Historia sztuki średniowiecznej polskiej [1402-Hsspl-1l-s1] Semestr letni 2023/24
Ćwiczenia, grupa nr 2

Literatura podstawowa:

1. Chrzanowski Tadeusz, Sztuka w Polsce, t. 1, Od Piastów do Jagiellonów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2008 albo Chrzanowski Tadeusz, Sztuka w Polsce Piastów i Jagiellonów: zarys dziejów, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 1993.

2. Grzybkowski Andrzej, Architektura polska około 1300 roku, [w:] Polska około 1300: państwo, społeczeństwo, kultura, pod red. Wojciecha Fałkowskiego, Neriton, Warszawa 2003, s. 155-197.

3. Grzybkowski Andrzej, Architektura polska około 1400 roku, [w:] Polska około 1400: państwo, społeczeństwo, kultura, pod red. Wojciecha Fałkowskiego, Neriton, Warszawa 2001, s. 83-125

4. Grzybkowski Andrzej, Gotycka architektura murowana w Polsce, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015.

5. Kębłowski Janusz, Polska sztuka gotycka, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1983.

6. Radziewicz-Winnicki Jacek, Historia architektury średniowiecznej w Polsce: gotyk: wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2004.

7. Skibiński Szczęsny, Architektura, [w:] Skibiński Szczęsny, Zalewska-Lorkiewicz Katarzyna, Sztuka polska. Gotyk, Sztuka polska, t. II (red. Jerzy Kowalczyk), Arkady, Warszawa 2010, s. 17-279.

8. Jarzewicz Jarosław, Co to jest architektura romańska, czyli problemy stylu, formy i chronologii, [w:] idem, Kościoły romańskie w Polsce. Kraków 2014.

9. Jarzewicz Jarosław, Kościoły romańskie w Polsce, Wydawnictwo M, Kraków 2014.

10. Świechowski Zygmunt, Architektura romańska w Polsce, DiG, Warszawa 2000.

11. Świechowski Zygmunt, Katalog architektury romańskiej w Polsce, DiG, Warszawa 2009.

12. Świechowski Zygmunt, Sztuka polska. Romanizm, Sztuka polska, t. I (red. Jerzy Kowalczyk), Arkady, Warszawa 2004 (lub 2006), s. 5-213.

13. Żarnecki Jerzy, Sztuka romańska, Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005.

14. Trajdos Tadeusz, Pomniki sztuki gotyckiej w Polsce, I, Architektura, [w:] Kultura Polski średniowiecznej XIV-XV w., Bronisław Geremek (red.), Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk: Wydaw. Naukowe Semper, Warszawa 1997, s. 766-798, 953, 954.

Literatura uzupełniająca, pomocna w realizacji referatów oraz dyskusji:

1. Adamski Jakub, Hale z poligonalnym chórem zintegrowanym w architekturze gotyckiej na terenie Polski, Ars Vetus et Nova; t. 32, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków cop. 2010.

2. Adamski Jakub, Nierozpoznany halowy kościół farny z około 1300 roku w Byczynie na Śląsku. O architekturze domniemanej fundacji księcia Henryka III Głogowskiego, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 4/2015.

3. Adamski Jakub, Nurty stylowe późnogotyckich sklepień w Krakowie. Przekrycia chórów kościołów Mariackiego, Augustianów i Dominikanów, „Biuletyn Historii Sztuki”, LXXV:2013, nr 2, s. 175-212.

4. Adamski Jakub, Sklepienia pseudopoligonalne w architekturze gotyckiej: studium z dziejów architektonicznego iluzjonizmu, Studia z Historii Sztuki Średniowiecznej Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego; t. 2, Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, Kraków 2013.

5. Adamski Jakub, Śląska geneza gotyckiej katedry gnieźnieńskiej, „Rocznik Historii Sztuki”, 39.2014, s. 157-175.

6. Adamski, Jakub, Trójpromienne sklepienie w gotyckim chórze katedry krakowskiej, „Folia Historiae Artium”, Nowa Seria: 13.2015, s. 34-50.

7. Architektura gotycka w Polsce, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1995.

8. Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje. Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego. Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2009.

9. Architektura romańska w Polsce: bibliografia, oprac. Ewa Świechowska i Wojciech Mischke; wstępem poprzedził Zygmunt Świechowski, DiG, Warszawa 2001.

10. Architektura sakralna w początkach państwa polskiego (X-XIII wiek), Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2016.

11. Architektura w początkach państw Europy Środkowej = Architecture in the early period of Central European states, red. Tomasz Janiak, Dariusz Stryniak, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2018.

12. Artifex doctus: studia ofiarowane profesorowi Jerzemu Gadomskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, t. 1, red. Wojciech Bałus, Wojciech Walanus, Marek Walczak, Polska Akademia Umiejętności, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.

13. Błażejewska Anna, Architektura kościoła św. Jakuba w Toruniu jako przedmiot badań naukowych, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2022.

14. Brykowska Maria, Architektura Królewskiej Kaplicy Św. Trójcy na zamku w Lublinie [w:] Sztuka około 1400: materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 1995, red. Teresa Hrankowska, T. 1, Arx Regia: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Warszawa 1996, s. 127-147.

15. Bukowska Aneta, Forma i geneza pierwszej katedry w Poznaniu, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009 s. 175-207.

16. Bukowska Aneta, Przed rokiem 1000? Katedra w Poznaniu, biskup Unger i kościół benedyktyński w Memleben, „Modus: Prace z historii sztuki”, T. 8-9.2009, s. 285-302.

17. Firlet Janusz, Pianowski Zbigniew, Familia ecclesiae na grodach wawelskim i praskim, Architektura sakralna w początkach państwa polskiego (X-XIII wiek), Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2016, s. 11-34.

18. Firlet Janusz, Pianowski Zbigniew, Nowe odkrycia i interpretacje architektury przedromańskiej i romańskiej na Wawelu, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 251-278.

19. Frazik Józef Tomasz, Sklepienia żebrowe w Polsce XV wieku, [w:] Sztuka i ideologia XV wieku: materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 1-4 grudnia 1976 r. / pod red. Piotra Skubiszewskiego; Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk o Sztuce, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1978, s. 521-566.

20. Graczyńska Marta, Polityka w architekturze Polski, Czech i Węgier od końca IX do końca XI wieku, „Modus: Prace z historii sztuki”, T. 15:2015, s. 15-23.

21. Grzybkowski Andrzej, Kaplica zamkowa w Raciborzu, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 39, 1994, z. 4.

22. Grzybkowski Andrzej, Między formą a znaczeniem: studia z ikonografii, architektury i rzeźby gotyckiej, Wydaw. DiG, Warszawa 1997.

23. Imagines Medii Aevi: wystawa z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski, red. Adam Soćko, Muzeum Narodowe, Poznań 2016.

24. Jamróz Józef Stanisław, Kościół parafialny w Goźlicach: Ze studiów nad architekturą romańską w Polsce, „Folia Historiae Artium”, 13:1977, s. 5-18.

25. Janiak Tomasz, Z badań nad przestrzenią liturgiczną romańskiej katedry w Gnieźnie [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009 s. 129-174.

26. Jarzewicz Jarosław, "...Navim innovare et conformare..." czyli o odnowieniu i koordynacji korpusu nawowego kościoła NMP w Stargardzie z jego częściami wcześniejszymi [w:] Terra Transoderana: sztuka Pomorza Nadodrzańskiego i dawnej Nowej Marchii w średniowieczu: materiały z seminarium naukowego poświęconego jubileuszowi 50-lecia pracy w muzealnictwie szczecińskim Zofii Krzymuskiej-Fafius, 7-8 czerwca 2002, red. zespół Maria Glińska, Krystyna Kroman, Rafał Makała; Stowarzyszenie Historyków Sztuki. Oddział Szczeciński, SHS, Szczecin 2004, s. 77-88.

27. Jarzewicz Jarosław, Bezchórowe kościoły Nowej Marchii, [w:] Badania nad sztuką Pomorza: materiały z sesji naukowej Oddziału Szczecińskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki "Sztuka Pomorza Zachodniego w Świetle Najnowszych Badań", Kamień Pomorski, 20-21 maja 1988 roku, red. Maria Glińska, Bogdana Kozińska; Stowarzyszenie Historyków Sztuki. Oddział w Szczecinie, SHS, Szczecin 1998, s. 55-65.

28. Jarzewicz Jarosław, Biskupi i mieszczański - kościół św. Jakuba w Nysie, [w:] Nysa: sztuka w dawnej stolicy księstwa biskupiego, red. Ryszard Hołownia i Mateusz Kapustka, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2008, s. 75-85

29. Jarzewicz Jarosław, De constructione ecclesiae. O artystycznych i społecznych uwarunkowanaich architektury kościoła św. Jakuba w Nysie, „Artium Quaestiones”, VIII:1997, s. 27-59.

30. Jarzewicz Jarosław, Gotycka architektura Nowej Marchii: budownictwo sakralne w okresie Askańczyków i Wittelsbachów, Wydaw. PTPN, Poznań 2000.

31. Jarzewicz Jarosław, Kościół w Koronowie. Architektura cysterska a ekspansja brandenburska w końcu XIII wieku, „Nasza Przeszłość”, t. 96: 2001, s. 283-298.

32. Jarzewicz Jarosław, O artystycznych i funkcjonalnych uwarunkowaniach architektury kościoła Św. Jakuba w Nysie, [w:] Sztuka około 1400: materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 1995, red. Teresa Hrankowska, t. 1, Arx Regia: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Warszawa 1996, s. 149-164.

33. Jarzewicz Jarosław, Opatów a Quedlinburg, czyli o wnioskach z analogii, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 323-340.

34. Kaczmarek-Löw Klara, Architektura miast księstwa nyskiego na przełomie XV i XVI wieku. Wybrane problemy, [w:] Nysa: sztuka w dawnej stolicy księstwa biskupiego / pod red. Ryszarda Hołowni i Mateusza Kapustki, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2008, s. 41-59.

35. Kalinowski Lech, Speculum artis: treści dzieła sztuki średniowiecza i renesansu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989.

36. Kalinowski Lech, Sztuka przedromańska i romańska w Polsce a dziedzictwo karolińskie i ottońskie, „Folia Historiae Artium”, 16:1980, s. 5-20.

37. Kamińska Monika, Kilka uwag na temat architektury romańskiej kolegiaty pw. św. Marcina w Opatowie, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 341-355.

38. Koch Wilfried, Style w architekturze, arcydzieła budownictwa europejskiego od antyku po czasy współczesne, Świat Książki, Warszawa 1996, s. 54-145 (lub późn. wyd.).

39. Konieczny Aleksander, Dzieje budowy kościoła św. Jakuba w Toruniu w XIV wieku w świetle analizy architektonicznej, „Biuletyn Historii Sztuki”, LXXIV:2012, nr 1, s. 5-32.

40. Kowalski Jacek, Gotycka kolegiata w Szamotułach: Nieznane dzieje i nowe interpretacje, „Artium Quaestiones”, 19:2008, s. 57-98.

41. Kowalski Jacek, Gotyk wielkopolski: architektura sakralna XIII-XVI wieku, Fundacja Świętego Benedykta, Poznań 2010.

42. Kozaczewska-Golasz Hanna, Średniowieczne kościoły halowe na Śląsku. Część 4. Kościoły w okresie od XIII do połowy XVI w., „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” 4/2013.

43. Kozaczewska-Golasz Hanna, Średniowieczne kościoły halowe na Śląsku. Część 2. Kościoły z XIV w., „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 2/2013.

44. Kunkel Robert M., Architektura gotycka na Mazowszu, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2006.

45. Kunkel Robert, Pars pro toto czyli wschodnie skrzydło klasztorów małopolskich jako samodzielna budowla, [w:] Dzieje, kultura artystyczna i umysłowa polskich cystersów od średniowiecza do końca XVIII wieku, „Nasza Przeszłość”, 83:1994, s. 393-410.

46. Kutzner Marian, Architektura średniowiecznych klasztorów i kościołów franciszkańskich w Polsce (zarys problematyki), „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”, XIII, 1989.

47. Kutzner Marian, Kult budowli średniowiecznych w Wielkim Księstwie Poznańskim, „Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”, nr 17:1991, s. 161-188.

48. Kutzner Marian, Lubecki styl architektury gotyckiego kościoła Św. Jakuba w Toruniu [w:] Sztuka Torunia i ziemi chełmińskiej 1233-1815. Materiały sesji naukowej zorganizowanej dla uczczenia jubileuszu 750-lecia Torunia w dniach 18-20 IV 1983 r., „Teka Komisji Historii Sztuki”, t. 7, s. 55-75.

49. Kutzner Marian, Społeczne warunki kształtowania się indywidualizmu sakralnej architektury gotyckiej na Warmii, [w:] Sztuka pobrzeża Bałtyku: materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Gdańsk, listopad 1976, red. Hanna Fruba, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978, s. 49-88.

50. Kutzner Marian, Śląska architektura sakralna wieku XIV. Pomiędzy stylem uniwersalnym a modusem regionalnym, [w:] Nobile claret opus. Studia z dziejów sztuki dedykowane Mieczysławowi Zlatowi, kom. red. Lech Kalinowski, Stanisław Mossakowski, Zofia Ostrowska-Kębłowska, Wyd. Uniw. Wrocławskiego, Wrocław 1998, s. 53-70.

51. Kutzner Marian, Technika i organizacja budowy gotyckich kościołów miejskich na Śląsku na przykładzie realizacji kościoła Św. Mikołaja w Brzegu, „Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”, nr 9:1980, s. 75-125.

52. Kutzner Marian, Trzynastowieczna kaplica zamku w Raciborzu: Architektoniczny pomnik wydarzenia politycznego, „Rocznik Historii Sztuki”, 17:1988, s. 43-54.

53. Magistro et Amico: amici discipulique: Lechowi Kalinowskiemu w osiemdziesięciolecie urodzin, Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002.

54. Małachowicz Edmund, Dwie romańskie katedry we Wrocławiu, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 95-105.

55. Małachowicz Edmund, Wczesnośredniowieczna architektura sakralna IX–X wieku na Śląsku, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 67-94.

56. Mączeński Zdzisław, Elementy i detale architektoniczne w rozwoju historycznym, Arkady, Warszawa 1997 (lub inne wyd.).

57. Michałowski Roman, Historia powszechna: średniowiecze, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 2009. (lub późn. wyd.).

58. Miłobędzki Adam, Architektura Królestwa Polski w XV wieku, [w:] Sztuka i ideologia XV wieku: materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 1-4 grudnia 1976 r., red. Piotr Skubiszewski; Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk o Sztuce, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1978, s. 461-477.

59. Początki architektury monumentalnej w Polsce: materiały z sesji naukowej, Gniezno, 20-21 listopada 2003 roku / oprac. red. Tomasz Janiak, Dariusz Stryniak; współpr. Danuta Burchardt, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2004.

60. Polska na przełomie I i II tysiąclecia. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 2000, Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Poznań 2001.

61. Późny gotyk: studia nad sztuką przełomu średniowiecza i czasów nowych: materiały sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Wrocław 1962, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1965.

62. Prix Dalibor, Asymetryczne sklepienia na Śląsku w XIV wieku, „Rocznik Historii Sztuki”, 41:2016, s. 5-22.

63. Ratajczak Tomasz, Rezydencje Henryka Brodatego w Legnicy i Wrocławiu — próba reinterpretacji dotychczasowych wyników badań, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 641-659.

64. Rodzińska-Chorąży Teresa, Badania nad architekturą wczesnośredniowieczną w Polsce — między romantyzmem a dekonstrukcją, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 51-65.

65. Rodzińska-Chorąży Teresa, Zespoły rezydencjonalne i kościoły centralne na ziemiach polskich do połowy XII wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.

66. Rozpędowski Jerzy, Późnogotyckie rezydencje na Śląsku, [w:] Sztuka i ideologia XV wieku: materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 1-4 grudnia 1976 r. / pod red. Piotra Skubiszewskiego; Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk o Sztuce, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1978, s. 493-520.

67. Skibiński Szczęsny, Centrum i peryferie. O przemieszczaniu się ośrodków twórczości architektonicznej, [w:] Sztuka około 1400: materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 1995, red. Teresa Hrankowska, t. 1, Arx Regia: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Warszawa 1996, s. 41-47.

68. Skibiński Szczęsny, Początki późnogotyckiej architektury Pomorza Zachodniego, [w:] Badania nad sztuką Pomorza: materiały z sesji naukowej Oddziału Szczecińskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki "Sztuka Pomorza Zachodniego w Świetle Najnowszych Badań", Kamień Pomorski, 20-21 maja 1988 roku / red. Maria Glińska, Bogdana Kozińska; Stowarzyszenie Historyków Sztuki. Oddział w Szczecinie, SHS, Szczecin 1998, s. 67-76.

69. Skibiński Szczęsny, Udział warsztatów francuskich w gotyckim przełomie w Europie Środkowej w latach 1233 - 1248 (na przykładzie Niemiec i Polski), „Rocznik Historii Sztuki”, 30:2005, s. 59-84.

70. Skubiszewski Piotr, Polska sztuka średniowieczna czy sztuka średniowieczna w Polsce?, „Kwartalnik Historyczny”, R. 86, nr 4, (1979), s. 891-916.

71. Soćko Adam, Pierwowzór masywu wieżowego fary chełmińskiej, „Artium Quaestiones”, 16:2005, s. 5-34.

72. Soćko Adam, Romańska architektura kościoła pw. św. Wojciecha w Kościelcu Proszowickim — forma a znaczenie, Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje. Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego. Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2009, s. 433-453.

73. Soćko Adam, Strzeleński zespół klasztorny w perspektywie rodowych fundacji margrabiów von Wettin. Rzeźba - architektura – historia, „Nasza Przeszłość”, t. 98:2002, s. 99-161.

74. Soćko Adam, Układy emporowe w architekturze państwa krzyżackiego, Wydawnictwo "Neriton", Warszawa 2005.

75. Symbolae historiae artium: studia z historii sztuki Lechowi Kalinowskiemu dedykowane / [kom. red. Jerzy Gadomski et al.], Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa 1986.

76. Średniowieczna architektura sakralna w Polsce w świetle najnowszych badań: materiały z sesji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie 13-15 listopada 2013 roku, red. Tomasz Janiak, Dariusz Stryniak, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2014.

77. Świechowski Zygmunt, „Gorące dziesięciolecie” badań 1997-2007, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 11-29.

78. Świechowski Zygmunt, Palatium na Ostrowie Lednickim a mity polskiej historii sztuki, „Rocznik Historii Sztuki”, T. 30:2005, s. 47-57.

79. Świechowski Zygmunt, Program i funkcje kościoła premonstrantek w Strzelnie. Studia z archeologii, historii i historii architektury. Praca dedykowana prof. dr hab. Jadwidze Chudziakowej, „Archaeologia Historica Polona”, 13:2003, s. 99-112.

80. Świechowski Zygmunt, Udział małżonek Piastów w procesie powstawania budowli w XI i XII wieku, [w:] Architektura sakralna w początkach państwa polskiego (X-XIII wiek), Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2016, s. 147-170.

81. Tomaszewski Andrzej, Romańskie kościoły z emporami zachodnimi na obszarze Polski, Czech i Węgier, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1974.

82. Wetesko Leszek, Monarsze fundacje architektoniczne w Wielkopolsce w 2 poł. XI stulecia i ich historyczne konteksty, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje, Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego – Gniezno, 9-11 kwietnia 2008 roku, red. Tomasz Janiak, Gniezno 2009, s. 107-127.

83. Węcławowicz Tomasz, Fazy budowy prezbiterium katedry na Wawelu na przełomie wieków XIII i XIV: Kościoły biskupów Muskaty, Nankera i Grota, Studia Waweliana 8:1999, s. 5-19.

84. Zlat Mieczysław, Geneza gotycko-renesansowych portali zamku na Wawelu, „Rocznik Historii Sztuki”, 30:2005, s. 85-108.

W trakcie zajęć konwersatoryjnych „Architektura średniowieczna w Polsce” Studentki/ci zapoznają się z istotnymi dziełami architektury przedromańskiej i romańskiej, gotyckiej i późnogotyckiej z terenu Polski oraz porównawczo z Europy jak również ich interpretacjami. Na podstawie studiów przypadku uczą się analizować budowle średniowieczne. Zgłębiają wzorcowe opisy dzieł architektury oraz problematyki z nią związanej, przydatne przy formułowaniu własnych prac, rozwijają umiejętność opisu budowli i wskazywania ich cech charakterystycznych. Poznają kontekst dzieł sztuki, ich ikonografię, treści, związki stylistyczne, kwestie konstrukcyjne, problematykę dotyczącą warsztatów i zleceniodawców. Rozwijają znajomość terminologii architektury oraz umiejętność stosowania jej do opisu wybranych obiektów. Zapoznają się ze specyfiką stylów średniowiecznych oraz etapami jego rozwoju. Kształtują świadomość różnorodności funkcji i cech dzieł architektury oraz ich wzajemnych relacji. W ramach przygotowań do zajęć oraz referatów studiują teksty naukowe, źródła oraz ilustracje. Zapoznają się z różnymi argumentacjami, ujęciami, dyskursem w literaturze, rozwijają swoje umiejętności uczestniczenia w naukowej dyskusji a przy tym wartościowania argumentów naukowych, konfrontowania obrazu, słowa i źródeł. Zajęcia będą urozmaicone, jak również bogato ilustrowane.

Tematyka zajęć jest następująca:

1. Wprowadzenie. Zapoznanie z programem i formą realizacji oraz zasadami zaliczenia zajęć. Przedstawienie tematyki zajęć. Wprowadzenie do tematu architektury średniowiecznej.

2. Zarys specyfiki oraz znaczenia architektury romańskiej. Jej fundamentalna charakterystyka. Ukazanie architektury w kontekście wydarzeń historycznych. Kwestie definicji i chronologii architektury romańskiej w Polsce. Przełom roku tysięcznego i rok 1038 a architektura.

3. Definicje i metody badań architektury romańskiej i wczesnoromańskiej na tle europejskim. Historyczne i artystyczne znaczenie form architektury romańskiej. Elementy składowe architektury romańskiej oraz ich typologia: krypty, masywy zachodnie.

4. Współczesne badania nad architekturą romańską w Polsce. Badania nad romanizmem. Przykłady ujęcia komparatystycznego przy badaniu architektury romańskiej w Polsce. Sztuka romańska w Polsce a sztuka karolińska i ottońska. Sztuka romańska polska a europejska. Główne problemy ujęcia. Ówczesna polityka zawarta w architekturze.

5. Polskie katedry romańskie: krakowska, poznańska, gnieźnieńska. Powiązane kwestie źródłowe. O czym mówi nam ówczesna architektura i jakie konstatacje umożliwia? Fundacje – udział małżonek Piastów.

6. Romańskie kościoły cysterskie, architektura cysterska a rozwój gotyku.

7. Kościół cysterski w Oliwie – fazy budowy. Fara chełmińska.

8. Kościoły zakonne i katedralne – specyfika, organizacja przestrzeni liturgicznej oraz funkcje.

9. Znaczenie światła w architekturze gotyckiej. Koncepcje diafanicznej ściany i struktury baldachimowej.

10. Problematyka związana z kolegiatą św. Jakuba w Nysie, studium przypadku.

11. Świecka architektura gotycka, Architectura militaris.

12. Kościół Mariacki w Krakowie. Gotycka katedra gnieźnieńska.

13. Zakonna architektura gotycka: dominikańska, franciszkańska.

14. Relacje i odniesienia architektoniczne kościoła w Stargardzie.

15. Podsumowanie zajęć i przegląd poruszanych w trakcie semestru zagadnień.

Podstawą zaliczenia na ocenę jest sumienne uczestnictwo w zajęciach, przygotowywanie się do nich, branie udziału w dyskusji problemowej, napisanie lub wygłoszenie pracy zaliczeniowej.