegania i redukcji skali nielegalnego obrotu dóbr kultury oraz sprzyjania ich restytucji. Następnie na przykładzie wybranych państw, w tym Polski, prezentowane są różne modele i formy dyplomacji kulturalnej jako instrumentu 'soft power' w budowaniu pozytywnego wizerunku państwa na świecie. Przedmiotem dyskusji jest także wpływ globalizacji i innych współczesnych procesów na rozwój kultury.

Zajęcia służą wykazaniu potrzeby rozwoju międzynarodowej współpracy kulturalnej i wymiany, która sprzyja zbliżeniu narodów, tworzy korzystny klimat dla rozwijania stosunków politycznych i gospodarczych między państwami, łagodzi napięcia i tworzy przestrzeń dialogu w społeczeństwach pokonfliktowych. Z tego powodu istotne znaczenie ma wiedza i umiejętności z zakresu komunikacji międzykulturowej: jej form, głównych barier i sposobów ich pokonywania.

Lista zawiera podstawową literaturę przedmiotu.

Materiały uzupełniające do poszczególnych tematów dostępne u prowadzącej zajęcia.

Teksty źródłowe

1. Międzynarodowe stosunki kulturalne. Teksty źródłowe, wyb. i opr. Leszczenko Ł., Wrocław 2004.

2. Międzynarodowe stosunki kulturalne. Wybór dokumentów i literatury, opr. Lewandowski Cz., Wrocław 2001.

3. Międzynarodowe stosunki kulturalne. Wybór dokumentów, red. Głuszyńska I., Lankosz K., Bielsko-Biała 2007

B. Podręczniki

1. Międzynarodowe stosunki kulturalne: podręcznik akademicki, red. A. W. Ziętek, Warszawa 2010.

2. Cebul Krzysztof, Krycki Mateusz, Zenderowski Radosław, Międzynarodowe stosunki kulturalne, Warszawa 2010.

Opracowania i materiały

Appadurai A., Modernity at Large. Cultural Dimensions of Globalization, Minnesota – London 1996 / Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji, Kraków 2005.

Barber B. R., Dżihad kontra McŚwiat, Warszawa 2000.

Bezpieczeństwo dóbr kultury. Nowe idee i technologie, red. Sałaciński K., Warszawa 2001.

Cultures and-of Globalization, Cambridge 2011.

Cynarski W., Proces globalizacji. Dialog kultur czy konflikt wartości?, Rzeszów 2002.

Dewalska A., Polityczne i kulturalne aspekty integracji europejskiej, Katowice 2000.

Dobra kultury i problemy własności: doświadczenie Europy Środkowej po 1989 roku, red. Czubek G., Kosiewski P., Warszawa 2005.

Drewniacki D., Międzynarodowa ochrona dóbr kultury w razie konfliktów zbrojnych: materiały i komentarze, Warszawa 2000.

Dylematy wielokulturowości, red. Kałoga W., Kraków 2004.

Europejskie modele polityki kulturalnej, red. Gierat-Bieroń B., Kowalski K., Kraków 2005; cz. 2, Kraków 2006.

Gesteland R. R., Crodd-Cultural Business Behavior. Markiting. Negotiating i Managing Across Cultures, Copenhagen 1999/ Różnice kulturowe a zachowania w biznesie, Warszawa 2000 [https://www.scribd.com/doc/160953430…].

Griswold W., Cultures and societies in a changing world, 2013.

Huntington S.P, The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order, New York 1996 / Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Warszawa 1997.

Korzeniowska-Marciniak M., Międzynarodowy rynek dzieł sztuki, Kraków 2001.

Kultura a rozwój, red. J. Hausner, A. Karwińska, J. Purchla, Kraków 2017.

Kultura a rozwój 20 lat po upadku komunizmu w Europie, Kraków 2010.

Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw?, red Harrison L.E., Huntington S.P., Poznań 2003.

Kultura polska w zintegrowanej Europie, red. Rybiński R., Toruń 2003.

Mikułowski-Pomorski J., Jak narody porozumiewają się ze sobą w komunikacji międzykulturowej, Kraków 2006.

Nicolas H. L., Grabież Europy. Losy dzieł sztuki w Trzeciej Rzeszy i podczas drugiej wojny światowej, Kraków 1997.

Niedźwiedź M., Obrót dobrami kultury w Unii Europejskiej, Kraków 2000.

Paleczny T., Interpersonalne stosunki międzykulturowe, Kraków 2007.

Polak E., Leska-Ślązak J., Przemiany cywilizacji współczesnej w sferze kultury duchowej, Gdańsk 1999.

Polak E., Przemiany cywilizacji współczesnej w sferze kultury materialnej, Gdańsk 1996.

Polifonia, dialog i zderzenia kulturalne. Antologia tekstów z komunikacji międzykulturowej, red. Kusin U., Toruń 2007.

Przemieszczone dobra kultury. Przypadek Europy Zachodniej i problemy państw Europy Środkowej i Wschodniej w XX wieku, red. Czubek G., Kosiewski P., Warszawa 2004.

Ritzer G., The McDonaldization of Society , 1993/ Macdonaldyzacja społeczeństwa, Warszawa 1997.

Strategic Influence. Public Diplomacy, Counterpropagand, and Political Warfare, ed. by J. Michael Waller, Institute of World Politics Press 2009.

Unia Europejska. Informator o polityce kulturalnej, wyd. Komitet Integracji Europejskiej, Warszawa 2000.

Waluch K., Kultura w polityce zewnętrznej Unii Europejskiej, Płock 2006.

Waluch K., Polityka Unii Europejskiej w dziedzinie kultury, Płock 2007.

Strony internetowe

www.unesco.org

www.unesco.plwww.europanostra.org

www.ec.europa.eu/programmes/creative-europe

https://massculturalcouncil.org

www.mkidn.gov.pl

www.labforculture.org

www.culture.pl

https://mck.krakow.pl

www.culturis.art.pl

Akty prawa międzynarodowego

1. Konwencja w sprawie ochrony dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, Haga 1954.

2. Drugi protokół do konwencji haskiej z 1954 r. o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, Haga 1999.

3. Konwencja dotycząca środków zmierzających do zakazu i zapobiegania nielegalnemu przywozowi, wywozowi i przenoszeniu prawa własności, Paryż 1970.

4. Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, Paryż 1972.

5. Konwencja o skradzionych lub nielegalnie wywiezionych dobrach kultury, Rzym 1995.

6. Konwencja dotycząca ochrony podwodnego dziedzictwa kulturalnego, Paryż 2001.

7. Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa niematerialnego, Paryż 2003.

8. Konwencja w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego, Paryż, 2005.

9. Europejska konwencja kulturalna, Paryż 1954

10. Europejska konwencja o ochronie dziedzictwa archeologicznego, Londyn 1969

11. Konwencja o ochronie dziedzictwa architektonicznego w Europie, Grenada, 1985

12. Europejska konwencja o przestępstwach przeciwko własności kulturalnej, Delphy 1985

13. Europejska konwencja o telewizji ponadgranicznej, Strasburg 1989.

14. Europejska Karta Języków Regionalnych lub Mniejszościowych, Strasburg 1992.

15. Europejska konwencja o ochronie dziedzictwa archeologicznego (poprawiona), La Valetta 1992

16. Konwencja o uznaniu kwalifikacji związanych z uzyskaniem wyższego wykształcenia w Regionie Europejskim, Lizbona 1997.

17. Ramowa Konwencja o ochronie mniejszości narodowych, Strasburg 1995.

18. Europejska konwencja krajobrazowa, Florencja 2000.

Podstawę zaliczenia przedmiotu stanowi:

- obecność na zajęciach - K1, K3

- ustna prezentacja tematu na zajęciach wraz z przygotowaną dyskusją - U1, U2, U3, K2

- końcowe kolokwium - W1, W2, W3, W4.

Nie dotyczy