Historia literatury rzymskiej

Nie ma.

przedmiot obowiązkowy

1. Godziny kontaktowe: zajęcia wynikające z programu studiów: 30 godz. zajęć - 1 ECTS i konsultacje 25 godz. - 1 ECTS.

2. Praca własna studenta: czytanie obowiązujących lektur podanych w wykazie literatury oraz przygotowywanie się do egzaminu: 75 godz.- 3 ECTS.

W 1 - ma zaawansowaną wiedzę o literaturze starożytnego Rzymu epoki archaicznej i cycerońskiej,o genologii czyli o powstawaniu i rozwoju na gruncie rzymskim gatunków literackich takich jak komedia, tragedia, satyra, epos historyczny,monografia historyczna, epylion, traktat filozoficzny, dzieło retoryczne. Posiada również podstawową wiedzę o najwybitniejszych twórcach tych dwóch epok oraz o ich najważniejszych dziełach zachowanych w całości lub tylko fragmentarycznie ( K - WO4 ).

W 2 - ma zaawansowaną wiedzę z zakresu literaturoznawstwa (K - W06)

U 1 - umie umiejscowić poznawane utwory w ogólnym kontekście historyczno - kulturowym. To znaczy zna odnośnie do epoki archaicznej początki powstania Rzymu, okres królewski w jego dziejach oraz początki i rozwój systemu republikańskiego, a także przemiany społeczne i kulturowe towarzyszące tym przemianom politycznym. Potrafi także poprzez taki pryzmat odczytywać i interpretować utwory literackie pochodzące z tej epoki. Odnośnie zaś do epoki cycerońskiej zna burzliwe przemiany polityczno- społeczne w I wieku przed Chr., przede wszystkim wojny domowe, powstanie niewolników pod wodzą Spartakusa, spisek Katyliny, zabójstwo Cezara. Dzięki temu lepiej potrafi zrozumieć dorobek literacki Salustiusza i Cycerona, których twórczość rozwija się w tej epoce.( K - U07 ).

K 1- docenia tradycję i dziedzictwo kulturowe ludzkości oraz ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego, szczególnie grecko - rzymskiego antyku ( K - KO3 ).

- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład konwersatoryjny

- klasyczna metoda problemowa

Wykład obejmuje dwie epoki literatury rzymskiej: okres archaiczny (od początków piśmiennictwa łacińskiego w VII i VI w. przed Chr., poprzez powstaniei literatury rzymskiej pod wpływem kultury greckiej ok. 240 r. przed Chr., następnie rozwój w II poł. III i w II w. aż po przełom II i I w. przed Chr.) oraz okres cyceroński (obejmujący okres od lat osiemdziesiątych I w. przed Chr. do śmierci Cycerona w 43 r. przed Chr.). W okresie archaicznym szczególne miejsce zajmują zachowane kompletnie komedie Plauta i Terencjusza, w okresie cycerońskim poza mowami, dialogami, listami i pozostałą twórczością Marka Tuliusza zwraca się szczególną uwagę również na lirykę i epylion Katullusa oraz nowatorski epos filozoficzny Lukrecjusza.

Cel zajęć:

Ukazanie dziejów literatury rzymskiej, która kształtowała się pod wpływem literatury greckiej i z jej inspiracji powstawała, najpierw poprzez tłumaczenie na język łaciński niektórych dzieł, zwłaszcza komedii, a potem jak poprzez wykorzystanie rodzimych zarodków, zwłaszcza poezji ludowej, rozwijała się, aby osiągnąć poziom dorównujący swojej poprzedniczce i wydać w pełni ukształtowanych twórców rodzimych, jak: Plaut, Terencjusz, Enniusz, Katon, Katullus, Lukrecjusz i wreszcie wielki Cyceron.

Treści:

Okres archaiczny:

Początki piśmiennictwa rzymskiego. Literatura rodzima do 241 roku przed Chr.; początki poezji; wiersz saturnijski. Początki prozy. Appiusz Klaudiusz Caecus - najstarszy pisarz rzymski. Przenikanie wpływów greckich do literatury rzymskiej. Poezja: Liwiusz Andronikus i Gnejusz Newiusz. Plaut i jego komedie. Kwintus Enniusz, Pakuwiusz i Cecyliusz Stacjusz. Proza. Początki historiografii. Marek Porcjusz Katon i jego dzieło. Literatura w latach 160 - 80 przed Chr. Poezja. Lucjusz Akcjusz. Publiusz Terencjusz Afer i jego komedie. Fabula togata. Fabula Atellana. Satyra rzymska. Twórczość satyryczna Lucyliusza. Inne rodzaje poezji. Proza. Historiografia. Wymowa. Pierwsi gramatycy i narodziny filologii.

Okres cyceroński:

Przemiany w życiu politycznym i kulturalnym w I wieku przed Chr.

Poezja. Neoterycy i poezja Katullusa. Lukrecjusz i jego dzieło De rerum natura. Proza. Historiografia: Cezar, Nepos, Salustiusz. Warron i jego dorobek naukowy. Marek Tulliusz Cyceron i jego twórczość. Biografia. Mowy z lat 81 - 66; z lat 66 - 59; z lat 57 - 52; z lat 46 - 43. Pisma retoryczne: De inventione, De oratore, Brutus, Orator, De optimo genere oratorum, Topica. Pisma filozoficzne. I okres działalności filozoficznej ( 54 - 51 ): De re publica, De legibus. II okres działalności filozoficznej: Paradoxa Stoicorum, Consolatio, Hortensius, Academici libri priores, De finibus bonorum et malorum, Tuscullanarum disputationum libri V, Cato Maior de senectute, Leliusz de amicitia. Korespondencja (czas wydania listów, adresaci).

Obowiązkowa lektura dzieł w przekładzie na język polski:

Z literatury archaicznej:

Plaut, Komedie: Zołnierz samochwał, Osły. Przekład E. Skwara, Warszawa 2002 - 2004.

Terencjusz, Komedie; Bracia, Eunuch,Przekład E. Skwara, Warszawa 2006.

Katon, O gospodarstwie rolnym, przeł. I. Mikołajczyk, Toruń 2009.

Z literatury okresu cycerońskiego:

Nepos Żywoty sławnych mężów, przekład zbiorowy, Warszawa 1974.

Cezar, Wojna galijska,ks. 1 w: Corpus Caesarianum, tłumaczenie i oprac. E. Konik i W. Nowosielska, Wrocław 2003.

Salustiusz, Sprzysiężenie Katyliny, przekład K. Kumaniecki, Warszawa 1947.

Katullus, Poezje wszystkie. Przekład AG. Franczak,A. Klęczar, Kraków 2013.

Lukrecjusz, O naturze wszechrzeczy, przekład E. Szymański, Warszawa 1957.

Cyceron, Brutus, przeł. M. Nowak, Warszawa 2008.

Cyceron, Katon o starości, przeł. w. Klimas, Kraków 1995.

Cyceron, Mowy, przeł. St. Kołodziejczyk, J. Mrówkówna, T. Turkowska, Kęty 1998 (s. 5-41 i 117-129).

Cyceron, O mówcy, przeł. B. Awianowicz, Kęty 2010 (wstęp: s. 10-27, ks. I 1-23: s. 43-57, II 1-11: s. 233-239, II 216-290: a. 401-469, ks. III 1-16: s. 525-535).

Warron, O gospodarstwie rolnym, przeł. I. Mikołajczyk, Wrocław 1991 (jedna księga do wyboru).

Wybrana literatura przedmiotu:

M. Cytowska, H. Szelest, L. Rychlewska, Literatura rzymska. Okres archaiczy, Warszawa 1996.

S. Greenblatt, Zwrot. Jak zaczął się renesans, Warszawa 2012 (rozdz. w poszukiwaniu Lukrecjusza - s. 66-98).

K. Kumaniecki, Historia literatury rzymskiej. Okres cyceroński, Warszawa 1977.

K. Kumaniecki, Cyceron i jego współcześni, Warszawa 1989.

E. Skwara, Historia komedii rzymskiej, Warszawa 2001.

E. Skwara, Komedia według Terencjusza, Warszawa-Toruń 20

Egzamin ustny obejmuje literaturę archaiczną i epokę cycerońską. Na egzaminie sprawdzana jest znajomość lektur w przekładzie przypisanych do każdej z tych dwóch epok literackich. Jedno pytanie dotyczy znajomości wskazanego przez egzaminatora dzieła jednego z autorów z listy lektur wskazanych w literaturze przedmiotu powyżej. Następnie zadawane są trzy pytania obejmujące zagadnienia wskazane w opisie przedmiotu, które mają sprawdzić efekty kształcenia wg pól: wiedza W 1 i W 2; umiejętności U 1; kompetencje społeczne K 1.

Nie dotyczy.

Jeśli zajdzie taka konieczność, wykład realizowany będzie w czasie rzeczywistym w formie cotygodniowych spotkań online na platformie Microsoft Teams.

Jeśli zajdzie taka konieczność, wykład realizowany będzie w czasie rzeczywistym w formie cotygodniowych spotkań online na platformie Microsoft Teams.

Jeśli zajdzie taka konieczność, wykład realizowany będzie w czasie rzeczywistym w formie cotygodniowych spotkań online na platformie Microsoft Teams.

Jeśli zajdzie taka konieczność, wykład realizowany będzie w czasie rzeczywistym w formie cotygodniowych spotkań online na platformie Microsoft Teams.

Jeśli zajdzie taka konieczność, wykład realizowany będzie w czasie rzeczywistym w formie cotygodniowych spotkań online na platformie Microsoft Teams.

Jeśli zajdzie taka konieczność, wykład realizowany będzie w czasie rzeczywistym w formie cotygodniowych spotkań online na platformie Microsoft Teams.