Etyka w zarządzaniu

Uczestnictwo w zajęciach z etyki w biznesie nie wymaga od studentów wylegitymowania się prerekwizytami.

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (godz.):

- udział w wykładach – 9

- konsultacje z nauczycielem akademickim – 12

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (godz.):

- przygotowanie do egzaminu – 15

- zapoznanie się z naukową literaturą przedmiotu, porządkowanie i utrwalanie materiału – 15

W1: Student odtwarza zapamiętane informacje z zakresu ogólnej wiedzy o etyce, definiuje podstawowe pojęcia dyscypliny, wymienia główne działy, przywołuje genezę podstawowej terminologii w etyce, jako odrębnej dyscyplinie humanistycznej z jej swoistością metodologiczną i problemową. Prezentuje podstawowych pojęć z zakresu etyki ogólnej i stosowanej. Odniesienie do K_W03.

W2: Student ma rozpoznaje etykę jako integralną część dziedzictwa filozoficznego, czy szerzej kulturowego. Orientuje się i potrafi zreferować główne typy teorii etycznych, jako narzędzi wyznaczania i uzasadniania postaw moralnych oraz etycznych oraz kamienie milowe dziedzictwa etycznego w myśli europejskiej. Odniesienie do K_W03.

W3: Student rozpoznaje kluczowe elementy relacji ekonomii do etyki, a zwłaszcza sfery styku racjonalności ekonomicznej oraz racjonalności etycznej. Prezentuje główne systemy etyczne znanych z tradycji, teraz jako racje dla ograniczania perspektywy skuteczności w dążeniu do maksymalizacji wyników ekonomicznych. Zna zasady społecznej odpowiedzialności biznesu. Rozpoznaje główne patologie życia gospodarczego. Odniesienie do K_W03.

U1: Student odróżnia trzy poziomy konstruowania racji działania: efektywność, ekonomiczność, etyczność; śledzi etyczny wymiar działalności zorganizowanej (kooperacja, konkurencja), rozpoznaje i reaguje na wyzwania późnego kapitalizmu – w szczególności globalizacji i korporacjonizmu; pozostaje w gotowości do reartykulacji i translacji tradycyjnych kodów etycznych na potrzeby rzeczywistości poddanej presji postępu technicznego, w tym informatycznego. Potrafi zaadoptować teoretyczną refleksję na temat społecznej odpowiedzialność biznesu (CSR) do własnych projektów biznesowych oraz reagować na patologie życia gospodarczego.

Odniesienie do K_U01, K_U02, K_U07.

K1: Dzięki zgromadzonej wiedzy z zakresu etyki i i jej aplikacji do praktyki biznesowej student prawidłowo rozpoznaje główne zagrożenia naruszeń norm etycznych; posiada kompetencje do trafnych rozstrzygnięć dylematów moralnych, związanych z działalnością gospodarczą, stanowiącą element szerszego zbioru relacji międzypodmiotowych. Świadomość złożoności zagadnień etycznych, wielorakość prób rozwiązywania moralnych konfliktów przez tradycyjne koncepcje filozoficzne oraz umiejętność ich aplikacji do wyzwań współczesnej praktyki biznesowej kształtuje kompetencje w budowaniu relacji z innymi osobami oraz doskonali podstawy kształtowania praca zespołowej, w celu podnoszenia jej efektywności z zachowaniem poszanowania autonomii członków zespołu jako moralnych podmiotów.

Odniesienie do K_K02 oraz K_U15.

Wykład uczestniczący z prezentacją multimedialną. Praca własna studenta: lektura rekomendowanych przez wykładowcę prac naukowych z zakresu etyki w zarządzaniu.

- wykład problemowy

- studium przypadku

- metody odnoszące się do autentycznych lub fikcyjnych sytuacji
- metody rozwijające refleksyjne myślenie

Cykl dydaktyczny "Etyki w zarządzaniu" stanowi próbę odnalezienia wspólnej płaszczyzny dla grup zagadnień z zakresu etyki i zarządzania w biznesie. Zbudowany jest on na trzech filarach zagadnień, stanowiących jednocześnie wzajemnie uzupełniające się części kursu: 1. Wprowadzenie do etyki, jej specyfiki i swoistości metodologicznej i problemowej; 2. Tradycja filozoficzno-etyczna i jej rola dla tożsamości człowieka XXI wieku i rozumienia współczesnego świata w kontekście praktyki moralnej związanej z zarządzaniem organizacją biznesową i zasobami ludzkimi; 3. Szczegółowe aplikacje problematyki etycznej do biznesu i zarządzania.

Cztery podstawowe elementy merytoryczne kursu

1. Wiedza o etyce jako odrębnej dyscyplinie humanistycznej z jej swoistością metodologiczną i problemową. Ta część kursu służy prezentacji podstawowych pojęć z zakresu etyki ogólnej i stosowanej (etyka, moralność, opis, ocena, norma, uzasadnienie sądów etycznych, dobro, cnota, słuszność) i płaszczyzny analizy etycznej (normatywna, opisowa, krytyczna, filozoficzna, teologiczna) – W1.

2. Wiedza o etyce jako części dziedzictwa filozoficznego, czy szerzej kulturowego. Tu wypracowane są podstawowe orientacje w głównych typach teorii etycznych, jako narzędzi wyznaczania i uzasadniania postaw moralnych oraz etycznych oraz kamienie milowe dziedzictwa etycznego w myśli europejskiej – W2.

3. Wiedza o relacji ekonomii do etyki, a zwłaszcza sfera styku racjonalności ekonomicznej oraz racjonalności etycznej. To miejsce omówienia głównych systemów etycznych znanych z tradycji (eudajmonizm, etyka prawa naturalnego, humanizm lub personalizm), jako racji ograniczających perspektywę skuteczności w dążeniu do maksymalizacji wyników ekonomicznych w prowadzeniu działalności gospodarczej i zarządzaniu jej procesami – W3.

4. Część szczegółowa, czyli etyka biznesu w działaniu: tu pojawiają się konkretne problemy i przykłady konfliktu w ocenianiu wyborów i decyzji biznesowych: wybór zawodu, wybór pracy, branży, postawy wobec korupcji, praktyk nieuczciwej konkurencji, praktyk marketingu zorientowanego wyłącznie na sukces, form zarządzania, naruszania interesów ekologicznych i interesów lokalnej społeczności, odpowiedzialność etyczna biznesu – W3, U1, K1.

Szczegółowe zagadnienia

o Etyka jako nauka. Definicje, terminologia, dyscypliny – W1. Historyczne początki etyki. Sokrates i sofiści – problem relatywizmu – W2, W3.

o Platon i Arystoteles - etyka wysoka i etyka „codziennego użytku” – W2, W3. Epikureizm i stoicyzm – hedonizm a etyki deontologiczne – W2, W3.

o Etyka średniowiecza a nowożytna – etyka niezależna. Protestancka/katolicka etyka pracy i biznesu. Kant vs. utylitaryzm – W2, W3.

o Etyka pracy w kontekście marksizmu i personalizmu – W2, W3.

o Efektywność, ekonomiczność, etyczność (trzy „E” – W. Gasparski) – W3, K1, U1.

o Etyczny wymiar działalności zorganizowanej (kooperacja, konkurencja) – W3, K1, U1.

o Wyzwania turbokapitalizmu – globalizacja, korporacjonizm – W3, K1, U1. Rewolucja informatyczna a wyzwania etyczne współczesnego biznesu – W3, K1, U1.

o Etyczne konteksty marketingu – W3, K1, U1. Regulacje branżowe – zawodowe kodeksy etyczne i ich ograniczenia – W3, K1, U1. Odpowiedzialność społeczna w biznesie – CSR – W3, K1, U1.

o Wybrane patologie życia gospodarczego – W3, K1, U1.

Literatura podstawowa

1. Dietl Jerzy , Gasparski Wojciech (red.), "Etyka biznesu", Warszawa 2002.

2. Chryssides George D. , Kaler John H. , "Wprowadzenie do etyki biznesu", przeł. Hanna Simbierowicz, Zofia Wiankowska-Ładyka, Warszawa 1999.

3. Hołówka Jacek, Etyka w działaniu, Warszawa 2001.

4. Kietliński K. , Oleksyn T., Reyes V.M., "Etyka w biznesie i zarządzaniu", Kraków 2005.

5. Filek Janina, "Wprowadzenie do etyki biznesu", Kraków 2011.

6. Lewicka-Strzałecka Anna, "Nędza korupcji", Kraków 2011.

Literatura uzupełniająca

4. MacIntyre Aaladair, "Krótka historia etyki. Historia filozofii moralności od czasów Homera do XX wieku", przeł. A. Chmielewski, wyd. 3, Warszawa 2022.

5. Singer Peter (red.), "Przewodnik po etyce", Warszawa 2002.

6. Tyburski Włodzimierz, Wachowiak Andrzej, Wiśniewski Ryszard, "Historia filozofii i etyki do współczesności", wyd. 3 popr. i uzup., Toruń 2002.

7. Woleński Jan, Hartman Jan, "Wiedza o etyce", Warszawa – Bielsko-Biała 2008.

8. Bojarski Janusz, "Korupcja gospodarcza : studium z dziedziny polityki kryminalnej", Toruń 2015.

9. Tarchalski Kazimierz, "Korupcja i przywilej: zarys teorii i praktyki", Warszawa 2000.

10. "Różne barwy korupcji w Polsce", "Komunikat z badań" nr 151, 2021, Centrum Badania Opinii Społecznej.

11. Lewicka-Strzełecka Anna, "Moralność finansowa Polaków. Raport z badań - V edycja", Gdańsk 2020.

12. Klimczak Marcin, Szymankiewicz Piotr, Ciastek-Zyska Angelika, Simkowska Magdalena, Burnat Łukasz, "Sygnalista po polsku - dobre praktyki i rekomendacje wdrożeniowe. Budowa systemu zgłaszania nieprawidłowości w oparciu o etykę i wartości", PwC Polska 2017.

13. Makowski Grzegorz, Waszak Marcin, Sygnaliści w Polsce okiem pracodawców i związków zawodowych", Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2016.

14. Chybiński Olgierd, "Płatna protekcja", Warszawa 1967.

12. Ewing Jack, "Szybciej, wyżej, dalej : skandale Volkswagena", przeł. Maciej Szymański, Poznań 2017.

W1 – Egzamin pisemny w formie testu +++

W2 – Egzamin pisemny w formie testu +++

W3 – Egzamin pisemny w formie testu +++

U1 – Egzamin pisemny w formie testu +++

U2 – Egzamin pisemny w formie testu +++

K1 – Egzamin pisemny w formie testu +++

Nie dotyczy tego przedmiotu.