Gramatyka opisowa języka polskiego [2506-s1POL1Z-GOJP] Semestr zimowy 2025/26
Konwersatorium, grupa nr 2

LITERATURA PODSTAWOWA:

1. Grzegorczykowa R., Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2012.

2. Milewski T., Językoznawstwo, Warszawa 2009.

3. Wiśniewski M., Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń 1997.

4. Wiśniewski M., Zadania z fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń 1999.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

Dukiewicz L., Sawicka I., Gramatyka współczesnego języka polskiego. Fonetyka i fonologia. Kraków 1995.

Dunaj B., Zasady poprawnej wymowy polskiej, Język Polski LXXXV, 2006, s. 161-172.

Encyklopedia języka polskiego, Wrocław 1994 (lub późniejsze).

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław 1995 (lub późniejsze).

Karpowicz T., Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa 2009.

Łuczyński E., Wiedza o języku polskim dla logopedów, Gdańsk 2015.

Madelska L., M. Witaszek-Samborska , Zapis fonetyczny. Zbiór ćwiczeń, Poznań 2015

Ostaszewska D., Tambor J., Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego. Warszawa 2008.

Rocławski B., Wybór materiałów do studiowania fonologii, fonetyki, fonotaktyki i fonostatystyki języka polskiego, Gdańsk 1979.

Szpyra-Kozłowska J., Wprowadzenie do współczesnej fonologii, Wyd. UMCS, Lublin 2002.

Tambor J., Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, ćwiczenia, Warszawa 2008.

1. Język naturalny wśród systemów semiotycznych. Język a mówienie. Struktura systemu językowego. Cechy tekstów mówionych ważne z systemowego punktu widzenia. Fonem a głoska.

2. Istota fonetyki – typy badań fonetycznych. Budowa aparatu mowy. Głoska a sylaba. Głoska a litera. Ogólna klasyfikacja głosek na podstawie kryteriów artykulacyjnych.

3. Podstawy artykulacyjnej typologii spółgłosek polskich. Zasób spółgłosek we współczesnej polszczyźnie.

4. Cechy artykulacyjne spółgłosek polskich.

5. Cechy artykulacyjne samogłosek polskich.

6. Zasób i cechy fonetyczne glajdów polskich.

7. Ogólne zasady pisowni a utrwalanie tekstów mówionych w systemie notacyjnym zwanym transkrypcją fonetyczną. Ogólne zasady transkrybowania tekstów.

8. Problem nosowości samogłoskowej we współczesnym języku polskim. Fonetyczna realizacja ortograficznych segmentów oznaczanych jako "ą" oraz "ę".

9. Wymowa a zapis spółgłosek właściwych w wygłosie absolutnym. Wymowa a zapis niewygłosowych oraz międzywyrazowych grup spółgłosek właściwych.

10. Mechanizmy upodobnień głoskowych. Typy asymilacji głoskowych w polszczyźnie: upodobnienia pod względem dźwięczności, nosowości, miękkości, miejsca i sposobu artykulacji.

11. Procedura segmentacji tekstu mówionego na odcinki odpowiadające fonemom. Typy opozycji fonologicznych: prywatywne, gradualne, równorzędne.

12. Warianty fonemów spółgłoskowych i niespółgłoskowych w polszczyźnie.

13. Zjawiska prozodyczne we współczesnej polszczyźnie: iloczas, intonacja, akcent.

14. Cechy polskiego akcentu wyrazowego. Odstępstwa od paroksytonezy. Wyrażenia atoniczne.

15. Sprawdzian.

Metody dydaktyczne eksponujące (pokaz), metody dydaktyczne podające (opis, pogadanka, wykład konwersatoryjny), metody dydaktyczne poszukujące (ćwiczeniowa, doświadczeń, obserwacji, klasyczna metoda problemowa).

Zajęcia kończą się zaliczeniem na ocenę.

Warunkiem uzyskania zaliczenia jest: 

1. Obecność na zajęciach (zgodnie z regulaminem studiów), przygotowanie do zajęć (w tym znajomość literatury przedmiotu) oraz aktywne w nich uczestnictwo. K1.

2. Krótkie sprawdziany w formie pisemnej w trakcie semestru. W1, W2, W3, U1, U2, U3, K1, K2.

3. Sprawdzian pisemny na koniec semestru. W1, W2, W3, U1, U2, U3, K1, K2, K3.

 Waga sprawdzianu końcowego: 3

Waga krótkiego sprawdzianu pisemnego w trakcie semestru: 1

Skala ocen:

Bardzo dobry – 91-100%

Dobry plus – 81-90%

Dobry – 71-80%

Dostateczny plus – 61-70%

Dostateczny – 50-60%

Niedostateczny – poniżej 50%

 Bardzo dobry 4,51 – 5,0

Dobry plus 4,17 – 4,50

Dobry 3,84 – 4,16

Dostateczny plus 3,50 – 3,83

Dostateczny 3,0 – 3,49

Niedostateczny 2,0 – 2,99

I rok, filologia polska s1