Fizjologia aktywności fizycznej
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 2800-FAF-TIR-1-S2 |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(1014) Nauki o sporcie i kulturze fizycznej
|
Nazwa przedmiotu: | Fizjologia aktywności fizycznej |
Jednostka: | Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
1.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Wymagania wstępne: | Podstawowe wiadomości z zakresu fizjologii ogólnej |
Rodzaj przedmiotu: | przedmiot fakultatywny |
Całkowity nakład pracy studenta: | Bilans nakładu pracy studenta: - udział w wykładach: 15 godzin - czytanie wskazanej literatury: 7 godziny - konsultacje z nauczycielem akademickim: 5 godzin - przygotowanie do zaliczenia + zaliczenie: 2 + 1 = 3 godziny Łączny nakład pracy studenta wynosi 30 godzin, co odpowiada 1 punktom ECTS |
Efekty uczenia się - wiedza: | W zakresie: - wiedzy: K_W02: zna pojęcia z zakresu turystyki, rekreacji i sportu oraz dyscyplin naukowych powiązanych z tymi formami działalności człowieka, w tym pojęcia z zakresu nauk przyrodniczych, prawnych, ekonomicznych i społecznych K_W07: zna uwarunkowania społeczne i ekonomiczne turystyki i rekreacji, zjawiska zachodzące w sferze czasu wolnego w czasie organizacji i obsługi ruchu turystycznego K_W09: posiada pogłębioną wiedzę z zakresu ekonomii niezbędną do planowania, organizowania, marketingu i zarządzania ruchem turystycznym oraz funkcjonowania przedsiębiorstwa z sektora usług turystycznych i rekreacyjnych, w tym zasady tworzenia i rozwoju indywidualnej działalności gospodarczej K_W10: zna technologie informacyjne niezbędne do przetwarzania danych, elektroniczne systemy obsługi klientów oraz bazy danych w zakresie turystyki i rekreacji K_W11: posiada wiedzę w zakresie nauk o zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej, o fizykochemicznych i biologicznych podstawach turystyki, sportu i rekreacji K_W13: zna zasady zdrowego stylu życia, jego promocji, znaczenie turystyki, sportu i rekreacji w procesie społecznego, psychicznego i fizycznego rozwoju człowieka |
Efekty uczenia się - umiejętności: | W zakresie: - umiejętności: K_U09: posiada umiejętności ruchowe z zakresu wybranych form aktywności fizycznej niezbędne do realizowania zajęć rekreacyjnych, sportowych z różnymi grupami społecznymi |
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne: | W zakresie: - kompetencji społecznych: K_K07: promuje zdrowie, sportowy tryb życia i aktywność fizyczną |
Metody dydaktyczne: | Wykład: informacyjny, problemowy, konwersatoryjny. |
Metody dydaktyczne eksponujące: | - pokaz |
Metody dydaktyczne podające: | - opis |
Metody dydaktyczne poszukujące: | - biograficzna |
Skrócony opis: |
Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu klasyfikacji aktywności fizycznej, wysiłku fizycznego i zmianami adaptacyjnymi organizmu pod wpływem wysiłku. Na wykładach student zdobędzie wiedzę i umiejętności z zakresu energetyki wysiłku fizycznego oraz zastosowania badan fizjologicznych w kontroli efektów treningowych w wybranych dyscyplinach sportu. |
Pełny opis: |
Przedmiot realizowany w formie wykładów Wykład Tematyka wykładów obejmuje pojęcia z zakresu klasyfikacji i energetyki wysiłku fizycznego. Przedstawiane są główne mechanizmy regulacyjne w układzie oddechowym i sercowo-naczyniowym podczas wysiłku fizycznego. Na wykładach przedstawiane są fizjologiczne aspekty procesów zmęczenia i wypoczynku w sporcie. Student zapoznaje się z metodami zastosowania badan fizjologicznych w kontroli efektów treningowych w wybranych dyscyplinach sportu. Wykłady Wprowadzenie do modułu (przedmiotu), omówienie organizacji zajęć, zapoznanie z programem zajęć (wymagania zaliczenia modułu (przedmiotu)), podanie piśmiennictwa 1. Podstawy fizjologii wysiłku 1.1. Narząd ruchu 1.1.1. Mięśnie szkieletowe 1.1.1.1. Budowa 1.1.1.2. Czynność skurczowa mięśnia 1.2. Wykorzystanie tlenu przez ustrój ludzki 1.2.1. Przemiana materii 1.2.1.1. Podstawowa przemiana materii (PPM) 1.2.1.2. Całkowita przemiana materii (CPM) 1.2.1.3. Współczynnik oddechowy (RQ) 1.2.1.4. Deficyt tlenowy i dług tlenowy 1.2.2. Pobór tlenu w czasie wysiłku o stałym obciążeniu 1.2.3. Pobór tlenu w czasie wysiłku o wzrastającym obciążeniu; VO2max 1.2.3.1. Metody pomiaru VO2max 1.2.3.2. Czynniki determinujące VO2max 1.2.3.3. Wydolność fizyczna 1.3. Ocena obciążeń wysiłkiem 1.3.1. Skala Borga 1.3.2. Próg mleczanowy 1.3.2.1. Zastosowanie wyników pomiaru progu mleczanowego 1.3.3. MET 1.4. Źródła energii dla mięśni 1.4.1. ATP i fosfokreatyna 1.4.2. Substraty wewnątrzmięśniowe 1.4.2.1. Glikogen 1.4.2.2. Triacyloglicerole mięśniowe 1.4.3. Substraty krwiopochodne 1.4.3.1. Glukoza 1.4.3.2. Wolne kwasy tłuszczowe 1.4.3.3. Lipoproteiny osocza 1.4.3.4. Ciała ketonowe 1.4.3.5. Aminokwasy 1.4.4. Białka 1.4.4.1. Zapotrzebowanie na białko w czasie wysiłku 1.4.4.2. Powysiłkowa synteza białka w mięśniach 1.4.5. Amoniak 1.5. Wpływ treningu na wykorzystanie węglowodanów i tłuszczów 1.5.1. Trening wytrzymałościowy 1.5.2. Trening beztlenowy 1.6. Wpływ wysiłku na układ wydzielania wewnętrznego 1.6.1. Wprowadzenie 1.6.2. Wpływ wysiłku na stężenie hormonów we krwi 1.6.2.1. Adrenokortykotropina i hormony wydzielane przez korę nadnerczy 1.6.2.2. TSH i hormony wydzielane przez gruczoł tarczowy 1.6.2.3. Gonadotropiny i hormony wydzielane przez gruczoły płciowe (gonady) 1.6.2.4. Prolaktyna 1.6.2.5. Hormon wzrostu (GH) 1.6.2.6. Hormon antydiuretyczny (wazopresyna, ADH) 1.6.2.7. Przedsionkowy peptyd natriuretyczny (sodopędny) (ANP) 1.6.2.8. Hormony wydzielane przez wyspy trzustki (wyspy Langerhansa) 1.6.2.9. Aminy katecholowe (adrenalina, noradrenalina) 1.6.2.10. Erytropoetyna 1.6.2.11. Oksytocyna 1.6.2.12. Parathormon i kalcytonina 1.6.2.13. Peptydy opioidowe 1.6.2.14. Hormony regulujące łaknienie (apetyt) 1.7. Wpływ wysiłku na układ krążenia 1.7.1. Wprowadzenie 1.7.2. Wysiłki dynamiczne 1.7.2.1. Objętość minutowa serca 1.7.2.2. Ciśnienie tętnicze 1.7.2.3. Wykonywanie wysiłku kończynami górnymi 1.7.2.4. Wpływ wysiłku na dystrybucję krwi w ustroju 1.7.3. Wysiłek statyczny a czynność układu krążenia 1.7.4. Krążenie płucne 1.7.5. Ekstrakcja tlenu w tkankach 1.7.6. Mioglobina 1.8. Wpływ treningu na układ krążenia 1.8.1. Częstość skurczów serca 1.8.2. Wielkość serca 1.8.3. Objętość wyrzutowa 1.8.4. Objętość minutowa 1.8.5. Naczynia krwionośne 1.8.6. Ciśnienie tętnicze 1.9. Wpływ wysiłku na układ oddechowy 1.9.1. Wprowadzenie 1.9.2. Wpływ wysiłku na wentylację płuc 1.9.3. Wpływ treningu wytrzymałościowego na wentylację płuc 1.10. Wpływ wysiłku na krew 1.10.1. Wprowadzenie 1.10.2. Wpływ wysiłku 1.10.3. Wpływ treningu wytrzymałościowego 1.11. Wpływ wysiłku na równowagę kwasowo-zasadową 1.12. Wpływ wysiłku na czynność nerek 1.12.1. Wprowadzenie 1.12.2. Wpływ wysiłku 1.13. Wpływ wysiłku na czynność przewodu pokarmowego 1.13.1. Wprowadzenie 1.13.2. Wpływ wysiłku 1.14. Wpływ wysiłku na układ odpornościowy 1.14.1. Wprowadzenie 1.14.2. Wpływ wysiłku 1.14.3. Wpływ treningu wytrzymałościowego 1.14.4. Cytokiny 1.15. Zmęczenie 1.15.1. Wprowadzenie 1.15.2. Zmęczenie obwodowe 1.15.2.1. Droga ruchowa 1.15.2.2. Przyczyny mięśniowe 1.15.3. Zmęczenie ośrodkowe 1.15.4. Przetrenowanie 2. Podstawy treningu fizycznego 2.1. Trening wytrzymałościowy 2.1.1. Metody treningu wytrzymałościowego 2.1.1.1. Metody treningu ciągłego 2.1.1.2. Metody treningu powtórzeniowego 2.1.1.3. Metody treningu interwałowego wytrzymałości 2.1.2. Wpływ treningu wytrzymałościowego na organizm 2.1.3. Wpływ treningu na ekonomikę wysiłku 2.2. Trening szybkości (wydolności beztlenowej) 2.3. Ocena wydolności 2.3.1. Ocena wydolności tlenowej 2.3.1.1. Metody pomiaru maksymalnego poboru tlenu 2.3.2. Ocena wydolności beztlenowej 2.3.2.1. Test Margarii–Kalamena 2.3.2.2. Test ergometryczny „siła–szybkość” według Vandewalle’a 2.3.2.3. Test Wingate (Bar-Ora) 2.3.2.4. Stężenie kwasu mlekowego w ocenie wydolności beztlenowej 2.4. Trening ogólnorozwojowy 2.5. Trening siły mięśniowej 2.5.1. Rola treningu siłowego w utrzymaniu zdrowia 2.5.2. Trening siłowy u dzieci 2.5.3. Metody treningu siły i ich wpływ na organizm 2.5.3.1. Metoda izometryczna (statyczna) 2.5.3.2. Metody dynamiczne 2.5.3.3. Elektrostymulacja mięśni (EMS) 3. Wysiłek fizyczny i trening kobiet 3.1. Wprowadzenie 3.2. Skład ciała 3.3. Metabolizm 3.4. Układ ruchu 3.5. Siła mięśniowa 3.6. Trening siłowy 3.7. Krew i układ krążenia 3.8. Układ oddechowy 3.9. Termoregulacja 3.10. Wydolność tlenowa 3.11. Cykl miesiączkowy a zdolność do wykonywania wysiłków wytrzymałościowych, szybkościowych i siłowych 3.12. Trening wytrzymałościowy 3.13. Zdolność do wykonywania wysiłków beztlenowych 3.14. Trening a zaburzenia cyklu miesiączkowego 3.15. Hormony a wysiłek 3.16. Wysiłek fizyczny i trening kobiet w ciąży 3.16.1. Rola hormonów płciowych w przebiegu ciąży 3.16.1.1. Progesteron 3.16.1.2. Estrogeny 3.16.1.3. Relaksyna 3.16.1.4. Somatomammotropina kosmówkowa 3.16.2. Uwarunkowania wysiłku podczas ciąży 3.16.2.1. Zmiany w składzie ciała oraz układzie ruchu 3.16.2.2. Wydatek energetyczny oraz zapotrzebowanie na tlen 3.16.2.3. Układ krążenia 3.16.2.4. Termoregulacja matki i płodu 3.16.3. Trening rekreacyjny w okresie ciąży i uzasadnienie jego stosowania 3.16.4. Wpływ treningu w okresie ciąży na zdolność do wykonywania wysiłków długotrwałych (wydolność tlenową) 3.16.5. Demineralizacja kości 3.16.6. Karmienie piersią 3.16.7. Ciąża a sport wyczynowy 3.16.8. Trening siłowy w okresie ciąży 3.16.9. Specyfika kobiet starszych a możliwości poprawy siły i mocy mięśni 4. Wysiłek fizyczny i trening sportowy w wieku rozwojowym 4.1. Rozwój ontogenetyczny (osobniczy) 4.2. Czynniki rozwoju a tzw. norma auksologiczna (rozwojowa) 4.2.1. Czynniki wpływające na rozwój 4.2.2. Granice normy auksologicznej (rozwojowej) 4.3. Rozwój motoryczny w wieku rozwojowym 4.4. Odrębności morfologiczno-funkcjonalne i psychiczne w wieku rozwojowym a wysiłek fizyczny 4.5. Odrębności reakcji układu krążenia i układu oddechowego u dzieci na obciążenia fizyczne 4.6. Sprawność i wydolność fizyczna u dzieci i młodzieży oraz metody ich oceny 4.6.1. Hipokinezja – czynnik obniżający wydolność fizyczną 4.6.2. Testy i mierniki sprawności i wydolności fizycznej stosowane u dzieci 4.7. Wiek biologiczny a zwiększony wysiłek fizyczny 4.8. Ogólne zasady żywienia dzieci aktywnych sportowo 4.9. Ogólne zasady prowadzenia treningu dzieci i młodzieży 4.10. Kategorie wiekowe rozpoczęcia treningów i zasady kwalifikacji do określonych dyscyplin sportu 4.11. Niepożądane skutki szkolenia sportowego nieletnich 5. Starzenie się a wydolność fizyczna człowieka 5.1. Starzenie się a skład ciała 5.2. Starzenie się a masa mięśni szkieletowych 5.3. Starzenie się a siła i moc mięśni szkieletowych człowieka 5.4. Starzenie się a maksymalny pobór tlenu 5.5. Trening fizyczny osób w starszym wieku 5.5.1. Trening siłowy 5.5.2. Trening wytrzymałościowy 6. Wysiłek fizyczny w różnych temperaturach otoczenia 6.1. Wprowadzenie 6.2. Podstawy termoregulacji 6.3. Wysiłek w wysokiej temperaturze otoczenia 6.3.1. Następstwa odwodnienia 6.3.2. Następstwa hipertermii 6.3.3. Profilaktyka zaburzeń cieplnych i poprawa zdolności do wysiłku 6.4. Wysiłek w niskiej temperaturze otoczenia 6.4.1. Fizjologiczna reakcja na zimno 6.4.1.1. Reakcje naczyniowe 6.4.1.2. Termogeneza 6.4.2. Adaptacja do długotrwałej ekspozycji na zimno 6.4.3. Wysiłek w zimnym powietrzu 6.4.4. Wysiłek w zimnej wodzie 6.4.5. Zdolność do wysiłku w niskiej temperaturze otoczenia 6.4.6. Zagrożenia związane z wysiłkiem w niskiej temperaturze otoczenia 6.4.7. Zapobieganie wychłodzeniu 7. Zintegrowana odpowiedź ustroju na niedotlenienie wysokościowe 7.1. Wprowadzenie 7.2. Zmiana ciśnienia tlenu wraz ze wzrostem wysokości nad poziom morza 7.3. Hipoksja i hiperwentylacja wysokościowa – wpływ aklimatyzacji 7.4. Wymiana tlenu w płucach na szczycie Mount Everestu 7.5. Przesunięcia krzywej dysocjacji oksyhemoglobiny 7.6. Konsekwencje kwasowo-zasadowe hipoksji wysokościowej 7.7. Wydolność fizyczna w warunkach wysokogórskich 7.7.1. Wysiłki krótkotrwałe o mocy maksymalnej 7.7.2. Wysiłki długotrwałe 7.8. Trening w warunkach wysokogórskich 8. Wysiłek i sport niepełnosprawnych 8.1. Wprowadzenie 8.2. Specyfika zdolności wysiłkowej w procesie usprawniania 8.3. Testy czynnościowe i ich odrębności w przypadku osób z niepełnosprawnością 8.4. Wybrane zagadnienia sportu niepełnosprawnych 8.4.1. Wydolność tlenowa osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego 8.4.2. Rola i znaczenie wydolności beztlenowej w życiu codziennym oraz sportowej aktywności fizycznej osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym 8.4.3. Metody oceny wydolności beztlenowej mięśni kończyn górnych osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego w warunkach laboratoryjnych 9. Wpływ niedoboru aktywności ruchowej (hipokinezji) na ustrój 9.1. Roztrenowanie i hipokinezja sportowców 9.1.1. Wpływ przerw w treningu na VO2max i tolerancję wysiłkową 9.1.2. Tapering jako forma poprawy zdolności wysiłkowej sportowców 9.2. Ograniczenie aktywności fizycznej i długotrwałe pozostawanie w pozycji leżącej przez osoby zdrowe 9.2.1. Objętość i skład płynów ustrojowych 9.2.2. Czynność układu krążenia 9.2.3. Nietolerancja ortostatyczna 9.2.4. Termoregulacja 9.2.5. Mięśnie szkieletowe 9.2.6. Metabolizm kości 9.2.7. Adaptacja chrząstek stawowych 9.2.8. Tolerancja węglowodanów 9.2.9. Układ odpornościowy 9.2.10. Zdolność do wysiłków fizycznych 9.2.11. Właściwości psychofizjologiczne 9.3. Przebywanie w warunkach mikrograwitacji 9.4. Hipokinezja a proces starzenia się 9.5. Zapobiegnie skutkom hipokinezji 10. Trening zdrowotny 10.1. Wprowadzenie 10.2. Trening zdrowotny – efekty fizjologiczne 10.3. Trening zdrowotny – zalecenia 10.4. Kwalifikacja do treningu zdrowotnego 10.5. Trening zdrowotny – tolerancja wysiłku fizycznego oraz możliwość powikłań 11. Wysiłek fizyczny w wybranych chorobach 11.1. Wprowadzenie 11.2. Aktywność fizyczna a choroba niedokrwienna serca 11.3. Aktywność fizyczna a otyłość 11.4. Aktywność fizyczna a cukrzyca 12. Wysiłek fizyczny a żywienie 12.1. Wprowadzenie 12.2. Makroskładniki diety 12.2.1. Węglowodany 12.2.2. Tłuszcze 12.2.3. Białko 12.3. Płyny i inne składniki diety 12.4. Reaktywne formy tlenu 12.5. Dieta i jej uzupełnianie – suplementy 12.6. Żywienie w wysiłku o wysokiej intensywności (HIE) 12.7. Żywienie w sportach walki (SW) 12.8. Żywienie w wysiłku wytrzymałościowym (EE) 12.9. Żywienie w ekstremalnych sportach wytrzymałościowych 12.10. Żywienie w wysiłku przerywanym o wysokiej intensywności (HIIE) 13. Doping w sporcie 13.1. Wprowadzenie 13.2. Definicja dopingu 13.3. Reguły antydopingowe 13.4. Analiza środków dopingujących 13.5. Lista substancji i metod zabronionych w sporcie 13.6. Medyczne aspekty stosowania środków dopingujących 13.7. Steroidy anaboliczno-androgenne 13.8. Erytropoetyna 13.9. Insulina 13.10. Hormon wzrostu 13.11. Agoniści receptorów beta2-adrenergicznych 13.12. Modulatory hormonów i metabolizmu 13.13. Diuretyki 13.14. Stymulanty 13.15. Narkotyki 13.16. Kanabinoidy 13.17. Glikokortykoidy (glikokortykosteroidy, GKS) 13.18. Beta-blokery (beta-adrenolityki) 13.19. Nieświadome użycie substancji dopingujących 14. Podstawy genetyki wysiłku fizycznego 14.1. Wprowadzenie 14.2. Geny warunkujące zdolność organizmu do wysiłku fizycznego 14.2.1. Gen ACTN3 14.2.2. Gen ACE 14.2.3. Gen BDKRB2 14.2.4. Gen PPAR-alfa 14.2.5. Gen MSTN 14.3. Doping genowy 15. Fizjologia nurkowania 15.1. Historia nurkowania 15.2. Wpływ ciśnienia wody na ciało człowieka 15.3. Konsekwencje oddychania mieszaniną gazów pod zwiększonym ciśnieniem 15.4. Czynność płuc podczas nurkowania z automatem oddechowym 15.5. Fizjologia nurkowania na wstrzymanym oddechu 15.5.1. Nurkowanie na wstrzymanym oddechu jako sport 15.5.2. Fazy wstrzymania oddechu 15.5.3. Wymiana gazowa w trakcie wstrzymywania oddechu 15.5.4. Odruch nurkowy 15.5.5. Wpływ wstrzymania oddechu na mózg 15.5.6. Mechanizmy zapobiegające zgnieceniu klatki piersiowej na dużej głębokości 15.5.7. Zagrożenia związane z nurkowaniem na wstrzymanym oddechu Zaliczenie z Projektu - prezentacji w formie elektronicznej na DVD i papierowej Zaliczenie z oceną ustne |
Literatura: |
Literatura obowiązkowa 1. Fizjologia wysiłku i treningu fizycznego. Górski J. PZWL, Warszawa 2019. 358 s. ISBN 978-83-200-5729-4. 3. Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego. Górski J. PZWL, Warszawa 2008. 570 s. ISBN 978-83-200-3753-1. Literatura uzupełniająca: 1. Birch, K.; MacLaren, D.; George, K.. Fizjologia sportu. Krótkie wykłady. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, 272 s. ISBN 978-83-01-15460-8. 2. Testy fizjologiczne w ocenie wydolności fizycznej. Red. Zatoń, Marek; Jastrzębska, Agnieszka . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, 186 s. ISBN 978-83-01-16318-1. 3. Borkowski, J. Bioenergetyka i biochemia tlenowego wysiłku fizycznego. Dla studentów i trenerów oraz wszystkich tych, którzy są ciekawi, skąd bierze się energia do pracy mięśni. Red. . : Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, 2019, 131 s. ISBN 978-83-64354-56-4. 4. Trening fizyczny w wybranych chorobach narządów wewnętrznych : dlaczego?, jak? : podręcznik dla studentów / red. Kucio C., Nowak Z., Wydawnictwo AWF Katowice 2011. |
Metody i kryteria oceniania: |
Wiedza K_W02, K_W07, K_W09, K_W10, K_W11, K_W13 - Sprawdziany ustne. Umiejętności K_U09 - Sprawdziany ustne i praktyczne w formie sprawozdań pisemnych, prezentacje opracowanego i przyswojonego materiału. Kompetencje społeczne K_K07 – praktyczna realizacja testów sprawnościowych, obserwacja rozwoju naukowego studenta, obserwacja umiejętności ruchowych studenta i interpretacji wyników testów sprawności fizycznej. Podstawą zaliczenia przedmiotu jest: teoretyczne przygotowanie, wykazanie opanowania wiedzy teoretycznej na sprawdzianie, ocena w zakresie 2-5 punktów. O końcowej ocenie z przedmiotu decyduje zaliczenie ustne z oceną. Co odpowiada Wykład Zaliczenie ustne z oceną z trzech losowanych zagadnień. Określenie poziomu opanowania realizowanych efektów kształcenia odbywa się w formie oceniania podsumowującego semestralny cykl kształcenia w formie sprawdzianu ustnego. Kryteria różnicujące oceny. 1. dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 55-60% - ocena dostateczna (3,0). Bardzo ogólny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. 2. więcej niż dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 65-70% - ocena dostateczna plus (3,5). Ogólny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. 3. dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 75-80% - ocena dobra (4,0). Poszerzony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. 4. więcej niż dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 85-90% - ocena dobra plus (4,5). Bardzo poszerzony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. 5. bardzo dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 95-100% - ocena bardzo dobra (5,0) Bardzo poszerzony i pogłębiony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. Lub testu w Moodle. Kryteria różnicujące oceny. 1. dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 75-79,99% - ocena dostateczna (3,0). Bardzo ogólny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. 2. więcej niż dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 80-84,99% - ocena dostateczna plus (3,5). Ogólny poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. 3. dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 85-89,99% - ocena dobra (4,0). Poszerzony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. 4. więcej niż dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 90-94,99% - ocena dobra plus (4,5). Bardzo poszerzony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. 5. bardzo dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 95-100% - ocena bardzo dobra (5,0) Bardzo poszerzony i pogłębiony poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. |
Praktyki zawodowe: |
brak. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)
Okres: | 2023-02-20 - 2023-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR WYK
CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Walerij Żukow | |
Prowadzący grup: | Walerij Żukow | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę |
|
Skrócony opis: |
Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu klasyfikacji aktywności fizycznej, wysiłku fizycznego i zmianami adaptacyjnymi organizmu pod wpływem wysiłku. Na wykładach student zdobędzie wiedzę i umiejętności z zakresu energetyki wysiłku fizycznego oraz zastosowania badan fizjologicznych w kontroli efektów treningowych w wybranych dyscyplinach sportu. |
|
Pełny opis: |
Przedmiot realizowany w formie wykładów Wykład Tematyka wykładów obejmuje pojęcia z zakresu klasyfikacji i energetyki wysiłku fizycznego. Przedstawiane są główne mechanizmy regulacyjne w układzie oddechowym i sercowo-naczyniowym podczas wysiłku fizycznego. Na wykładach przedstawiane są fizjologiczne aspekty procesów zmęczenia i wypoczynku w sporcie. Student zapoznaje się z metodami zastosowania badan fizjologicznych w kontroli efektów treningowych w wybranych dyscyplinach sportu. Wykłady Wprowadzenie do modułu (przedmiotu), omówienie organizacji zajęć, zapoznanie z programem zajęć (wymagania zaliczenia modułu (przedmiotu)), podanie piśmiennictwa 1. Podstawy fizjologii wysiłku 1.1. Narząd ruchu 1.1.1. Mięśnie szkieletowe 1.1.1.1. Budowa 1.1.1.2. Czynność skurczowa mięśnia 1.2. Wykorzystanie tlenu przez ustrój ludzki 1.2.1. Przemiana materii 1.2.1.1. Podstawowa przemiana materii (PPM) 1.2.1.2. Całkowita przemiana materii (CPM) 1.2.1.3. Współczynnik oddechowy (RQ) 1.2.1.4. Deficyt tlenowy i dług tlenowy 1.2.2. Pobór tlenu w czasie wysiłku o stałym obciążeniu 1.2.3. Pobór tlenu w czasie wysiłku o wzrastającym obciążeniu; VO2max 1.2.3.1. Metody pomiaru VO2max 1.2.3.2. Czynniki determinujące VO2max 1.2.3.3. Wydolność fizyczna 1.3. Ocena obciążeń wysiłkiem 1.3.1. Skala Borga 1.3.2. Próg mleczanowy 1.3.2.1. Zastosowanie wyników pomiaru progu mleczanowego 1.3.3. MET 1.4. Źródła energii dla mięśni 1.4.1. ATP i fosfokreatyna 1.4.2. Substraty wewnątrzmięśniowe 1.4.2.1. Glikogen 1.4.2.2. Triacyloglicerole mięśniowe 1.4.3. Substraty krwiopochodne 1.4.3.1. Glukoza 1.4.3.2. Wolne kwasy tłuszczowe 1.4.3.3. Lipoproteiny osocza 1.4.3.4. Ciała ketonowe 1.4.3.5. Aminokwasy 1.4.4. Białka 1.4.4.1. Zapotrzebowanie na białko w czasie wysiłku 1.4.4.2. Powysiłkowa synteza białka w mięśniach 1.4.5. Amoniak 1.5. Wpływ treningu na wykorzystanie węglowodanów i tłuszczów 1.5.1. Trening wytrzymałościowy 1.5.2. Trening beztlenowy 1.6. Wpływ wysiłku na układ wydzielania wewnętrznego 1.6.1. Wprowadzenie 1.6.2. Wpływ wysiłku na stężenie hormonów we krwi 1.6.2.1. Adrenokortykotropina i hormony wydzielane przez korę nadnerczy 1.6.2.2. TSH i hormony wydzielane przez gruczoł tarczowy 1.6.2.3. Gonadotropiny i hormony wydzielane przez gruczoły płciowe (gonady) 1.6.2.4. Prolaktyna 1.6.2.5. Hormon wzrostu (GH) 1.6.2.6. Hormon antydiuretyczny (wazopresyna, ADH) 1.6.2.7. Przedsionkowy peptyd natriuretyczny (sodopędny) (ANP) 1.6.2.8. Hormony wydzielane przez wyspy trzustki (wyspy Langerhansa) 1.6.2.9. Aminy katecholowe (adrenalina, noradrenalina) 1.6.2.10. Erytropoetyna 1.6.2.11. Oksytocyna 1.6.2.12. Parathormon i kalcytonina 1.6.2.13. Peptydy opioidowe 1.6.2.14. Hormony regulujące łaknienie (apetyt) 1.7. Wpływ wysiłku na układ krążenia 1.7.1. Wprowadzenie 1.7.2. Wysiłki dynamiczne 1.7.2.1. Objętość minutowa serca 1.7.2.2. Ciśnienie tętnicze 1.7.2.3. Wykonywanie wysiłku kończynami górnymi 1.7.2.4. Wpływ wysiłku na dystrybucję krwi w ustroju 1.7.3. Wysiłek statyczny a czynność układu krążenia 1.7.4. Krążenie płucne 1.7.5. Ekstrakcja tlenu w tkankach 1.7.6. Mioglobina 1.8. Wpływ treningu na układ krążenia 1.8.1. Częstość skurczów serca 1.8.2. Wielkość serca 1.8.3. Objętość wyrzutowa 1.8.4. Objętość minutowa 1.8.5. Naczynia krwionośne 1.8.6. Ciśnienie tętnicze 1.9. Wpływ wysiłku na układ oddechowy 1.9.1. Wprowadzenie 1.9.2. Wpływ wysiłku na wentylację płuc 1.9.3. Wpływ treningu wytrzymałościowego na wentylację płuc 1.10. Wpływ wysiłku na krew 1.10.1. Wprowadzenie 1.10.2. Wpływ wysiłku 1.10.3. Wpływ treningu wytrzymałościowego 1.11. Wpływ wysiłku na równowagę kwasowo-zasadową 1.12. Wpływ wysiłku na czynność nerek 1.12.1. Wprowadzenie 1.12.2. Wpływ wysiłku 1.13. Wpływ wysiłku na czynność przewodu pokarmowego 1.13.1. Wprowadzenie 1.13.2. Wpływ wysiłku 1.14. Wpływ wysiłku na układ odpornościowy 1.14.1. Wprowadzenie 1.14.2. Wpływ wysiłku 1.14.3. Wpływ treningu wytrzymałościowego 1.14.4. Cytokiny 1.15. Zmęczenie 1.15.1. Wprowadzenie 1.15.2. Zmęczenie obwodowe 1.15.2.1. Droga ruchowa 1.15.2.2. Przyczyny mięśniowe 1.15.3. Zmęczenie ośrodkowe 1.15.4. Przetrenowanie 2. Podstawy treningu fizycznego 2.1. Trening wytrzymałościowy 2.1.1. Metody treningu wytrzymałościowego 2.1.1.1. Metody treningu ciągłego 2.1.1.2. Metody treningu powtórzeniowego 2.1.1.3. Metody treningu interwałowego wytrzymałości 2.1.2. Wpływ treningu wytrzymałościowego na organizm 2.1.3. Wpływ treningu na ekonomikę wysiłku 2.2. Trening szybkości (wydolności beztlenowej) 2.3. Ocena wydolności 2.3.1. Ocena wydolności tlenowej 2.3.1.1. Metody pomiaru maksymalnego poboru tlenu 2.3.2. Ocena wydolności beztlenowej 2.3.2.1. Test Margarii–Kalamena 2.3.2.2. Test ergometryczny „siła–szybkość” według Vandewalle’a 2.3.2.3. Test Wingate (Bar-Ora) 2.3.2.4. Stężenie kwasu mlekowego w ocenie wydolności beztlenowej 2.4. Trening ogólnorozwojowy 2.5. Trening siły mięśniowej 2.5.1. Rola treningu siłowego w utrzymaniu zdrowia 2.5.2. Trening siłowy u dzieci 2.5.3. Metody treningu siły i ich wpływ na organizm 2.5.3.1. Metoda izometryczna (statyczna) 2.5.3.2. Metody dynamiczne 2.5.3.3. Elektrostymulacja mięśni (EMS) 3. Wysiłek fizyczny i trening kobiet 3.1. Wprowadzenie 3.2. Skład ciała 3.3. Metabolizm 3.4. Układ ruchu 3.5. Siła mięśniowa 3.6. Trening siłowy 3.7. Krew i układ krążenia 3.8. Układ oddechowy 3.9. Termoregulacja 3.10. Wydolność tlenowa 3.11. Cykl miesiączkowy a zdolność do wykonywania wysiłków wytrzymałościowych, szybkościowych i siłowych 3.12. Trening wytrzymałościowy 3.13. Zdolność do wykonywania wysiłków beztlenowych 3.14. Trening a zaburzenia cyklu miesiączkowego 3.15. Hormony a wysiłek 3.16. Wysiłek fizyczny i trening kobiet w ciąży 3.16.1. Rola hormonów płciowych w przebiegu ciąży 3.16.1.1. Progesteron 3.16.1.2. Estrogeny 3.16.1.3. Relaksyna 3.16.1.4. Somatomammotropina kosmówkowa 3.16.2. Uwarunkowania wysiłku podczas ciąży 3.16.2.1. Zmiany w składzie ciała oraz układzie ruchu 3.16.2.2. Wydatek energetyczny oraz zapotrzebowanie na tlen 3.16.2.3. Układ krążenia 3.16.2.4. Termoregulacja matki i płodu 3.16.3. Trening rekreacyjny w okresie ciąży i uzasadnienie jego stosowania 3.16.4. Wpływ treningu w okresie ciąży na zdolność do wykonywania wysiłków długotrwałych (wydolność tlenową) 3.16.5. Demineralizacja kości 3.16.6. Karmienie piersią 3.16.7. Ciąża a sport wyczynowy 3.16.8. Trening siłowy w okresie ciąży 3.16.9. Specyfika kobiet starszych a możliwości poprawy siły i mocy mięśni 4. Wysiłek fizyczny i trening sportowy w wieku rozwojowym 4.1. Rozwój ontogenetyczny (osobniczy) 4.2. Czynniki rozwoju a tzw. norma auksologiczna (rozwojowa) 4.2.1. Czynniki wpływające na rozwój 4.2.2. Granice normy auksologicznej (rozwojowej) 4.3. Rozwój motoryczny w wieku rozwojowym 4.4. Odrębności morfologiczno-funkcjonalne i psychiczne w wieku rozwojowym a wysiłek fizyczny 4.5. Odrębności reakcji układu krążenia i układu oddechowego u dzieci na obciążenia fizyczne 4.6. Sprawność i wydolność fizyczna u dzieci i młodzieży oraz metody ich oceny 4.6.1. Hipokinezja – czynnik obniżający wydolność fizyczną 4.6.2. Testy i mierniki sprawności i wydolności fizycznej stosowane u dzieci 4.7. Wiek biologiczny a zwiększony wysiłek fizyczny 4.8. Ogólne zasady żywienia dzieci aktywnych sportowo 4.9. Ogólne zasady prowadzenia treningu dzieci i młodzieży 4.10. Kategorie wiekowe rozpoczęcia treningów i zasady kwalifikacji do określonych dyscyplin sportu 4.11. Niepożądane skutki szkolenia sportowego nieletnich 5. Starzenie się a wydolność fizyczna człowieka 5.1. Starzenie się a skład ciała 5.2. Starzenie się a masa mięśni szkieletowych 5.3. Starzenie się a siła i moc mięśni szkieletowych człowieka 5.4. Starzenie się a maksymalny pobór tlenu 5.5. Trening fizyczny osób w starszym wieku 5.5.1. Trening siłowy 5.5.2. Trening wytrzymałościowy 6. Wysiłek fizyczny w różnych temperaturach otoczenia 6.1. Wprowadzenie 6.2. Podstawy termoregulacji 6.3. Wysiłek w wysokiej temperaturze otoczenia 6.3.1. Następstwa odwodnienia 6.3.2. Następstwa hipertermii 6.3.3. Profilaktyka zaburzeń cieplnych i poprawa zdolności do wysiłku 6.4. Wysiłek w niskiej temperaturze otoczenia 6.4.1. Fizjologiczna reakcja na zimno 6.4.1.1. Reakcje naczyniowe 6.4.1.2. Termogeneza 6.4.2. Adaptacja do długotrwałej ekspozycji na zimno 6.4.3. Wysiłek w zimnym powietrzu 6.4.4. Wysiłek w zimnej wodzie 6.4.5. Zdolność do wysiłku w niskiej temperaturze otoczenia 6.4.6. Zagrożenia związane z wysiłkiem w niskiej temperaturze otoczenia 6.4.7. Zapobieganie wychłodzeniu 7. Zintegrowana odpowiedź ustroju na niedotlenienie wysokościowe 7.1. Wprowadzenie 7.2. Zmiana ciśnienia tlenu wraz ze wzrostem wysokości nad poziom morza 7.3. Hipoksja i hiperwentylacja wysokościowa – wpływ aklimatyzacji 7.4. Wymiana tlenu w płucach na szczycie Mount Everestu 7.5. Przesunięcia krzywej dysocjacji oksyhemoglobiny 7.6. Konsekwencje kwasowo-zasadowe hipoksji wysokościowej 7.7. Wydolność fizyczna w warunkach wysokogórskich 7.7.1. Wysiłki krótkotrwałe o mocy maksymalnej 7.7.2. Wysiłki długotrwałe 7.8. Trening w warunkach wysokogórskich 8. Wysiłek i sport niepełnosprawnych 8.1. Wprowadzenie 8.2. Specyfika zdolności wysiłkowej w procesie usprawniania 8.3. Testy czynnościowe i ich odrębności w przypadku osób z niepełnosprawnością 8.4. Wybrane zagadnienia sportu niepełnosprawnych 8.4.1. Wydolność tlenowa osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego 8.4.2. Rola i znaczenie wydolności beztlenowej w życiu codziennym oraz sportowej aktywności fizycznej osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym 8.4.3. Metody oceny wydolności beztlenowej mięśni kończyn górnych osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego w warunkach laboratoryjnych 9. Wpływ niedoboru aktywności ruchowej (hipokinezji) na ustrój 9.1. Roztrenowanie i hipokinezja sportowców 9.1.1. Wpływ przerw w treningu na VO2max i tolerancję wysiłkową 9.1.2. Tapering jako forma poprawy zdolności wysiłkowej sportowców 9.2. Ograniczenie aktywności fizycznej i długotrwałe pozostawanie w pozycji leżącej przez osoby zdrowe 9.2.1. Objętość i skład płynów ustrojowych 9.2.2. Czynność układu krążenia 9.2.3. Nietolerancja ortostatyczna 9.2.4. Termoregulacja 9.2.5. Mięśnie szkieletowe 9.2.6. Metabolizm kości 9.2.7. Adaptacja chrząstek stawowych 9.2.8. Tolerancja węglowodanów 9.2.9. Układ odpornościowy 9.2.10. Zdolność do wysiłków fizycznych 9.2.11. Właściwości psychofizjologiczne 9.3. Przebywanie w warunkach mikrograwitacji 9.4. Hipokinezja a proces starzenia się 9.5. Zapobiegnie skutkom hipokinezji 10. Trening zdrowotny 10.1. Wprowadzenie 10.2. Trening zdrowotny – efekty fizjologiczne 10.3. Trening zdrowotny – zalecenia 10.4. Kwalifikacja do treningu zdrowotnego 10.5. Trening zdrowotny – tolerancja wysiłku fizycznego oraz możliwość powikłań 11. Wysiłek fizyczny w wybranych chorobach 11.1. Wprowadzenie 11.2. Aktywność fizyczna a choroba niedokrwienna serca 11.3. Aktywność fizyczna a otyłość 11.4. Aktywność fizyczna a cukrzyca 12. Wysiłek fizyczny a żywienie 12.1. Wprowadzenie 12.2. Makroskładniki diety 12.2.1. Węglowodany 12.2.2. Tłuszcze 12.2.3. Białko 12.3. Płyny i inne składniki diety 12.4. Reaktywne formy tlenu 12.5. Dieta i jej uzupełnianie – suplementy 12.6. Żywienie w wysiłku o wysokiej intensywności (HIE) 12.7. Żywienie w sportach walki (SW) 12.8. Żywienie w wysiłku wytrzymałościowym (EE) 12.9. Żywienie w ekstremalnych sportach wytrzymałościowych 12.10. Żywienie w wysiłku przerywanym o wysokiej intensywności (HIIE) 13. Doping w sporcie 13.1. Wprowadzenie 13.2. Definicja dopingu 13.3. Reguły antydopingowe 13.4. Analiza środków dopingujących 13.5. Lista substancji i metod zabronionych w sporcie 13.6. Medyczne aspekty stosowania środków dopingujących 13.7. Steroidy anaboliczno-androgenne 13.8. Erytropoetyna 13.9. Insulina 13.10. Hormon wzrostu 13.11. Agoniści receptorów beta2-adrenergicznych 13.12. Modulatory hormonów i metabolizmu 13.13. Diuretyki 13.14. Stymulanty 13.15. Narkotyki 13.16. Kanabinoidy 13.17. Glikokortykoidy (glikokortykosteroidy, GKS) 13.18. Beta-blokery (beta-adrenolityki) 13.19. Nieświadome użycie substancji dopingujących 14. Podstawy genetyki wysiłku fizycznego 14.1. Wprowadzenie 14.2. Geny warunkujące zdolność organizmu do wysiłku fizycznego 14.2.1. Gen ACTN3 14.2.2. Gen ACE 14.2.3. Gen BDKRB2 14.2.4. Gen PPAR-alfa 14.2.5. Gen MSTN 14.3. Doping genowy 15. Fizjologia nurkowania 15.1. Historia nurkowania 15.2. Wpływ ciśnienia wody na ciało człowieka 15.3. Konsekwencje oddychania mieszaniną gazów pod zwiększonym ciśnieniem 15.4. Czynność płuc podczas nurkowania z automatem oddechowym 15.5. Fizjologia nurkowania na wstrzymanym oddechu 15.5.1. Nurkowanie na wstrzymanym oddechu jako sport 15.5.2. Fazy wstrzymania oddechu 15.5.3. Wymiana gazowa w trakcie wstrzymywania oddechu 15.5.4. Odruch nurkowy 15.5.5. Wpływ wstrzymania oddechu na mózg 15.5.6. Mechanizmy zapobiegające zgnieceniu klatki piersiowej na dużej głębokości 15.5.7. Zagrożenia związane z nurkowaniem na wstrzymanym oddechu Zaliczenie z Projektu - prezentacji w formie elektronicznej na DVD i papierowej Zaliczenie z oceną ustne |
|
Literatura: |
Literatura obowiązkowa 1. Fizjologia wysiłku i treningu fizycznego. Górski J. PZWL, Warszawa 2019. 358 s. ISBN 978-83-200-5729-4. 3. Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego. Górski J. PZWL, Warszawa 2008. 570 s. ISBN 978-83-200-3753-1. Literatura uzupełniająca: 1. Birch, K.; MacLaren, D.; George, K.. Fizjologia sportu. Krótkie wykłady. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, 272 s. ISBN 978-83-01-15460-8. 2. Testy fizjologiczne w ocenie wydolności fizycznej. Red. Zatoń, Marek; Jastrzębska, Agnieszka . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, 186 s. ISBN 978-83-01-16318-1. 3. Borkowski, J. Bioenergetyka i biochemia tlenowego wysiłku fizycznego. Dla studentów i trenerów oraz wszystkich tych, którzy są ciekawi, skąd bierze się energia do pracy mięśni. Red. . : Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, 2019, 131 s. ISBN 978-83-64354-56-4. 4. Trening fizyczny w wybranych chorobach narządów wewnętrznych : dlaczego?, jak? : podręcznik dla studentów / red. Kucio C., Nowak Z., Wydawnictwo AWF Katowice 2011. |
|
Uwagi: |
Moduł Kształcenia Animacja czasu wolnego MK 3. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2024-02-20 - 2024-09-30 |
Przejdź do planu
PN WYK
WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Walerij Żukow | |
Prowadzący grup: | Walerij Żukow | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę |
|
Skrócony opis: |
Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu klasyfikacji aktywności fizycznej, wysiłku fizycznego i zmianami adaptacyjnymi organizmu pod wpływem wysiłku. Na wykładach student zdobędzie wiedzę i umiejętności z zakresu energetyki wysiłku fizycznego oraz zastosowania badan fizjologicznych w kontroli efektów treningowych w wybranych dyscyplinach sportu. |
|
Pełny opis: |
Przedmiot realizowany w formie wykładów Wykład Tematyka wykładów obejmuje pojęcia z zakresu klasyfikacji i energetyki wysiłku fizycznego. Przedstawiane są główne mechanizmy regulacyjne w układzie oddechowym i sercowo-naczyniowym podczas wysiłku fizycznego. Na wykładach przedstawiane są fizjologiczne aspekty procesów zmęczenia i wypoczynku w sporcie. Student zapoznaje się z metodami zastosowania badan fizjologicznych w kontroli efektów treningowych w wybranych dyscyplinach sportu. Wykłady Wprowadzenie do modułu (przedmiotu), omówienie organizacji zajęć, zapoznanie z programem zajęć (wymagania zaliczenia modułu (przedmiotu)), podanie piśmiennictwa 1. Podstawy fizjologii wysiłku 1.1. Narząd ruchu 1.1.1. Mięśnie szkieletowe 1.1.1.1. Budowa 1.1.1.2. Czynność skurczowa mięśnia 1.2. Wykorzystanie tlenu przez ustrój ludzki 1.2.1. Przemiana materii 1.2.1.1. Podstawowa przemiana materii (PPM) 1.2.1.2. Całkowita przemiana materii (CPM) 1.2.1.3. Współczynnik oddechowy (RQ) 1.2.1.4. Deficyt tlenowy i dług tlenowy 1.2.2. Pobór tlenu w czasie wysiłku o stałym obciążeniu 1.2.3. Pobór tlenu w czasie wysiłku o wzrastającym obciążeniu; VO2max 1.2.3.1. Metody pomiaru VO2max 1.2.3.2. Czynniki determinujące VO2max 1.2.3.3. Wydolność fizyczna 1.3. Ocena obciążeń wysiłkiem 1.3.1. Skala Borga 1.3.2. Próg mleczanowy 1.3.2.1. Zastosowanie wyników pomiaru progu mleczanowego 1.3.3. MET 1.4. Źródła energii dla mięśni 1.4.1. ATP i fosfokreatyna 1.4.2. Substraty wewnątrzmięśniowe 1.4.2.1. Glikogen 1.4.2.2. Triacyloglicerole mięśniowe 1.4.3. Substraty krwiopochodne 1.4.3.1. Glukoza 1.4.3.2. Wolne kwasy tłuszczowe 1.4.3.3. Lipoproteiny osocza 1.4.3.4. Ciała ketonowe 1.4.3.5. Aminokwasy 1.4.4. Białka 1.4.4.1. Zapotrzebowanie na białko w czasie wysiłku 1.4.4.2. Powysiłkowa synteza białka w mięśniach 1.4.5. Amoniak 1.5. Wpływ treningu na wykorzystanie węglowodanów i tłuszczów 1.5.1. Trening wytrzymałościowy 1.5.2. Trening beztlenowy 1.6. Wpływ wysiłku na układ wydzielania wewnętrznego 1.6.1. Wprowadzenie 1.6.2. Wpływ wysiłku na stężenie hormonów we krwi 1.6.2.1. Adrenokortykotropina i hormony wydzielane przez korę nadnerczy 1.6.2.2. TSH i hormony wydzielane przez gruczoł tarczowy 1.6.2.3. Gonadotropiny i hormony wydzielane przez gruczoły płciowe (gonady) 1.6.2.4. Prolaktyna 1.6.2.5. Hormon wzrostu (GH) 1.6.2.6. Hormon antydiuretyczny (wazopresyna, ADH) 1.6.2.7. Przedsionkowy peptyd natriuretyczny (sodopędny) (ANP) 1.6.2.8. Hormony wydzielane przez wyspy trzustki (wyspy Langerhansa) 1.6.2.9. Aminy katecholowe (adrenalina, noradrenalina) 1.6.2.10. Erytropoetyna 1.6.2.11. Oksytocyna 1.6.2.12. Parathormon i kalcytonina 1.6.2.13. Peptydy opioidowe 1.6.2.14. Hormony regulujące łaknienie (apetyt) 1.7. Wpływ wysiłku na układ krążenia 1.7.1. Wprowadzenie 1.7.2. Wysiłki dynamiczne 1.7.2.1. Objętość minutowa serca 1.7.2.2. Ciśnienie tętnicze 1.7.2.3. Wykonywanie wysiłku kończynami górnymi 1.7.2.4. Wpływ wysiłku na dystrybucję krwi w ustroju 1.7.3. Wysiłek statyczny a czynność układu krążenia 1.7.4. Krążenie płucne 1.7.5. Ekstrakcja tlenu w tkankach 1.7.6. Mioglobina 1.8. Wpływ treningu na układ krążenia 1.8.1. Częstość skurczów serca 1.8.2. Wielkość serca 1.8.3. Objętość wyrzutowa 1.8.4. Objętość minutowa 1.8.5. Naczynia krwionośne 1.8.6. Ciśnienie tętnicze 1.9. Wpływ wysiłku na układ oddechowy 1.9.1. Wprowadzenie 1.9.2. Wpływ wysiłku na wentylację płuc 1.9.3. Wpływ treningu wytrzymałościowego na wentylację płuc 1.10. Wpływ wysiłku na krew 1.10.1. Wprowadzenie 1.10.2. Wpływ wysiłku 1.10.3. Wpływ treningu wytrzymałościowego 1.11. Wpływ wysiłku na równowagę kwasowo-zasadową 1.12. Wpływ wysiłku na czynność nerek 1.12.1. Wprowadzenie 1.12.2. Wpływ wysiłku 1.13. Wpływ wysiłku na czynność przewodu pokarmowego 1.13.1. Wprowadzenie 1.13.2. Wpływ wysiłku 1.14. Wpływ wysiłku na układ odpornościowy 1.14.1. Wprowadzenie 1.14.2. Wpływ wysiłku 1.14.3. Wpływ treningu wytrzymałościowego 1.14.4. Cytokiny 1.15. Zmęczenie 1.15.1. Wprowadzenie 1.15.2. Zmęczenie obwodowe 1.15.2.1. Droga ruchowa 1.15.2.2. Przyczyny mięśniowe 1.15.3. Zmęczenie ośrodkowe 1.15.4. Przetrenowanie 2. Podstawy treningu fizycznego 2.1. Trening wytrzymałościowy 2.1.1. Metody treningu wytrzymałościowego 2.1.1.1. Metody treningu ciągłego 2.1.1.2. Metody treningu powtórzeniowego 2.1.1.3. Metody treningu interwałowego wytrzymałości 2.1.2. Wpływ treningu wytrzymałościowego na organizm 2.1.3. Wpływ treningu na ekonomikę wysiłku 2.2. Trening szybkości (wydolności beztlenowej) 2.3. Ocena wydolności 2.3.1. Ocena wydolności tlenowej 2.3.1.1. Metody pomiaru maksymalnego poboru tlenu 2.3.2. Ocena wydolności beztlenowej 2.3.2.1. Test Margarii–Kalamena 2.3.2.2. Test ergometryczny „siła–szybkość” według Vandewalle’a 2.3.2.3. Test Wingate (Bar-Ora) 2.3.2.4. Stężenie kwasu mlekowego w ocenie wydolności beztlenowej 2.4. Trening ogólnorozwojowy 2.5. Trening siły mięśniowej 2.5.1. Rola treningu siłowego w utrzymaniu zdrowia 2.5.2. Trening siłowy u dzieci 2.5.3. Metody treningu siły i ich wpływ na organizm 2.5.3.1. Metoda izometryczna (statyczna) 2.5.3.2. Metody dynamiczne 2.5.3.3. Elektrostymulacja mięśni (EMS) 3. Wysiłek fizyczny i trening kobiet 3.1. Wprowadzenie 3.2. Skład ciała 3.3. Metabolizm 3.4. Układ ruchu 3.5. Siła mięśniowa 3.6. Trening siłowy 3.7. Krew i układ krążenia 3.8. Układ oddechowy 3.9. Termoregulacja 3.10. Wydolność tlenowa 3.11. Cykl miesiączkowy a zdolność do wykonywania wysiłków wytrzymałościowych, szybkościowych i siłowych 3.12. Trening wytrzymałościowy 3.13. Zdolność do wykonywania wysiłków beztlenowych 3.14. Trening a zaburzenia cyklu miesiączkowego 3.15. Hormony a wysiłek 3.16. Wysiłek fizyczny i trening kobiet w ciąży 3.16.1. Rola hormonów płciowych w przebiegu ciąży 3.16.1.1. Progesteron 3.16.1.2. Estrogeny 3.16.1.3. Relaksyna 3.16.1.4. Somatomammotropina kosmówkowa 3.16.2. Uwarunkowania wysiłku podczas ciąży 3.16.2.1. Zmiany w składzie ciała oraz układzie ruchu 3.16.2.2. Wydatek energetyczny oraz zapotrzebowanie na tlen 3.16.2.3. Układ krążenia 3.16.2.4. Termoregulacja matki i płodu 3.16.3. Trening rekreacyjny w okresie ciąży i uzasadnienie jego stosowania 3.16.4. Wpływ treningu w okresie ciąży na zdolność do wykonywania wysiłków długotrwałych (wydolność tlenową) 3.16.5. Demineralizacja kości 3.16.6. Karmienie piersią 3.16.7. Ciąża a sport wyczynowy 3.16.8. Trening siłowy w okresie ciąży 3.16.9. Specyfika kobiet starszych a możliwości poprawy siły i mocy mięśni 4. Wysiłek fizyczny i trening sportowy w wieku rozwojowym 4.1. Rozwój ontogenetyczny (osobniczy) 4.2. Czynniki rozwoju a tzw. norma auksologiczna (rozwojowa) 4.2.1. Czynniki wpływające na rozwój 4.2.2. Granice normy auksologicznej (rozwojowej) 4.3. Rozwój motoryczny w wieku rozwojowym 4.4. Odrębności morfologiczno-funkcjonalne i psychiczne w wieku rozwojowym a wysiłek fizyczny 4.5. Odrębności reakcji układu krążenia i układu oddechowego u dzieci na obciążenia fizyczne 4.6. Sprawność i wydolność fizyczna u dzieci i młodzieży oraz metody ich oceny 4.6.1. Hipokinezja – czynnik obniżający wydolność fizyczną 4.6.2. Testy i mierniki sprawności i wydolności fizycznej stosowane u dzieci 4.7. Wiek biologiczny a zwiększony wysiłek fizyczny 4.8. Ogólne zasady żywienia dzieci aktywnych sportowo 4.9. Ogólne zasady prowadzenia treningu dzieci i młodzieży 4.10. Kategorie wiekowe rozpoczęcia treningów i zasady kwalifikacji do określonych dyscyplin sportu 4.11. Niepożądane skutki szkolenia sportowego nieletnich 5. Starzenie się a wydolność fizyczna człowieka 5.1. Starzenie się a skład ciała 5.2. Starzenie się a masa mięśni szkieletowych 5.3. Starzenie się a siła i moc mięśni szkieletowych człowieka 5.4. Starzenie się a maksymalny pobór tlenu 5.5. Trening fizyczny osób w starszym wieku 5.5.1. Trening siłowy 5.5.2. Trening wytrzymałościowy 6. Wysiłek fizyczny w różnych temperaturach otoczenia 6.1. Wprowadzenie 6.2. Podstawy termoregulacji 6.3. Wysiłek w wysokiej temperaturze otoczenia 6.3.1. Następstwa odwodnienia 6.3.2. Następstwa hipertermii 6.3.3. Profilaktyka zaburzeń cieplnych i poprawa zdolności do wysiłku 6.4. Wysiłek w niskiej temperaturze otoczenia 6.4.1. Fizjologiczna reakcja na zimno 6.4.1.1. Reakcje naczyniowe 6.4.1.2. Termogeneza 6.4.2. Adaptacja do długotrwałej ekspozycji na zimno 6.4.3. Wysiłek w zimnym powietrzu 6.4.4. Wysiłek w zimnej wodzie 6.4.5. Zdolność do wysiłku w niskiej temperaturze otoczenia 6.4.6. Zagrożenia związane z wysiłkiem w niskiej temperaturze otoczenia 6.4.7. Zapobieganie wychłodzeniu 7. Zintegrowana odpowiedź ustroju na niedotlenienie wysokościowe 7.1. Wprowadzenie 7.2. Zmiana ciśnienia tlenu wraz ze wzrostem wysokości nad poziom morza 7.3. Hipoksja i hiperwentylacja wysokościowa – wpływ aklimatyzacji 7.4. Wymiana tlenu w płucach na szczycie Mount Everestu 7.5. Przesunięcia krzywej dysocjacji oksyhemoglobiny 7.6. Konsekwencje kwasowo-zasadowe hipoksji wysokościowej 7.7. Wydolność fizyczna w warunkach wysokogórskich 7.7.1. Wysiłki krótkotrwałe o mocy maksymalnej 7.7.2. Wysiłki długotrwałe 7.8. Trening w warunkach wysokogórskich 8. Wysiłek i sport niepełnosprawnych 8.1. Wprowadzenie 8.2. Specyfika zdolności wysiłkowej w procesie usprawniania 8.3. Testy czynnościowe i ich odrębności w przypadku osób z niepełnosprawnością 8.4. Wybrane zagadnienia sportu niepełnosprawnych 8.4.1. Wydolność tlenowa osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego 8.4.2. Rola i znaczenie wydolności beztlenowej w życiu codziennym oraz sportowej aktywności fizycznej osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym 8.4.3. Metody oceny wydolności beztlenowej mięśni kończyn górnych osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego w warunkach laboratoryjnych 9. Wpływ niedoboru aktywności ruchowej (hipokinezji) na ustrój 9.1. Roztrenowanie i hipokinezja sportowców 9.1.1. Wpływ przerw w treningu na VO2max i tolerancję wysiłkową 9.1.2. Tapering jako forma poprawy zdolności wysiłkowej sportowców 9.2. Ograniczenie aktywności fizycznej i długotrwałe pozostawanie w pozycji leżącej przez osoby zdrowe 9.2.1. Objętość i skład płynów ustrojowych 9.2.2. Czynność układu krążenia 9.2.3. Nietolerancja ortostatyczna 9.2.4. Termoregulacja 9.2.5. Mięśnie szkieletowe 9.2.6. Metabolizm kości 9.2.7. Adaptacja chrząstek stawowych 9.2.8. Tolerancja węglowodanów 9.2.9. Układ odpornościowy 9.2.10. Zdolność do wysiłków fizycznych 9.2.11. Właściwości psychofizjologiczne 9.3. Przebywanie w warunkach mikrograwitacji 9.4. Hipokinezja a proces starzenia się 9.5. Zapobiegnie skutkom hipokinezji 10. Trening zdrowotny 10.1. Wprowadzenie 10.2. Trening zdrowotny – efekty fizjologiczne 10.3. Trening zdrowotny – zalecenia 10.4. Kwalifikacja do treningu zdrowotnego 10.5. Trening zdrowotny – tolerancja wysiłku fizycznego oraz możliwość powikłań 11. Wysiłek fizyczny w wybranych chorobach 11.1. Wprowadzenie 11.2. Aktywność fizyczna a choroba niedokrwienna serca 11.3. Aktywność fizyczna a otyłość 11.4. Aktywność fizyczna a cukrzyca 12. Wysiłek fizyczny a żywienie 12.1. Wprowadzenie 12.2. Makroskładniki diety 12.2.1. Węglowodany 12.2.2. Tłuszcze 12.2.3. Białko 12.3. Płyny i inne składniki diety 12.4. Reaktywne formy tlenu 12.5. Dieta i jej uzupełnianie – suplementy 12.6. Żywienie w wysiłku o wysokiej intensywności (HIE) 12.7. Żywienie w sportach walki (SW) 12.8. Żywienie w wysiłku wytrzymałościowym (EE) 12.9. Żywienie w ekstremalnych sportach wytrzymałościowych 12.10. Żywienie w wysiłku przerywanym o wysokiej intensywności (HIIE) 13. Doping w sporcie 13.1. Wprowadzenie 13.2. Definicja dopingu 13.3. Reguły antydopingowe 13.4. Analiza środków dopingujących 13.5. Lista substancji i metod zabronionych w sporcie 13.6. Medyczne aspekty stosowania środków dopingujących 13.7. Steroidy anaboliczno-androgenne 13.8. Erytropoetyna 13.9. Insulina 13.10. Hormon wzrostu 13.11. Agoniści receptorów beta2-adrenergicznych 13.12. Modulatory hormonów i metabolizmu 13.13. Diuretyki 13.14. Stymulanty 13.15. Narkotyki 13.16. Kanabinoidy 13.17. Glikokortykoidy (glikokortykosteroidy, GKS) 13.18. Beta-blokery (beta-adrenolityki) 13.19. Nieświadome użycie substancji dopingujących 14. Podstawy genetyki wysiłku fizycznego 14.1. Wprowadzenie 14.2. Geny warunkujące zdolność organizmu do wysiłku fizycznego 14.2.1. Gen ACTN3 14.2.2. Gen ACE 14.2.3. Gen BDKRB2 14.2.4. Gen PPAR-alfa 14.2.5. Gen MSTN 14.3. Doping genowy 15. Fizjologia nurkowania 15.1. Historia nurkowania 15.2. Wpływ ciśnienia wody na ciało człowieka 15.3. Konsekwencje oddychania mieszaniną gazów pod zwiększonym ciśnieniem 15.4. Czynność płuc podczas nurkowania z automatem oddechowym 15.5. Fizjologia nurkowania na wstrzymanym oddechu 15.5.1. Nurkowanie na wstrzymanym oddechu jako sport 15.5.2. Fazy wstrzymania oddechu 15.5.3. Wymiana gazowa w trakcie wstrzymywania oddechu 15.5.4. Odruch nurkowy 15.5.5. Wpływ wstrzymania oddechu na mózg 15.5.6. Mechanizmy zapobiegające zgnieceniu klatki piersiowej na dużej głębokości 15.5.7. Zagrożenia związane z nurkowaniem na wstrzymanym oddechu Zaliczenie z Projektu - prezentacji w formie elektronicznej na DVD i papierowej Zaliczenie z oceną ustne |
|
Literatura: |
Literatura obowiązkowa 1. Fizjologia wysiłku i treningu fizycznego. Górski J. PZWL, Warszawa 2019. 358 s. ISBN 978-83-200-5729-4. 3. Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego. Górski J. PZWL, Warszawa 2008. 570 s. ISBN 978-83-200-3753-1. Literatura uzupełniająca: 1. Birch, K.; MacLaren, D.; George, K.. Fizjologia sportu. Krótkie wykłady. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, 272 s. ISBN 978-83-01-15460-8. 2. Testy fizjologiczne w ocenie wydolności fizycznej. Red. Zatoń, Marek; Jastrzębska, Agnieszka . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, 186 s. ISBN 978-83-01-16318-1. 3. Borkowski, J. Bioenergetyka i biochemia tlenowego wysiłku fizycznego. Dla studentów i trenerów oraz wszystkich tych, którzy są ciekawi, skąd bierze się energia do pracy mięśni. Red. . : Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, 2019, 131 s. ISBN 978-83-64354-56-4. 4. Trening fizyczny w wybranych chorobach narządów wewnętrznych : dlaczego?, jak? : podręcznik dla studentów / red. Kucio C., Nowak Z., Wydawnictwo AWF Katowice 2011. |
|
Uwagi: |
Moduł Kształcenia Animacja czasu wolnego MK 3. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/25" (w trakcie)
Okres: | 2025-02-24 - 2025-09-20 |
Przejdź do planu
PN WYK
WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Walerij Żukow | |
Prowadzący grup: | Walerij Żukow | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę |
|
Skrócony opis: |
Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu klasyfikacji aktywności fizycznej, wysiłku fizycznego i zmianami adaptacyjnymi organizmu pod wpływem wysiłku. Na wykładach student zdobędzie wiedzę i umiejętności z zakresu energetyki wysiłku fizycznego oraz zastosowania badan fizjologicznych w kontroli efektów treningowych w wybranych dyscyplinach sportu. |
|
Pełny opis: |
Przedmiot realizowany w formie wykładów Wykład Tematyka wykładów obejmuje pojęcia z zakresu klasyfikacji i energetyki wysiłku fizycznego. Przedstawiane są główne mechanizmy regulacyjne w układzie oddechowym i sercowo-naczyniowym podczas wysiłku fizycznego. Na wykładach przedstawiane są fizjologiczne aspekty procesów zmęczenia i wypoczynku w sporcie. Student zapoznaje się z metodami zastosowania badan fizjologicznych w kontroli efektów treningowych w wybranych dyscyplinach sportu. Wykłady Wprowadzenie do modułu (przedmiotu), omówienie organizacji zajęć, zapoznanie z programem zajęć (wymagania zaliczenia modułu (przedmiotu)), podanie piśmiennictwa 1. Podstawy fizjologii wysiłku 1.1. Narząd ruchu 1.1.1. Mięśnie szkieletowe 1.1.1.1. Budowa 1.1.1.2. Czynność skurczowa mięśnia 1.2. Wykorzystanie tlenu przez ustrój ludzki 1.2.1. Przemiana materii 1.2.1.1. Podstawowa przemiana materii (PPM) 1.2.1.2. Całkowita przemiana materii (CPM) 1.2.1.3. Współczynnik oddechowy (RQ) 1.2.1.4. Deficyt tlenowy i dług tlenowy 1.2.2. Pobór tlenu w czasie wysiłku o stałym obciążeniu 1.2.3. Pobór tlenu w czasie wysiłku o wzrastającym obciążeniu; VO2max 1.2.3.1. Metody pomiaru VO2max 1.2.3.2. Czynniki determinujące VO2max 1.2.3.3. Wydolność fizyczna 1.3. Ocena obciążeń wysiłkiem 1.3.1. Skala Borga 1.3.2. Próg mleczanowy 1.3.2.1. Zastosowanie wyników pomiaru progu mleczanowego 1.3.3. MET 1.4. Źródła energii dla mięśni 1.4.1. ATP i fosfokreatyna 1.4.2. Substraty wewnątrzmięśniowe 1.4.2.1. Glikogen 1.4.2.2. Triacyloglicerole mięśniowe 1.4.3. Substraty krwiopochodne 1.4.3.1. Glukoza 1.4.3.2. Wolne kwasy tłuszczowe 1.4.3.3. Lipoproteiny osocza 1.4.3.4. Ciała ketonowe 1.4.3.5. Aminokwasy 1.4.4. Białka 1.4.4.1. Zapotrzebowanie na białko w czasie wysiłku 1.4.4.2. Powysiłkowa synteza białka w mięśniach 1.4.5. Amoniak 1.5. Wpływ treningu na wykorzystanie węglowodanów i tłuszczów 1.5.1. Trening wytrzymałościowy 1.5.2. Trening beztlenowy 1.6. Wpływ wysiłku na układ wydzielania wewnętrznego 1.6.1. Wprowadzenie 1.6.2. Wpływ wysiłku na stężenie hormonów we krwi 1.6.2.1. Adrenokortykotropina i hormony wydzielane przez korę nadnerczy 1.6.2.2. TSH i hormony wydzielane przez gruczoł tarczowy 1.6.2.3. Gonadotropiny i hormony wydzielane przez gruczoły płciowe (gonady) 1.6.2.4. Prolaktyna 1.6.2.5. Hormon wzrostu (GH) 1.6.2.6. Hormon antydiuretyczny (wazopresyna, ADH) 1.6.2.7. Przedsionkowy peptyd natriuretyczny (sodopędny) (ANP) 1.6.2.8. Hormony wydzielane przez wyspy trzustki (wyspy Langerhansa) 1.6.2.9. Aminy katecholowe (adrenalina, noradrenalina) 1.6.2.10. Erytropoetyna 1.6.2.11. Oksytocyna 1.6.2.12. Parathormon i kalcytonina 1.6.2.13. Peptydy opioidowe 1.6.2.14. Hormony regulujące łaknienie (apetyt) 1.7. Wpływ wysiłku na układ krążenia 1.7.1. Wprowadzenie 1.7.2. Wysiłki dynamiczne 1.7.2.1. Objętość minutowa serca 1.7.2.2. Ciśnienie tętnicze 1.7.2.3. Wykonywanie wysiłku kończynami górnymi 1.7.2.4. Wpływ wysiłku na dystrybucję krwi w ustroju 1.7.3. Wysiłek statyczny a czynność układu krążenia 1.7.4. Krążenie płucne 1.7.5. Ekstrakcja tlenu w tkankach 1.7.6. Mioglobina 1.8. Wpływ treningu na układ krążenia 1.8.1. Częstość skurczów serca 1.8.2. Wielkość serca 1.8.3. Objętość wyrzutowa 1.8.4. Objętość minutowa 1.8.5. Naczynia krwionośne 1.8.6. Ciśnienie tętnicze 1.9. Wpływ wysiłku na układ oddechowy 1.9.1. Wprowadzenie 1.9.2. Wpływ wysiłku na wentylację płuc 1.9.3. Wpływ treningu wytrzymałościowego na wentylację płuc 1.10. Wpływ wysiłku na krew 1.10.1. Wprowadzenie 1.10.2. Wpływ wysiłku 1.10.3. Wpływ treningu wytrzymałościowego 1.11. Wpływ wysiłku na równowagę kwasowo-zasadową 1.12. Wpływ wysiłku na czynność nerek 1.12.1. Wprowadzenie 1.12.2. Wpływ wysiłku 1.13. Wpływ wysiłku na czynność przewodu pokarmowego 1.13.1. Wprowadzenie 1.13.2. Wpływ wysiłku 1.14. Wpływ wysiłku na układ odpornościowy 1.14.1. Wprowadzenie 1.14.2. Wpływ wysiłku 1.14.3. Wpływ treningu wytrzymałościowego 1.14.4. Cytokiny 1.15. Zmęczenie 1.15.1. Wprowadzenie 1.15.2. Zmęczenie obwodowe 1.15.2.1. Droga ruchowa 1.15.2.2. Przyczyny mięśniowe 1.15.3. Zmęczenie ośrodkowe 1.15.4. Przetrenowanie 2. Podstawy treningu fizycznego 2.1. Trening wytrzymałościowy 2.1.1. Metody treningu wytrzymałościowego 2.1.1.1. Metody treningu ciągłego 2.1.1.2. Metody treningu powtórzeniowego 2.1.1.3. Metody treningu interwałowego wytrzymałości 2.1.2. Wpływ treningu wytrzymałościowego na organizm 2.1.3. Wpływ treningu na ekonomikę wysiłku 2.2. Trening szybkości (wydolności beztlenowej) 2.3. Ocena wydolności 2.3.1. Ocena wydolności tlenowej 2.3.1.1. Metody pomiaru maksymalnego poboru tlenu 2.3.2. Ocena wydolności beztlenowej 2.3.2.1. Test Margarii–Kalamena 2.3.2.2. Test ergometryczny „siła–szybkość” według Vandewalle’a 2.3.2.3. Test Wingate (Bar-Ora) 2.3.2.4. Stężenie kwasu mlekowego w ocenie wydolności beztlenowej 2.4. Trening ogólnorozwojowy 2.5. Trening siły mięśniowej 2.5.1. Rola treningu siłowego w utrzymaniu zdrowia 2.5.2. Trening siłowy u dzieci 2.5.3. Metody treningu siły i ich wpływ na organizm 2.5.3.1. Metoda izometryczna (statyczna) 2.5.3.2. Metody dynamiczne 2.5.3.3. Elektrostymulacja mięśni (EMS) 3. Wysiłek fizyczny i trening kobiet 3.1. Wprowadzenie 3.2. Skład ciała 3.3. Metabolizm 3.4. Układ ruchu 3.5. Siła mięśniowa 3.6. Trening siłowy 3.7. Krew i układ krążenia 3.8. Układ oddechowy 3.9. Termoregulacja 3.10. Wydolność tlenowa 3.11. Cykl miesiączkowy a zdolność do wykonywania wysiłków wytrzymałościowych, szybkościowych i siłowych 3.12. Trening wytrzymałościowy 3.13. Zdolność do wykonywania wysiłków beztlenowych 3.14. Trening a zaburzenia cyklu miesiączkowego 3.15. Hormony a wysiłek 3.16. Wysiłek fizyczny i trening kobiet w ciąży 3.16.1. Rola hormonów płciowych w przebiegu ciąży 3.16.1.1. Progesteron 3.16.1.2. Estrogeny 3.16.1.3. Relaksyna 3.16.1.4. Somatomammotropina kosmówkowa 3.16.2. Uwarunkowania wysiłku podczas ciąży 3.16.2.1. Zmiany w składzie ciała oraz układzie ruchu 3.16.2.2. Wydatek energetyczny oraz zapotrzebowanie na tlen 3.16.2.3. Układ krążenia 3.16.2.4. Termoregulacja matki i płodu 3.16.3. Trening rekreacyjny w okresie ciąży i uzasadnienie jego stosowania 3.16.4. Wpływ treningu w okresie ciąży na zdolność do wykonywania wysiłków długotrwałych (wydolność tlenową) 3.16.5. Demineralizacja kości 3.16.6. Karmienie piersią 3.16.7. Ciąża a sport wyczynowy 3.16.8. Trening siłowy w okresie ciąży 3.16.9. Specyfika kobiet starszych a możliwości poprawy siły i mocy mięśni 4. Wysiłek fizyczny i trening sportowy w wieku rozwojowym 4.1. Rozwój ontogenetyczny (osobniczy) 4.2. Czynniki rozwoju a tzw. norma auksologiczna (rozwojowa) 4.2.1. Czynniki wpływające na rozwój 4.2.2. Granice normy auksologicznej (rozwojowej) 4.3. Rozwój motoryczny w wieku rozwojowym 4.4. Odrębności morfologiczno-funkcjonalne i psychiczne w wieku rozwojowym a wysiłek fizyczny 4.5. Odrębności reakcji układu krążenia i układu oddechowego u dzieci na obciążenia fizyczne 4.6. Sprawność i wydolność fizyczna u dzieci i młodzieży oraz metody ich oceny 4.6.1. Hipokinezja – czynnik obniżający wydolność fizyczną 4.6.2. Testy i mierniki sprawności i wydolności fizycznej stosowane u dzieci 4.7. Wiek biologiczny a zwiększony wysiłek fizyczny 4.8. Ogólne zasady żywienia dzieci aktywnych sportowo 4.9. Ogólne zasady prowadzenia treningu dzieci i młodzieży 4.10. Kategorie wiekowe rozpoczęcia treningów i zasady kwalifikacji do określonych dyscyplin sportu 4.11. Niepożądane skutki szkolenia sportowego nieletnich 5. Starzenie się a wydolność fizyczna człowieka 5.1. Starzenie się a skład ciała 5.2. Starzenie się a masa mięśni szkieletowych 5.3. Starzenie się a siła i moc mięśni szkieletowych człowieka 5.4. Starzenie się a maksymalny pobór tlenu 5.5. Trening fizyczny osób w starszym wieku 5.5.1. Trening siłowy 5.5.2. Trening wytrzymałościowy 6. Wysiłek fizyczny w różnych temperaturach otoczenia 6.1. Wprowadzenie 6.2. Podstawy termoregulacji 6.3. Wysiłek w wysokiej temperaturze otoczenia 6.3.1. Następstwa odwodnienia 6.3.2. Następstwa hipertermii 6.3.3. Profilaktyka zaburzeń cieplnych i poprawa zdolności do wysiłku 6.4. Wysiłek w niskiej temperaturze otoczenia 6.4.1. Fizjologiczna reakcja na zimno 6.4.1.1. Reakcje naczyniowe 6.4.1.2. Termogeneza 6.4.2. Adaptacja do długotrwałej ekspozycji na zimno 6.4.3. Wysiłek w zimnym powietrzu 6.4.4. Wysiłek w zimnej wodzie 6.4.5. Zdolność do wysiłku w niskiej temperaturze otoczenia 6.4.6. Zagrożenia związane z wysiłkiem w niskiej temperaturze otoczenia 6.4.7. Zapobieganie wychłodzeniu 7. Zintegrowana odpowiedź ustroju na niedotlenienie wysokościowe 7.1. Wprowadzenie 7.2. Zmiana ciśnienia tlenu wraz ze wzrostem wysokości nad poziom morza 7.3. Hipoksja i hiperwentylacja wysokościowa – wpływ aklimatyzacji 7.4. Wymiana tlenu w płucach na szczycie Mount Everestu 7.5. Przesunięcia krzywej dysocjacji oksyhemoglobiny 7.6. Konsekwencje kwasowo-zasadowe hipoksji wysokościowej 7.7. Wydolność fizyczna w warunkach wysokogórskich 7.7.1. Wysiłki krótkotrwałe o mocy maksymalnej 7.7.2. Wysiłki długotrwałe 7.8. Trening w warunkach wysokogórskich 8. Wysiłek i sport niepełnosprawnych 8.1. Wprowadzenie 8.2. Specyfika zdolności wysiłkowej w procesie usprawniania 8.3. Testy czynnościowe i ich odrębności w przypadku osób z niepełnosprawnością 8.4. Wybrane zagadnienia sportu niepełnosprawnych 8.4.1. Wydolność tlenowa osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego 8.4.2. Rola i znaczenie wydolności beztlenowej w życiu codziennym oraz sportowej aktywności fizycznej osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym 8.4.3. Metody oceny wydolności beztlenowej mięśni kończyn górnych osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego w warunkach laboratoryjnych 9. Wpływ niedoboru aktywności ruchowej (hipokinezji) na ustrój 9.1. Roztrenowanie i hipokinezja sportowców 9.1.1. Wpływ przerw w treningu na VO2max i tolerancję wysiłkową 9.1.2. Tapering jako forma poprawy zdolności wysiłkowej sportowców 9.2. Ograniczenie aktywności fizycznej i długotrwałe pozostawanie w pozycji leżącej przez osoby zdrowe 9.2.1. Objętość i skład płynów ustrojowych 9.2.2. Czynność układu krążenia 9.2.3. Nietolerancja ortostatyczna 9.2.4. Termoregulacja 9.2.5. Mięśnie szkieletowe 9.2.6. Metabolizm kości 9.2.7. Adaptacja chrząstek stawowych 9.2.8. Tolerancja węglowodanów 9.2.9. Układ odpornościowy 9.2.10. Zdolność do wysiłków fizycznych 9.2.11. Właściwości psychofizjologiczne 9.3. Przebywanie w warunkach mikrograwitacji 9.4. Hipokinezja a proces starzenia się 9.5. Zapobiegnie skutkom hipokinezji 10. Trening zdrowotny 10.1. Wprowadzenie 10.2. Trening zdrowotny – efekty fizjologiczne 10.3. Trening zdrowotny – zalecenia 10.4. Kwalifikacja do treningu zdrowotnego 10.5. Trening zdrowotny – tolerancja wysiłku fizycznego oraz możliwość powikłań 11. Wysiłek fizyczny w wybranych chorobach 11.1. Wprowadzenie 11.2. Aktywność fizyczna a choroba niedokrwienna serca 11.3. Aktywność fizyczna a otyłość 11.4. Aktywność fizyczna a cukrzyca 12. Wysiłek fizyczny a żywienie 12.1. Wprowadzenie 12.2. Makroskładniki diety 12.2.1. Węglowodany 12.2.2. Tłuszcze 12.2.3. Białko 12.3. Płyny i inne składniki diety 12.4. Reaktywne formy tlenu 12.5. Dieta i jej uzupełnianie – suplementy 12.6. Żywienie w wysiłku o wysokiej intensywności (HIE) 12.7. Żywienie w sportach walki (SW) 12.8. Żywienie w wysiłku wytrzymałościowym (EE) 12.9. Żywienie w ekstremalnych sportach wytrzymałościowych 12.10. Żywienie w wysiłku przerywanym o wysokiej intensywności (HIIE) 13. Doping w sporcie 13.1. Wprowadzenie 13.2. Definicja dopingu 13.3. Reguły antydopingowe 13.4. Analiza środków dopingujących 13.5. Lista substancji i metod zabronionych w sporcie 13.6. Medyczne aspekty stosowania środków dopingujących 13.7. Steroidy anaboliczno-androgenne 13.8. Erytropoetyna 13.9. Insulina 13.10. Hormon wzrostu 13.11. Agoniści receptorów beta2-adrenergicznych 13.12. Modulatory hormonów i metabolizmu 13.13. Diuretyki 13.14. Stymulanty 13.15. Narkotyki 13.16. Kanabinoidy 13.17. Glikokortykoidy (glikokortykosteroidy, GKS) 13.18. Beta-blokery (beta-adrenolityki) 13.19. Nieświadome użycie substancji dopingujących 14. Podstawy genetyki wysiłku fizycznego 14.1. Wprowadzenie 14.2. Geny warunkujące zdolność organizmu do wysiłku fizycznego 14.2.1. Gen ACTN3 14.2.2. Gen ACE 14.2.3. Gen BDKRB2 14.2.4. Gen PPAR-alfa 14.2.5. Gen MSTN 14.3. Doping genowy 15. Fizjologia nurkowania 15.1. Historia nurkowania 15.2. Wpływ ciśnienia wody na ciało człowieka 15.3. Konsekwencje oddychania mieszaniną gazów pod zwiększonym ciśnieniem 15.4. Czynność płuc podczas nurkowania z automatem oddechowym 15.5. Fizjologia nurkowania na wstrzymanym oddechu 15.5.1. Nurkowanie na wstrzymanym oddechu jako sport 15.5.2. Fazy wstrzymania oddechu 15.5.3. Wymiana gazowa w trakcie wstrzymywania oddechu 15.5.4. Odruch nurkowy 15.5.5. Wpływ wstrzymania oddechu na mózg 15.5.6. Mechanizmy zapobiegające zgnieceniu klatki piersiowej na dużej głębokości 15.5.7. Zagrożenia związane z nurkowaniem na wstrzymanym oddechu Zaliczenie z Projektu - prezentacji w formie elektronicznej na DVD i papierowej Zaliczenie z oceną ustne |
|
Literatura: |
Literatura obowiązkowa 1. Fizjologia wysiłku i treningu fizycznego. Górski J. PZWL, Warszawa 2019. 358 s. ISBN 978-83-200-5729-4. 3. Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego. Górski J. PZWL, Warszawa 2008. 570 s. ISBN 978-83-200-3753-1. Literatura uzupełniająca: 1. Birch, K.; MacLaren, D.; George, K.. Fizjologia sportu. Krótkie wykłady. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, 272 s. ISBN 978-83-01-15460-8. 2. Testy fizjologiczne w ocenie wydolności fizycznej. Red. Zatoń, Marek; Jastrzębska, Agnieszka . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, 186 s. ISBN 978-83-01-16318-1. 3. Borkowski, J. Bioenergetyka i biochemia tlenowego wysiłku fizycznego. Dla studentów i trenerów oraz wszystkich tych, którzy są ciekawi, skąd bierze się energia do pracy mięśni. Red. . : Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, 2019, 131 s. ISBN 978-83-64354-56-4. 4. Trening fizyczny w wybranych chorobach narządów wewnętrznych : dlaczego?, jak? : podręcznik dla studentów / red. Kucio C., Nowak Z., Wydawnictwo AWF Katowice 2011. |
|
Uwagi: |
Moduł Kształcenia Animacja czasu wolnego MK 3. Zajęcia prowadzone poprzez platformę MS Teams. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.