Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - Centralny punkt logowania
Strona główna

Kultura wypowiedzi

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2505-s1FPO2L-KW
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0232) Literatura i językoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Kultura wypowiedzi
Jednostka: Wydział Humanistyczny
Grupy: Przedmioty obowiązkowe dla II roku filologii polskiej jako obcej s1
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Wymagania wstępne:

Podstawowe wiadomości z zakresu gramatyki opisowej języka polskiego, poprawności językowej oraz leksykologii i leksykografii.
Rodzaj przedmiotu:

przedmiot obligatoryjny
Całkowity nakład pracy studenta:

Student uzyskuje 3 punkty ECTS:

1) uczestnictwo w zajęciach - 30 godzin (1 ECTS);

2) konsultacje - 15 godzin (0,5 ECTS);

3) samodzielne przygotowanie się do zajęć oraz do zaliczenia - 45 godzin (1,5 ECTS).
Efekty uczenia się - wiedza:

Student

W1: wie, co mieści się w systemie, normie i uzusie - K_W13;

W2: zna rodzaje błędów językowych – K_W02, K_W03;

W3: rozpoznaje wyrażenia należące do normy wzorcowej i użytkowej oraz objaśnia przyczyny powstawania innowacji językowych – K_W02, K_W033.
Efekty uczenia się - umiejętności:

Słuchacz

U1: potrafi analizować wyrażenia językowe pod kątem ich poprawności oraz korzystać z kompendiów poprawnościowych - K_U03, K_U10;

U2: formułuje opinie na temat poprawności wyrażeń językowych i całych tekstów, ich celowości, przydatności i adekwatności, a także rozpoznaje i poprawia błędy, w szczególności popełniane przez obcokrajowców – K_U01, K_U03, K_U10, K_U12.
Efekty uczenia się - kompetencje społeczne:

Student

K1: stara się komunikować się w mowie i w piśmie, posługując się językiem polskim zgodnie z zasadami poprawności językowej – K_K03, K_K04;

K2: rozumie konieczność kierowania się zasadami i normami etycznymi w komunikacji językowej – K_K03, K_K04.
Metody dydaktyczne eksponujące:

- pokaz
Metody dydaktyczne podające:

- opis
- opowiadanie
- pogadanka
- wykład konwersatoryjny
- wykład problemowy
Metody dydaktyczne poszukujące:

- ćwiczeniowa
- giełda pomysłów
- klasyczna metoda problemowa
- obserwacji
Metody dydaktyczne w kształceniu online:

- metody oparte na współpracy
- metody służące prezentacji treści
- metody wymiany i dyskusji
Skrócony opis:

Celem zajęć jest poznanie podstawowych pojęć z zakresu kultury języka oraz zapoznanie słuchaczy z wybranymi zagadnieniami poprawności fonetycznej, ortograficznej, interpunkcyjnej, fleksyjnej, słowotwórczej, składniowej i semantycznej. Zajęcia służą kształtowaniu świadomości językowej studentów i wyrabiają w nich dbałość o język polski. Przygotowują ponadto do samodzielnego rozstrzygania problemów językowych. Służą też poszerzeniu wiedzy słuchaczy na temat języka polskiego w aspekcie normatywnym.

Materiał omawiany na zajęciach stanowi teoretyczne uzupełnienie wielu wiadomości poznawanych czysto praktycznie w ramach praktycznej nauki języka polskiego.
Pełny opis:

1. Rozumienie kultury języka. Podstawowe podręczniki, słowniki, poradniki.

Pojęcie normy językowej (wzorcowej i użytkowej) i jej rodzaje w kontekście różnych odmian polszczyzny; kodyfikacja normy.

2. Kryteria oceny poprawności językowej. Typologie błędów językowych.

3. Ogólna charakterystyka polskiej ortografii. Pisownia łączna i rozdzielna, wielka i mała litera.

4. Wybrane zagadnienia z zakresu fleksji i składni:

Odmiana nazwisk i imion męskich. Tworzenie, odmiana i cechy składniowe nazw żeńskich (tytuły, zawody) i odmiana nazwisk żeńskich.

Odmiana nazw własnych, tworzenie i odmiana nazw własnych pochodzenia obcego.

Inne problemy fleksyjne (odstępowanie od użycia form wołacza, trudniejsze formy rzeczownikowe, czasownikowe i przymiotnikowe).

Tworzenie, odmiana i składnia skrótowców.

Trudności w odmianie i składni liczebników.

Problemy poprawnościowe dotyczące związków składniowych oraz uporządkowania linearnego składników zdania.

5. Zagadnienia poprawności leksykalnej:

Treści sprzeczne i redundantne.

Synonimia i polisemia.

Moda językowa.

Neosemantyzmy i zapożyczenia.

Błędy w zakresie użycia związków frazeologicznych.

Wybrane problemy z zakresu poprawności leksykalnej (wybór zgodny z potrzebą kształcenia określonych umiejętności słuchaczy).
Literatura:

LITERATURA PODSTAWOWA:

1. Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. K. Mosiołek-Kłosińska, wyd. nowe, zmien., Warszawa 2014.

2. H. Jadacka, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

3. T. Karpowicz, Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.

4. A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

5. Polszczyzna na co dzień, pod red. M. Bańki, Warszawa 2007 (szczególnie: A. Wolański, Siedem kanonów stylu komunikatywnego, czyli jak pisać, by czytano nas chętnie i powszechnie, s. 1-32).

6. Wielki słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, red. E. Polański, Warszawa 2006, wyd. 2 poprawione (szczególnie Pisownia polska, p. I-IX, s. 9-106 oraz Interpunkcja polska, p. XI-XII, s. 118-151; teksty te są również dostępne w Internecie na stronie www.so.pwn.pl/zasady).

7. Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 2006 (hasła problemowe: akcent, błąd językowy, daty, estetyka słowa, etyka słowa, imiona, innowacja językowa, interpunkcja, kodyfikacja normy językowej, kontaminacja, kryteria poprawności językowej, kultura języka, nazwiska, nazwy mieszkańców, nazwy własne jako rzeczowniki pospolite, norma językowa, odmiana nazw miejscowych, ortografia, polityka językowa, poprawność językowa, poradnictwo językowe, postawy wobec języka, skrót, skrótowce, sprawność językowa, świadomość językowa, tytuły kobiet, uzus językowy, zdanie).

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

1. J. Bralczyk, Mówi się. Poradnik językowy profesora Bralczyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.

2. M. Kita, E. Polański, Słownik paronimów, czyli wyrazów mylonych, Warszawa 2004.

3. E. Kołodziejek, Walczymy z bykami: poradnik językowy PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.

4. Piszemy poprawnie: poradnik językowy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.

5. J. Podracki, A. Gałązka, Gdzie postawić przecinek? Poradnik ze słownikiem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.

6. Poprawnie po polsku: poradnik językowy PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Metody i kryteria oceniania:

1) Kontrola bieżąca: monitorowanie znajomości literatury przedmiotu i nabytych umiejętności podczas zajęć, sprawdzanie zadań domowych, prac projektowych. W1, W2, U1, U2, K1, K2;

2) Kontrola końcowa: sprawdzian pisemny W1, W2, U1, U2, K1, K2.
Praktyki zawodowe:

Nie dotyczy.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)

Okres: 2023-02-20 - 2023-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Joanna Kamper-Warejko
Prowadzący grup: Joanna Kamper-Warejko
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (zakończony)

Okres: 2024-02-20 - 2024-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Joanna Kamper-Warejko
Prowadzący grup: Joanna Kamper-Warejko
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/25" (w trakcie)

Okres: 2025-02-24 - 2025-09-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Joanna Kamper-Warejko
Prowadzący grup: Joanna Kamper-Warejko
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Celem zajęć jest poznanie podstawowych pojęć z zakresu kultury języka oraz zapoznanie słuchaczy z wybranymi zagadnieniami poprawności fonetycznej, ortograficznej, interpunkcyjnej, fleksyjnej, słowotwórczej, składniowej i semantycznej. Zajęcia służą kształtowaniu świadomości językowej studentów i wyrabiają w nich dbałość o język polski. Przygotowują ponadto do samodzielnego rozstrzygania problemów językowych. Służą też poszerzeniu wiedzy słuchaczy na temat języka polskiego w aspekcie normatywnym.

Materiał omawiany na zajęciach stanowi teoretyczne uzupełnienie wielu wiadomości poznawanych czysto praktycznie w ramach praktycznej nauki języka polskiego.
Pełny opis:

1. Rozumienie kultury języka. Podstawowe podręczniki, słowniki, poradniki.

Pojęcie normy językowej (wzorcowej i użytkowej) i jej rodzaje w kontekście różnych odmian polszczyzny; kodyfikacja normy.

2. Kryteria oceny poprawności językowej. Typologie błędów językowych.

3. Ogólna charakterystyka polskiej ortografii. Pisownia łączna i rozdzielna, wielka i mała litera.

4. Wybrane zagadnienia z zakresu fleksji i składni:

Odmiana nazwisk i imion męskich. Tworzenie, odmiana i cechy składniowe nazw żeńskich (tytuły, zawody) i odmiana nazwisk żeńskich.

Odmiana nazw własnych, tworzenie i odmiana nazw własnych pochodzenia obcego.

Inne problemy fleksyjne (odstępowanie od użycia form wołacza, trudniejsze formy rzeczownikowe, czasownikowe i przymiotnikowe).

Tworzenie, odmiana i składnia skrótowców.

Trudności w odmianie i składni liczebników.

Problemy poprawnościowe dotyczące związków składniowych oraz uporządkowania linearnego składników zdania.

5. Zagadnienia poprawności leksykalnej:

Treści sprzeczne i redundantne.

Synonimia i polisemia.

Moda językowa.

Neosemantyzmy i zapożyczenia.

Błędy w zakresie użycia związków frazeologicznych.

Wybrane problemy z zakresu poprawności leksykalnej (wybór zgodny z potrzebą kształcenia określonych umiejętności słuchaczy).
Literatura:

LITERATURA PODSTAWOWA:

1. Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. K. Mosiołek-Kłosińska, wyd. nowe, zmien., Warszawa 2014.

2. H. Jadacka, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

3. T. Karpowicz, Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.

4. A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

5. Polszczyzna na co dzień, pod red. M. Bańki, Warszawa 2007 (szczególnie: A. Wolański, Siedem kanonów stylu komunikatywnego, czyli jak pisać, by czytano nas chętnie i powszechnie, s. 1-32).

6. Wielki słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, red. E. Polański, Warszawa 2006, wyd. 2 poprawione (szczególnie Pisownia polska, p. I-IX, s. 9-106 oraz Interpunkcja polska, p. XI-XII, s. 118-151; teksty te są również dostępne w Internecie na stronie www.so.pwn.pl/zasady).

7. Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 2006 (hasła problemowe: akcent, błąd językowy, daty, estetyka słowa, etyka słowa, imiona, innowacja językowa, interpunkcja, kodyfikacja normy językowej, kontaminacja, kryteria poprawności językowej, kultura języka, nazwiska, nazwy mieszkańców, nazwy własne jako rzeczowniki pospolite, norma językowa, odmiana nazw miejscowych, ortografia, polityka językowa, poprawność językowa, poradnictwo językowe, postawy wobec języka, skrót, skrótowce, sprawność językowa, świadomość językowa, tytuły kobiet, uzus językowy, zdanie).

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

1. J. Bralczyk, Mówi się. Poradnik językowy profesora Bralczyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.

2. M. Kita, E. Polański, Słownik paronimów, czyli wyrazów mylonych, Warszawa 2004.

3. E. Kołodziejek, Walczymy z bykami: poradnik językowy PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.

4. Piszemy poprawnie: poradnik językowy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.

5. J. Podracki, A. Gałązka, Gdzie postawić przecinek? Poradnik ze słownikiem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.

6. Poprawnie po polsku: poradnik językowy PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2025/26" (jeszcze nie rozpoczęty)

Okres: 2026-02-23 - 2026-09-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Joanna Kamper-Warejko
Prowadzący grup: Joanna Kamper-Warejko
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Celem zajęć jest poznanie podstawowych pojęć z zakresu kultury języka oraz zapoznanie słuchaczy z wybranymi zagadnieniami poprawności fonetycznej, ortograficznej, interpunkcyjnej, fleksyjnej, słowotwórczej, składniowej i semantycznej. Zajęcia służą kształtowaniu świadomości językowej studentów i wyrabiają w nich dbałość o język polski. Przygotowują ponadto do samodzielnego rozstrzygania problemów językowych. Służą też poszerzeniu wiedzy słuchaczy na temat języka polskiego w aspekcie normatywnym.

Materiał omawiany na zajęciach stanowi teoretyczne uzupełnienie wielu wiadomości poznawanych czysto praktycznie w ramach praktycznej nauki języka polskiego.
Pełny opis:

1. Rozumienie kultury języka. Podstawowe podręczniki, słowniki, poradniki.

Pojęcie normy językowej (wzorcowej i użytkowej) i jej rodzaje w kontekście różnych odmian polszczyzny; kodyfikacja normy.

2. Kryteria oceny poprawności językowej. Typologie błędów językowych.

3. Ogólna charakterystyka polskiej ortografii. Pisownia łączna i rozdzielna, wielka i mała litera.

4. Wybrane zagadnienia z zakresu fleksji i składni:

Odmiana nazwisk i imion męskich. Tworzenie, odmiana i cechy składniowe nazw żeńskich (tytuły, zawody) i odmiana nazwisk żeńskich.

Odmiana nazw własnych, tworzenie i odmiana nazw własnych pochodzenia obcego.

Inne problemy fleksyjne (odstępowanie od użycia form wołacza, trudniejsze formy rzeczownikowe, czasownikowe i przymiotnikowe).

Tworzenie, odmiana i składnia skrótowców.

Trudności w odmianie i składni liczebników.

Problemy poprawnościowe dotyczące związków składniowych oraz uporządkowania linearnego składników zdania.

5. Zagadnienia poprawności leksykalnej:

Treści sprzeczne i redundantne.

Synonimia i polisemia.

Moda językowa.

Neosemantyzmy i zapożyczenia.

Błędy w zakresie użycia związków frazeologicznych.

Wybrane problemy z zakresu poprawności leksykalnej (wybór zgodny z potrzebą kształcenia określonych umiejętności słuchaczy).
Literatura:

LITERATURA PODSTAWOWA:

1. Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. K. Mosiołek-Kłosińska, wyd. nowe, zmien., Warszawa 2014.

2. H. Jadacka, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

3. T. Karpowicz, Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.

4. A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

5. Polszczyzna na co dzień, pod red. M. Bańki, Warszawa 2007 (szczególnie: A. Wolański, Siedem kanonów stylu komunikatywnego, czyli jak pisać, by czytano nas chętnie i powszechnie, s. 1-32).

6. Wielki słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, red. E. Polański, Warszawa 2006, wyd. 2 poprawione (szczególnie Pisownia polska, p. I-IX, s. 9-106 oraz Interpunkcja polska, p. XI-XII, s. 118-151; teksty te są również dostępne w Internecie na stronie www.so.pwn.pl/zasady).

7. Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 2006 (hasła problemowe: akcent, błąd językowy, daty, estetyka słowa, etyka słowa, imiona, innowacja językowa, interpunkcja, kodyfikacja normy językowej, kontaminacja, kryteria poprawności językowej, kultura języka, nazwiska, nazwy mieszkańców, nazwy własne jako rzeczowniki pospolite, norma językowa, odmiana nazw miejscowych, ortografia, polityka językowa, poprawność językowa, poradnictwo językowe, postawy wobec języka, skrót, skrótowce, sprawność językowa, świadomość językowa, tytuły kobiet, uzus językowy, zdanie).

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

1. J. Bralczyk, Mówi się. Poradnik językowy profesora Bralczyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.

2. M. Kita, E. Polański, Słownik paronimów, czyli wyrazów mylonych, Warszawa 2004.

3. E. Kołodziejek, Walczymy z bykami: poradnik językowy PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.

4. Piszemy poprawnie: poradnik językowy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.

5. J. Podracki, A. Gałązka, Gdzie postawić przecinek? Poradnik ze słownikiem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.

6. Poprawnie po polsku: poradnik językowy PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
ul. Jurija Gagarina 11, 87-100 Toruń tel: +48 56 611-40-10 https://usosweb.umk.pl/ kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.1.0-7 (2025-03-24)