Gramatyka funkcjonalna języka polskiego 2502-s1LPC1Z-GFJP
Ćwiczenia (CW) Semestr zimowy 2021/22

Literatura podstawowa

1. M. Bańko, 2002, Wykłady z fleksji polskiej, Warszawa.

2. R. Grzegorczykowa, 1996, Wykłady z polskiej składni, Warszawa.

3. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, 1998, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, Warszawa.

4. L. Madelska, M. Warchoł-Schlottmann, Odkrywamy język polski. Gramatyka dla uczących (się) języka polskiego jako obcego, Kraków 2008.

5. Z. Zaron, 2009, Problemy składni funkcjonalnej (cz. I, r. 4. „Właściwości semantyczne orzeczeń”), Warszawa.

6. Język polski. Kompendium, red. M. Derwojedowa, H. Karaś, D. Kopcińska, Warszawa 2005.

Po zakończeniu kursu student/ka:

W1: ma usystematyzowaną wiedzę na temat funkcji składniowych i semantycznych poszczególnych wartości kategorii przypadka, liczby, rodzaju, stopnia, aspektu, trybu, osoby, czasu – K_W01;

W2: charakteryzuje funkcje prymarne i sekundarne kategorii gramatycznych – K_W03;

W3: rozumie rolę związków semantycznych, składniowych i linearnych w tworzeniu poprawnych wypowiedzi – K_W03.

U1: analizuje zróżnicowane stylistycznie wypowiedzi mówione i pisane pod kątem zastosowanych w nich środków językowych i ich funkcji – K_U02;

U2: objaśnia mechanizm błędów gramatycznych i semantycznych wynikających z naruszenia zasad łączliwości składniowej lub reguł uporządkowania linearnego; przeprowadza korektę wypowiedzi błędnych – K_U02;

U3: dobiera środki językowe do funkcji wypowiedzi i jej intencji komunikatywnej – K_U13.

K1: dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności – K_K01

K2: potrafi pracować w zespole – K_K02

Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę. Ocena będzie wypadkową następujących elementów:

1) przygotowanie do zajęć i aktywność na zajęciach (K1, K2);

2) jakość wykonywanych zadań podczas warsztatów oraz w formie zadań domowych (W1, W2, W3, U1, U2);

3) końcowe zaliczenie warsztatów:

a) przygotowanie tekstu popularnonaukowego z zakresu problematyki omawianej na zajęciach

b) przygotowanie prezentacji problemu językowego z zakresu fonetyki lub morfologii.

Oceniane będą następujące elementy tekstu i prezentacji:

- poprawność merytoryczna,

- dobór literatury,

- kompozycja,

- poprawność tekstu pisanego oraz prezentacji,

- umiejętność pracy zespołowej (W1, W2, W3, U1, U2, U3, K1, K2);

4) obecność na warsztatach (minimum 80% wszystkich zajęć).

W ocenie końcowej są brane pod uwagę oceny z zadań oraz aktywność (20% x 5=100%).

Skala oceniania:

Bardzo dobry – 91-100%

Dobry plus – 81-90%

Dobry – 71-80%

Dostateczny plus – 61-70%

Dostateczny – 51-60%

Niedostateczny – 50% i mniej

Przedmiot jest prowadzony w formie 30-godzinnych zajęć, których celem jest omówienie wybranych zjawisk fonetycznych i słowotwórczych współczesnej polszczyzny.

Problematyka zajęć:

1. Pojęcie funkcji w lingwistyce. Gramatyka funkcjonalna jako „montażownia” komunikacyjnych jednostek mowy.

2. Praktyczne zastosowania fonetyki.

3. Substancja foniczna i subkod prozodyczny.

4. Zjawiska fonetyczne. Podstawowe typy asymilacji głoskowych i ich związek z rejestrem polszczyzny. Charakterystyka zjawisk prozodycznych znamiennych dla współczesnej polszczyzny.

5. Zależności pomiędzy wymową a pisownią. Modyfikacje pisowni uwarunkowane pragmatycznie.

6. Pojęcie morfemu. Typy morfemów ze względu na dystrybucję. Funkcjonalna klasyfikacja morfemów.

7. Słowotwórstwo a fleksja. Kategorialność, regularność znaczeniowa, produktywność.

8. Typy i funkcje formantów słowotwórczych.

9. Reguły tworzenia derywatów. Derywaty proste i złożone.

10. Słowotwórstwo w kontekście opozycji system - tekst. Derywaty potencjalne a okazjonalizmy. Problematyka kreatywności leksykalnej w komunikacji językowej.

Metody podające: wykład konwersatoryjny

Metody eksponujące: pokaz, opis, pogadanka.

Metody poszukujące: - ćwiczeniowa, doświadczeń, klasyczna metoda problemowa, analizy przypadku, projektu.

W wypadku konieczności przeprowadzenia zajęć w trybie zdalnym stosowane będą metody w kształceniu online: wymiany i dyskusji, metody rozwijające refleksyjne myślenie, metody oparte na współpracy, metody służące prezentacji treści.