Ćwiczenia terenowe - badania środowiskowe

Znajomość podstaw wiedzy przyrodniczej z zakresu geomorfologii, geologii dynamicznej, hydrologii, gleboznawstwa i ekologii oraz klimatologii i meteorologii.

przedmiot obowiązkowy

Godziny ćwiczeniowo – kontaktowe 48

Udział w konsultacjach z nauczycielem akademickim – 8

Czas pracy indywidualnej – 36

Przygotowanie i uczestnictwo w procesie oceniania – 20

112 godzin/4ECTS = 28h/1ETCS

W1: ma wiedzę w zakresie pojęć dotyczących głównych komponentów geoekosystemu i relacji pomiędzy nimi. Zna zagadnienia odnoszące się do procesów i struktur przyrodniczych, ich przyczyn, przebiegu procesów i konsekwencji. Zna organizację i funkcjonowanie systemów ekologicznych oraz rozumie zmiany i zagrożenia środowiska powodowane działalnością człowieka. Ma wiedzę o poszczególnych komponentach środowiska przyrodniczego mających wpływ na zagospodarowanie przestrzenne (K_W02:).

W2: zna przyrządy pomiarowe i metody pozyskiwania, przetwarzania i wizualizacji danych przestrzennych, metody analizy struktur i procesów zachodzących w środowisku przyrodniczym (K_W05, K_W06).

W3: zna zasady bezpieczeństwa i higieny pracy (KW_12).

U1: pozyskuje wiedze i dane z literatury i opracowań z zakresu geomorfologii, geologii, klimatologii, hydrologii, gleboznawstwa i botaniki (K_U01).

U2: potrafi identyfikować komponenty środowiska przyrodniczego i analizować je na podstawie obserwacji terenowych dla potrzeb gospodarki przestrzennej, waloryzacji przyrodniczej terenu i określenia potencjalnych konfliktów wynikających z niewłaściwego zagospodarowania terenu (K_U02).

U3: potrafi opracować tekst oraz załączniki graficzne wyników analizy i oceny uwarunkowań przyrodniczych zagospodarowania przestrzennego terenu (K_U06).

U4: potrafi dokonać kompleksową analizę uwarunkowań przyrodniczych zagospodarowania terenu (K_U10).

K1: Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, widzi potrzebę ciągłego doskonalenia się i podnoszenia kompetencji zawodowych (K_K01).

K2: Potrafi działać w zespole współdziałając ze specjalistami z innych dziedzin (K_K02).

K3: Potrafi określić priorytety i hierarchię celów, służące realizacji dobra wspólnego (K_K04).

K4: Rozwiązuje konflikty przestrzenne zgodnie z interesem społecznym i poszanowaniem środowiska (K_K05).

- dyskusja połączona z metodą problemową,

- obserwacje, pomiaru i analizy w terenie,

- seminaryjna,

- opracowanie, analiza i interpretacja wyników badań terenowych

- opis
- opowiadanie
- pogadanka

- ćwiczeniowa
- doświadczeń
- klasyczna metoda problemowa
- obserwacji
- pomiaru w terenie
- projektu
- seminaryjna
- sytuacyjna

- metody integracyjne
- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
- metody oparte na współpracy
- metody służące prezentacji treści

Zapoznanie studenta z metodyką badań środowiska w ujęciu kompleksowym, ze szczególnym uwzględnieniem zależności i powiązań geoekosystemowych. Przeprowadzenie analizy głównych komponentów środowiska przyrodniczego mających wpływ na zagospodarowanie przestrzenne terenu.

W czasie ćwiczeń terenowych będzie opracowana ocena warunków środowiskowych dla potrzeb planowania przestrzennego. W tym celu zostaną przeprowadzone:

- terenowe kartowanie geomorfologiczne, geologiczno-inżynierskie oraz analiza ukształtowania powierzchni terenu oraz jego budowy geologicznej dla potrzeb gospodarki przestrzennej,

- analiza makroskopowa gruntów i określenie warunków geotechnicznych w oparciu o podstawowe pomiary i terenowe badania geotechniczne,

- ocena głębokości zalegania i pomiary poziomu wód gruntowych,

- charakterystyka głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP), w kontekście zaopatrzenie w wodę i zagrożenia dla zasobów wód podziemnych,

- obserwacje i pomiary podstawowych elementów meteorologicznych,

- opracowanie topoklimatyczne w skali lokalnej,

- analiza warunków meteorologicznych z interpretacją na potrzeby gospodarki przestrzennej,

- kartowanie hydrograficzne w przestrzeni krajobrazu,

- podstawowe pomiary hydrologiczne (temperatura wody rzek i jezior, przepływ rzek, etc.).

- zapoznanie terenowe studenta z wybranymi głównymi typami gleb występującymi w Polsce w kontekście ich wartości użytkowej, relacji z innymi elementami środowiska (np. rzeźba terenu, roślinność) i racjonalnej gospodarki przestrzennej,

- przedstawienie podstawowych metod terenowych stosowanych w gleboznawstwie.

Literatura podstawowa:

Bednarek R., Dziadowiec H., Pokojska U., Prusinkiewicz Z. 2005. Badania ekologiczno-gleboznawcze. Wyd. Nauk. PWN., Warszawa.

Domański R., 2007. Gospodarka przestrzenna. Podstawy teoretyczne. PWN.

Dubel K., 2000. Uwarunkowania przyrodnicze w planowaniu przestrzennym. Ekonomia i Środowisko, Białystok.

Gradziński R., Kostecka A., Radomski A., Unrug R., 1986. Zarys sedymentologii. Wyd. Geol., Warszawa.

Jaroszewski W. (red.), 1969. Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej. Wyd. Geol.

Kossowska-Cezak U., Martyn D., Olszewski K., Kopacz-Lembowicz M., 2000. Meteorologia i klimatologia, pomiary, obserwacje, opracowania, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

Maciaszczyk A. (red.), 2006. Podstawy hydrogeologii stosowanej. Wyd. PWN, Warszawa.

Majewska A., Słowańska B. (red.), 1999. Instrukcja sporządzania mapy warunków geologiczno-inżynierskich w skali 1:10 000 i większej dla potrzeb planowania przestrzennego w gminach. PIG, Warszawa.

Minorski J., 1977. Środowisko przyrodnicze a gospodarka przestrzenna. Arkady.

Mocek A. (red.). 2015. Gleboznawstwo. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

Mycielska-Dowgiałło E., Korotaj-Kokoszczyńska M., Smolska E., Rutkowski J., 2001. Geomorfologia dynamiczna i stosowana. WGSR UW, Warszawa.

Szponar A., 2003. Fizjografia urbanistyczna. PWN, Warszawa.

Wiłun Z., 1987. Zarys geotechniki. Wyd. Kom. i Łączn. Warszawa.

Wyszkowski A., 2009, Przewodnik do ćwiczeń terenowych z meteorologii i klimatologii, Wyd. UG, Gdańsk.

Zipser T., 1983. Zasady planowania przestrzennego. Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.

Literatura uzupełniająca:

Dadlez R., Jaroszewski W., 1994. Tektonika. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.

John S. Bridge J.S., Demicco R.V., 2008. Earth Surface Processes Landforms and Sediments Deposits. Cambridge University Press.

Kistowski M., Pchałek M., 2009. Natura 2000 w planowaniu przestrzennym – rola korytarzy ekologicznych. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.

Klimaszewski M., 1978. Geomorfologia. PWN, Warszawa.

Klucze do rozpoznawania podstawowych gatunków roślin.

Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50 000 (MhP GUPW oraz PPW-WH, PPW-WJ).

Mapa hydrologiczna Polski w skali 1:50 000.

Mapa sozologiczna w skali 1:50 000.

Marks L., Ber. A., 1999. Metodyka opracowania Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1 : 50 000. PIG, Warszawa.

Sobota I., 2014. Changes in dynamics and runoff from the High Arctic glacial catchment of Waldemarbreen, Svalbard, Geomorphology, 212, 16-27.

Sobota I., Nowak M. 2014. Changes in The Dynamics And Thermal Regime of The Permafrost and Active Layer of The High Arctic Coastal Area in North‐West Spitsbergen, Svalbard. Geografiska Annaler: Series A, Physical Geography 96 (2), 227-240.

Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000.

Weckwerth P., Molewski P., Wysota W., Wrochna A., Smyk R. 2013, Cyfrowa mapa geomorfologiczna 1:500 000 : Bydgoszcz-Zach. Główny Geodeta Kraju. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa.

Weckwerth, P., 2010. Evolution of the Toruń Basin in the Late Weichselian. Landform Analysis 14, 57–84.

Opracowanie na ocenę oceny warunków środowiskowych dla potrzeb planowania przestrzennego wybranego obszaru (część tekstowa oraz ilustracyjna w postaci map, szkiców, wykresów i przekrojów).

Nie dotyczy