Zagadnienia sztuki współczesnej 1402-ZSW-3L-S1
Wykład (WYK) Semestr zimowy 2020/21

Anda Rottenberg, Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2005

Piotr Krakowski, O sztuce nowe i najnowszej, Warszawa 1984

Grzegorz Dziamski, Lata dziewięćdziesiąte, Arsenał, Poznań 2000

G. Dziamski (red.), Od awangardy do postmodernizmu, Warszawa 1996

U. Czartoryska, Od pop-artu do sztuki konceptualnej, Warszawa 1973

Izabela Kowalczyk, Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90. Warszawa 2002

Alicja Kępińska, Nowa Sztuka. Sztuka polska w latach 1945-1978, Warszawa 1981

Grzegorz Dziamski, Szkice o nowej sztuce, Warszawa 1984

A.Wojciechowski, Młode malarstwo polskie, 1944-1974, wyd. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1983

Grzegorz Dziamski, Performance Warszawa (1984)

Adam Kotula, Krakowski Piotr, Sztuka abstrakcyjna, Warszawa 1973

Adam Kotula, Krakowski Piotr, Rzeźba współczesna, Warszawa 1980

Encyklopedia Kultury Polskiej XXw. Od awangardy do postmodernizmu, red. G.Dziamski, Warszawa 1996

Piotr Piotrowski, Znaczenia modernizmu. W stronę historii sztuki polskiej po 1945 roku, Rebis, Poznań, 1999

Urszula Czartoryska, Przygody plastyczne fotografii, Gdańsk 2002

Ryszard Kluszczyński, Obrazy na wolności. Studia z historii sztuk medialnych w Polsce, Warszawa 1998

[dot. części wykładu poświęconej zagadnieniom architektonicznym]

Wybrana literatura:

1. Banham R., Rewolucja w architekturze, Warszawa 1979

2. Baumgarth Ch., Futuryzm, Warszawa 1987

3. Berkel B., Bos C., Niepoprawni wizjonerzy, Warszawa 2000

4. Biegański P., U źródeł architektury współczesnej, Warszawa 1972.

5. Blake P., Ludwig Mies van der Rohe – architektura i struktura, Warszawa 1991.

6. Boesiger W., Le Corbusier. Oeuvre complète, Zurich 1929-1958

7. Bonta J., Ludwig Mies van der Rohe, Warszawa 1983.

8. Fiałkowski W., Siedmiu architektów XX wieku, Warszawa 1981

9. Gans D., The Le Corbusier Guide, New York 2000

10. Ghirardo D., Architektura po modernizmie, wyd.VIA, 1999.

11. Giedion S., Przestrzeń-czas-architektura, Warszawa 1975.

12. Gössel P., Leuthäuser G., Architektura XX wieku, Kolonia 2006 (Architecture in the Twentieth Centry, Köln 1991)

13. Jencks Ch., Architektura postmodernistyczna, Warszawa 1987.

14. Jencks Ch., Architektura późnego modernizmu, Warszawa 1989

15. Jencks Ch., Ruch nowoczesny w architekturze, Warszawa 1987.

16. Kotula A., Krakowski P., Architektura współczesna, Kraków 1967.

17. Kosa Z., Kenzo Tange, Warszawa 1977.

18. Lahti L., Alvar Aalto 1898-1976. Raj dla zwykłego człowieka, Köln 2006

19. Máté P., Richard Neutra, Warszawa 1978.

20. Naylor G., Bauhaus, Warszawa 1977.

21. Nagy E., Le Corbusier, Warszawa 1977

22. Norberg-Schulz Ch., Znaczenie w architekturze Zachodu, Warszawa 1999

23. Olszewski A., Nowa forma w architekturze polskiej, 1900-1925, Warszawa 1967

24. Overy P., De Stijl, Warszawa 1979.

25. Pawley M., Norman Foster. A Global Architecture, London 1999

26. Rasmussen S.E., Odczuwanie architektury, Warszawa 1999

27. Sakellaridou I., Mario Botta. Architectural Poetics, New York 2000

28. Sarnitz A., Adolf Loos, Bonn 2003

29. Sławińska J., Ekspresja sił w nowoczesnej architekturze, Warszawa 1997

30. Springer, Źle urodzone. Reportaże o architekturze PRL-u, Kraków 2011.

31. Stopczyk S., Ekspresjonizm, Warszawa 1987.

32. Tzonis A., Santiago Calatrava. The Poetics of Movement, London 2000

33. Watkin D., Historia architektury zachodniej, Warszawa 2001

34. Włodarczyk J., Prawda i kłamstwa architektury, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej 2009.

35. Winskowski P., Modernizm przebudowany. Inspiracje techniką w architekturze u progu XXI wieku, Kraków 2000.

36. Wisłocka I., Dom i miasto jutra, Warszawa 1971

37. Wujek J., Mity i utopie architektury XX wieku, Warszawa 1986.

38. Zumthor P., Myślenie architekturą, Kraków 2011

Student/ka:

Ma uporządkowaną szczegółową wiedzę w zakresie sztuki nowoczesnej i współczesnej w ujęciu europejskim i pozaeuropejskim (K_W04)

Ma podstawową wiedzę o stylach i epokach sztuki światowej oraz ich współczesnych interpretacjach, ma uporządkowaną wiedzę na temat terminologii, teorii i metodologii badań w zakresie nauk o sztuce;

potrafi rozpoznawać style, przypisać autorów do realizacji; ma wiedze o czasie powstania działa plastycznego czy architektonicznego (K_W05)

Wyszukuje i przetwarzania informacje na temat współczesnych zjawisk w sztuce, wykorzystując w tym celu źródła tradycyjne i elektroniczne (K_U01).

Formułuje, analizuje i interpretuje problemy badawcze oraz krytyczno-artystyczne współczesnej kultury wizualnej, w tym zjawisk we współczesnej architekturze (K_U02)

W oparciu o proponowaną przez wykładowcę literaturę umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze. Poszerza wiedzę poprzez korzystanie z tradycyjnych i nowoczesnych źródeł (K_U03)

Zna techniki wykorzystywane dla tworzenia dzieł współczesnych, w tym obiektów architektonicznych. Posiada umiejętność datowania, określenia stylu i środowiska artystycznego, ze szczególnym uwzględnieniem sztuki nowoczesnej i współczesnej (K_U05)

Charakteryzuje dzieło sztuki nowoczesnej i współczesnej od strony formy artystycznej. W oparciu o rozwiązania formalne określa styl, przynależność do twórcy, grupy artystycznej. Rozpoznaje oddziaływania artystyczne. Krytycznie ocenia dzieła sztuki współczesnej, w tym współczesną architekturę, analizuje i interpretuje, określając rolę w ewolucji sztuki (K_U07)

Dostrzega i rozwiązuje problemy etyczne, związane z własną i cudzą działalnością oraz postawą społeczną, przestrzegając zasad etyki zawodowej.Ma świadomość poziomu swej wiedzy i kompetencji. Rozumie potrzebę ciągłego rozwoju naukowego i zawodowego zwłaszcza w kontekście sztuki współczesnej (K_K04, K_K01)

Rozumie nowe tendencje w sztuce, kulturze oraz naukach humanistycznych, Śledzi bieżące wydarzenia artystyczne, ma świadomość powstawania nowych obiektów architektonicznych o znaczeniu ikonicznym (K_K05)

Poznając przykłady dzieł sztuki i architektury ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy. Potrafi analizować i porównywać zasoby dziedzictwa materialnego (K_K06)

Egzamin zdalny na platformie MS Teams - egzamin ustny.

Wykład poświęcony prezentacji zjawisk i tendencji w architekturze powszechnej XX wieku w ujęciu problemowo-historycznym. Twórczość architektoniczna rozpatrywana będzie na tle przemian społeczno-kulturowych i politycznych.

1. Modernizm

Wskazanie podstaw i założeń stylu; poruszane są zagadnienia twórczości przedstawicieli De Stijl, Konstruktywizmu, Bauhausu w aspekcie odniesień do planowania miast, kształtu i funkcji współczesnej architektury, roli jaką ma ona pełnić w kontekście potrzeb społecznych i ekonomicznych. Prezentowane są sylwetki i twórczość wybranych architektów europejskich. Omawiane jest znaczenie wystawy „Architektura międzynarodowa” w Museum of Modern Art w Nowym Jorku.

Poruszane są zagadnienia z dziedziny architektury mieszkaniowej: nowatorskie rozwiązania, wpływ czynników społeczno-ekonomicznych, estetycznych i politycznych na formę budynków mieszkalnych i - organizujących je w określone struktury miejskie – osiedli. Omawiane są wystawy budowlane, na których prezentowano prototypowe rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne. Poruszone są zarówno zagadnienie architektury jednorodzinnej, willowej, jak i wielorodzinnej, w tym koncepcja corbusierowskiej „maszyny do mieszkania”. Temat omówiony w oparciu o twórczość F.L.Wrighta, A.Loosa, L.Miesa van der Rohe, Le Corbusiera, , A.Aalto i in. Osobne zagadnienie stanowi amerykański program Case Study House.

Koncepcje modernistycznych miast w oparciu o projekty niezrealizowane (np. Ville Contemporaine, Plan Voisin, projekt dla Schelde, Algieru, Saint-Dié itp.) oraz konkretne realizacje (np. Brasilia, Chandigarh i in.).

Prezentacja utopijnych koncepcji budowy domów i rozplanowania miast, działalność angielskiej grupy Archigram i matabolistów japońskich oraz recepcja tejże działalności na przełomie XX i XXI wieku; omówienie powojennej architektury japońskiej w oparciu o twórczość Kenzo Tange, Kisho Kurokawy, Araty Isozaki i in.

2. Postmodernizm

W trakcie wykładu omawiane są podstawy i założenia stylu, prezentowane są zagadnienia krytyki architektonicznej, zwłaszcza w odniesieniu do twórczości czołowych przedstawicieli modernizmu; istotne będzie odnajdywanie i rozumienie cytatów architektonicznych oraz pastiszu w dziełach postmodernistycznych; omówiony zostanie nurt neomodernizmu i nowego odczytania spuścizny architektonicznej pochodzącej z 1 połowy XX wieku. Różnorodność rozwiązań architektonicznych omówiona zostanie w oparciu o zrealizowane obiekty (m.in. autorstwa R.Venturiego, R.Meiera, Ch.Moora, M.Gravesa, J.Stirlinga i in.).

3. Dekonstruktywizm

W trakcie wykładu omawiane są podstawy i założenia programowe stylu; wskazane jest znaczenie konstruktywizmu rosyjskiego i modernizmu na ukształtowanie nowego języka wypowiedzi architektonicznej; omówiona jest wystawa inaugurująca działalność dekonstruktywistów z przedstawieniem sylwetek i twórczości uczestników; Wykład poparty jest licznymi przykładami niezrealizowanych koncepcji i rysunków architektonicznych pochodzących z wczesnych lat 80-tych XX wieku oraz wykonanych obiektów z końca XX wieku i początku XXI.

Zajęcia prowadzone w sposób zdalny przez MS Teams.

Metoda dydaktyczna podająca: wykład konwencjonalny w czasie rzeczywistym (synchronicznie)

Metoda dydaktyczna poszukująca (synchronicznie):

- ćwiczeniowa

- referaty z prezentacją

- dyskusja