Rachunkowość zarządcza

Znajomość podstawowych kategorii ekonomicznych takich jak kapitał, koszt, przychód, wynik, zasad rachunkowości finansowej i sprawozdawczości, procesów decyzyjnych.

1. Godziny realizowane bezpośrednio z udziałem nauczyciela akademickiego - wykład: 30 godzin

ćwiczenia: 30 godzin

egzamin końcowy: 5 godzin

zaliczenie końcowe: 5 godzin

konsultacje merytoryczne: 30 godzin

2.Czas poświęcony na pracę indywidualną studenta: 60 godzin

3. Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w

procesie oceniania - egzamin: 40 godzin

Czas wymagany do przygotowania się i do uczestnictwa w

procesie oceniania - kolokwium: 40 godzin

W1: student zna, rozumie w zaawansowanym stopniu aspekty finansowe (teorię i praktykę) procedur zarządczych jednostek gospodarczych K_W01

U1: student potrafi - wykorzystując posiadaną wiedzę i właściwe źródła - prawidłowo analizować, interpretować i wyjaśniać aspekty finansowe podstawowych zdarzeń ekonomicznych zachodzących w jednostkach gospodarczych - K_U01

U2: student potrafi, posiadając dane niezbędne do podejmowania określonych decyzji zarządczych, wykorzystywać je w procesach decyzyjnych - K_U03

K1: student potrafi myśleć analitycznie oraz znajdować informacje wykorzystywane w procesach decyzyjnych w organizacji - K_K01

Wykład informacyjny, rozwiązywanie zadań, dyskusja, praca w grupach

- wykład informacyjny (konwencjonalny)

- ćwiczeniowa
- obserwacji

Rola rachunkowości zarządczej w procesie decyzyjnym.

Kryteria klasyfikacyjne kosztów:

- dla celów sprawozdawczych

- dla celów decyzyjnych

- dla celów kontrolnych.

Pomiar kosztów dla celów decyzyjnych.

Analiza progu rentowności.

Analiza wrażliwości zysku.

Koszty i przychody relewantne podejmowanych decyzji.

Decyzje cenowe.

Krótkoterminowe decyzje optymalizacyjne.

Decyzje inwestycyjne.

Budżetowanie kosztów, przychodów i wyników,

Rachunkowość centrów odpowiedzialności.

Ceny transferowe w przedsiębiorstwach krajowych i wielonarodowych.

Realizowany cel w ramach akredytacji AACSB: Student wykorzystuje wiedzę z zakresu rachunkowości do podejmowania decyzji zarządczych

Poruszane grupy zagadnień:

1. Wprowadzenie do rachunkowości zarządczej (W1)

Rachunkowość w gospodarce rynkowej. Rozwój rachunkowości zarządczej. Rola

rachunkowości zarządczej w procesie decyzyjnym. Proces podejmowania decyzji

2. Kryteria klasyfikacyjne kosztów (W1, U1, U2, K1):

Kryteria klasyfikacyjne kosztów dla celów sprawozdawczych (koszty rodzajowe, funkcjonalne, kalkulacyjne).

Kryteria klasyfikacyjne kosztów dla celów decyzyjnych

Zachowanie się kosztów z zależności od wielkości produkcji (koszty stałe i zmienne)

Koszty istotne (relevant costs) decyzji krótkoterminowych

Koszty utracone (sunk costs)

Koszty utraconych możliwości (opportunity costs)

Koszty (i przychody) krańcowe

Kryteria klasyfikacyjne dla celów kontrolnych (koszty standardowe)

3. Szacowanie kosztów dla celów decyzyjnych (W1, U1, U2, K1):

Metody statystyczne (metoda wielkości ekstremalnych, metoda wizualna, analiza regresji liniowej)

4. Analiza progu rentowności (W1, U1, U2, K1):

Ilościowy i wartościowy próg rentowności. Graficzna interpretacja progu rentowności. Modyfikacje podstawowego modelu analizy progu rentowności (próg rentowności z wyłączeniem kosztów o charakterze niepieniężnym, uwzględnianie podatku dochodowego w analizie progu rentowności). Analiza progu rentowności dla kilku okresów. Analiza progu rentowności dla produkcji wieloasortymentowej. Analiza progu rentowności w warunkach inflacji. Analiza rentowności projektów

5. Analiza wrażliwości zysku (W1, U1, U2, K1) :

Wielkości graniczne modelu. Margines bezpieczeństwa. Dźwignia operacyjna. Dźwignia finansowa. Dźwignia połączona. Mnożniki zysku.

6. Koszty i przychody relewantne podejmowanych decyzji (W1, U1, U2, K1):

Podstawowe zasady klasyfikowania kosztów istotnych podejmowanych decyzji. Wykorzystanie kosztów istotnych w podejmowaniu decyzji specjalnych (decyzja typu: czy rozpocząć produkcję nowego wyrobu?, decyzje typu: rozpocząć produkcję według wariantu A czy B?, decyzja typu: jaką ustalić cenę na dodatkowe zamówienie?, decyzje w przypadku ograniczonych zdolności wytwórczych, wymiana środków trwałych i wyposażenia).

7. Decyzje cenowe (W1, U1, U2, K1):

Optymalna cena sprzedaży. Kosztowe formuły cen (koszty całkowite plus marża, techniczny koszt wytworzenia plus marża, koszt zmienny plus marża, koszt plus zysk od kapitału, koszty istotne plus marża (dolne granice cen).

8. Krótkoterminowe decyzje optymalizacyjne (W1, U1, U2, K1):

Decyzje optymalizacyjne w przypadku występowania ograniczenia jednego czynnika produkcyjnego. Decyzje optymalizacyjne w przypadku ograniczenia większej liczby czynników produkcyjnych.

9. Decyzje inwestycyjne (W1, U1, U2, K1):

Wartość bieżąca netto (NPV). Wpływy pieniężne netto. Koszt kapitału . Analiza wrażliwości projektu inwestycyjnego. NPV w przypadku ograniczonych zasobów kapitałowych. Stopa zyskowności inwestycji. Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR). Okres zwrotu. Stopa zwrotu.

10. Budżetowanie kosztów, przychodów i wyników (W1, U1, U2, K1):

Elementy budżetu (budżet sprzedaży, produkcji, zużycia i zakupu materiałów, robocizny, amortyzacji, energii, kosztów wydziałowych i ogólnego zarządu, kosztów wytworzenia, wydatków inwestycyjnych, sprawozdanie finansowe pro forma). Światowe tendencje w zakresie budżetowania.

11. Rachunkowość centrów odpowiedzialności (W1, U1, U2, K1):

Rodzaje ośrodków odpowiedzialności. Pomiar odpowiedzialności (odchylenia od budżetu, ROI, RI).

12. Wycena transferów w podmiotach zdecentralizowanych i powiązanych - krajowych (W1, U1, U2, K1):

Ceny transferowe w przedsiębiorstwach krajowych i wielonarodowych. Rodzaje cen transferowych. Generalna reguła kształtowania cen transferowych.

13. Wycena transferów w podmiotach zdecentralizowanych i powiązanych - wielonarodowych (W1, U1, U2, K1):

Zróżnicowanie systemów podatkowych a ceny transferowe.

Zróżnicowanie poziomu kursu walut a ceny transferowe.

Zróżnicowanie poziomu inflacji a ceny transferowe.

14. Aspekty strategiczne rachunkowości zarządczej (W1):

Rachunkowość w zarządzaniu wartością przedsiębiorstwa. Strategiczna karta wyników.

G. Lew, E. W. Maruszewska, P. Szczypa, Rachunkowość zarządcza: od teorii do praktyki, CeDeWu Wydawca, Warszawa 2021.

S. Sojak, Podstawy rachunku kosztów, rachunkowości zarządczej i zarządzania finansami, SKwP, Warszawa 2019.

S. Sojak, Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów, tom I, tom III, TNOiK, Toruń 2015.

A. Jarugowa, P. Kabalski, A. Szychta, Rachunkowość zarządcza. Wolters Kluwer, warszawa 2011.

K. Świderska, (red.), Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów, Difin, Warszawa 2003.

I. Sobańska, (red.), Rachunkowość zarządcza. Podejście operacyjne i strategiczne, Beck, Warszawa 2010.

E. Nowak (red.), Strategiczna rachunkowość zarządcza, PWE, Warszawa 2008.

Wykład: Egzamin testowy z elementami rozwiązywania krótkich zadań.

Punktacja:

- odpowiedź prawidłowa 1 punkt

- brak odpowiedzi 0 punktów

Ocena pozytywna: minimum 60% punktów

wykład

W1: egzamin +++

Ćwiczenia - kolokwium pisemne oraz aktywność podczas zajęć

U1: zadania liczbowe do rozwiązania +++

U2: zadania liczbowe do rozwiązania +++

K1: obserwacja (aktywność podczas zajęć)+++

nie dotyczy