Międzyosobowy poziom wyjaśniania umysłu i zdolności poznawczych 2404-P-MF-MPWUZP
Wykład (WYK) Semestr zimowy 2022/23

Białecka-Pikul, M. (2012). Narodziny i rozwój refleksji nad myśleniem. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Bender, A. (2020). The role of culture and evolution for human cognition. Topics in cognitive science, 12(4), 1403-1420.

Białek, A. (2010). Patrz, gdzie patrzę. Psychologiczne aspekty podejmowania cudzej perspektywy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Boski, P. (2009). Kulturowe ramy zachowań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN i Academica.

Carpendale J. I. M., Frayn M., Kucharczyk P. (2016), The Social Formation Of Human Minds [in:] The Routledge Handbook to the Philosophy of the Social Mind, J. Kiverstein (eds.), London: Routledge, 139-151.

Colagè, I., & d’Errico, F. (2018). Culture: The driving force of human cognition. Topics in Cognitive Science.

Dehaene S., (2021), Jak się uczymy? Dlaczego mózgi uczą się lepiej niż komputery... jak dotąd, tłum. D. Rossowski, Wydawnictwo: Copernicus Center Press, Kraków.

Dunbar R., J. Gowlett, C. Gamble, Potęga mózgu, Jak ewolucja życia społecznego kształtowała ludzki umysł, Copernicus Center Press, Tyczyn, 2017.

Fernyhough , C. (2009). Dialogic thinking, w: A. Winsler, C. Fernyhough and I. Montero (eds.), Private speech, executive functioning, and the development of verbal self-regulation. Cambridge University Press, s. 42-52.

Gauvain, M., & Perez, S. (2015). Cognitive development and culture. In L. Liben & U. Müller (vol. eds), Vol. 2: Cognitive processes, R. Lerner (editor-in-chief), 7th edition of the Handbook of Child Psychology and Developmental Science (pp. 854–896). New York: Wiley Blackwell.

Henrich, J., Heine, S. J., & Norenzayan, A. (2010). The weirdest people in the world? Behavioral and Brain Sciences, 33, 61–83.

Heyes C. (2018) Cognitive gadgets: The cultural evolution of thinking. Harvard University Press.

Heyes C. (2019) Précis of Cognitive Gadgets: The Cultural Evolution of Thinking. Behavioral and Brain Sciences 42, e169: 1–58 (1-13).

Jankovic, M., & Ludwig, K. (Eds.). (2017). The Routledge handbook of collective intentionality. Routledge.

Kern, A., Moll, H. (2017). On the transformative character of collective intentionality and the uniqueness of the human. “Philosophical Psychology”, 30(3), 319-337.

Kitayama, S., Cohen, D. (red.) (2007). Handbook of cultural psychology. New York–London: Guilford Press.

Kielar-Turska, M. (2013). Językowa zewnętrzna i wewnętrzna kontrola działania. „Psychologia Rozwojowa”, 18(4), 47-61.

Kiverstein, J. (Ed.). (2016). The Routledge handbook of philosophy of the social mind. Taylor & Francis.

Levinson, S. C. (2012). The original sin of cognitive science. Topics in cognitive science, 4(3), 396-403.

Moll, H. (2018). The transformative cultural intelligence hypothesis: Evidence from young children’s problem-solving. Review of Philosophy and Psychology, 9(1), 161-175. doi:10.1007/s13164-017-0342-7

Nisbet R., Geografia myślenia. Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej, Sopot 2011.

Puchalska-Wasyl, M. (2016). Nasze wewnętrzne dialogi: O dialogowości jako sposobie funkcjonowania człowieka. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Tomasello M. (2002), Kulturowe źródła ludzkiego poznawania; przeł. J. Rączaszek, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Tomasello M. (2015), Historia naturalna ludzkiego myślenia, przeł. B. Kucharzyk, R. Ociepa, Kraków: Copernicus Center Press, 2015.

Tomasello M. (2016c), Dlaczego współpracujemy?, przeł. Ł. Kwiatek, Kraków: Copernicus Center Press, 2016.

Tomasello M. (2019), Becoming Human. A Theory of Ontogeny, Cambridge, MA: Harvard University Press.

Wertsch, J. V. (1985). Vygotsky and the social formation of mind. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Wygotski, L.S. (2005). Narzędzie i znak w rozwoju dziecka. przeł. B. Grell. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Żuromski D. (2020a), The Therapeutic vs. Constructive Approach to the Transformative Character of Collective Intentionality. The Interpersonal Level of Explanation, “Logic and Logical Philosophy”,

Żuromski, D. (2020b). Międzyosobowy poziom wyjaśniania umysłu i zdolności poznawczych. Filozofia Nauki, 28(2), 47-74.

Ocena na podstawie

eseju końcowego i jego prezentacji.

• Idea społeczno-kulturowego wpływu na formowanie się umysłu i zdolności poznawcze.

• Konstruktywistyczna Koncepcja umysłu.

• Idea międzyosobowego poziomu wyjaśniania jako poziomu społecznych mechanizmów transformacji umysłu.

-Część metodologiczna:

• Idea analiza wielopoziomowej.

• Modelu wyjaśniania oparty na mechanizmach (mechanism-based explanation).

• Wyjaśnianie genetyczne.

• Porządek wyjaśniania: First between, then within.

-Część „społecznego wpływu na formowanie się umysłu”:

• Klasyczny model L. Wygotskiego: społeczno-kulturowa koncepcja umysłu

• Hipoteza dzielonej intencjonalności (M. Tomasello)

• Koncepcję dialogicznego umysłu oraz dialogicznego myślenia Ch. Fernyhougha.

• Myślenie jest dla współpracy (M. Tomasello).

• Teoria umysłu jako zdolność kulturowa.

• Ja-intencjonalność (i-intentionality) vs. my-intencjonalności (we-intentionality).

• Idea pragmatyki kognitywnej.

-Część „kulturowego wpływu na formowanie się umysłu”:

• Kultura jako siła napędowa ludzkiego poznania.

• Gadżety poznawcze C. Heyes.

• Różnorodność poznawcza (cognitive diversity) .

• Kumulatywna ewolucja kulturowa (ewolucja kulturowa).

• Hipoteza recyklingu mózgu (egzaltacja kulturowa) .

• Matematyka oraz zdolność do pisania i czytania jako zdolności kulturowe.

• Holistyczne poznanie Azji vs analityczne poznanie Zachodu (R. Nisbett).

• społeczeństwo "WIERD".

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

- wykład konwersatoryjny

- wykład problemowy