Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Ekstremalne zdarzenia i katastrofy przyrodnicze

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2800-OG-EZKP
Kod Erasmus / ISCED: 07.0 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0532) Nauki o ziemi Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Ekstremalne zdarzenia i katastrofy przyrodnicze
Jednostka: Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej
Grupy: Przedmioty ogólnouniwersyteckie
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Podstawowa wiedza z zakresu geografii (meteorologia, klimatologia, hydrologia, glacjologia, geomorfologia), geologii, geofizyki, ochrony środowiska nt. funkcjonowania różnych sfer kuli ziemskiej.

Rodzaj przedmiotu:

przedmiot fakultatywny

Całkowity nakład pracy studenta:

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (30 godz.):

- udział w wykładach - 30 godz.

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (10 godz.):

- studiowanie literatury - 10 godz.

- przygotowanie do kolokwiów - 8 godz.

- konsultacje i praca z nauczycielem akademickim - 2 godz.

Łącznie: 60 godz. ( 2 ECTS)


Efekty uczenia się - wiedza:

Rozpoznaje ekstremalne zdarzenia przyrodnicze - P1A_W01

Zna mechanizmy i uwarunkowania powstawania ekstremalnych zdarzeń przyrodniczych - P1A_W02

Rozumie związki między osiągnięciami nauk przyrodniczych a możliwościami ich wykorzystania w życiu społeczno-gospodarczym - P1A_W08

Rozumie związki między niekontrolowaną działalnością człowieka a powstawaniem ekstremalnych zdarzeń i katastrof przyrodniczych - P1A_W08

Zna zasady postępowania w czasie wystąpienia zagrożenia życia i zdrowia w czasie ekstremalnych zdarzeń przyrodniczych - P1A_W09


Efekty uczenia się - umiejętności:

Wykorzystuje dostępne źródła informacji w zrozumieniu przyczyn powstawania ekstremalnych zjawisk przyrodniczych - P1A_U02, P1A_U03

Wykazuje umiejętność poprawnego wnioskowania na temat przestrzennego rozmieszczenia ekstremalnych zdarzeń przyrodniczych na podstawie danych pochodzących z różnych źródeł - P1A_U02, P1A_U07 .


Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie - P1A_K01, P1A_K07

Umie postępować w stanach zagrożenia - P1A_K06


Metody dydaktyczne:

- wykład informacyjny

- wykład problemowy

Wykłady są ilustrowane zdjęciami, mapami, schematami i wykresami oraz animacjami i filmami prezentującymi genezę, przebieg oraz skutki ekstremalnych zdarzeń przyrodniczych.

Metody dydaktyczne eksponujące:

- pokaz

Metody dydaktyczne podające:

- pogadanka
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

Metody dydaktyczne poszukujące:

- klasyczna metoda problemowa

Skrócony opis:

Poznanie mechanizmów formowania się ekstremalnych zdarzeń przyrodniczych obszarów oraz częstości ich występowania. Straty spowodowane wystąpieniem ekstremalnych zdarzeń i katastrof przyrodniczych. Zapobieganie, prognozowanie i ograniczanie skutków wystąpienia ekstremalnych zdarzeń i katastrof przyrodniczych.

Pełny opis:

W trakcie zajęć student pozna podział i definicje ekstremalnych zdarzeń przyrodniczych. Szczegółowo zostanie omówiona geneza i warunki występowania ekstremalnych zdarzeń przyrodniczych w kontekście naturalnych (endogenicznych i egzogenicznych przyczyn) oraz antropogenicznych. Koncepcja neokatastrofizmu i unuformitarianizmu w kształtowaniu krajobrazów Ziemi. Problem zjawisk ekstremalnych w ujęciu „clustering”.

Obszary ich najczęstszego występowania i skutki dla środowiska przyrodniczego oraz człowieka. Zaprezentowane zostaną największe katastrofy przyrodnicze w dziejach i ich konsekwencje dla ludzkości. Omówione zostaną metody badawcze oraz możliwości prognozowania i ograniczenia skutków tych zdarzeń, ich monitoring., Działalność instytucji zarządzania kryzysowego w Polsce i na świecie.

Szczegółowa tematyka wykładów:

1. Wstęp, definicje i podział ekstremalnych zdarzeń przyrodniczych, metody badań

2. Ekstremalna temperatura powietrza, fale upałów, fale mrozów, przymrozki

3. Ekstremalne opady atmosferyczne, gradobicia

4. Susze i pożary.

5. Huraganowe wiatry: huragany, wiatry lokalne: feny, bora i inne wiatry katabatyczne

6. Cyklony tropikalne, burze, trąby powietrzne, trąby wodne

7. Ekstremalne zjawiska pogodowe na świecie i w Polsce i ich Wpływ ekstremalnych zjawisk pogodowych na historię ludzkości.

8. Geneza i warunki występowania ekstremalnych zdarzeń przyrodniczych w kontekście naturalnych (endogenicznych i egzogenicznych przyczyn) oraz antropogenicznych.

9. Koncepcja neokatastrofizmu i unuformitarianizmu w kształtowaniu krajobrazów Ziemi.

10. Problem zjawisk ekstremalnych w ujęciu „clustering”.

11-12. Obszary najczęstszego występowania zdarzeń ekstremalnych i ich skutki dla środowiska przyrodniczego oraz człowieka.

13-14. Przykłady największych katastrof w dziejach Ziemi ich przyrodnicze i antropogeniczne konsekwencje.

15. Metody badawcze oraz możliwości monitorowania i prognozowania zdarzeń ekstremalnych. Zaliczenie

Literatura:

Ahrens C.D., Samson P., 2011, Extreme weather & climate, Brookc/Cole Cengage Learning, USA, ss. 508.

Buckley B., Hopkins E.J., Whitaker R., 2007, Pogoda, Carta blanca, Warszawa, ss. 303.Bułat W., 1978, Zjawiska optyczne w przyrodzie, WSiP, Warszawa, ss. 144.

Cerveny R., 2008, Wielkie katastrofy i anomalie klimatyczne w dziejach, Bellona, ss. 285.

Lorenc H. (red.), 2005, Atlas Klimatu Polski, IMGW, Warszawa

Tamulewicz J., 1997, Pogoda i klimat Ziemi. Wielka Encyklopedia Geografii Świata, t. 5., Wydawnictwo Kurpisz , Poznań.

Klimaszewski M., Geomorfologia, PWN, Warszawa 1978,

Galon R., Formy powierzchni Ziemi, Wyd. Szkolne i Pedagogiczne,

Dadlez R. W, Jaroszewski W., , Tektonika, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1994

Książkiewicz M., Geologia dynamiczna, Wyd. Geol., Warszawa 1979

Migoń P., Geomorfologia, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006

Tjeerd, van Andel H., Nowe spojrzenie na starą planetę, wyd. 2, Wyd. naukowe PWN, Warszawa 2010

Allen P, A., Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2000

Sten M. Stanley, Historia Ziemi, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2002

Metody i kryteria oceniania:

Test wyboru sprawdzający znajomość ekstremalnych zdarzeń przyrodniczych - P1A_W01, P1A_W02, P1A_W08, P1A_W09, P1A_U02, P1A_U03, P1A_U07, P1A_K01, P1A_K06, P1A_K07

Kryteria ocen:

<50% - ndst, 50-60% - dst, 60-70% - dst+, 70-80% - db, 80-90% - db+, >90% - bdb

Praktyki zawodowe:

Nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marek Kejna
Prowadzący grup: Marek Kejna, Paweł Molewski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marek Kejna
Prowadzący grup: Marek Kejna, Paweł Molewski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marek Kejna
Prowadzący grup: Marek Kejna, Paweł Molewski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)