Pracownia konserwacji i restauracji malarstwa sztalugowego 1402-PKiR-3Z-SJ
Ćwiczenia (CW) Semestr zimowy 2018/19

1. Buck R.D., Stabilizacja wymiarowa podobrazi, BMiOZ, seria B, 1970

2. Ciabach J., Właściwości żywic sztucznych stosowanych w konserwacji zabytków. Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Skrypt i teksty pomocnicze. Wydanie drugie poprawione i uzupełnione. Toruń 1997

3. Ciabach J., Żywice i tworzywa sztuczne stosowane w konserwacji zabytków, Toruń 1998

4. Doerner M., Materiały malarskie i ich zastosowanie, Arkady Warszawa 1975

5. Konserwacja malarstwa sztalugowego, Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria B, Tom XXVII, Warszawa 1970

6. Maniakowska A. M., Metody konserwacji malarstwa sztalugowego na ziemiach polskich w latach 1800 - 1918, Toruń 2006

7. Markowski D., Nowe, bezpieczne sposoby ochrony impastowej warstwy malarskiej obrazów olejnych na płótnie podczas zabiegów konsolidacji i dublażu na stole próżniowym, w: Problemy dublowania obrazów na płótnie, UMK, Toruń 2005, s. 9-54, ISBN 83-231-1794-2.

8. Markowski D., Ochrona impastowej warstwy malarskiej obrazów olejnych na płótnie podczas zabiegów konserwatorskich, wyd. UMK, Toruń 2002

9. Markowski D., Porównanie metod dublowania obrazów metodą próżniową i niskociśnieniową. Ich wpływ na strukturę warstwy malarskiej oraz siłę spoiny klejowej, AUNC, XXVI, Toruń 1995, s. 51-61, ISSN 0860-1232, ISSN 0208-533X.

10. Markowski D., Zastosowanie warstw amortyzujących zabezpieczających warstwę malarską na czas trwania niektórych zabiegów konserwatorskich, AUNC, XXII, s. 53-80. ISSN 0208-522X, ISSN 0860-1232

11. Nicolaus K., The restoration of paintings, Cologne 1998

12. Recent Lining Methods and Releted Technigues, materiały z kursu, Kopenhaga 1992

13. Rouba B. J., Budowa techniczna obrazów XIX-wiecznych malowanych na handlowych podobraziach płóciennych i problematyka ich konserwacji, UMK-rozprawy, Toruń 1988

14. Rouba B. J., Płótna jako podobrazia malarskie, Ochrona Zabytków, z. 3 - 4, 1985, s. 222 - 244, ISSN 0029-8247

15. Rouba B. J., Podobrazia płócienne w procesie konserwacji, Wydawnictwo UMK, Toruń 2000, ISBN 83-231-1141-3

16. Rozłucka Z., Roznerska M., Arszyńska J. M., Mikroskopia fluorescencyjna. Zastosowanie w badaniu budowy i procesów konserwacji malarstwa sztalugowego, wyd. UMK, Toruń 2000

17. Roznerska M., Malinowska T., Retusze w malarstwie sztalugowym, UMK Toruń, 1995

18. Roznerska M., Rouba B. J., Konserwacja obrazu na płótnie skurczonego wskutek zamoczenia wodą, AUNC, - Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, Tom XXI, 1994, s. 73 - 85, ISBN 83-231-1373-4

19. Ruhemann H., The cleaning of paintings, problems and potentialities, Londyn 1968

20. Slansky B. Technika malarstwa, t. I Materiały do malarstwa i konserwacji, Arkady, Warszawa 1960 oraz Slansky B., Technika malarstwa, tom II Badanie i konserwowanie obrazów, Arkady, Warszawa 1965

21. Szmelter I., Problemy dublowania obrazów na podłożu płóciennym, skrypt Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Warszawa 1992

22. Ślesiński W., Dawne metody i środki chemiczne stosowane przy konserwacji malarstwa sztalugowego, [w:] Ochrona Zabytków, 1984, 1, s. 25 - 27

23. Ślesiński Wł., Dawne metody i środki chemiczne stosowane przy konserwacji malarstwa sztalugowego, Ochrona Zabytków 1/1984, s. 25-27

24. Zbiory artykułów w czasopismach o tematyce konserwatorskiej i materiały pokonferencyjne: Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo - Toruń, Ochrona Zabytków - Warszawa, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów-Restauratorów Dzieł Sztuki - Łódź, Studies in Conservation (Anglia), Restauro (Niemcy), akta konferencji IIC (triennial meetings), dokumentacje prac wykonanych w ramach zajęć dydaktycznych i dyplomowych oraz prac magisterskich wykonanych przez studentów Zakładu

Efekty kształcenia - wiedza:

K_W04 zna mechanizmy oddziaływania fizycznych, chemicznych i biologicznych czynników środowiskowych na materię dzieł sztuki i zabytków;

K_W06 zna podstawowe metody fizyczne i chemiczne badania dzieł sztuki i zabytków;

K_W07 zna podstawy historii sztuki, z uwzględnieniem interpretacji i podstawowego wartościowania dzieł sztuki;

K_W09 posiada wiedzę dotyczącą dawnych technologii i technik artystycznych;

K_W13 ma elementarną wiedzę o bezpieczeństwie i higienie pracy.

Efekty kształcenia - umiejętności:

K_U01 umie przeprowadzić rozpoznanie stanu zachowania zabytku,określić przyczyny zniszczeń i sformułować program prac badawczych oraz konserwatorskich i restauratorskich;

K_U02 potrafi określić, rozpoznać i opisać budowę techniczną dzieła sztuki i zabytku z uwzględnianiem oryginału i warstw wtórnych;

K_U03 potrafi określić główne i szczegółowe cele służące realizacji zadania konserwatorskiego z uwzględnieniem kontekstu kulturowego dzieła sztuki/zabytku;

K_U04 posiada umiejętność wykorzystania wiedzy konserwatorskiej, technologicznej oraz wiedzy z zakresu nauk humanistycznych i przyrodniczych dla przygotowania projektu konserwatorskiego;

K_U06 potrafi określić zasady profilaktyki i minimalizacji niszczącego oddziaływania fizycznych, chemicznych i biologicznych czynników środowiskowych na materię dzieł sztuki i zabytków;

K_U07 posiada umiejętność wykonania dokumentacji badań dzieł sztuki i zabytków;

K_U08 potrafi zaplanować, zinterpretować i powiązać wyniki badań chemicznych, fizycznych, biologicznych z konserwatorskimi i technologicznymi z wykorzystaniem wiedzy na temat dawnych i współczesnych technik oraz tradycji warsztatowych

K_U09 - posiada umiejętność opracowania kompleksowego dokumentacji konserwatorskiej

K_U13 - potrafi wykorzystywać umiejętności i wiedzę na temat dawnych i współczesnych technologii i technik sztuk plastycznych w pracach konserwatorsko-restauratorskich i artystycznych

K_U14 - potrafi wykorzystywać umiejętności plastyczne i zastosować wiedzę z obszaru sztuk plastycznych w pracach konserwatorskich i restauratorskich

Efekty kształcenia - kompetencje społeczne:

K_K01 - ma świadomość znaczenia wartości (artystycznej, historycznej, emocjonalnej itd.) dzieł sztuki i zabytków, ich nieodtwarzalności i obowiązku ich respektowania w procesie konserwacji-restauracji

K_K02 - ma świadomość znaczenia profesjonalizmu i konieczność przestrzegania zasad etyki zawodowej

K_K03 - ma świadomość i rozumie aspekty i skutki (także dalekosiężne) działań konserwatorskich, ich wpływ na dzieło sztuki lub zabytek i środowisko naturalne oraz świadomość związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje

K_K04 - ma świadomość i rozumie konieczność uwzględniania kontekstu kulturowego dzieła sztuki lub zabytku w decyzjach konserwatorskich

K_ K05 - zna ograniczenia własnej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę dalszego kształcenia oraz potrzebę włączania specjalistów z innych dziedzin do rozwiązywania szczególnie złożonych zagadnień konserwatorskich

K_K06 - potrafi pracować samodzielnie i w zespole, ma świadomość odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania

K_K08 - rozumie znaczenia kształtowania estetyki dzieła jako wynik prac konserwatorsko-restauratorskich

Przedmiot zaliczany jest na ocenę na koniec każdego z dwóch semestrów cyklu dydaktycznego.

Obecność na zajęciach, umożliwiająca realizację planowanych zadań jest warunkiem niezbędnym uzyskania zaliczenia. Student oceniany jest na podstawie zaangażowania w realizowane prace, jakości i zakresu ich wykonania, umiejętności stawiania i rozwiązywania napotkanych problemów konserwatorskich i restauratorskich, realizacji przyjętego harmonogramu prac. Ważną składową jest również ocena jakości wykonanej dokumentacji prac konserwatorsko-restauratorskich.

Studenci pod kierunkiem prowadzących wykonują konserwację i restaurację wybranych obiektów oraz dokumentację konserwatorską przebiegu tych prac. W roku akademickim 2018/2019 do tego celu wytypowane zostały następujące obiekty:

Portret mężczyzny z rodziny Lehndorffów, olej na płótnie, k. XVII w.;

Portret kobiety – olej na płycie pilśniowej, XX w.;

Pejzaż górski – olej na płótnie, XX w.,;

Płycina ze skrzydła ołtarzowego z aniołami – Archanioł Gabryel, XVI w.;

Płycina ze skrzydła ołtarzowego z aniołami – NN Archanioł, XVI w,;

Muzykujące anioły (Otwarcie siódmej pieczęci), tempera na desce, ok. 1700;

Modlący się w Ogrójcu (alegoria Męki Jezusa), tempera na desce, ok. 1700;

Portret kobiety, olej na płótnie, XIX w.;

Portret epitafijny pastora Jakuba Sahma (1629–1680);

Portret dziewczynki, NN, XVIII w.,

Święta Rodzina, malarz małopolski, olej na płótnie, II poł. XIX w.;,

Portret kobiecy, Georg Majewicz, olej na płycie pilśniowej, XX w.;

Martwa natura z anemonami, Georg Majewicz, olej na płótnie, XX w.;

Stygmatyzacja św. Franciszka z Asyżu, olej na płótnie, XVIII w;

Święty Marek Ewangelista, olej na płótnie, XIX w.

Studenci wykonują praktyczne ćwiczenia na rzeczywistych obiektach zabytkowych, których wybór jest dostosowany do charakteru zajęć, a także badania konserwatorskie i wstępne technologiczne i pod ścisłym nadzorem nauczyciela prowadzącego.

Metody dydaktyczne podające:

- pogadanka

Metody dydaktyczne poszukujące:

- ćwiczeniowa

- klasyczna metoda problemowa

- obserwacji

- studium przypadku