Historia sztuki średniowiecznej powszechnej [1402-Hssp-1l-s1] Semestr letni 2023/24
Ćwiczenia, grupa nr 1

Literatura podstawowa:

Czapska M., Od zamówienia do gotowego dzieła, czyli proces tworzenia rzeźby drewnianej w średniowieczu, [w:] Święci orędownicy, Rzeźba gotycka na zamku w Malborku. Katalog wystawy, red. Czapska M., Malbork 2013, s. 147–163.

Dębicki J., Zachodni portal katedry świętego Łazarza w Autun. Studium z historii sztuki i historii idei, Kraków 2002 [zwł. ss. 225–241].

Jarzewicz J., O dwóch niewielkich książkach i jednej wielkiej teorii, „Artium Questiones” 13 (2002), s. 359–371 [dostęp online: https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/11070/1/09_Jaros%C5%82aw_Jarzewicz_Om%C3%B3wienia_i_Recenzje_359-371.pdf].

Jastrzębowska E., Sztuka wczesnochrześcijańska, Warszawa 2008 [zwł. s. 61–76 (przełom konstantyński); s. 111–132 (Rzym); s. 178–183 (mozaiki raweńskie)].

Mazurczak U., O czasie wewnętrznym przedstawionym na podstawie wybranych przykładów malarstwa niderlandzkiego XV w., „Roczniki humanistyczne” T. 26, z. 4 (1978), s. 37–54.

Panofsky E., Architektura gotycka i scholastyka, + Suger, opat St-Denis, + Rzeczywistość i symbol w malarstwie niderlandzkim XV wieku [w:] tegoż, Studia z historii sztuki, Warszawa 1971, ss. 33–65, 66–94, 122–150.

Pilecka E., Jakoś rzemiosła a pytanie o istotę sztuki późnego średniowiecza, [w:] Zabytkowa stolarka we wnętrzach sakralnych i jej problematyka konserwatorska, red. J. Krawczyk, Toruń 2010, s. 33–51.

Różycka-Bryzek Anna, O możliwości przedstawiania Boga na przykładzie raweńskiej mozaiki z VI wieku, „Zeszyty Naukowe UJ, Studia religiologica”, z. 29, s. 25–31.

Sauerländer W., Rzeźba średniowieczna, tłum. A. Porębska, wyd. 1 – Warszawa 1978 / 2-Warszawa 2001 [zwł. rozdział Rzeźba epoki romańskiej].

Simson O. von, Katedra gotycka, tłum. A. Palińska, Warszawa 1989.

Szczepkowska-Naliwajek K., Relikwiarze średniowiecznej Europy od IV do początku XVI wieku. Geneza, treści, styl i techniki wykonania, Warszawa 1996 [zwł. rozdziały IV–VIII].

Świechowski Z., Nowak L., Gumińska B., Sztuka romańska, Warszawa 1976 [zwł. ss. 14–119; 168–215; 283–324; 334–375].

Ziemba A., Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380–1500, T.1: Sztuka dworu burgundzkiego oraz miast niderlandzkich, Warszawa 2008 [zwł. s. 361–368].

Ziemba A., Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380–1500, T.2: Niderlandzkie malarstwo tablicowe 1430–1500, Warszawa 2011, [zwł. ss. 481–489, 506–525, 531–539, 541–580].

Żarnecki J, Sztuka romańska, tłum. A. Rożnowska-Sadraei, Kraków 2005 [zwł. ss. 7–16, 17–48 ; 49–82; 101–120].

Literatura uzupełniająca:

Białostocki J., Późny gotyk. Rozwój pojęcia i terminu, [w:] Późny gotyk. Studia nad sztuką przełomu średniowiecza i czasów nowych, Warszawa 1965, s. 17–82.

Duby Georges, Czasy katedr: sztuka i społeczeństwo 980–1420, Warszawa 1986.

Elbern Victor H., Magia i wiara w złotnictwie wczesnego średniowiecza, „Biuletyn Historii Sztuki” 38/3 (1976), s. 195–217.

Jagla J., Gest wotywny. Ze starożytnych sanktuariów do chrześcijańskich świątyń i średniowiecznej ikonografii, [w:] Antyk, prawda i fałsz w średniowieczu. Materiały Seminariów Mediewistycznych im. Alicji Karłowskiej-Kamzowej, red. Kowalski J, Ratajczak T, Poznań 2011, s. 259–270.

Jarzewicz J., Materia antyczna w sztuce średniowiecza, [w:] Antyk, prawda i fałsz w średniowieczu. Materiały Seminariów Mediewistycznych im. Alicji Karłowskiej-Kamzowej, red. Kowalski J, Ratajczak T, Poznań 2011, s. 179-191.

Kalinowski L., Kryzys w sztuce późnego średniowiecza, [w:] Kryzysy w sztuce. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Lublin, grudzień 1985, Warszawa 1988, s. 45–60.

Święci orędownicy. Rzeźba gotycka na zamku w Malborku. Katalog wystawy, red. M. Czapska, Malbork 2013 [zwł. M. Czapska, Średniowiecze epoką kultu świętych, s. 13 – 29; M. Czapska, Relikwie – nośniki cudownej mocy, s. 41–46; B. Butryn. Rozwój form relikwiarzowych w średniowieczu, s. 47–55].

Zakres tematyczny realizowany na zajęciach:

I SEMESTR:

1. Wprowadzenie do przedmiotu, omówienie sylabusa, literatury obowiązkowej i uzupełniającej, zakres tematyki zajęć, terminologia. Zagadnienie problemowe: Architektura średniowieczna na liście światowego dziedzictwa UNESCO oraz kolekcje sztuki średniowiecznej w polskich zbiorach;

2. ARCHITEKTURA WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKIEGO RZYMU – architektura sakralna Rzymu IV i V w., typy oraz podłoże religijno-polityczne (dyskusja na podstawie zadanej literatury);

3. RAWENNA - studium historii miejsca, oddziaływanie, interpretacje (ćwiczenia i dyskusja na podstawie zadanej literatury);

4. Sztuka a KULT RELIKWII w średniowieczu – typologia średniowiecznych relikwiarzy (ćwiczenia i dyskusja na podstawie zadanej literatury);

5. BIZANTYJSKIE KLASZTORY na liście UNESCO – studium przypadku założeń Dafni, Osios Lukas oraz Nea Moni na Chios (ćwiczenia i dyskusja na podstawie prezentowanego materiału);

6–7. ARCHITEKTURA romańska we Francji i w Italii – ćwiczenia analityczne;

8. MALARSTWO romańskie – ćwiczenia analityczne oraz dyskusja na podstawie zadanej literatury;

II SEMESTR

9. Romańska RZEŹBA ARCHITEKTONICZNA we Francji (ćwiczenia na podstawie zadanej literatury);

10–11. Katedra gotycka i wielka teoria historii sztuki – ćwiczenia na podstawie zadanej literatury;

12. Cechy późnego średniowiecza – sztuka i problem jej oryginalności, organizacja, technika (ćwiczenia i dyskusja na podstawie zadanej literatury);

13–14. Malarstwo niderlandzkie XV w. – ćwiczenia i dyskusja na podstawie zadanej literatury);

15. Regionalne warsztaty późnego gotyku na przykładzie produkcji ośrodka w Mechelen – ćwiczenia i dyskusja na podstawie zadanej literatury / podsumowanie zajęć / wystawienie ocen.

- Ćwiczenia na podstawie zadanych tekstów z towarzyszącą prezentacją multimedialną

- Dyskusja problemowa, case study

Warunkiem uzyskania pozytywnej oceny są:

- obecność na ćwiczeniach,

- systematyczne przygotowanie (w tym przez czytanie zaleconej literatury),

- aktywne uczestnictwo,

- zaliczenie testów cząstkowych ze slajdów i terminów.

odk s1