Komunikacja wspomagająca i alternatywna 2600-SIW-M3-KW-3-S1
Ćwiczenia (CW) Semestr zimowy 2020/21

Student ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę o rodzajach więzi społecznych o różnych rodzajach struktur społecznych i instytucjach życia społecznego w zakresie nauk podstawowych, zna instytucje i organizacje wspierające osoby niepełnosprawne.

Student potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki specjalnej oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów edukacyjnych.

Student ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności w zakresie nauk podstawowych

1. Komunikacja – mowa – język

Analiza terminologiczna i definiowanie podstawowych pojęć służących dalszemu prowadzeniu zajęć. Uzgodnienie podstawowych standardów prowadzenia zajęć i zaliczeń.

2. Warunki zastosowania komunikacji alternatywnej.

Czynniki determinujące zastosowanie technik komunikacji alternatywnych, język a komunikacja. Proteza, a kształtowanie umiejętności komunikacyjnych. Istota przekazu treści technikami alternatywnymi. Komunikacja w ujęciu Karczmarka – przekaz i odbiór komunikatu. Podstawy neurolingwistyki w ujęciu prof. Bożydara Karczmarka.

3. Alternatywne sposoby komunikowania się z dzieckiem.

Podziały na różne sposoby komunikowania się przy wykorzystaniu różnych form przekazu – wyjście od sygnałów. Komunikat, sygnał i wyższe formy przekazu w przyrodzie – w oparciu o książkę Aitchison L. (1991) Ssak, który mówi. Wstęp do psycholingwistyki, PWN, Warszawa. Czy potrzebne są alternatywne sposoby komunikacje i jakie powodują utrudnienia w rozwoju społecznym na przykładzie prowadzonych badań przez prof. T. Gałkowskiego z osobami niesłyszącymi.

4. Glottodydaktyka – elementy rozwoju języka.

Ontogeneza mowy i języka. Podstawy rozwoju języka w ujęciu okresów mowy oraz powiązania rozwoju mowy z rozwojem słuchu fonematycznego i kształtowania struktur języka – kompetencji komunikacyjnych, językowych. Okresy i etapy w ujęciu prof. M. Zarębiny, prof. Karczmarka, J.B. De. Courtenay

5. Psycholingwistyka.

Postawy psycholingwistyki – Chomsky i jego koncepcja kształtowania się mowy u człowieka. Logika języka oraz kształtowanie się języka rozwoju dziecka.

6. Pozawerbalne sposoby komunikacji

Podziały i podstawowa terminologia w ujęciu Von Tetzchner S., Martinsen H. (2002) Wprowadzenie do wspomagających i alternatywnych sposobów porozumiewania się, Stowarzyszenie Mówić bez słów, Warszawa. Czym są i do czego służą podstawowe formy komunikacji – komunikacja alternatywna i wspomagająca. Podziały i mankamenty języka wykorzystywanego do opisu komunikacji alternatywnych

7. Gest

Podstawowa forma komunikatu. Gest jako znak, wspomaganie przekazu przy użyciu czyjejś części wspomaganie przekazu przy użyciu czyjejś części ciała, gestykulacja. Możliwości i ograniczenia wykorzystania gestu. Podstawowe gesty używane w przekazie ogólnym. Próby ich systematyzowania i uogólniania. Wykorzystanie Kwestionariusza Oceny Zachowań Komunikacyjnych. K. Krakowiak i Panasiuk.

8. Język migowy i język migany

Podstawy języka migowego. Historia – M. Keller. Podstawowe znaki i ich zastosowanie w ramach minimum gestu. Podział na języki – gestowy i doliteroway przekaz informacji. Trudności z gramatyką, ortografia i czytelnictwem (doliterowym). Język migowy narodowy – słownik Kazimierza Hendzela

9. Fonogetyka Podstawy dotyczące wykorzystania fonogestów Bliska społeczeństwie. CD.

10. System Bliska

Język, a symbol. Historia powstania komunikacji międzynarodowej – system Blissa. Pismo Bliska oraz odczytywanie znaków, a następnie struktur komunikacyjnych. Zastosowanie i ograniczenia w wykorzystaniu symboli Blissa.

11. Ułatwiona komunikacja

Wielkie odkrycie Facilitate Communication – pierwsze określenia niediagnozowalności niektórych głębokich zaburzeń rozwojowych pod względem określenia ilorazu inteligencji i umiejętności komunikacyjnych. Ograniczenia w wykorzystaniu metody – McBurney D. (2002) Myśleć jak psycholog, GWP, Gdańsk (wybrany fragment). Podstawy w korzystaniu z UK jak również wyboru partnea wspomagającego przekaz. Ograniczenia i dyskusyjność w jej zastosowaniu. Flm VHS

12. Metodyka pracy z dzieckiem komunikującym się alternatywnymi sposobami komunikacji oraz wspomaganym, Podstawy pracy z dzieckiem niekomunikującym się – założenia i wg Von Tetzchner S., Martinsen H. (2002) Wprowadzenie do wspomagających i alternatywnych sposobów porozumiewania się, Stowarzyszenie Mówić bez słów, Warszawa (s.135-360)

13. Inne sposoby komunikacji pozawerbalnej – wspieranie odbioru komunikacji na przykładzie aktywizacji polisensorycznej i terapii prowadzonej wg założeń Ch. Knilla

Podstawowe wiadomości o zastosowaniu technik Knilla z dzieckiem o zaburzonej percepcji oraz wytwarzaniu komunikacji.

Warsztat i film VHS

Wspomaganie komunikacji interpersonalnej w rodzinie – metoda Ruchu Rozwijającego

Podstawy z komunikacji metodą Ruchu Rozwijającego. Zastosowanie elementów R. Labana. Możliwości stosowania metody w pracy z dziećmi o różnych zaburzenia, a w szczególności do poprawiania komunikacji wewnątrzrodzinnej. Praca ze swoim ciałem.