Systematyka i geobotanika roślin

Znajomość anatomii i morfologii roślin.

przedmiot obligatoryjny

Godziny realizowane z udziałem nauczycieli (65 godz.):

- udział w wykładach - 15 h

- udział w ćwiczeniach – 40 h

- konsultacje - 10 h

Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta (godz. 60):

- przygotowanie do ćwiczeń – 40 h

- czytanie literatury - 20 h

Łącznie: 125 godz. ( 5 ECTS)

W1: charakteryzuje zasady podziału taksonomicznego świata roślin, definiuje pojęcia biologiczne związane z podstawowymi cechami budowy anatomicznej i morfologicznej mające znaczenie jako kryteria podziału taksonomicznego roślin K_W02,

W2: opisuje etapy cykli życiowych charakterystyczne dla poszczególnych grup taksonomicznych roślin K_W06, K_W07

W3: porównuje cechy taksonomiczne poszczególnych grup roślin K_W14

U1: wykorzystuje podstawową wiedzę z zakresu botaniki ogólnej, fizjologii roślin oraz biochemii w celu opisu przystosowań ewolucyjnych budowy anatomicznej i morfologicznej poszczególnych grup taksonomicznych roślin K_U01

U2: stosuje podstawowe techniki mikroskopowania, dokumentacji naukowej oraz zbioru materiałów zielnikowych niezbędne do identyfikacji poszczególnych grup systematycznych roślin K_U10

U3: przygotowuje podstawowe preparaty wykorzystując dostępny materiał biologiczny, wykonuje rysunki dokumentacyjne preparatów

mikroskopowych oraz okazów świeżych i zielnikowych K_U10

U4: identyfikuje przynależność systematyczną roślin naczyniowych na podstawie kluczy do oznaczania K_U09

U5: wykazuje umiejętność korzystania z podstawowych źródeł literaturowych z zakresu botaniki ogólnej i systematycznej K_U14, K_U16

K1: rozumie potrzebę pogłębiania wiedzy z zakresu taksonomii roślin K_K01

K2: racjonalnie i krytycznie odnosi się do informacji pozyskanych ze źródeł literaturowych K_K02

K3: wykazuje krytycyzm w odniesieniu do wyników swojej pracy oraz ma świadomość odpowiedzialności za rzetelność wykonywanych

ekspertyz K_K03

K4: jest odpowiedzialny za powierzony sprzęt, pracę własną i innych K_K09

Metody dydaktyczne eksponujące

- pokaz

Metody dydaktyczne podające

- opis

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

- wykład problemowy

- prezentacja multimedialna

Metody dydaktyczne poszukujące

- ćwiczeniowa

- laboratoryjna

- obserwacji

- pokaz

- opis
- wykład informacyjny (konwencjonalny)
- wykład problemowy

- ćwiczeniowa
- laboratoryjna

Wykład: przedstawienie dyscypliny jaką jest systematyka (taksonomia), jej powiązań z innymi dziedzinami wiedzy, historia i współczesny stan badań. Historia powstania i rozwoju roślin oraz pokrewnych (lub tradycyjnie łączonych) grup organizmów – sinic, różnych grup glonów, zielenic, roślin telomowych (psylofity, mszaki, paprotniki, nago- i okrytozalążkowe). Charakterystyka poszczególnych grup

systematycznych, ich przedstawicieli ważnych z punktu widzenia powiązań ewolucyjnych, roli gospodarczej, przyrodniczej. Zasięgi występowania roślin i ich udział w zbiorowiskach roślinnych. Przegląd ważniejszej literatury.

Zajęcia laboratoryjne: podstawy taksonomii roślin i zasady klasyfikacji współcześnie żyjących organizmów roślinnych. Filogenetyczny przegląd najważniejszych grup systematycznych organizmów z królestw: Monera, Protoctista i Plantae, oparty o naturalne pokrewieństwa poszczególnych grup roślinnych, uwzględniający ich ewolucję, ekologię, znaczenie w ekosystemach.

Przedmiot realizowany jest w formie wykładów i ćwiczeń laboratoryjnych.

Na wykładach zostaną omówione następujące tematy: historia systematyki i jej powiązania z innymi dziedzinami wiedzy; zasady współczesnej systematyki, taksonomii roślin i grup pokrewnych tradycyjnie zaliczanych do roślin; współczesna wiedza o powstaniu i ewolucji tych organizmów; wzajemne ich powiązania; rola w różnych częściach świata i ekosystemach; charakterystyka sinic, różnych grup glonów, zielenic i roślin telomowych, jak psylofity, mszaki, paprotniki, nago- i okrytozalążkowe oraz ważnych ewolucyjnie, ekologicznie i gospodarczo ich przedstawicieli (pochodzenie, pierwotne i współczesne występowanie roślin uprawnych); zasięgi występowania gatunków roślin i ich udział w zbiorowiskach roślinnych, aktualne tendencje przemiany flory i wpływ człowieka.

Ćwiczenia laboratoryjne mają na celu przekazanie wiedzy, i ułatwienie jej zrozumienia, na temat głównych grup roślin i mechanizmów rozwoju świata roślinnego. Obejmują 6 działów tematycznych dotyczących podstawowych zagadnień dotyczących przeglądu najważniejszych grup systematycznych współcześnie żyjących organizmów roślinnych (glony, mszaki, paprotniki, rośliny nagozalążkowe oraz okrytozalążkowe), przystosowań w budowie morfologicznej i anatomicznej do warunków siedliskowych.

Literatura:

1. Podbielkowski Z., Rejment-Grochowska I., Skirgiełło A. 1986. Rośliny zarodnikowe. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

2. Szweykowska A., Szweykowski J. 2004. Botanika, T. II. PWN, Warszawa.

3. Jasnowska J. i in. 20008. Botanika. Brasika, Szczecin.

4. Rutkowski L. (różne wydania) Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. PWN, Warszawa.

5. Bohr R. 1993. Zarys filogenezy i taksonomii roślin plechowatych. Wyd. UMK, Toruń.

6. Mickiewicz J., Sobotka D. 1973. Zarys briologii. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

7. Stace C.A. 1993. Taksonomia roślin i biosystematyka. PWN, Warszawa.

Metody oceniania:

Egzamin - K_W02, K_W06, K_W07, K_W14, K_U01, K_U14, K_K02,

Zaliczenie wykładów: egzamin pisemny – w formie testu do uzupełnienia i testu wyboru zamkniętego, wymagany próg na ocenę

dostateczną – 55-60%, na dostateczny plus – 61-70%, dobry 71-80%, dobry plus – 81-90%, na bardzo dobry – 91-100%.

Zaliczenie ćwiczeń – K_W02, K_W06, K_W07, K_W14, K_U10, K_U09, K_K01, K_K03, K_K09

Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych: śródsemestralne pisemne kolokwia kontrolne obejmujące określone działy tematyczne, ocena ciągła pracy na zajęciach (wykonanie dokumentacji rysunkowej, poprawność merytoryczna opisów i podpisów, sprawne wykorzystywanie wiedzy w trakcie identyfikacji gatunków z użyciem kluczy na zajęciach, bieżące przygotowanie teoretyczne i praktyczne do zajęć); ocena końcowa wyliczana jako średnia uzyskanych ocen; do 3,39 – dostateczny, 3,40-3,74 – dostateczny plus, 3,75-4,19 – dobry, 4,20-4,50 – dobry plus, powyżej 4,50 – bardzo dobry

Nie dotyczy